Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

GÖÇEBE AVCIDAN GÂZİ’YE, KURT’TAN HZ. ALİ’YE; BİR SAVAŞ KÜLTÜNÜN DÖNÜŞÜM HİKÂYESİ

Yıl 2025, Cilt: 2025 Sayı: 49, 263 - 287, 26.06.2025
https://doi.org/10.59257/turkbilig.1537668

Öz

Öz: “Kendisini kurtla ve hasmını koyunla özdeşleştirme” olgusunun Türkçe literatür dâhilindeki ilk ifadesi, Türklerin bilinen ilk alfabesi olan Orhun alfabesi aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Göçebe sosyolojisi ve muhayyilesi bağlamında şekillenen bu ifade biçimi, bir avcı ve savaşçı kültünü işaret etmektedir. Gündelik hayat kapsamında örnek aldığı, taklit ettiği ve özdeşleştiği canlı varlığa birtakım olağanüstülükler atfederek kutsallık kazandıran göçebe avcı muhayyilesi bir kurt kültü inşa etmiştir. Nesilden nesile aktarılan mitoslar çevresinde geliştirilen inançlar bağlamında hamiliğine, koruyuculuğuna, yol göstericiliğine, kurtarıcılığına, uğurlu oluşuna, doğurganlık bahşetmesine, şifa ve bereket getirmesine vurgu yapılırken av ve savaş özelinde mertliği ve erlik göstermeyi işaret eden bir sıfat olarak kullanılmıştır. İslam kültür ve medeniyet dairesine girdikten sonra İran ve Anadolu coğrafyalarında belirerek devletler kuran Oğuz boylarının uzun soluklu tarihi, avcı göçebenin gâziye dönüşüm süreci olarak da tanımlanabilir. Göçebe yaşam tarzının getirdiği zorunluluklar dâhilinde çocukluk dönemlerinden itibaren öğrenmeye başladıkları avcılık ve savaşma yeteneklerinden askeri hizmet sunarak istifade etmeye başlayan Oğuzlar, balbal inancını terk etmelerine karşın er meydanı ile ilgili normlarını gazâ söylemi bağlamında dile getirmeye devam ettiler. Kurt kültünün hatırasını bir taraftan edebî metinlerde, tarihi kaynaklarda ve folklorik ürünlerde muhafaza etmeye devam ederlerken diğer taraftan da içselleştirdikleri gazâ kültürü bağlamında Ali kültünü ön plana çıkardılar. İşlevi gözeten bir perspektif ve disiplinler arası bir yaklaşım dâhilinde söz konusu dönüşüm sürecine odaklanan bu makalenin; folklor ve edebiyat disiplinlerinden beslenen, askeri tarih ile dinler tarihinin kesişme noktasında bulunan bir zihniyet tarihi analizi olduğu söylenebilir.

