Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Kurumsal İç Değerlendirme Raporları Ne Anlatıyor? Tam Akredite Üniversitelerin İçerik Analizi

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 292 - 305, 20.06.2025

Elif Yıldırım , Muazzez Çakır Aydın

https://doi.org/10.32329/uad.1687783

Öz

:Yükseköğretimde kalite güvencesi, kurumların rekabet gücünü artırmasının yanı sıra öğrenci, akademisyen ve toplum nezdinde güven yaratması açısından kritik öneme sahiptir. Bu çalışma, Türkiye’de yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından 2025 yılı Şubat ayına kadar tam akreditasyon almış 19 devlet Üniversitesinin Kurumsal İç Değerlendirme Raporlarını içerik analizi yöntemiyle incelemektedir. Araştırmada, Üniversitelerin kalite güvencesi sistemlerine ilişkin güçlü yönleri, ortak uygulamaları ve gelişime açık alanları belirlemek amaçlanmıştır. Bulgular, kalite yönetimi süreçlerinde eylem planı, paydaş katılımı ve stratejik planlamanın yaygınlaştığını; ancak süreç belgeleri, ISO standartları, dijitalleşme ve toplumsal katkı faaliyetlerinin izlenmesinde kurumlar arası farklılıkların sürdüğünü göstermektedir. Özellikle liderlik, yönetişim ve öğrenci destek mekanizmalarının kalite süreçlerine entegrasyonu açısından örnek uygulamalara rastlanmıştır. Sonuç olarak, tam akreditasyon sürecinin kalite kültürünün kurumsallaşmasına katkı sunduğu; ancak bu sürecin sürdürülebilirliği için daha kapsayıcı, dijital ve paydaş odaklı yaklaşımlara ihtiyaç duyulduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Akreditasyon İç Değerlendirme Yükseköğretim Kalite Güvencesi KİDR İçerik Analizi

Etik Beyan

Not applicable.

