Düşünce Dünyasında Türkiz

Öz

Bu makale, demokratik sistemlerin vazgeçilmez unsurlarından biri olan siyasal karar alma süreçlerinin şeffaflığı ve bununla ilişkilendirilen “gizli bilgileri kötüye kullanmama ilkesi” arasındaki dengeyi ele almaktadır. Makalenin temel tezi, demokraside hem toplumun siyasal süreçlere katılımı ve yöneticileri denetleme hakkının korunabilmesi için şeffaflık gerektiği, hem de ulusal güvenlik, diplomasi ve kişisel verilerin korunması gibi alanlarda sınırlı bir gizliliğin zorunlu olabileceğidir. Ancak bu gizliliğin kötüye kullanılması, demokratik değerlerin ve hukuk devletinin zarar görmesine yol açabilir. Makalede öncelikle, şeffaflık kavramının demokrasi açısından taşıdığı anlam üzerinde durulmaktadır. Şeffaflık, halkın yöneticilerin kararlarını nasıl aldığına dair bilgi edinmesini sağlayarak yurttaşların katılımını artırmakta, denetimi kolaylaştırmakta ve yolsuzluğun önlenmesinde önemli bir rol üstlenmektedir. Aynı zamanda, sorumluluk sahibi yönetim şeklini teşvik etmekte ve karar vericilerin eylemlerinden dolayı hesap verebileceği bir mekanizmayı mümkün kılmaktadır. Makalede daha sonra, gizlilik kavramının hem gerekli hem de riskli yönleri tartışılmaktadır. Ulusal güvenlik gibi hassas konuların kamuya tam açık olmamasının anlaşılır bir gereksinim olduğu vurgulanmaktadır. Bunun yanında yetki sahiplerinin, “devlet sırrı” ya da “gizli bilgi” gibi kavramları suistimal ederek, kendi iktidarlarını korumak ya da rakiplerini susturmak üzere kullanma tehlikesi de her zaman mevcut olduğu da belirtilmektedir. Bu noktada da, devletin, kamu görevlilerinin ve siyasetçilerin, ellerindeki bilgileri yalnızca kamu yararına ve hukuki çerçeveye uygun biçimde kullanmaları belirten gizli bilgileri kötüye kullanmama ilkesi irdelenmektedir.