Tez Özeti
BibTex RIS Kaynak Göster

Physical Education and Sport Activities in Bolu Between The Years 1923-1950

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 26 - 41, 29.04.2025

Zafer Özgün , Sabri Özçakır

Öz

This study aimed to examine and evaluate the physical education and sports activities occurred in Bolu schools and under the leadership of the Bolu People’s House sport department in the first years of Turkish Republic. The leading schools in Bolu at that time were Bolu Middle School, Bolu Forestry School and Düzce Middle School. It is seen that various sports are practiced in schools, scouting was the most leading one. The Bolu People’s House revived Bolu's sports culture as much as schools. In addition to the sports activities held in Bolu schools, both students and people enrolled in the sports department of Bolu People’s House and they continued playing sports. The Bolu People’s House ensured that sports activities in a more disciplined and systematic format. Under the leadership of the Bolu People’s House, young people trained and competitions coordinated in various sports, from skiing to table tennis, football to water sports, nature sports to volleyball. Sports activities occurred in Bolu were celebrated as a sports festival, particularly in national holidays and special days for Bolu, such as July 17, the day of Atatürk's arrival in Bolu. In conclusion, this study which was focused on physical education and sports activities held in Bolu between the years 1923-1950, was tried to make contribution to physical education and sports history field and history of Bolu city.

