Görüş Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Suriye İç Savaşı (2011-2024) ve Suriye Türkmenleri: Dünü, Bugünü ve Yarını

Yıl 2025, Sayı: 44, 75 - 98, 26.05.2025

Levent Ersin Orallı , İskender Karakaya , Bülent Atasever

Öz

Suriye Türkmenleri, Ortadoğu’nun en eski ve köklü topluluklarından biri olup, tarihsel süreç içerisinde bölgenin siyasal ve toplumsal yapısında önemli roller üstlenmiştir. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde önemli bir nüfusa sahip olan Türkmenler, Fransız mandası, Suriye Baas rejimi ve Suriye iç savaşı süreçlerinde çeşitli baskılara maruz kalmış, kimliklerini koruma mücadelesi vermiştir. 2011 yılında başlayan Suriye iç savaşı ile, Suriye Türkmenleri siyasi, askeri ve sosyal açılardan büyük değişimler yaşamış; göç, demografik değişim ve kimlik erozyonu gibi sorunlarla karşı karşıya kalmıştır. Bugün, Türkmenler Halep, Lazkiye (Bayırbucak), Rakka, Hama, Humus, İdlib ve Şam başta olmak üzere Suriye’nin birçok bölgesinde yaşamaktadır. Ancak, demografik yapının değişmesi, Esed rejimi ve terör örgütlerinin baskıları nedeniyle, Türkmen nüfusu tarihsel olarak yoğun olduğu bölgelerde giderek azalmaktadır. Bu makalede, Suriye Türkmenlerinin Suriye’nin asli unsurlarından birisi olmasına rağmen, tarihten günümüze Suriye siyasetinde hak ettiği yeri bulamadığı ve yerel, bölgesel ve küresel güçlerin politikalarından etkilendiği savunulmakta bu süreç tarihsel olarak ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Suriye Suriye Türkmenleri Türkiye Ortadoğu Suriye İç Savaşı

Etik Beyan

Makalemizde etik kurul beyannamesi gerekmemektedir.

