Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) Tarafından Geliştirilen Buğday Çeşitlerinin Üretici Memnuniyeti Açısından Değerlendirilmesi; Kahramanmaraş, Mersin, Adana ve Sivas İli Örneği

Yıl 2025, , 790 - 801, 23.07.2025
https://doi.org/10.30910/turkjans.1526277

Öz

Buğday tek yıllık otsu bir bitkidir ve karasal iklim koşullarında yetişmektedir. Buğday; ekmek, makarna, bulgur, erişte vb. ürünlerin üretilmesi için kullanılmaktadır. Buğdaydan elde edilen bu ürünler Türkiye’de beslenmenin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Gerek dünya çapında gerekse ülkemiz için önemli olan buğday çeşitleri ıslah yoluyla elde edilmektedir. TAGEM’e bağlı araştırma enstitüleri ıslah çalışmaları yapmaya ve ıslah edilen çeşidi tescil ettirmeye yetkilidir. Bu çalışmada üreticilerin TAGEM tarafından tescil edilen buğday çeşitlerinden memnuniyet durumları incelenmektedir. Çalışmada ilk olarak buğdayın dekara verimini etkileyen kriterler araştırılmış ve regresyon analiziyle test edilmiştir. Dekara verimini etkileyen kriterler; sulama sayısı, soğuğa dayanıklılık, taban gübresi kullanma durumu ve üst gübresi kullanma durumudur. Analiz sonucuna göre dekara verim ve bu verimi etkileyen kriterler arasında anlamlı sonuç çıkmış olup sulama sayısı, soğuğa dayanıklılık, taban gübresi kullanma durumu ve üst gübresi kullanma durumu verimliliği arttırmaktadır. Buğday üreticilerinin üretimini gerçekleştirdiği buğday çeşitlerinden memnun olup olmama durumu lojistik regresyon analizi ile test edilmiştir. Lojistik regresyon analizi sonucunda üreticilerin tercih edilen buğday çeşidinden memnun olma durumunu etkileyen faktörler istatistiki olarak tercih edilen çeşidin hastalığa dayanaklı olması, yöre iklimine uygunluğu ve çeşidin kalitesi ile anlamlı olarak elde edilmiştir. Sonuç olarak Adana, Mersin Kahramanmaraş ve Sivas illerinde TAGEM tarafından tescil edilen buğday çeşitlerini kullanan üreticilerin bu çeşitlerden memnun olduğu belirlenmiştir. Ancak çeşidin kalitesi, hastalığa dayanıklılık ve yöre iklimine uygun çeşitlerin geliştirilmesi gerekliliği vardır. Ayrıca ürün kalitesine etkisi yüksek olan sulama sayıları ile ilgili alt yapısı uygun bölgelerde sulama alt yapıları oluşturularak, sulama faaliyetlerinin daha etkin geliştirilmesi için eğitimler düzenlenebilir.

Destekleyen Kurum

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Proje Numarası

TAGEM/TEPAD/Ü/22/A8/P1/6168

Teşekkür

Bu çalışmada; Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından desteklenen TAGEM/TEPAD/Ü/22/A8/P1/6168 numaralı “TAGEM Tarafından Geliştirilen Buğday Çeşitlerinin Üretici Açısından Memnuniyeti ve Takibi (T1+) (Adana, Mersin, Kahramanmaraş, Sivas)” isimli projeden elde edilen verilerden yararlanılmıştır. Çalışma alanında ankete katılan üreticilere ve çalışmalarımıza destek olan İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri çalışanlarına teşekkür ederiz. Bu makalede 2022 yılına ait araştırma verileri kullanılmış olup, çalışmanın yürütülmesi ve sonuçların yazılması esnasında araştırma ve yayın etiğine uyulduğunu beyan ederiz.

