Öz
Konuşma, günlük hayatta en çok kullanılan anlatma becerisidir. Öğrencileri hayata hazırlamayı amaçlayan okulların görevlerinden biri de öğrencilerin konuşma becerilerini geliştirmektir. Bu çalışmanın amacı, 2024 Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı’na göre hazırlanmış 5. sınıf Türkçe ders kitabındaki konuşma etkinliklerini incelemektir. Çalışmada doküman inceleme yöntemi kullanılmış ve veriler içerik analizi ile incelenmiştir. Konuşma etkinlikleri; sayı, tür, temalara dağılım, yönergeler, değerlendirme ölçekleri, konuşma türleri, temayla ilişki ve görsel/metinsel unsurlar açısından incelenmiştir. Çalışma sonucunda; kitapta toplam 44 konuşma etkinliğinin olduğu, bunların temalara dengeli bir şekilde dağıtılmadığı, anlatma ve soruna çözüm bulma türündeki etkinliklerin baskın olduğu, etkinliklerin çoğunun yönergesinin olduğu ve kitabın yönerge açısından oldukça zengin olduğu, etkinliklerin yaklaşık yarısından sonra akran ve öz değerlendirme ölçeklerinin olduğu belirlenmiştir. Konuşma türlerine bakıldığında, betimleyici türdeki konuşmaların ağırlıkta olduğu, tartışmacı ve karşılıklı konuşma türleri açısından kitabın zayıf olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgulardan hareketle çalışma sonucunda çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aydın, M. & Uçgun, D. (2023). Konuşma becerisini değerlendirme görev türleri ve biçimleri: Türkçe öğretmenlerinin seçimleri üzerine bir inceleme. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 68, 165-212. https://doi.org/10.21764/maeuefd.1284255
- Burns, A. (2016, November). Teaching speaking: Towards a holistic approach. In 25th ETA-ROC Anniversary Conference: Epoch Making in English Language Teaching and Learning (Taiwan: Chien Tan Overseas Youth Activity Center).
- Bygate, M. (1987). Speaking. Oxford University Press.
- Cecillia, N. (2024, September 13). Fun ESL speaking activities to boost your students’ confidence. Fluentize Blog. https://app.fluentize.com/blog/fun-esl-speaking-activities/
- Coşkun, H. & Narinç, F. N. (2018). 2017 Türkçe öğretim programı esas alınarak hazırlanan 5. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan yazma ve konuşma etkinliklerinin incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 409-427.
- Çifci, M. & Kaplan, K. (2018). 5. sınıf Türkçe ders kitabı etkinliklerinde kullanılan görsel materyal türlerinin öğretim programına uygunluğu. International Journal of Language Academy, 6 (26), 183-192. http://dx.doi.org/10.18033/ijla.4017
- Doğan, F. N. & Sinan, A. T. (2024a). 5. sınıf Türkçe ders kitabındaki konuşma etkinliklerinin incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 39, 26-46. https://doi.org/10.29000/rumelide.1471641
- Doğan, F. N. & Sinan, A. T. (2024b). Konuşma yöntem ve teknikleri bakımından Türkçe ders kitapları. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 12 (2), 38-56. https://doi.org/10.29228/ijlet.1462832
- Eyüp, B. & Kansızoğlu, N. (2021). 6. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki konuşma etkinlikleri üzerine bir inceleme. Trakya Eğitim Dergisi, 11 (1), 366-385. https://doi.org/10.24315/tred.732498
- Ihejirika, R. (2002). Speech types. N. Anyachonkeya & R. Ihejirika (Eds.), Fundamentals of English and communication skills (pp. 134-137). Hudson-Jude Nigeria.
- Kemiksiz, Ö. (2017). Ortaokul 7. ve 8. sınıf Türkçe derslerindeki sözlü anlatım etkinliklerinin çeşitli açılardan incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 55, 79-96. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS6978
- Koponen, M. (1995, November). Let your language and thoughts flow! Is there a case for ‘fluency’ in ELT and applied linguistics? Paper presented at the Language Testing Forum, Newcastle, UK.
- Levelt, W. J. M. (1989). Speaking: From intention to articulation. The MIT Press.
- Luoma, S. (2004). Assessing speaking. Cambridge University Press.
- Paas, F. & van Merriënboer, J. J. G. (1994). Instructional control of cognitive load in the training of complex cognitive tasks. Educational Psychology Review, 6 (4), 351-371.
- Temizyürek, F., Erdem, İ. & Temizkan, M. (2014). Konuşma eğitimi: Sözlü anlatım. Pegem Akademi.
- Thornbury, S. (2005). How to teach speaking. Longman
- Yap, T. F. (2012). Speech production under cognitive load: Effects and classification (Unpublished doctoral dissertation). The University of New South Wales.
- Yıldırım, N. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitabı (5, 6, 7 ve 8. Sınıf) etkinliklerinin dil becerilerine dağılımı üzerine bir inceleme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10 (4), 1445-1456.