Kaynakça

  • Acun, C., & Görücü, K. (2018). Suriye krizinde göz ardı edilen aktör: Türkmenler. Seta Perspektif Dergisi, (224), 1-5.
  • Anadolu Ajansı. (2019, Mart 14). Suriye iç savaşı 9. yılına girdi. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/suriye-ic-savasi-9-yilina-girdi/1417715
  • Anadolu Ajansı. (2024). Suriye Türkmenleri için yeni dönem: Esed sonrası süreç ve Türkiye'nin desteği. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/turkmenler-suriyenin-yeni-donemine-dair-taleplerini-bildiriyle-duyurdu/3475970
  • Aydın, A. (2016). Hafız Esad döneminde Suriye Türkmenlerine yönelik Araplaştırma politikası. Route Educational and Social Science Journal, 11, 28-40.
  • Aydos, V., & Duran, M. (2000). Suriye ülke etüdü. İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
  • Bademci, A. (2016). Suriye'de Türkmenler ve Bayır-Bucak. Ötüken Neşriyat.
  • Bakır, A., & Pekin, S. (2019). Kuzey Suriye’deki Türkmen yerleşimlerinin çağdaş tarihi ve stratejik altyapısı üzerine genel bir değerlendirme. Türk Dünyası Araştırmaları, 123(242), 89-130.
  • Bakır, A., & Pekin, S. (2020). Suriye’nin Kuzeyindeki Türkmen Yerleşmelerinin Tarihi Altyapısı Üzerine Bir Değerlendirme. Türk Dünyası Araştırmaları, 124 (245), 241-278
  • Bağlıoğlu, A. (2013). Suriye’de mezhep hareketlerinin güncel siyaset üzerine etkileri. e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi, 6(2), 508.
  • Bryce, T. (2014). Ancient Syria: A Three Thousand Year History. Oxford University Press.
  • Bölükbaşı, Y. Z. (2018). Etnisite, kimlik ve dış politika: Türkiye’nin Suriye Türkmenleri politikası. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 105-123.
  • Campbell, D. (1996). Writing security: United States foreign policy and politics of identity. University of Minnesota Press.
  • Dağ, A. E. (2015). Emeviler’den Arap Baharı’na Halep Türkmenleri. Taşmektep Yayınları.
  • Dam, N. V. (2017). Destroying a NAtion: The Civil War in Syria. I. B. Tauris.
  • Demir, E. (2021). Türkiye’nin Suriye politikası bağlamında TSK’nın Suriye’deki sınır ötesi harekâtlarının nedenleri ve sonuçları. Bölgesel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 541-588.
  • Demirel,A.(2019). Ortadoğu’da Fransız Emperyalizmi: Fransız Manda Yönetimi Döneminde Suriye (1920-1946). BELLEK Uluslararası Tarih Ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 1(1), 69-89.
  • Erendor, M. (2016). Suriye ve Türkmenler. Bilgeoğuz Yayınevi.
  • Güzel, H. C. (2014). Ortadoğu’da Türkmen varlığı. Ortadoğu Türkmenleri Sempozyumu, ORSAM Tutanakları (No. 35, ss. 29-39). Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM).
  • Er, İ. H. (2018, Kasım 3-9). Suriye, Irak ve Filistin milli mücadelede yanımızdaydı (4). İstiklal Gazetesi. https://www.istiklal.com.tr/kose-yazisi/suriye-irak-ve-filistin-milli-mucadelede-yanimizdaydi-4/415689
  • Erlich, Reese (2016). Inside Syria: The Backstory of Their Civil War and What the World Can Expect. Prometheus.
  • Gündoğdu, Ü. G. (2021). Suriye İç Savaşı ve Suriye Türkmenleri. Nobel Bilimsel Eserler.
  • İpek, C. D. (2012). Suriye Türkmenleri. Türk Eğitim-Sen, 41, 62-67.
  • Jung, A. B. (2023). The History of Syria: The Lost Kingdoms of Syria. Independently.
  • Kafalı, M. (1973). Suriye Türkleri. Töre Dergisi, 5(21), 32-34.
  • Kirişçioğlu, F. (2013). Suriye’de iç savaş sürerken Suriye Türkleri. 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü.
  • Korkmaz, C. B., & İltar, L. (2016). Bayır-Bucak Türkmen bölgesindeki Türk varlığı ve bölgede mücadele veren gruplar. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Dergisi, 5(13), 85-97.
  • Lesch, David W. (2019), Syria: A Modern History. Polity.
  • Mchugo, J. (2015). Syria From The Great War To Civil War. Saqi Books.
  • Middle East Eye. (2024). Bashar al-Assad flees Damascus as rebels advance. Middle East Eye. https://www.middleeasteye.net/news/syrian-rebels-control-south-approaching-damascus
  • Nyrop, R. F. (Ed.). (1979). Syria: A country study. United States Government Secretary of the Army Federal Research Division.
  • Okalan, E. (2023). Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları, 8(16), 13-35.
  • Orhan, O. (2013). Suriye Türkmenleri: Siyasal hareketler ve askeri yapılanma. Ortadoğu Analiz, 5(51).
  • Polis Akademisi. (2020). Polis Akademisi Yayınları (Yayın No: 97, Rapor No: 40).
  • Shoup, J. A. (2018). The History of Syria. Greenwood.
  • Smith, K.J. (2025). A Brief History of Syria. Independently.
  • Szekely, Ora (2023). Syria Divided: Patterns of Violence in a Complex Civil War. Columbia University Press.
  • Şöhret, M. (2016). Suriye’nin Siyasal Yapısı, In H. Çomak, C. Sancaktar, & Z. Yıldırım (Eds.) Uluslararası Politikada Suriye Krizi, (ss.39-84), İstanbul: Beta Basım Yayın.
  • The Guardian. (2024). Syria's Assad flees Damascus as rebels advance. The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2024/dec/08/bashar-al-assad-reported-to-have-fled-syria-as-rebels-say-they-have-captured-damascus
  • Turan, O. (2003). Türk cihan hâkimiyeti mefkûresi tarihi: Türk dünya nizâmının millî, İslâmî ve insanî esasları. Ötüken Neşriyat.
  • Umar, Ö. O. (2003). Türkiye-Suriye ilişkileri (1918-1940). Fırat Üniversitesi ODAM Yayınları.
  • Umar, Ö. O. (2002). Suriye Türkleri. In H. C. Güzel, K. Çiçek, & S. Koca (Eds.), Türkler (Cilt 20, ss. 594-602). Yeni Türkiye Yayınları.
  • Yatmaz, M. (2023). World Journal of Multidisciplinary Research, 6(2), 88-111.

