Araştırma Makalesi
Üniversite Öğrencilerinin Fiziksel Aktivitelere Katılımları ve Yaşam Kalitesi Düzeylerinin İncelenmesi
Öz
Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivitelere katılım düzeyleri ile yaşam kaliteleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın evrenini, 2022-2023 Eğitim-Öğretim yılı boyunca Yozgat Bozok Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklem ise, Yozgat Bozok Üniversitesi’nin Spor Bilimleri Fakültesi, İlahiyat Fakültesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Mimarlık Mühendislik Fakültesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi ve Eğitim Fakültesi'nde öğrenim gören ve kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen toplam 398 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, demografik bilgileri içeren bir form (cinsiyet, sınıf, eğitim görülen fakülte, barınma durumu, ailede lisanslı spor yapma durumu, aile aylık gelir düzeyi, haftalık harcama miktarı, anne ve baba eğitim düzeyi, sağlık durumu) kullanılmıştır. Katılımcıların fiziksel aktivite düzeyini belirlemek için Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ) kısa formu, yaşam kalitesi düzeylerini ölçmek için ise Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu Türkçe Versiyonu (WHOQOL-BREF-TR) kullanılmıştır. Elde edilen veriler, istatistiksel analizler için SPSS 24.0 paket programına aktarılmıştır. Analiz öncesinde, verilerin normal dağılım gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla çarpıklık ve basıklık değerleri incelenmiştir. Ölçeklere ait çarpıklık değerleri -0.079 ile -1.170 arasında, basıklık değerleri ise -0.021 ile 2.463 arasında tespit edilerek normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Veri analizi sürecinde frekans analizi, yüzdelik analizi, aritmetik ortalama, t testi, ANOVA analizi ve çoklu karşılaştırma testleri uygulanmıştır. Analizlerin sonucunda, katılımcıların fiziksel aktivitelere katılım düzeylerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, katılımcıların en fazla yüksek yaşam kalitesi düzeylerinin bedensel sağlıkla ilgili olduğu tespit edilmiştir. İncelenen tüm demografik değişkenler açısından fiziksel aktivite katılımı ve yaşam kalitesi düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmuştur (p<0.05).
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
TUBİTAK
Proje Numarası
1919B012203865
Kaynakça
- Adams, R. G., Santo, J. B., & Bukowski, W. M. (2011). The presence of a best friend buffers the effects of negative experiences. Developmental Psychology, 47(6), 1786-1791.
- Akpınar, A., & Öz, H. (2011). Ailelerin ekonomik düzeyi ile ergenlerin yaşam kaliteleri arasındaki ilişki: Kocaeli ili örneği. Çalışma Ortamı ve Sağlığı Dergisi, 25(4), 185-192.
- Atik, G., & Çekici, F. (2019). Lise öğrencilerinin ev arkadaşlarıyla ilişkilerinin sosyal yeteneklerine etkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12(2), 215-231.
- Ay, P., & Keskin, H. (2016). Ebeveynlerin eğitim düzeyleri ile çevresel sağlık koşulları arasındaki ilişki: Samsun ilinde bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(2), 157-172.
- Aydın, B. (2018). Üniversite öğrencilerinin ev arkadaşlarıyla ilişkilerinin psikolojik iyi oluşlarına etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 25-37.
- Aydın, B., & Tatoğlu, Y. (2017). Üniversite öğrencilerinin harcama alışkanlıkları ve yaşam kalitesi ilişkisi: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi örneği. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 58-70.
- Başaran, İ. E., & Bütüner, S. Ö. (2016). Ailelerin ekonomik durumu ile gençlerin yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi: Türkiye örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 271-288.
- Berlin, J. A., & Golditz, G. A. (1990). A meta-analysis of physical activity in the prevention of coronary heart diseases. American Journal of Epidemiology, 132, 612-628.
- Bilir, N., Özcebe, H., Vazioğlu, S. A., Aslan, D., Subaşı, N., & Telatar, T. G. (2005). Van ilinde 15 yaş üzeri erkeklerde SF-36 ile yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 25, 663-668.
- Bognar, G. (2005). The concept of quality of life. Social Theory and Practice, 31(4), 561-580.
- Brown, B. B., & Larson, J. (2009). Peer relationships in adolescence. In R. M. Lerner & L. Steinberg (Eds.), Handbook of adolescent psychology (2nd ed., Vol. 2, pp. 74-103). Wiley.