Anahtar Kelimeler

People’s Houses physical education sports

Kaynakça

  • Abant Dergisi Bolu Halkevi, 1944, (1)1.
  • Abant Dergisi Bolu Halkevi, 1944 (1)2.
  • Abant Dergisi Bolu Halkevi, 1945, (1)4.
  • Abant Dergisi Bolu Halkevi Kültür Dergisi (1945), (1)5
  • Abant Dergisi Bolu Halkevi Kültür Dergisi (1946), (2)7
  • Abant Dergisi Bolu Halkevi Kültür Dergisi (1946), (2)10.
  • Abant Dergisi Bolu Halkevi Kültür Dergisi (1946), (2)11.
  • Akın, Y. (2004). Gürbüz ve yavuz evlatlar: Erken Cumhuriyet’te beden terbiyesi ve spor. İletişim Yayınları.
  • Akşam Gazetesi, Teşrinisani 1930.
  • Akşam Gazetesi, 1 Temmuz 1932.
  • Akşam Gazetesi, 22 Ağustos 1935.
  • Akşam Gazetesi 24 Eylül 1936.
  • Akşam Gazetesi, 18 Temmuz 1937.
  • Alkan, M.Ö. (2011). En doğru bildiğimizden kuşkulanmak-6: Osmanlı İdman Bayramı‟ndan Atatürk‟ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı‟na. Toplumsal Tarih, 27(211), 30-40. BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 982.808.1-89.
  • BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 982.808.1-120.
  • BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 982.808.1-144.
  • BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 1101.22.1-1.
  • BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 1101.22.1-13.
  • BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 1101.22.1-23.
  • BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 1121.89.3-1.
  • Bolu 1998 İl Yıllığı (1998). Ankara: Plaka Matbaa.
  • Bolu Gazetesi, 4 Temmuz 1935.
  • Bolu Gazetesi, 1 Ağustos 1935.
  • Bolu Gazetesi, 29 Ağustos 1935.
  • Bolu Gazetesi, 12 Eylül 1935.
  • Bolu Gazetesi, 26 Eylül 1935.
  • Bolu Gazetesi, 14 İkinci Teşrin 1935.
  • Bolu Gazetesi, 23 İkinci Kanun 1936.
  • Bolu Gazetesi, 9Temmuz 1936.
  • Bolu Gazetesi, 17 Eylül 1936.
  • Bolu Gazetesi, 24 Eylül 1936. Bolu Gazetesi, 1 Temmuz 1937.
  • Bolu Gazetesi, 15 Temmuz 1937.
  • Bolu Gazetesi, 22 Temmuz 1937. Bolu Gazetesi, 17 Şubat 1938.
  • Bolu Gazetesi, 2 Eylül 1938.
  • Bolu Gazetesi, 20 Kanunisani 1938.
  • Büyüköztürk, Ş; Kılıç Çakmak, E; Akgün, Ö. E; Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
  • CHF Bolu Halkevi (1933). Cumhuriyetin 10. yıl dönümü çalışma broşürü. Bolu Vilayet Matbaası. CHF Halkevleri Talimatnamesi (1932). Hakimiyeti Milliye Matbaası.
  • CHP 1945 Yılında Halkevleri ve Halkodaları (1945). Ulus Basımevi.
  • Cumhuriyetin 15 inci Yılında Bolu (1938). Bolu Vilayet Matbaası. Çandarlıoğlu, G. (2003). Tarih metodu (araştırma-yazma). Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
  • Çepni, S., (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık.
  • Duygular Dergisi Bolu Halkevi, 1941, 4, Vilayet Matbaası.
  • Duygular Dergisi Bolu Halkevi, 1942, 7, Vilayet Matbaası.
  • Erdem, H. (2013). Doğuşundan günümüze Kırkpınar (3). Dahi Yayıncılık Eğitim Basım Ticaret.
  • Fişek, K. (1998). Dünyada ve Türkiye’de devlet politikası ve toplumsal yapıyla ilişkileri açısından spor yönetimi. Spor Kitabevi.
  • Hakimiyeti Milliye Gazetesi, 15 Ağustos 1933.
  • Hakimiyeti Milliye Gazetesi, 12 Teşrinisani 1934.
  • Halkevleri 1940 (1940). Ulus Matbaası.
  • Halkın, L.E. (2000). Tarih tenkidinin unsurları. (Çev. Bahaeddin Yediyıldız). (2. Baskı). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
  • Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. (26. Baskı) Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kaya, M. (2013). II. Meşrutiyet’ten çok partili hayata geçişte Bolu’nun idari ve sosyal durumu (1908-1950). Bolu İl Özel İdaresi Yayınları.
  • Kılıç, F. ve Tarhan, M. (2018). Yeşil Yaprak (Cumhuriyet’in ilk yıllarında eğitime taşradan bir bakış). Siyasal Kitabevi.
  • Kılıç, F., Solak, M., & Tarhan, M. (Ed.). (2016), Altın Yaprak: (Cumhuriyet'in ilk yıllarında eğitime taşradan bir bakış). Siyasal Kitabevi.
  • Özçakır, S. (2013). II. Meşrutiyet Dönemi beden eğitiminde çağdaş dönüşümler (1908-1918) (Yayımlanmış doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
  • Özçakır, S. (2022). Tarih temelleri. N. Mirzeoğlu (Ed.), Spor Bilimlerine Giriş içinde (2. Baskı). Spor Yayınevi ve Kitabevi.
  • Mayer, R. E. (2014). Multimedia instruction. J. M. Spector, M. D. Merrill, J. Elen, ve M. J. Bishop (Ed.), Handbook of research on educational communications and technology içinde (4. baskı). Springer New York.
  • Özçelik, F. (2018). Sosyal ve kültürel hayatta Bolu Halkevleri. İdeal Kültür Yayıncılık.
  • Özdemir, N. (2013). Türkiye Cumhuriyeti‟nin katıldığı ilk uluslararası organizasyon: 1924 Paris Olimpiyatları. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, (51), 717-744.
  • Özdemir, N. (2016). Bolu Orman Mektebi. Mudurnulular Derneği Bülteni, 9, 56-61.
  • Özmaden, M. (2010). Türkiye İdman Cemiyeti İttifakı (TİCİ) Dönemi milli ruh ve milli temsil, siyasi ve milli propaganda ile ülkeyi tanıma-tanıtma çabaları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7 (1), 1440-1457.
  • Polat, C. (2010). Halkevleri’nden bir kesit: Bolu Halkevi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi.
  • Resmi Gazete. 16 Temmuz 1938, Sayı: 3961.
  • Şinoforoğlu, T. (2020). Türkiye‟de beden eğitimi öğretmeni yetiştirme çabaları ve öncü kuruluşlar (1908 1930). Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18 (Spor Tarihi Özel Sayı), 73-105.
  • Türkiye Hentbol Federasyonu (2024, 10 Ekim). Tarihçe. https://www.thf.org.tr/thf/hakkinda/tarihce/1
  • Ulus Gazetesi, 20 Ağustos 1935.
  • Ulus Gazetesi, 09 Eylül 1935.
  • Ulus Gazetesi, 17 Ağustos 1936.
  • Ulus Gazetesi, 14 Aralık 1937.
  • Ulus Gazetesi, 25 Ocak 1938.
  • Ulus Gazetesi, 17 Mart 1941.
  • Ulus Gazetesi, 8 Şubat 1943.
  • Ulus Gazetesi, 1 Şubat 1944.
  • Ulus Gazetesi, 5 Temmuz 1944.
  • Ulus Gazetesi, 14 Mart 1945.
  • Vakit Gazetesi, 7 Ağustos 1930.
  • Warren, A. (1986). Sir Robert Baden-Powell, the Scout Movement and citizen training in Great Britain, 1900 1920. The English Historical Review, 101(399), 376-398.
  • Yarar, B. (2014). Osmanlı‟dan Cumhuriyet‟e geçiş süreci ve erken Cumhuriyet Türkiye‟sinde modern sporun kuruluşu. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Güz (21), 301-317.
  • Yüce, M. (2020). Esir şehirde spor. İstanbul Kültür ve Sanat Ürünleri A.Ş.
  • Zeyrek, Ş. (2006). Türkiye’de Halkevleri ve Halkodaları (1932-1951). Anı Yayıncılık.