Kaynakça

  • Altıntaş, G. ve Akçay, Y. (2009). Arazi toplulaştırma uygulamalarında üreticilerin toplulaştırmaya bakış açılarını etkileyen faktörler (Tokat-Erbaa Örneği). Tarım Ekonomisi Dergisi, 35-43.
  • Buguk, C. (2001). Seller and buyer satısfactıon and partıcıpatıon ın turkeys wheat exchanges. Agecon Search. Engin, M. ve Özdemir, G. (2022). Kooperatiflerde çok yönlü politikaların, ortak memnuniyetleri ve kooperatifçilik. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 28-38.
  • Goodman, L.A. (1961). Snowball Sampling. Annals of Mathematical Statistics, 32, 148-170.
  • Hameed, K., Hassan, M. & Jaber, F. (2017). Satisfaction of wheat seeds producers on services supply to them: A case study of Najaf province, 153-183.
  • Kassie, M., Jaleta, M., Shiferaw, B., Mmbando, F., & Mekuria, M. (2015). Adoption of interrelated sustainable agricultural practices in smallholder systems: Evidence from rural Tanzania. Technological Forecasting and Social Change, 96, 139-147.
  • Koçer, M. ve Konuşkan, Ö. (2020). Structure of wheat and corn farming: a survey on amik plain farmers. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 1612-1617.
  • Li, L., Wang, J., Li, C., Mao, X., Zhang, X., Sun, J. & Jing, R. (2023). Insights into progress of wheat breeding in arid and infertile areas of China. Elsevier, 109-220.
  • Lökçü, A., Öğüt Yavuz, D., ve Duru, S. (2020). Uşak ili buğday yetiştiriciliğinde yabancı ot sorunlarının belirlenmesi. Turkish Journal of Weed Science, 52-62.
  • Özer, M. ve Dal, S. (2022). Çiftçilerin memnuniyetini etkileyen faktörlerin analiz edilmesi: kilis örneği. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi araştırmaları Dergisi, 81-91.
  • Özgür, A. (2018). Adana ili ceyhan ilçesinde çiftçilerin tarımsal desteklemeye yaklaşımları ve desteklerin üretime etkisi. Kahramanmaraş.
  • Shewry, P. (2009). Wheat. Journal of Experimental Botany, 1537-1553.
  • Shiferaw, B., Smale, M., Braun, H.-J., Duveiller, E., Reynolds, M. & Muricho, G. (2013). Crops that feed the world 10. Past successes and future. Springerlink, 291-317.
  • Tarhan, S. ve Dellal, İ. (2021). Toprak mahsulleri ofisi alım politikalarının üreticilerin buğday üretim uygulamaları üzerine etkisi: Ankara ili gölbaşı ilçesi örneği. Ziraat Mühendisliği, 19-28.
  • Taşcı, R. ve Oğuz, C. (2014). Buğday üretim maliyetleri ve üreticilerin çeşit tercihleri; Ankara ili haymana ilçesi örneği. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 606-613.
  • Taşcı, R., Karabak, S., Özercan, B., Bolat, M., Arslan, S., Tarhan, S. ve Hamarat Balatlı, T. (2022). Ankara ilinde makarnalık buğday üretim yapısı ve üreticilerin çeşit tercihleri. Ziraat Mühendisliği, 56-66.
  • Taşcı, R., Özercan, B., Bolat, M., Arslan, S., Yazar, S., Karabak, S. ve Bayramoğlu, Z. (2020). Yozgat ilinde makarnalık buğday üretim ve pazarlama yapısının incelenmesi. Anadolu, J. Of Aarı, 207-220.
  • Taşcı, R., Söylemez, E., Özercan, B., Tarhan Tek, S., Karabak, S., Orman, T. ve Urla, Ö. (2023). Kırsalda yaban domuzu varlığının üreticinin buğday çeşit seçimine etkisi. Eurasian Journal of Agricultural Economics.
  • Taşcı, R., Tarhan Tek, S., Söylemez, E., Özercan, B., Hamarat Balatlı, T., Karabak, S. ve Kılıç, G. (2023). Üreticilerin kırsaldan göç etme düşünceleri ve buğday üretimi üzerine olası etkisi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 865-875.
  • Vural, S., Avşar, Ö., Kolay, B., Tekdal, S., Barış, M., Okan, M., ve Başaran, M. (2024). Diyarbakır ilindeki buğday üreticilerinin tagem tarafından geliştirilen buğday çeşitlerine bakış açılarının değerlendirilmesi. Adyutayam, 10-22.