Kaynakça

  • Abdullayev, K. (1995). Gizli Dede Korkut (K. Üstünova, Çev.). Bursa: Ekin Kitabevi.
  • Akalın, Ş. H. (1987). Ebü’l-Hayr-ı Rumî, Saltuk-nâme (Cilt I). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Akalın, Ş. H. (1988). Ebü’l-Hayr-ı Rumî, Saltuk-nâme (Cilt II). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Algül, H. (1996). Gazve. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt 13, ss. 488–489). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Atar, F. (2010). Şehid. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt 38, ss. 428–431). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Ay, Ü. (2015). Nidâî, Fetihnâme-i Kal’a-i Cerbe. İstanbul: Kocav Yayınları.
  • Aydemir, M. (2006). Enîsü’l-Guzzât, metin-dizin (Yüksek Lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
  • Beydili, K. (2013). Yeniçeriler ve bir yeniçerinin hatıratı. İzmir: Yitik Hazine Yayınları.
  • Çakmak, Y. (2019). Sultanın kızılbaşları: II. Abdülhamid dönemi Alevi algısı ve siyaseti. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Çetiner, B. (2013). Fâtihâ’dan Nâs’a esbâb-ı nüzûl, Kur’ân âyetlerinin iniş sebepleri (Cilt 1). İstanbul: Çağrı Yayınları.
  • Çoban, R. V. (2023). Türk mitolojisinde kurt kültünün kökleri (Yüksek Lisans tezi). Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muş.
  • Demir, N. (2004). Dânişmend-nâme. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Demir, N., ve Erdem, M. D. (2006). Battal-nâme (Eski Türkiye Türkçesi). Ankara: Hece Yayınları.
  • Demir, N., ve Erdem, M. D. (2007). Hazret-i Ali cenkleri. Ankara: Destan Yayınları.
  • Ekici, M. (2019). Dede Korkut Kitabı Türkistan/Türkmen sahra nüshası: Soylamalar ve 13. boy, Salur Kazan’ın yedi başlı ejderhayı öldürmesi. İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Eliade, M. (2006). Şamanizm (İ. Birkan, Çev.). Ankara: İmge Yayınları.
  • Erkal, M. (1996). Ganimet. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt 13, ss. 351–354). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Erkan, S. (2012). Anadolu sahası Köroğlu anlatılarında tema ve ezgi meselesi (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Georgieva, İ. (1998). Bulgaristan Alevileri ve Demir Baba Tekkesi (M. T. Acaroğlu, Çev.). İstanbul: Kaynak Yayınları.
  • Görkay, E. Z. Y. (2005). Legend and architecture in the Ottoman Empire: The shrines of Seyyid Gazi and Hacı Bektaş (Doktora tezi). Harvard University Department of History of Art and Architecture, Cambridge-Massachusetts.
  • Gümüşoğlu, D. (2009). Sâdık Abdâl Dîvânı. İstanbul: Horasan Yayınları.
  • Güzel, C. (2010). Ziya Bey Kütüphanesi kaynaklı cönkler üzerine bir inceleme (Yüksek Lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
  • Işık, E. (1995). Enfâl sûresi. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt 11, ss. 236–237). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. Karabey, T., Şığva, B., ve Babür, Y. (2015). Vâhidî, Hâce-i Cihân ve Netîce-i Cân: İnceleme - tenkitli metin. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Karaman, H., Çağrıcı, M., Dönmez, K. İ., ve Gümüş, S. (2020). Kur’an yolu meâli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
  • Khazanov, M. A. (2015). Göçebe ve dış dünya: Geçmiş, gelecek ve şimdiki hali üzerine mukayese (Ö. Suveren, Çev.). İstanbul: Doğu Kütüphanesi Yayınları.
  • Kılıç, F., Bülbül, T., ve Arslan, M. (2007). Otman Baba Velâyetnâmesi (tenkitli metin). Ankara: Grafiker Yayınları. Kiprovska, M. (2008). The Mihaloğlu family: Gazi warriors and patrons of dervish hospices. Osmanlı Araştırmaları, 32, 193–222.
  • Köymen, M. A., ve Unat, F. R. (2014a). Mehmed Neşri, Kitâb-ı Cihan-nümâ, Neşrî Tarihi (Cilt I). Ankara: TTK Yayınları.
  • Köymen, M. A., & Unat, F. R. (2014b). Mehmed Neşri, Kitâb-ı Cihan-nümâ, Neşrî Tarihi (Cilt II). Ankara: TTK Yayınları.
  • Levend, A. S. (2000). Gazavât-nâmeler ve Mihaloğlu Ali Bey’in gazavât-nâmesi. Ankara: TTK Yayınları.
  • Lowry, H. W. (2008). Osmanlı döneminde Balkanların şekillenmesi 1350–1550: Kuzey Yunanistan’ın fetih, yerleşme ve altyapısal gelişimi (A. Cemal, Çev.). İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları.