Kaynakça

  • Alpaydin, Y., & Topal, M. (2022). Egitim Fakultelerindeki Akreditasyon Deneyimleri Uzerine Nitel Bir Arastırma. Insan ve Toplum, 12(2), 232-265.
  • Atatekin, E., & Dulupcu, M. A. (2018). Kalitede Yeni Bir Sayfa mı Yoksa Eskilerin Tekrarı mı? Bazı Devlet Universitelerinin Kurumsal Ic Degerlendirme Raporlarının Egitim Perspektifi. Journal of University Research, 1(1), 14-24. https://doi.org/10.32329/uad.394020
  • Ayvaz, B., Kusakcı, A. O., & Borat, O. (2016). Kalite Güvencesi ve Akreditasyon Süreçleri. Istanbul Ticaret Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstriyel Araştırma ve Gelisim Dergisi, 1(1), 53–60.
  • Aziz, A. (2020). Türkiye’de Yüksekögretimde Kalite Güvencesi ve Iletisim Egitimi Akreditasyonu. Yeni Yüzyıl’da Iletişim Calısmaları, 1(1), 12-29.
  • Cheng, S. (2020). Internal Quality Assurance in Higher Education: A Review of the Literature. Journal of Educational Management, 34(1), 70-85.
  • Duarte, N., & Vardasca, R. (2023). Literature Review of Accreditation Systems in Higher Education. Education Sciences, 13(6), 1-19.
  • ENQA (European Association for Quality Assurance in Higher Education). (2015). Standards and Guidelines for Quality Assurance in the European Higher Education Area (ESG). Brussels.
  • EUA (European University Association). (2015). Standards and Guidelines for Quality Assurance in the European Higher Education Area (ESG).
  • Fidan, M., Biyikli, F., & Ozkara, B. (2022). Akademisyenler Icin Akreditasyon Ne Anlama Geliyor? Yükseköğretimde Kalite Üzerine Nitel Bir Araştırma. Sosyal Mucit Academic Review, 3(2), 213-236. https://doi.org/10.54733/smar.1166028
  • Gokce, O. 2019. Klasik ve Nitel Icerik Analizi, Felsefe, Yontem ve Uygulama, Cizgi Kitabevi.
  • Harvey, L., & Stensaker, B. (2008). Quality culture: Understanding Quality Assurance in Higher Education. Quality in Higher Education, 14(1), 41–55.
  • Herdman, E.A. (2010) Akretidasyon Sureci (Cev. D. Sepit). Hemsirelikte Egitim ve Arastırma Dergisi, 7(2), 3-5.
  • Husain, S., & Ali, M. (2019). Higher Education Accreditation: Current Practices And Emerging Trends. Journal of Educational Research and Policy, 16(1), 54-62.
  • Isik, S., & Beykoz, S. Y. (2018). Turk Yuksekogretiminde Yeni Bir Paradigma: Kalite Guvence Sistemi. Kastamonu Universitesi İktisadi ve İdari Bilimler FakUltesi Dergisi, 20(3), 7-22.
  • Javed, Y., & Alenezi, M. (2023). A Case Study on Sustainable Quality Assurance in Higher Education. Sustainability, 15(10), 1-13.
  • Johnson, T., & Smith, R. (2021). Assessing Internal Review Reports: Key Considerations for Higher Education Institutions. Journal of Quality Assurance in Education, 24(3), 22-35.
  • Kaltakcı Gurel, D., Sak, M., Unal, Z. Ş., Ozbek, V., et al. (2017). 1995-2015 Yılları Arasında Türkiye’de Fizik Eğitimine Yönelik Yayınlanan Makalelerin İçerik Analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,(42), 143-167.
  • Kayyali, M. (2023). An Overview of Quality Assurance in Higher Education: Concepts and Frameworks. International Journal of Management, Sciences, Innovation, and Technology (IJMSIT), 4(2), 01-04.
  • Kilicaslan, C. (2020). Yuksekogretimde Akreditasyon. Peyzaj, (Ozel Sayi), 10-18.
  • Köksal, H. (2020). Yükseköğretimde Kalite Arayısları ve Bir Yöntem Onerisi. Journal of University Research, 3(2), 58-63. https://doi.org/10.32329/uad.788641
  • Kumar, P., Shukla, B., & Passey, D. (2020). Impact of Accreditation on Quality and Excellence of Higher Education Institutions. Revista Investigacion Operacional, 41(2), 151-167.