- Brown, C., et al. (2019). Impact of faculty of study on quality of life among university students. Journal of Health Psychology, 18(4), 432-439.
- Clark, A. E., Frijters, P., & Shields, M. A. (2008). Relative income, happiness, and utility: An explanation for the Easterlin paradox and other puzzles. Journal of Economic Literature, 46(1), 95-144.
- Çakıcı, M., & Erci, B. (2020). Üniversite öğrencilerinde sağlık durumu, fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 101, 437-450.
- Çıngı, H. (1994). Örnekleme kuramı. H.Ü. Fen Fakültesi Basımevi.
- Demir, A., (2019). Yaşam kalitesi üzerine fakülte seçiminin etkisi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Sağlık ve Psikoloji Dergisi, 18(4), 432-439.
- Diener, E., & Biswas-Diener, R. (2002). Will money increase subjective well-being? Social Indicators Research, 57(2), 119-169.
- Doğan, F., & Tok, S. (2018). Aile üyelerinin spora katılımının lisans öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyine etkisi. Amasya Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-14.
- Erşahin, B. (2023). Spor ve sağlıklı yaşam merkezlerinde egzersiz yapan bireylerin fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkisi (Yüksek lisans tezi). Aksaray Üniversitesi.
- Fidaner, H., Fidaner, C., Elbi, H., Eser, E., Eser, S. Y., & Göker, E. (1999). Yaşam kalitesinin ölçülmesi, Whoqol-100 ve Whoqol-Bref. 3P Dergisi Yaşam Kalitesi Özel Sayısı, 7, 5-13.
- Gülmez, E., & Şenel, F. (2014). Üniversite öğrencilerinin ekonomik bağımsızlık düzeyleri ile yaşam kaliteleri arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 157-169.
- Günaydın, İ. (2016). Üniversite öğrencilerinin harcama eğilimleri ve yaşam kalitesi ilişkisi: Bartın Üniversitesi örneği. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(32), 81-95.
- Güneri, O. Y., & Gültekin, T. (2013). Aile ekonomik durumu ile çocukların yaşam kalitesi arasındaki ilişki: İstanbul ili örneği. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 59-74.
- Güneş, G., & Akgün, A. (2019). Anne ve baba eğitim düzeyi ile çocukların çevresel sağlık ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(2), 145-154.
- Güngör, E., & Arslan, C. (2017). Üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyi, sağlık durumu ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Ege Journal of Medicine, 56(4), 221-227.
- Johnson, A., & Smith, B. (2020). The relationship between class level and physical activity participation and quality of life among university students. Journal of Health Psychology, 25(3), 123-145. Joyner, K., & Keyes, C. L. (2010). Neighborhood social disorder and self-rated health: The differing roles of individual and structural factors. Social Science & Medicine, 71(3), 484-491.
- Kahneman, D., & Deaton, A. (2010). High income improves evaluation of life but not emotional well-being. Proceedings of the National Academy of Sciences, 107(38), 16489-16493.
- Karaca, A., & Kılıç, Ö. (2020). Aile içi sporun ergenlerin fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesine etkisi. Turkish Journal of Sport and Exercise, 22(1), 15-21.
- Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3rd ed.). The Guilford Press.
- Lee, C., et al. (2018). Class level differences in physical activity levels among university students: A cross sectional study. Journal of Physical Activity and Health, 15(6), 432-439.
- Menteş, E., & Ark. (2011). Adolesan dönemde obezite ve egzersiz. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 963-977.
- Mutlu, Ş. (2008). Egzersiz yapan kişilerin boş zamanlarına yönelik tutumları üzerine bir araştırma: Kayseri ili örneği (Yüksek lisans tezi). Niğde Üniversitesi.
- Özdemir, Y. (2020). Üniversite öğrencilerinin arkadaşlık ilişkileri ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 308-321.
- Öztürk, Y., Özkan, E., & Özdemir, O. (2019). Aile katılımının gençlerin fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesine etkisi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 30-43.
- Savcı, M., Öztürk, M., Arıkan, H., İnce, İ., & Tokgözoğlu, L. (2006). Üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 34(3).
- Savcı, S., Öztürk, M., Arıkan, H., İnce, D. İ., & Tokgözoğlu, L. (2006). Physical activity levels of university students. Turk Kardiyol Dern Arş, 34(3), 166-172.