  • Lowry, H. W. (2010a). Erken dönem Osmanlı Devleti’nin yapısı (K. Tanrıyar, Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Lowry, H. W. (2010b). Yenice-i Vardar’lı Evrenos Hanedanı: Notlar ve belgeler (A. Onbaşıoğlu ve K. Tanrıyar, Çev.). İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları.
  • Mattei, J. (2004). Hz. Ali cenknâmeleri. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
  • Özcan, A. (1996). Gazi. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt 13, ss. 443–445). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Özel, A. (1993). Cihad. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt 7, ss. 527–531). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Özmen, İ. (1998a). Alevî-Bektaşî şiirleri antolojisi (Cilt 2, 16. yüzyıl). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Özmen, İ. (1998b). Alevî-Bektaşî şiirleri antolojisi (Cilt 3, 17–18. yüzyıl). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Öztelli, C. (1962). Köroğlu ve Dadaloğlu: Hayatı, sanatı, şiirleri. İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Öztürk, N. (2013). Âşıkpaşazâde Tarihi (Osmanlı tarihi 1285–1502). İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
  • Öztürk, N. (2014). Oruç Beğ Tarihi (Osmanlı tarihi 1288–1502). İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
  • Özünlü, E. E., ve Kayapınar, A. (2015). Mihailoğulları’na ait 1586 tarihli akıncı defteri. Ankara: TTK Yayınları.
  • Roux, J. P. (2002). Türklerin ve Moğolların eski dini (A. Kazancıgil, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
  • Roux, J. P. (2005). Orta Asya’da kutsal bitkiler ve hayvanlar (A. Kazancıgil ve L. Arslan, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
  • Sarıkaya, M. S. (1998). Bektâşî Alevîlerde bir dûa: Nâdı Ali. SDÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5, 17–32.
  • Sarıkaya, M. S. (2004). Seyyid Hüseyin İbn Seyyid Gaybî, Şerhu Hutbeti’l-Beyân: İnceleme – metin. Isparta: Fakülte Kitabevi.
  • Severcan, Ş. (1996). Kemâl Paşa-zâde, Tevârih-i Âl-i Osmân X. Defter (Transkripsiyon). Ankara: TTK Yayınları.
  • Şentürk, A. A. (2015). Manzum metinler ışığında bir kalender dervişinin profili. Turkish Studies – International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(8), 141–220.
  • Şeşen, R. (2015). İbn Fadlan Seyahatnamesi. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
  • Tekin, T. (2010). Orhon Yazıtları. Ankara: TTK Yayınları.
  • Temir, A. (1986). Moğolların gizli tarihi. Ankara: TTK Yayınları.
  • Tezcan, S., ve Boeschoten, H. (2012). Dede Korkut Oğuznameleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Tokay, A. T. (2008). Levhi’nin Gazavâtnâme-i Sultân Süleyman’ı (giriş – gramer incelemesi – metin – sözlük – notlar – tıpkıbasım) (Yüksek Lisans tezi). Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Turan, Ş. (1991). İbn Kemâl, Tevârih-i Âl-i Osmân VII. Defter (tenkitli transkripsiyon). Ankara: TTK Yayınları.
  • Uğur, A. (1997). İbn Kemâl, Tevârih-i Âl-i Osmân VIII. Defter (transkripsiyon). Ankara: TTK Yayınları.
  • Uzunçarşılı, İ. H. (1988). Osmanlı Devleti teşkilâtından kapukulu ocakları I: Acemi ocağı ve yeniçeri ocağı. Ankara: TTK Yayınları.
  • Yalgın, A. R. (1930a). Anadolu’da bozkurt. Halk Bilgisi Haberleri, 1(12), 200–202.
  • Yalgın, A. R. (1930b). Anadolu’da bozkurt II. Halk Bilgisi Haberleri, 2(14), 32–34.
  • Yalgın, A. R. (1931). Anadolu’da bozkurt III. Halk Bilgisi Haberleri, 2(18), 138–140.
  • Yalgın, A. R. (1933). Anadolu’da bozkurt IV. Halk Bilgisi Haberleri, 2(20), 166–168.
  • Yazıcı, N. (2005). Tursun Fakı’nın Cumhûr-nâme adlı eserinin metni ve incelemesi (Yüksek Lisans tezi). Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
  • Yıldırım, R. (2007). Seyyid Ali Sultan (Kızıl Deli) ve Velâyetnâmesi. Ankara: TTK Yayınları.
  • Yılmaz, S. (2006). Gazavât-ı Emîrü’l-Mü’minîn ‘Ali der-Memleket-i Sind Bâ Mukâtil Şah (gramer – metin – indeks) (Yüksek Lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.