Öz
Speaking is the most used productive skill in daily life. One of the duties of schools that prepare students for life is to develop students' speaking skills. This study aims to examine the speaking activities in the 5th-grade Turkish course book, which was prepared in accordance with the 2024 Secondary Schools Turkish Course Curriculum. The document analysis method was used in the study, and the data were examined through content analysis. Speaking activities were examined in terms of their number, type, distribution by theme, instructions, evaluation scales, types of speech, their relationship to the theme, and visual and textual elements. The study revealed that the book contained a total of 44 speaking activities; however, these were not distributed evenly across the themes. The activities of describing and problem solving were dominant; most of the activities had instructions, and the book was quite rich in terms of instructions. There were peer and self-assessment scales after about half of the activities. When the types of speech are examined, it is seen that the majority of speaking activities require students to produce descriptive speech, and activities are weak in terms of argumentative and conversational types of speech. Based on the findings, suggestions were made.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aydın, M. & Uçgun, D. (2023). Konuşma becerisini değerlendirme görev türleri ve biçimleri: Türkçe öğretmenlerinin seçimleri üzerine bir inceleme. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 68, 165-212. https://doi.org/10.21764/maeuefd.1284255
- Burns, A. (2016, November). Teaching speaking: Towards a holistic approach. In 25th ETA-ROC Anniversary Conference: Epoch Making in English Language Teaching and Learning (Taiwan: Chien Tan Overseas Youth Activity Center).
- Bygate, M. (1987). Speaking. Oxford University Press.
- Cecillia, N. (2024, September 13). Fun ESL speaking activities to boost your students’ confidence. Fluentize Blog. https://app.fluentize.com/blog/fun-esl-speaking-activities/
- Coşkun, H. & Narinç, F. N. (2018). 2017 Türkçe öğretim programı esas alınarak hazırlanan 5. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan yazma ve konuşma etkinliklerinin incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 409-427.
- Çifci, M. & Kaplan, K. (2018). 5. sınıf Türkçe ders kitabı etkinliklerinde kullanılan görsel materyal türlerinin öğretim programına uygunluğu. International Journal of Language Academy, 6 (26), 183-192. http://dx.doi.org/10.18033/ijla.4017
- Doğan, F. N. & Sinan, A. T. (2024a). 5. sınıf Türkçe ders kitabındaki konuşma etkinliklerinin incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 39, 26-46. https://doi.org/10.29000/rumelide.1471641
- Doğan, F. N. & Sinan, A. T. (2024b). Konuşma yöntem ve teknikleri bakımından Türkçe ders kitapları. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 12 (2), 38-56. https://doi.org/10.29228/ijlet.1462832
- Eyüp, B. & Kansızoğlu, N. (2021). 6. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki konuşma etkinlikleri üzerine bir inceleme. Trakya Eğitim Dergisi, 11 (1), 366-385. https://doi.org/10.24315/tred.732498
- Ihejirika, R. (2002). Speech types. N. Anyachonkeya & R. Ihejirika (Eds.), Fundamentals of English and communication skills (pp. 134-137). Hudson-Jude Nigeria.
- Kemiksiz, Ö. (2017). Ortaokul 7. ve 8. sınıf Türkçe derslerindeki sözlü anlatım etkinliklerinin çeşitli açılardan incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 55, 79-96. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS6978
- Koponen, M. (1995, November). Let your language and thoughts flow! Is there a case for ‘fluency’ in ELT and applied linguistics? Paper presented at the Language Testing Forum, Newcastle, UK.
- Levelt, W. J. M. (1989). Speaking: From intention to articulation. The MIT Press.
- Luoma, S. (2004). Assessing speaking. Cambridge University Press.
- Paas, F. & van Merriënboer, J. J. G. (1994). Instructional control of cognitive load in the training of complex cognitive tasks. Educational Psychology Review, 6 (4), 351-371.
- Temizyürek, F., Erdem, İ. & Temizkan, M. (2014). Konuşma eğitimi: Sözlü anlatım. Pegem Akademi.
- Thornbury, S. (2005). How to teach speaking. Longman
- Yap, T. F. (2012). Speech production under cognitive load: Effects and classification (Unpublished doctoral dissertation). The University of New South Wales.
- Yıldırım, N. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitabı (5, 6, 7 ve 8. Sınıf) etkinliklerinin dil becerilerine dağılımı üzerine bir inceleme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10 (4), 1445-1456.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Yeni Türk Dili (Eski Anadolu, Osmanlı, Türkiye Türkçesi) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 28 Haziran 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 18 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 14 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 2 |
* Hakemlerimizin uzmanlık alanlarını detaylı olarak girmesi süreçte hakem ataması açısından önem arz etmektedir.
* Dergimize gönderilen makaleler sadece ön değerlendirme sürecinde gerekçe gösterilerek geri çekilebilir. Değerlendirme sürecine geçen makalelerin geri çekilmesi mümkün değildir. Anlayışınız için teşekkür eder iyi çalışmalar dileriz.