Evaluation of Wheat Varieties Developed by TAGEM from the Perspective of Producers; Kahramanmaraş, Mersin, Adana and Sivas Province Example

Yıl 2025, , 790 - 801, 23.07.2025
https://doi.org/10.30910/turkjans.1526277

Öz

Wheat is an annual herbaceous plant and wheat grows in continental climate conditions. Wheat is used to produce products like bread, pasta, bulgur, noodles etc. These products are obtained from wheat constitute an important part of the diet in Turkey. Wheat varieties that important both worldwide and our country are obtained through breeding. Research institutes affiliated with TAGEM are authorized to carry out breeding studies and register the improved variety. In this study, the satisfaction status of producers with wheat varieties registered by TAGEM is examined. In the study, firstly, the criteria affecting the yield of wheat per decare were investigated and tested with regression analysis. The criteria affecting the yield per decare are number of irrigations, resistance to cold, use of bottom fertilizer and use of top fertilizer. According to the analysis results, a significant result was found between the yield per decare and the criteria affecting this yield, and the number of irrigations, resistance to cold, use of bottom fertilizer and use of top fertilizer increase the productivity. Whether wheat producers are satisfied with the wheat varieties that they produce was tested with logistic regression analysis. As a result of logistic regression analysis, the factors affecting the satisfaction of the producers with the preferred wheat variety were statistically significant as the disease resistance of the preferred variety, suitability for the local climate and quality of the variety. As a result, it was determined that the producers using the wheat varieties registered by TAGEM in Adana, Mersin Kahramanmaraş and Sivas provinces were satisfied with these varieties. However, there is a need to develop varieties that are suitable for the quality of the variety, disease resistance and the local climate. In addition, training can be organized to develop irrigation activities more effectively by establishing irrigation infrastructures in regions with suitable infrastructure regarding irrigation numbers that have a high impact on product quality.