From the Nomadic Hunter to the Ghazi, from the Wolf to the Ali; The Story of the Transformation of a Warrior Cult

Yıl 2025, Cilt: 2025 Sayı: 49, 263 - 287, 26.06.2025
https://doi.org/10.59257/turkbilig.1537668

Öz

Abstract: The first expression of the phenomenon of "identifying oneself with the wolf and one's opponent with the sheep" in Turkish literature was articulated through the Orkhun alphabet, the first known alphabet of the Turks. This form of expression, formed in the context of nomadic sociology and imagination, points to a cult of the hunter and warrior. The nomadic hunter's imagination, which ascribes some extraordinary qualities to the creature that he takes as an example, imitates and identifies with in everyday life, has built up a cult of the wolf. In the context of the beliefs developed around the myths handed down from generation to generation, the wolf was emphasised as a protector, guardian, guide, saviour, auspicious, fertile, healing and fertility, and in the context of hunting and warfare it was used as an adjective indicating chivalry and bravery. The long history of the Oghuz tribes, who established states in Iran and Anatolia after entering the circle of Islamic culture and civilisation, can also be defined as a process of transformation from hunter-nomads to ghazi. The Oghuz, who began to use their hunting and fighting skills, which they had learned from childhood as part of the obligations of their nomadic lifestyle, in military service, continued to express their battlefield norms in the context of gazā discourse, although they abandoned the Balbal faith. On the one hand, they continued to preserve the memory of the wolf cult in literary texts, historical sources and folkloric products; on the other hand, they brought the cult of Ali to the fore in the context of the Ghazā culture they had internalised. This article, which focuses on this process of transformation from a functional perspective and an interdisciplinary approach, can be described as an analysis of the history of mentality at the intersection of military history and the history of religions, benefited from the disciplines of folklore and literature.