  • Lucander, H., & Christersson, C. (2020). Engagement for Quality Development in Higher Education: a Process for Quality Assurance of Assessment. Quality in Higher Education, 26(2), 135-155.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Nitel Veri Analizi (Çev. Ed. S.A. Altun ve A. Ersoy). Pegem Akademi.
  • Neuman, W. L. (2012). Social Research Methods: Quantitative and Qualitative Approaches, Volume III (5th Edition). Istanbul: Publishing Room.
  • Ozcicek, Y., & Karaca, A. (2019). Yükseköğretim Kurumlarinda Kalite ve Akreditasyon: Mühendislik Egitim Programlarinin Değerlendirilmesi. Fırat Universitesi Uluslararası Iktisadi ve Idari Bilimler Dergisi, 3(1), 114-149.
  • Ozen, E. (2022). Yuksekogretimde Kalite Guvencesi ve Akreditasyon: Acik ve Uzaktan Egitim. Acikogretim Uygulamalari ve Arastirmalari Dergisi, 8(1), 87-93.
  • Ozguzel, Seyfi (2016), Yuksekogretimde Standardizasyon ve Akreditasyon: Cok Kulturu Toplumlu Hollanda Ornegi, Hastane Oncesi Dergisi, 1, 17-25.
  • Semerci, C., Semerci, N., Unal, F., Yilmaz, E., vd. (2021). Akademisyenlerin Akreditasyon Algılarının Incelenmesi. Asya Ogretim Dergisi (E-AJI), 9(1), 1-14. https://doi.org/10.47215/aji.823723
  • Shah, M., Nair, S. & Wilson, M. Quality Assurance in Australian Higher Education: Historical and Future Development. Asia Pacific Educ. Rev. 12, 475–483 (2011). https://doi.org/10.1007/s12564-011-9152-2.
  • Skolnik, M.L.(2016) How Do Quality Assurance Systems Accommodate the Differences Between Academic and Applied Higher Education?. High Educ, 71, 361–378. https://doi.org/10.1007/s10734-015-9908-4
  • Tariq, M., & Farooq, U. (2022). Internal Quality Assessments and University Strategic Goals. Journal of Strategic Management in Higher Education, 17(3), 145-160.
  • Tasci, D., & Lapcın, H. T. (2023). Yuksekogretimde Kalite Guvencesi Sistemi: Kurumsal Akreditasyon Raporları Uzerinden Bir Degerlendirme. Eskisehir Osmangazi Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 1-16.
  • Telli, R. (2023). Türkiye’de Devlet Araştırma Üniversitelerinde Kalite Sürecine Dayalı Etkinliğin Belirlenmesi. Journal of University Research, 6(3), 327-337. https://doi.org/10.32329/uad.1325816
  • Uludag, G., Bora, M., & Catal, S. (2021). Turk Yuksekogretiminde Kalite Guvencesi Sistemi ve Ogrenci Katılımının Onemi. Kalite ve Strateji Yonetimi Dergisi, 1(1), 91-111.
  • Vorobyova, O., Horokhova, M., Iliichuk, L., Tverezovska, N., Drachuk, O., & Artemchuk, L. (2022). ISO Standards as a Quality Assurance Mechanism in Higher Education. Revista Romaneasca Pentru Educatie Multidimensionala, 14(2), 73-88.
  • Yesilbas Ozenc, Y. (2024). Yuksekogretimde Kalite. Universite Arastırmaları Dergisi, 7(4), 498-509. https://doi.org/10.32329/uad.1538784.
  • Yilmaz, B., Salar, R., Aslan, B., Sozbilir, M., vd. (2023). Yuksekogretimde Kalite ve Akreditasyon: Program Akreditasyonunda Ataturk Universitesi’nin Uygulamaları. Kalite ve Strateji Yonetimi Dergisi, 3(2), 67-87. https://doi.org/10.56682/ksydergi.1284982
  • HEQB (2025). Program Akreditasyonu Nedir? https://www.HEQB.gov.tr/program-akreditasyonu/ adresinden 03.04.2025 tarihinde erisilmistir.
  • Yontem, E. & Mazman, I. (2023). Uluslararası Bakıs ile Yuksekogretimde Kalite Guvencesinin Gelisimi. Ekonomi Isletme Siyaseti ve Uluslararası İliskiler Dergisi, 9(1), 37-49.
  • Higher Education Quality Board (2025). Degerlendirme Programları Kılavuzu Surum 3.2 https://www.HEQB.gov.tr/documents/national- doc/De%C4%9Ferlendirme%20Programlar%C4%B1%20K%C4%B1lavuzu%203.2.pdf adresinden 03.04.2025 tarihinde erisilmistir.