Proje Numarası

TAGEM/TEPAD/Ü/22/A8/P1/6168

Kaynakça

  • Altıntaş, G. ve Akçay, Y. (2009). Arazi toplulaştırma uygulamalarında üreticilerin toplulaştırmaya bakış açılarını etkileyen faktörler (Tokat-Erbaa Örneği). Tarım Ekonomisi Dergisi, 35-43.
  • Buguk, C. (2001). Seller and buyer satısfactıon and partıcıpatıon ın turkeys wheat exchanges. Agecon Search. Engin, M. ve Özdemir, G. (2022). Kooperatiflerde çok yönlü politikaların, ortak memnuniyetleri ve kooperatifçilik. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 28-38.
  • Goodman, L.A. (1961). Snowball Sampling. Annals of Mathematical Statistics, 32, 148-170.
  • Hameed, K., Hassan, M. & Jaber, F. (2017). Satisfaction of wheat seeds producers on services supply to them: A case study of Najaf province, 153-183.
  • Kassie, M., Jaleta, M., Shiferaw, B., Mmbando, F., & Mekuria, M. (2015). Adoption of interrelated sustainable agricultural practices in smallholder systems: Evidence from rural Tanzania. Technological Forecasting and Social Change, 96, 139-147.
  • Koçer, M. ve Konuşkan, Ö. (2020). Structure of wheat and corn farming: a survey on amik plain farmers. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 1612-1617.
  • Li, L., Wang, J., Li, C., Mao, X., Zhang, X., Sun, J. & Jing, R. (2023). Insights into progress of wheat breeding in arid and infertile areas of China. Elsevier, 109-220.
  • Lökçü, A., Öğüt Yavuz, D., ve Duru, S. (2020). Uşak ili buğday yetiştiriciliğinde yabancı ot sorunlarının belirlenmesi. Turkish Journal of Weed Science, 52-62.
  • Özer, M. ve Dal, S. (2022). Çiftçilerin memnuniyetini etkileyen faktörlerin analiz edilmesi: kilis örneği. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi araştırmaları Dergisi, 81-91.
  • Özgür, A. (2018). Adana ili ceyhan ilçesinde çiftçilerin tarımsal desteklemeye yaklaşımları ve desteklerin üretime etkisi. Kahramanmaraş.
  • Shewry, P. (2009). Wheat. Journal of Experimental Botany, 1537-1553.
  • Shiferaw, B., Smale, M., Braun, H.-J., Duveiller, E., Reynolds, M. & Muricho, G. (2013). Crops that feed the world 10. Past successes and future. Springerlink, 291-317.
  • Tarhan, S. ve Dellal, İ. (2021). Toprak mahsulleri ofisi alım politikalarının üreticilerin buğday üretim uygulamaları üzerine etkisi: Ankara ili gölbaşı ilçesi örneği. Ziraat Mühendisliği, 19-28.
  • Taşcı, R. ve Oğuz, C. (2014). Buğday üretim maliyetleri ve üreticilerin çeşit tercihleri; Ankara ili haymana ilçesi örneği. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 606-613.
  • Taşcı, R., Karabak, S., Özercan, B., Bolat, M., Arslan, S., Tarhan, S. ve Hamarat Balatlı, T. (2022). Ankara ilinde makarnalık buğday üretim yapısı ve üreticilerin çeşit tercihleri. Ziraat Mühendisliği, 56-66.
  • Taşcı, R., Özercan, B., Bolat, M., Arslan, S., Yazar, S., Karabak, S. ve Bayramoğlu, Z. (2020). Yozgat ilinde makarnalık buğday üretim ve pazarlama yapısının incelenmesi. Anadolu, J. Of Aarı, 207-220.
  • Taşcı, R., Söylemez, E., Özercan, B., Tarhan Tek, S., Karabak, S., Orman, T. ve Urla, Ö. (2023). Kırsalda yaban domuzu varlığının üreticinin buğday çeşit seçimine etkisi. Eurasian Journal of Agricultural Economics.
  • Taşcı, R., Tarhan Tek, S., Söylemez, E., Özercan, B., Hamarat Balatlı, T., Karabak, S. ve Kılıç, G. (2023). Üreticilerin kırsaldan göç etme düşünceleri ve buğday üretimi üzerine olası etkisi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 865-875.
  • Vural, S., Avşar, Ö., Kolay, B., Tekdal, S., Barış, M., Okan, M., ve Başaran, M. (2024). Diyarbakır ilindeki buğday üreticilerinin tagem tarafından geliştirilen buğday çeşitlerine bakış açılarının değerlendirilmesi. Adyutayam, 10-22.
Toplam 19 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Çiftlik İşletmeleri
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Ahmet Akdoğan 0000-0002-4406-9793

Ezgi Çimen Ünlükal 0000-0002-3813-3963

Cumalı Çakirli 0009-0001-9320-6758

Rahmi Taşcı 0000-0002-2520-2181

Proje Numarası TAGEM/TEPAD/Ü/22/A8/P1/6168
Yayımlanma Tarihi 23 Temmuz 2025
Gönderilme Tarihi 1 Ağustos 2024
Kabul Tarihi 6 Mart 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025

Kaynak Göster

APA Akdoğan, A., Çimen Ünlükal, E., Çakirli, C., Taşcı, R. (2025). Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) Tarafından Geliştirilen Buğday Çeşitlerinin Üretici Memnuniyeti Açısından Değerlendirilmesi; Kahramanmaraş, Mersin, Adana ve Sivas İli Örneği. Turkish Journal of Agricultural and Natural Sciences, 12(3), 790-801. https://doi.org/10.30910/turkjans.1526277