Kaynakça

  • Abdullayev, K. (1995). Gizli Dede Korkut (K. Üstünova, Çev.). Bursa: Ekin Kitabevi.
  • Akalın, Ş. H. (1987). Ebü’l-Hayr-ı Rumî, Saltuk-nâme (Cilt I). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Akalın, Ş. H. (1988). Ebü’l-Hayr-ı Rumî, Saltuk-nâme (Cilt II). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Algül, H. (1996). Gazve. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt 13, ss. 488–489). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Atar, F. (2010). Şehid. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt 38, ss. 428–431). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Ay, Ü. (2015). Nidâî, Fetihnâme-i Kal’a-i Cerbe. İstanbul: Kocav Yayınları.
  • Aydemir, M. (2006). Enîsü’l-Guzzât, metin-dizin (Yüksek Lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
  • Beydili, K. (2013). Yeniçeriler ve bir yeniçerinin hatıratı. İzmir: Yitik Hazine Yayınları.
  • Çakmak, Y. (2019). Sultanın kızılbaşları: II. Abdülhamid dönemi Alevi algısı ve siyaseti. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Çetiner, B. (2013). Fâtihâ’dan Nâs’a esbâb-ı nüzûl, Kur’ân âyetlerinin iniş sebepleri (Cilt 1). İstanbul: Çağrı Yayınları.
  • Çoban, R. V. (2023). Türk mitolojisinde kurt kültünün kökleri (Yüksek Lisans tezi). Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muş.
  • Demir, N. (2004). Dânişmend-nâme. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Demir, N., ve Erdem, M. D. (2006). Battal-nâme (Eski Türkiye Türkçesi). Ankara: Hece Yayınları.
  • Demir, N., ve Erdem, M. D. (2007). Hazret-i Ali cenkleri. Ankara: Destan Yayınları.
  • Ekici, M. (2019). Dede Korkut Kitabı Türkistan/Türkmen sahra nüshası: Soylamalar ve 13. boy, Salur Kazan’ın yedi başlı ejderhayı öldürmesi. İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Eliade, M. (2006). Şamanizm (İ. Birkan, Çev.). Ankara: İmge Yayınları.
  • Erkal, M. (1996). Ganimet. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt 13, ss. 351–354). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Erkan, S. (2012). Anadolu sahası Köroğlu anlatılarında tema ve ezgi meselesi (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Georgieva, İ. (1998). Bulgaristan Alevileri ve Demir Baba Tekkesi (M. T. Acaroğlu, Çev.). İstanbul: Kaynak Yayınları.
  • Görkay, E. Z. Y. (2005). Legend and architecture in the Ottoman Empire: The shrines of Seyyid Gazi and Hacı Bektaş (Doktora tezi). Harvard University Department of History of Art and Architecture, Cambridge-Massachusetts.
  • Gümüşoğlu, D. (2009). Sâdık Abdâl Dîvânı. İstanbul: Horasan Yayınları.
  • Güzel, C. (2010). Ziya Bey Kütüphanesi kaynaklı cönkler üzerine bir inceleme (Yüksek Lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
  • Işık, E. (1995). Enfâl sûresi. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt 11, ss. 236–237). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. Karabey, T., Şığva, B., ve Babür, Y. (2015). Vâhidî, Hâce-i Cihân ve Netîce-i Cân: İnceleme - tenkitli metin. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Karaman, H., Çağrıcı, M., Dönmez, K. İ., ve Gümüş, S. (2020). Kur’an yolu meâli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
  • Khazanov, M. A. (2015). Göçebe ve dış dünya: Geçmiş, gelecek ve şimdiki hali üzerine mukayese (Ö. Suveren, Çev.). İstanbul: Doğu Kütüphanesi Yayınları.
  • Kılıç, F., Bülbül, T., ve Arslan, M. (2007). Otman Baba Velâyetnâmesi (tenkitli metin). Ankara: Grafiker Yayınları. Kiprovska, M. (2008). The Mihaloğlu family: Gazi warriors and patrons of dervish hospices. Osmanlı Araştırmaları, 32, 193–222.
  • Köymen, M. A., ve Unat, F. R. (2014a). Mehmed Neşri, Kitâb-ı Cihan-nümâ, Neşrî Tarihi (Cilt I). Ankara: TTK Yayınları.
  • Köymen, M. A., & Unat, F. R. (2014b). Mehmed Neşri, Kitâb-ı Cihan-nümâ, Neşrî Tarihi (Cilt II). Ankara: TTK Yayınları.
  • Levend, A. S. (2000). Gazavât-nâmeler ve Mihaloğlu Ali Bey’in gazavât-nâmesi. Ankara: TTK Yayınları.
  • Lowry, H. W. (2008). Osmanlı döneminde Balkanların şekillenmesi 1350–1550: Kuzey Yunanistan’ın fetih, yerleşme ve altyapısal gelişimi (A. Cemal, Çev.). İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları.
  • Lowry, H. W. (2010a). Erken dönem Osmanlı Devleti’nin yapısı (K. Tanrıyar, Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Lowry, H. W. (2010b). Yenice-i Vardar’lı Evrenos Hanedanı: Notlar ve belgeler (A. Onbaşıoğlu ve K. Tanrıyar, Çev.). İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları.