Bolu’da 1923-1950 Yılları Arasında Gerçekleşen Beden Eğitimi ve Spor Faaliyetleri

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 26 - 41, 29.04.2025

Zafer Özgün , Sabri Özçakır

Öz

Bu araştırmada Cumhuriyetin ilk yıllarında Bolu okullarında ve Bolu Halkevi spor şubesi öncülüğünde gerçekleşen beden eğitimi ve spor faaliyetlerinin incelenmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. İlgili yıllarda Bolu’daki en öncü okullar Bolu Orman Mektebi, Bolu Orta Mektebi ve Düzce Orta Mektebi’dir. Okullarda farklı sporların yapılmaya çalışıldığı, en çok izciliğin ön plana çıktığı görülmektedir. Bolu’nun spor kültürünün canlanmasına okullarda yapılan spor faaliyetleri kadar Bolu Halkevi de katkı sağlaıştır. Bolu Halkevi’nin spor şubesine halkla birlikte kayıt olan öğrenciler okullarda yapılan spor etkinlikleri ile birlikte spora devam etmişlerdir. Bolu Halkevi okullara göre spor faaliyetlerinin daha istemli ve disiplinli yapılmasını sağlamıştır. Masa tenisinden kayağa, futboldan su sporlarına, doğa sporlarından voleybola kadar pek çok branşta Halkevi spor şubesi önderliğinde gençlere eğitim verilerek müsabakalar düzenlenmiştir. Bolu’da yapılan spor faaliyetleri il için özel ve önemli bir gün olan 17 Temmuz Atatürk’ün Bolu’ya geliş tarihi ile özellikle milli bayramlarda bir spor şenliği olarak kutlanmıştır. Sonuç olarak; Bolu’da 1923-1950 yılları arasında gerçekleşen beden eğitimi ve spor faaliyetlerinin araştırıldığı bu çalışmada beden eğitimi ve spor tarihi alanı ile Bolu kent tarihine katkı sunulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Halkevleri beden eğitimi spor