What Do Institutional Internal Evaluation Reports Say? Content Analysis of Fully Accredited Universities

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 292 - 305, 20.06.2025

Elif Yıldırım , Muazzez Çakır Aydın

https://doi.org/10.32329/uad.1687783

Öz

Quality assurance in higher education is of critical importance in terms of increasing the competitiveness of institutions as well as creating trust in students, academics and society. This study examines the Institutional Internal Evaluation Reports of 19 state universities that have received full accreditation by the Higher Education Quality Board in Turkey until February 2025 using the content analysis method. The study aims to determine the strengths, common practices and areas of development regarding the quality assurance systems of universities. The findings show that action plans, stakeholder participation and strategic planning have become widespread in quality management processes; however, differences between institutions continue in monitoring process documents, ISO standards, digitalization and social contribution activities. Exemplary practices have been encountered, especially in terms of the integration of leadership, governance and student support mechanisms into quality processes. As a result, it has been determined that the full accreditation process contributes to the institutionalization of quality culture; however, more inclusive, digital and stakeholder-focused approaches are needed for the sustainability of this process.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Akreditasyon İç Değerlendirme Yükseköğretim Kalite Güvencesi KİDR İçerik Analizi

Etik Beyan

Not applicable.

Kaynakça

  • Alpaydin, Y., & Topal, M. (2022). Egitim Fakultelerindeki Akreditasyon Deneyimleri Uzerine Nitel Bir Arastırma. Insan ve Toplum, 12(2), 232-265.
  • Atatekin, E., & Dulupcu, M. A. (2018). Kalitede Yeni Bir Sayfa mı Yoksa Eskilerin Tekrarı mı? Bazı Devlet Universitelerinin Kurumsal Ic Degerlendirme Raporlarının Egitim Perspektifi. Journal of University Research, 1(1), 14-24. https://doi.org/10.32329/uad.394020
  • Ayvaz, B., Kusakcı, A. O., & Borat, O. (2016). Kalite Güvencesi ve Akreditasyon Süreçleri. Istanbul Ticaret Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstriyel Araştırma ve Gelisim Dergisi, 1(1), 53–60.
  • Aziz, A. (2020). Türkiye’de Yüksekögretimde Kalite Güvencesi ve Iletisim Egitimi Akreditasyonu. Yeni Yüzyıl’da Iletişim Calısmaları, 1(1), 12-29.
  • Cheng, S. (2020). Internal Quality Assurance in Higher Education: A Review of the Literature. Journal of Educational Management, 34(1), 70-85.
  • Duarte, N., & Vardasca, R. (2023). Literature Review of Accreditation Systems in Higher Education. Education Sciences, 13(6), 1-19.
  • ENQA (European Association for Quality Assurance in Higher Education). (2015). Standards and Guidelines for Quality Assurance in the European Higher Education Area (ESG). Brussels.
  • EUA (European University Association). (2015). Standards and Guidelines for Quality Assurance in the European Higher Education Area (ESG).
  • Fidan, M., Biyikli, F., & Ozkara, B. (2022). Akademisyenler Icin Akreditasyon Ne Anlama Geliyor? Yükseköğretimde Kalite Üzerine Nitel Bir Araştırma. Sosyal Mucit Academic Review, 3(2), 213-236. https://doi.org/10.54733/smar.1166028
  • Gokce, O. 2019. Klasik ve Nitel Icerik Analizi, Felsefe, Yontem ve Uygulama, Cizgi Kitabevi.
  • Harvey, L., & Stensaker, B. (2008). Quality culture: Understanding Quality Assurance in Higher Education. Quality in Higher Education, 14(1), 41–55.
  • Herdman, E.A. (2010) Akretidasyon Sureci (Cev. D. Sepit). Hemsirelikte Egitim ve Arastırma Dergisi, 7(2), 3-5.
  • Husain, S., & Ali, M. (2019). Higher Education Accreditation: Current Practices And Emerging Trends. Journal of Educational Research and Policy, 16(1), 54-62.
  • Isik, S., & Beykoz, S. Y. (2018). Turk Yuksekogretiminde Yeni Bir Paradigma: Kalite Guvence Sistemi. Kastamonu Universitesi İktisadi ve İdari Bilimler FakUltesi Dergisi, 20(3), 7-22.
  • Javed, Y., & Alenezi, M. (2023). A Case Study on Sustainable Quality Assurance in Higher Education. Sustainability, 15(10), 1-13.
  • Johnson, T., & Smith, R. (2021). Assessing Internal Review Reports: Key Considerations for Higher Education Institutions. Journal of Quality Assurance in Education, 24(3), 22-35.
  • Kaltakcı Gurel, D., Sak, M., Unal, Z. Ş., Ozbek, V., et al. (2017). 1995-2015 Yılları Arasında Türkiye’de Fizik Eğitimine Yönelik Yayınlanan Makalelerin İçerik Analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,(42), 143-167.
  • Kayyali, M. (2023). An Overview of Quality Assurance in Higher Education: Concepts and Frameworks. International Journal of Management, Sciences, Innovation, and Technology (IJMSIT), 4(2), 01-04.