  • Mattei, J. (2004). Hz. Ali cenknâmeleri. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
  • Özcan, A. (1996). Gazi. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt 13, ss. 443–445). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Özel, A. (1993). Cihad. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt 7, ss. 527–531). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Özmen, İ. (1998a). Alevî-Bektaşî şiirleri antolojisi (Cilt 2, 16. yüzyıl). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Özmen, İ. (1998b). Alevî-Bektaşî şiirleri antolojisi (Cilt 3, 17–18. yüzyıl). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Öztelli, C. (1962). Köroğlu ve Dadaloğlu: Hayatı, sanatı, şiirleri. İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Öztürk, N. (2013). Âşıkpaşazâde Tarihi (Osmanlı tarihi 1285–1502). İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
  • Öztürk, N. (2014). Oruç Beğ Tarihi (Osmanlı tarihi 1288–1502). İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
  • Özünlü, E. E., ve Kayapınar, A. (2015). Mihailoğulları’na ait 1586 tarihli akıncı defteri. Ankara: TTK Yayınları.
  • Roux, J. P. (2002). Türklerin ve Moğolların eski dini (A. Kazancıgil, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
  • Roux, J. P. (2005). Orta Asya’da kutsal bitkiler ve hayvanlar (A. Kazancıgil ve L. Arslan, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
  • Sarıkaya, M. S. (1998). Bektâşî Alevîlerde bir dûa: Nâdı Ali. SDÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5, 17–32.
  • Sarıkaya, M. S. (2004). Seyyid Hüseyin İbn Seyyid Gaybî, Şerhu Hutbeti’l-Beyân: İnceleme – metin. Isparta: Fakülte Kitabevi.
  • Severcan, Ş. (1996). Kemâl Paşa-zâde, Tevârih-i Âl-i Osmân X. Defter (Transkripsiyon). Ankara: TTK Yayınları.
  • Şentürk, A. A. (2015). Manzum metinler ışığında bir kalender dervişinin profili. Turkish Studies – International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(8), 141–220.
  • Şeşen, R. (2015). İbn Fadlan Seyahatnamesi. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
  • Tekin, T. (2010). Orhon Yazıtları. Ankara: TTK Yayınları.
  • Temir, A. (1986). Moğolların gizli tarihi. Ankara: TTK Yayınları.
  • Tezcan, S., ve Boeschoten, H. (2012). Dede Korkut Oğuznameleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Tokay, A. T. (2008). Levhi’nin Gazavâtnâme-i Sultân Süleyman’ı (giriş – gramer incelemesi – metin – sözlük – notlar – tıpkıbasım) (Yüksek Lisans tezi). Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Turan, Ş. (1991). İbn Kemâl, Tevârih-i Âl-i Osmân VII. Defter (tenkitli transkripsiyon). Ankara: TTK Yayınları.
  • Uğur, A. (1997). İbn Kemâl, Tevârih-i Âl-i Osmân VIII. Defter (transkripsiyon). Ankara: TTK Yayınları.
  • Uzunçarşılı, İ. H. (1988). Osmanlı Devleti teşkilâtından kapukulu ocakları I: Acemi ocağı ve yeniçeri ocağı. Ankara: TTK Yayınları.
  • Yalgın, A. R. (1930a). Anadolu’da bozkurt. Halk Bilgisi Haberleri, 1(12), 200–202.
  • Yalgın, A. R. (1930b). Anadolu’da bozkurt II. Halk Bilgisi Haberleri, 2(14), 32–34.
  • Yalgın, A. R. (1931). Anadolu’da bozkurt III. Halk Bilgisi Haberleri, 2(18), 138–140.
  • Yalgın, A. R. (1933). Anadolu’da bozkurt IV. Halk Bilgisi Haberleri, 2(20), 166–168.
  • Yazıcı, N. (2005). Tursun Fakı’nın Cumhûr-nâme adlı eserinin metni ve incelemesi (Yüksek Lisans tezi). Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
  • Yıldırım, R. (2007). Seyyid Ali Sultan (Kızıl Deli) ve Velâyetnâmesi. Ankara: TTK Yayınları.
  • Yılmaz, S. (2006). Gazavât-ı Emîrü’l-Mü’minîn ‘Ali der-Memleket-i Sind Bâ Mukâtil Şah (gramer – metin – indeks) (Yüksek Lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Toplam 62 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Türk İslam Edebiyatı
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Ertan Ürkmez 0000-0002-0532-8238

Yayımlanma Tarihi 26 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 23 Ağustos 2024
Kabul Tarihi 11 Kasım 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 2025 Sayı: 49

Kaynak Göster

APA Ürkmez, E. (2025). GÖÇEBE AVCIDAN GÂZİ’YE, KURT’TAN HZ. ALİ’YE; BİR SAVAŞ KÜLTÜNÜN DÖNÜŞÜM HİKÂYESİ. Türkbilig, 2025(49), 263-287. https://doi.org/10.59257/turkbilig.1537668