Kaynakça

  • Abant Dergisi Bolu Halkevi, 1944, (1)1.
  • Abant Dergisi Bolu Halkevi, 1944 (1)2.
  • Abant Dergisi Bolu Halkevi, 1945, (1)4.
  • Abant Dergisi Bolu Halkevi Kültür Dergisi (1945), (1)5
  • Abant Dergisi Bolu Halkevi Kültür Dergisi (1946), (2)7
  • Abant Dergisi Bolu Halkevi Kültür Dergisi (1946), (2)10.
  • Abant Dergisi Bolu Halkevi Kültür Dergisi (1946), (2)11.
  • Akın, Y. (2004). Gürbüz ve yavuz evlatlar: Erken Cumhuriyet’te beden terbiyesi ve spor. İletişim Yayınları.
  • Akşam Gazetesi, Teşrinisani 1930.
  • Akşam Gazetesi, 1 Temmuz 1932.
  • Akşam Gazetesi, 22 Ağustos 1935.
  • Akşam Gazetesi 24 Eylül 1936.
  • Akşam Gazetesi, 18 Temmuz 1937.
  • Alkan, M.Ö. (2011). En doğru bildiğimizden kuşkulanmak-6: Osmanlı İdman Bayramı‟ndan Atatürk‟ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı‟na. Toplumsal Tarih, 27(211), 30-40. BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 982.808.1-89.
  • BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 982.808.1-120.
  • BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 982.808.1-144.
  • BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 1101.22.1-1.
  • BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 1101.22.1-13.
  • BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 1101.22.1-23.
  • BCA, Fon Kodu: 490.1.0.0. Yer No: 1121.89.3-1.
  • Bolu 1998 İl Yıllığı (1998). Ankara: Plaka Matbaa.
  • Bolu Gazetesi, 4 Temmuz 1935.
  • Bolu Gazetesi, 1 Ağustos 1935.
  • Bolu Gazetesi, 29 Ağustos 1935.
  • Bolu Gazetesi, 12 Eylül 1935.
  • Bolu Gazetesi, 26 Eylül 1935.
  • Bolu Gazetesi, 14 İkinci Teşrin 1935.
  • Bolu Gazetesi, 23 İkinci Kanun 1936.
  • Bolu Gazetesi, 9Temmuz 1936.
  • Bolu Gazetesi, 17 Eylül 1936.
  • Bolu Gazetesi, 24 Eylül 1936. Bolu Gazetesi, 1 Temmuz 1937.
  • Bolu Gazetesi, 15 Temmuz 1937.
  • Bolu Gazetesi, 22 Temmuz 1937. Bolu Gazetesi, 17 Şubat 1938.
  • Bolu Gazetesi, 2 Eylül 1938.
  • Bolu Gazetesi, 20 Kanunisani 1938.
  • Büyüköztürk, Ş; Kılıç Çakmak, E; Akgün, Ö. E; Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
  • CHF Bolu Halkevi (1933). Cumhuriyetin 10. yıl dönümü çalışma broşürü. Bolu Vilayet Matbaası. CHF Halkevleri Talimatnamesi (1932). Hakimiyeti Milliye Matbaası.
  • CHP 1945 Yılında Halkevleri ve Halkodaları (1945). Ulus Basımevi.
  • Cumhuriyetin 15 inci Yılında Bolu (1938). Bolu Vilayet Matbaası. Çandarlıoğlu, G. (2003). Tarih metodu (araştırma-yazma). Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
  • Çepni, S., (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık.
  • Duygular Dergisi Bolu Halkevi, 1941, 4, Vilayet Matbaası.
  • Duygular Dergisi Bolu Halkevi, 1942, 7, Vilayet Matbaası.
  • Erdem, H. (2013). Doğuşundan günümüze Kırkpınar (3). Dahi Yayıncılık Eğitim Basım Ticaret.
  • Fişek, K. (1998). Dünyada ve Türkiye’de devlet politikası ve toplumsal yapıyla ilişkileri açısından spor yönetimi. Spor Kitabevi.
  • Hakimiyeti Milliye Gazetesi, 15 Ağustos 1933.
  • Hakimiyeti Milliye Gazetesi, 12 Teşrinisani 1934.
  • Halkevleri 1940 (1940). Ulus Matbaası.
  • Halkın, L.E. (2000). Tarih tenkidinin unsurları. (Çev. Bahaeddin Yediyıldız). (2. Baskı). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
  • Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. (26. Baskı) Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kaya, M. (2013). II. Meşrutiyet’ten çok partili hayata geçişte Bolu’nun idari ve sosyal durumu (1908-1950). Bolu İl Özel İdaresi Yayınları.