Syrian Civil War and Syrian Turkmens Yesterday, Today and Future

Yıl 2025, Sayı: 44, 75 - 98, 26.05.2025

Levent Ersin Orallı , İskender Karakaya , Bülent Atasever

Öz

Syrian Turkmens are one of the oldest and most deep-rooted communities in the Middle East and have played important roles in the political and social structure of the region throughout history. Turkmens, who had a significant population during the Seljuk and Ottoman periods, were subjected to various pressures during the French mandate, the Syrian Baath regime and the Syrian civil war, and struggled to preserve their identity. With the Syrian civil war that began in 2011, Syrian Turkmens have experienced major changes in political, military and social terms, and have faced problems such as migration, demographic change and identity erosion. Today, Turkmens live in many regions of Syria, primarily in Aleppo, Latakia (Bayırbucak), Raqqa, Hama, Homs, Idlib and Damascus. However, due to the change in demographic structure, the pressures of the Assad regime and terrorist organizations, the Turkmen population is gradually decreasing in the regions where it has historically been densely populated. This article argues that although Syrian Turkmens are one of the fundamental elements of Syria, they have not found the place they deserve in Syrian politics from history to the present and have been affected by the policies of local, regional and global powers, and this process is discussed historically.

Anahtar Kelimeler

Syria Syrian Turkmens Türkiye Middle East Syrian Civil War

Kaynakça

  • Acun, C., & Görücü, K. (2018). Suriye krizinde göz ardı edilen aktör: Türkmenler. Seta Perspektif Dergisi, (224), 1-5.
  • Anadolu Ajansı. (2019, Mart 14). Suriye iç savaşı 9. yılına girdi. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/suriye-ic-savasi-9-yilina-girdi/1417715
  • Anadolu Ajansı. (2024). Suriye Türkmenleri için yeni dönem: Esed sonrası süreç ve Türkiye'nin desteği. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/turkmenler-suriyenin-yeni-donemine-dair-taleplerini-bildiriyle-duyurdu/3475970
  • Aydın, A. (2016). Hafız Esad döneminde Suriye Türkmenlerine yönelik Araplaştırma politikası. Route Educational and Social Science Journal, 11, 28-40.
  • Aydos, V., & Duran, M. (2000). Suriye ülke etüdü. İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
  • Bademci, A. (2016). Suriye'de Türkmenler ve Bayır-Bucak. Ötüken Neşriyat.
  • Bakır, A., & Pekin, S. (2019). Kuzey Suriye’deki Türkmen yerleşimlerinin çağdaş tarihi ve stratejik altyapısı üzerine genel bir değerlendirme. Türk Dünyası Araştırmaları, 123(242), 89-130.
  • Bakır, A., & Pekin, S. (2020). Suriye’nin Kuzeyindeki Türkmen Yerleşmelerinin Tarihi Altyapısı Üzerine Bir Değerlendirme. Türk Dünyası Araştırmaları, 124 (245), 241-278
  • Bağlıoğlu, A. (2013). Suriye’de mezhep hareketlerinin güncel siyaset üzerine etkileri. e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi, 6(2), 508.
  • Bryce, T. (2014). Ancient Syria: A Three Thousand Year History. Oxford University Press.
  • Bölükbaşı, Y. Z. (2018). Etnisite, kimlik ve dış politika: Türkiye’nin Suriye Türkmenleri politikası. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 105-123.
  • Campbell, D. (1996). Writing security: United States foreign policy and politics of identity. University of Minnesota Press.
  • Dağ, A. E. (2015). Emeviler’den Arap Baharı’na Halep Türkmenleri. Taşmektep Yayınları.
  • Dam, N. V. (2017). Destroying a NAtion: The Civil War in Syria. I. B. Tauris.
  • Demir, E. (2021). Türkiye’nin Suriye politikası bağlamında TSK’nın Suriye’deki sınır ötesi harekâtlarının nedenleri ve sonuçları. Bölgesel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 541-588.
  • Demirel,A.(2019). Ortadoğu’da Fransız Emperyalizmi: Fransız Manda Yönetimi Döneminde Suriye (1920-1946). BELLEK Uluslararası Tarih Ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 1(1), 69-89.