- Shek, D. T. L. (2010). Quality of life of Chinese people in a changing world. Social Indicators Research, 71(1), 357-553.
- Smith, J., & Johnson, A. (2022). The relationship between faculty of study and physical activity levels among university students. Journal of Sports Science, 35(2), 123-145.
- Suraya, İ., Karim, N. A., Oon, N. L., & Ngah, W. Z. W. (2013). Perceived physical activity barriers related to body weight status and sociodemographic factors among Malaysian men in Klang Valley. BMC Public Health, 13(1), 1-10.
- Şahin, İ., & Ceylan, H. (2017). Anne ve baba eğitim düzeyi ile çocukların çevresel sağlık durumu ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki: Malatya ilinde bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 50, 81-104. ed.).
- The U.S. Department of Health and Human Services (HHS). (2018). Physical activity guidelines for Americans (2nd Retrieved from 09/Physical_Activity_Guidelines_2nd_edition.pdf https://health.gov/sites/default/files/2019
- The WHOQOL Group. (1996). What quality of life? World Health Forum, 17(4), 354-356.
- Thompson, L., et al. (2017). The influence of faculty of study on physical activity participation and quality of life in college students. Journal of Physical Activity and Health, 12(3), 321-335.
- Türkmen, B., et al. (2017). Üniversite öğrencilerinde fakülte seçiminin fiziksel aktivite katılımı ve yaşam kalitesi üzerine etkisi. Fiziksel Aktivite ve Sağlık Dergisi, 12(3), 321-335.
- Tüzün, H. E., & Eker, L. (2003). Sağlık değerlendirme ölçütler ve yaşam kalitesi. Sağlık ve Toplum Dergisi, 13(2), 3-8.
- Vural, Ö., Eler, S., & Güzel, A. N. (2010). Masa başı çalışanlarda fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(2), 69-75.
- WHOQOL Group. (1995). The World Health Organization quality of life assessment (WHOQOL): Position paper from the World Health Organization. Social Science & Medicine, 41(10), 1403-1409. World Health Organization (WHO). (2020a). Guidelines on physical activity, sedentary behaviour. Retrieved from https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/325147/WHO-NMH-PND2019.4eng.pdf
- Yancar, C. (2005). Madde bağımlılarında ikinci eksen komorbidite ve kişilik özelliklerinin bağımlılık şiddeti ve yaşam kalitesine etkisinin değerlendirilmesi (Uzmanlık tezi). Sağlık Bakanlığı Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Birimi, İstanbul.
- Yapıcı, A. (2006). Alkol bağımlılığında depresyon ve anksiyetenin yetiyitimi ve yaşam kalitesine etkisi (Uzmanlık tezi). Sağlık Bakanlığı Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, İstanbul.
- Yetim, A. (2000). Sporun sosyal görünümü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(5), 61-70.
- Yıldırım, İ., & Arı, N. (2018). Üniversite öğrencilerinin sağlık durumlarının ve yaşam kalitelerinin incelenmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi, 27(1), 91-99.
- Yıldırım, M., & Bayrak, C. (2019). Üniversite öğrencilerinin spora dayalı fiziksel aktivitelere katılımları ve yaşam kalitelerinin akademik başarı ve sosyalleşme üzerine etkisi (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi örneği). Hacettepe Üniversitesi 10.16986/HUJE.2017032928 Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 123-144.
- Yıldırım, M., & Bayrak, C. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Fiziksel Aktivitelere Katılım Düzeylerinin Demografik Özelliklerine Göre Belirlenmesi (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Örneği). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(54), 310-330. doi: 10.16992/ASOS.12852
- Yılmaz, E., & Aksoy, E. (2022). Üniversite öğrencilerinde eğitim aldıkları fakültenin fiziksel aktivite düzeyi üzerindeki etkisi. Spor Bilimleri Dergisi, 35(2), 123-145.
- Yurtçiçek, S., Şahin, N. H., & Miral, M. (2018). Fiziksel Aktivite Engelleri Ölçeği’nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Academic Social Science, 6(71), 396-404.
Toplam 55 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Fiziksel Aktivite ve Sağlık |
| Bölüm | 2025 Cilt: 6 Sayı : 1 |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 1919B012203865 |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Ocak 2025 |
| Kabul Tarihi | 7 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: 1 |