  • Kılıç, F. ve Tarhan, M. (2018). Yeşil Yaprak (Cumhuriyet’in ilk yıllarında eğitime taşradan bir bakış). Siyasal Kitabevi.
  • Kılıç, F., Solak, M., & Tarhan, M. (Ed.). (2016), Altın Yaprak: (Cumhuriyet'in ilk yıllarında eğitime taşradan bir bakış). Siyasal Kitabevi.
  • Özçakır, S. (2013). II. Meşrutiyet Dönemi beden eğitiminde çağdaş dönüşümler (1908-1918) (Yayımlanmış doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
  • Özçakır, S. (2022). Tarih temelleri. N. Mirzeoğlu (Ed.), Spor Bilimlerine Giriş içinde (2. Baskı). Spor Yayınevi ve Kitabevi.
  • Mayer, R. E. (2014). Multimedia instruction. J. M. Spector, M. D. Merrill, J. Elen, ve M. J. Bishop (Ed.), Handbook of research on educational communications and technology içinde (4. baskı). Springer New York.
  • Özçelik, F. (2018). Sosyal ve kültürel hayatta Bolu Halkevleri. İdeal Kültür Yayıncılık.
  • Özdemir, N. (2013). Türkiye Cumhuriyeti‟nin katıldığı ilk uluslararası organizasyon: 1924 Paris Olimpiyatları. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, (51), 717-744.
  • Özdemir, N. (2016). Bolu Orman Mektebi. Mudurnulular Derneği Bülteni, 9, 56-61.
  • Özmaden, M. (2010). Türkiye İdman Cemiyeti İttifakı (TİCİ) Dönemi milli ruh ve milli temsil, siyasi ve milli propaganda ile ülkeyi tanıma-tanıtma çabaları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7 (1), 1440-1457.
  • Polat, C. (2010). Halkevleri’nden bir kesit: Bolu Halkevi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi.
  • Resmi Gazete. 16 Temmuz 1938, Sayı: 3961.
  • Şinoforoğlu, T. (2020). Türkiye‟de beden eğitimi öğretmeni yetiştirme çabaları ve öncü kuruluşlar (1908 1930). Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18 (Spor Tarihi Özel Sayı), 73-105.
  • Türkiye Hentbol Federasyonu (2024, 10 Ekim). Tarihçe. https://www.thf.org.tr/thf/hakkinda/tarihce/1
  • Ulus Gazetesi, 20 Ağustos 1935.
  • Ulus Gazetesi, 09 Eylül 1935.
  • Ulus Gazetesi, 17 Ağustos 1936.
  • Ulus Gazetesi, 14 Aralık 1937.
  • Ulus Gazetesi, 25 Ocak 1938.
  • Ulus Gazetesi, 17 Mart 1941.
  • Ulus Gazetesi, 8 Şubat 1943.
  • Ulus Gazetesi, 1 Şubat 1944.
  • Ulus Gazetesi, 5 Temmuz 1944.
  • Ulus Gazetesi, 14 Mart 1945.
  • Vakit Gazetesi, 7 Ağustos 1930.
  • Warren, A. (1986). Sir Robert Baden-Powell, the Scout Movement and citizen training in Great Britain, 1900 1920. The English Historical Review, 101(399), 376-398.
  • Yarar, B. (2014). Osmanlı‟dan Cumhuriyet‟e geçiş süreci ve erken Cumhuriyet Türkiye‟sinde modern sporun kuruluşu. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Güz (21), 301-317.
  • Yüce, M. (2020). Esir şehirde spor. İstanbul Kültür ve Sanat Ürünleri A.Ş.
  • Zeyrek, Ş. (2006). Türkiye’de Halkevleri ve Halkodaları (1932-1951). Anı Yayıncılık.
Toplam 78 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Egzersiz ve Spor Bilimleri (Diğer)
Bölüm 2025 Cilt: 6 Sayı : 1
Yazarlar

Zafer Özgün 0009-0004-6323-5015

Sabri Özçakır 0000-0002-2179-2372

Yayımlanma Tarihi 29 Nisan 2025
Gönderilme Tarihi 27 Aralık 2024
Kabul Tarihi 9 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Özgün, Z., & Özçakır, S. (2025). Bolu’da 1923-1950 Yılları Arasında Gerçekleşen Beden Eğitimi ve Spor Faaliyetleri. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 26-41.
 Kapak Resmi İndir