  • Erendor, M. (2016). Suriye ve Türkmenler. Bilgeoğuz Yayınevi.
  • Güzel, H. C. (2014). Ortadoğu’da Türkmen varlığı. Ortadoğu Türkmenleri Sempozyumu, ORSAM Tutanakları (No. 35, ss. 29-39). Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM).
  • Er, İ. H. (2018, Kasım 3-9). Suriye, Irak ve Filistin milli mücadelede yanımızdaydı (4). İstiklal Gazetesi. https://www.istiklal.com.tr/kose-yazisi/suriye-irak-ve-filistin-milli-mucadelede-yanimizdaydi-4/415689
  • Erlich, Reese (2016). Inside Syria: The Backstory of Their Civil War and What the World Can Expect. Prometheus.
  • Gündoğdu, Ü. G. (2021). Suriye İç Savaşı ve Suriye Türkmenleri. Nobel Bilimsel Eserler.
  • İpek, C. D. (2012). Suriye Türkmenleri. Türk Eğitim-Sen, 41, 62-67.
  • Jung, A. B. (2023). The History of Syria: The Lost Kingdoms of Syria. Independently.
  • Kafalı, M. (1973). Suriye Türkleri. Töre Dergisi, 5(21), 32-34.
  • Kirişçioğlu, F. (2013). Suriye’de iç savaş sürerken Suriye Türkleri. 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü.
  • Korkmaz, C. B., & İltar, L. (2016). Bayır-Bucak Türkmen bölgesindeki Türk varlığı ve bölgede mücadele veren gruplar. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Dergisi, 5(13), 85-97.
  • Lesch, David W. (2019), Syria: A Modern History. Polity.
  • Mchugo, J. (2015). Syria From The Great War To Civil War. Saqi Books.
  • Middle East Eye. (2024). Bashar al-Assad flees Damascus as rebels advance. Middle East Eye. https://www.middleeasteye.net/news/syrian-rebels-control-south-approaching-damascus
  • Nyrop, R. F. (Ed.). (1979). Syria: A country study. United States Government Secretary of the Army Federal Research Division.
  • Okalan, E. (2023). Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları, 8(16), 13-35.
  • Orhan, O. (2013). Suriye Türkmenleri: Siyasal hareketler ve askeri yapılanma. Ortadoğu Analiz, 5(51).
  • Polis Akademisi. (2020). Polis Akademisi Yayınları (Yayın No: 97, Rapor No: 40).
  • Shoup, J. A. (2018). The History of Syria. Greenwood.
  • Smith, K.J. (2025). A Brief History of Syria. Independently.
  • Szekely, Ora (2023). Syria Divided: Patterns of Violence in a Complex Civil War. Columbia University Press.
  • Şöhret, M. (2016). Suriye’nin Siyasal Yapısı, In H. Çomak, C. Sancaktar, & Z. Yıldırım (Eds.) Uluslararası Politikada Suriye Krizi, (ss.39-84), İstanbul: Beta Basım Yayın.
  • The Guardian. (2024). Syria's Assad flees Damascus as rebels advance. The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2024/dec/08/bashar-al-assad-reported-to-have-fled-syria-as-rebels-say-they-have-captured-damascus
  • Turan, O. (2003). Türk cihan hâkimiyeti mefkûresi tarihi: Türk dünya nizâmının millî, İslâmî ve insanî esasları. Ötüken Neşriyat.
  • Umar, Ö. O. (2003). Türkiye-Suriye ilişkileri (1918-1940). Fırat Üniversitesi ODAM Yayınları.
  • Umar, Ö. O. (2002). Suriye Türkleri. In H. C. Güzel, K. Çiçek, & S. Koca (Eds.), Türkler (Cilt 20, ss. 594-602). Yeni Türkiye Yayınları.
  • Yatmaz, M. (2023). World Journal of Multidisciplinary Research, 6(2), 88-111.
Toplam 42 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Uluslararası Siyaset, Uluslararası Tarih
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Levent Ersin Orallı 0000-0002-7610-4514

İskender Karakaya 0000-0002-6285-4568

Bülent Atasever 0000-0002-4737-7943

Erken Görünüm Tarihi 23 Mayıs 2025
Yayımlanma Tarihi 26 Mayıs 2025
Gönderilme Tarihi 11 Mart 2025
Kabul Tarihi 19 Mayıs 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Sayı: 44

Kaynak Göster

APA Orallı, L. E., Karakaya, İ., & Atasever, B. (2025). Suriye İç Savaşı (2011-2024) ve Suriye Türkmenleri: Dünü, Bugünü ve Yarını. TYB Akademi Dil Edebiyat Ve Sosyal Bilimler Dergisi(44), 75-98.
 Kapak Resmi İndir