  • Kilicaslan, C. (2020). Yuksekogretimde Akreditasyon. Peyzaj, (Ozel Sayi), 10-18.
  • Köksal, H. (2020). Yükseköğretimde Kalite Arayısları ve Bir Yöntem Onerisi. Journal of University Research, 3(2), 58-63. https://doi.org/10.32329/uad.788641
  • Kumar, P., Shukla, B., & Passey, D. (2020). Impact of Accreditation on Quality and Excellence of Higher Education Institutions. Revista Investigacion Operacional, 41(2), 151-167.
  • Lucander, H., & Christersson, C. (2020). Engagement for Quality Development in Higher Education: a Process for Quality Assurance of Assessment. Quality in Higher Education, 26(2), 135-155.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Nitel Veri Analizi (Çev. Ed. S.A. Altun ve A. Ersoy). Pegem Akademi.
  • Neuman, W. L. (2012). Social Research Methods: Quantitative and Qualitative Approaches, Volume III (5th Edition). Istanbul: Publishing Room.
  • Ozcicek, Y., & Karaca, A. (2019). Yükseköğretim Kurumlarinda Kalite ve Akreditasyon: Mühendislik Egitim Programlarinin Değerlendirilmesi. Fırat Universitesi Uluslararası Iktisadi ve Idari Bilimler Dergisi, 3(1), 114-149.
  • Ozen, E. (2022). Yuksekogretimde Kalite Guvencesi ve Akreditasyon: Acik ve Uzaktan Egitim. Acikogretim Uygulamalari ve Arastirmalari Dergisi, 8(1), 87-93.
  • Ozguzel, Seyfi (2016), Yuksekogretimde Standardizasyon ve Akreditasyon: Cok Kulturu Toplumlu Hollanda Ornegi, Hastane Oncesi Dergisi, 1, 17-25.
  • Semerci, C., Semerci, N., Unal, F., Yilmaz, E., vd. (2021). Akademisyenlerin Akreditasyon Algılarının Incelenmesi. Asya Ogretim Dergisi (E-AJI), 9(1), 1-14. https://doi.org/10.47215/aji.823723
  • Shah, M., Nair, S. & Wilson, M. Quality Assurance in Australian Higher Education: Historical and Future Development. Asia Pacific Educ. Rev. 12, 475–483 (2011). https://doi.org/10.1007/s12564-011-9152-2.
  • Skolnik, M.L.(2016) How Do Quality Assurance Systems Accommodate the Differences Between Academic and Applied Higher Education?. High Educ, 71, 361–378. https://doi.org/10.1007/s10734-015-9908-4
  • Tariq, M., & Farooq, U. (2022). Internal Quality Assessments and University Strategic Goals. Journal of Strategic Management in Higher Education, 17(3), 145-160.
  • Tasci, D., & Lapcın, H. T. (2023). Yuksekogretimde Kalite Guvencesi Sistemi: Kurumsal Akreditasyon Raporları Uzerinden Bir Degerlendirme. Eskisehir Osmangazi Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 1-16.
  • Telli, R. (2023). Türkiye’de Devlet Araştırma Üniversitelerinde Kalite Sürecine Dayalı Etkinliğin Belirlenmesi. Journal of University Research, 6(3), 327-337. https://doi.org/10.32329/uad.1325816
  • Uludag, G., Bora, M., & Catal, S. (2021). Turk Yuksekogretiminde Kalite Guvencesi Sistemi ve Ogrenci Katılımının Onemi. Kalite ve Strateji Yonetimi Dergisi, 1(1), 91-111.
  • Vorobyova, O., Horokhova, M., Iliichuk, L., Tverezovska, N., Drachuk, O., & Artemchuk, L. (2022). ISO Standards as a Quality Assurance Mechanism in Higher Education. Revista Romaneasca Pentru Educatie Multidimensionala, 14(2), 73-88.
  • Yesilbas Ozenc, Y. (2024). Yuksekogretimde Kalite. Universite Arastırmaları Dergisi, 7(4), 498-509. https://doi.org/10.32329/uad.1538784.
  • Yilmaz, B., Salar, R., Aslan, B., Sozbilir, M., vd. (2023). Yuksekogretimde Kalite ve Akreditasyon: Program Akreditasyonunda Ataturk Universitesi’nin Uygulamaları. Kalite ve Strateji Yonetimi Dergisi, 3(2), 67-87. https://doi.org/10.56682/ksydergi.1284982
  • HEQB (2025). Program Akreditasyonu Nedir? https://www.HEQB.gov.tr/program-akreditasyonu/ adresinden 03.04.2025 tarihinde erisilmistir.
  • Yontem, E. & Mazman, I. (2023). Uluslararası Bakıs ile Yuksekogretimde Kalite Guvencesinin Gelisimi. Ekonomi Isletme Siyaseti ve Uluslararası İliskiler Dergisi, 9(1), 37-49.
  • Higher Education Quality Board (2025). Degerlendirme Programları Kılavuzu Surum 3.2 https://www.HEQB.gov.tr/documents/national- doc/De%C4%9Ferlendirme%20Programlar%C4%B1%20K%C4%B1lavuzu%203.2.pdf adresinden 03.04.2025 tarihinde erisilmistir.
Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Yükseköğretimde Kalite Güvencesi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Elif Yıldırım 0000-0002-3171-655X

Muazzez Çakır Aydın 0000-0001-9925-5350

Erken Görünüm Tarihi 21 Haziran 2025
Yayımlanma Tarihi 20 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 1 Mayıs 2025
Kabul Tarihi 14 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Yıldırım, E., & Çakır Aydın, M. (2025). What Do Institutional Internal Evaluation Reports Say? Content Analysis of Fully Accredited Universities. Journal of University Research, 8(2), 292-305. https://doi.org/10.32329/uad.1687783
 Kapak Resmi İndir

Articles published in the Journal of University Research (Üniversite Araştırmaları Dergisi - ÜAD) are licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) License 32353.