Öz
Objective: Cadaver is an indispensable educational tool for anatomy and the widespread use of cadaver donation is of critical importance for this discipline. Organ donation is the permission of an individual to use his/her tissues and organs for the treatment of others during his/her life or after his/her death. The aim of this study was to evaluate the level of knowledge and attitudes of individuals in Turkish society about cadaver and organ donation. Methods: The study was conducted by applying a questionnaire consisting of 27 questions to 191 individuals between the ages of 18-55. The questionnaire included demographic questions, questions about cadaveric donation and organ donation. Frequency and chi-square analyses were used to analyze the questions. Results: Of the 191 individuals in the study, 157 stated that they had heard of cadaver donation before, and 187 stated that they had heard of organ donation before. Of the 157 individuals who had heard of cadaver donation, 109 were health care workers or individuals receiving health education. The significant relationship between being a health worker or health educated individual and hearing about cadaveric donation was analyzed by chi-square test and a significant difference was found (p<0.05). 157 individuals who heard about cadaver donation were asked from which source they heard about it and 62 individuals answered school-lecture-seminar. 187 individuals who heard about organ donation were asked from which source they heard about it and 81 individuals answered media-internet. To the question “Have you donated cadavers and organs?”, 2 individuals answered that they have donated cadavers and 5 individuals answered that they have donated organs. Conclusions: The results of our study showed that the number of individuals who donated cadavers and organs was low and the number of individuals who wanted to donate cadavers and organs in the future was also low. Necessary social awareness and public policies on cadaver and organ donation should be established.
Anahtar Kelimeler
Etik Beyan
The study was approved by the decision of Karabük University Non-Interventional Local Ethics Committee dated 15.10.2024 and numbered 1963.
Teşekkür
We would like to thank the organizers and participants of Sağlıkfest 2024 for their support to this study.
Kaynakça
- Boduç, E., & Allahverdi, T. D. (2022). Medical students’ views on cadaver and organ donation. Transplantation Proceedings, 54(8), 2057-2062. https://doi.org/10.1016/j.transproceed.2022.08.021.
- Bölükbaş, N., Eyüpoğlu, A., & Kurt, P. (2004). Organ bağışı hakkında üniversite öğrencilerinin düşünceleri. Journal of Experimental and Clinical Medicine, 21(2), 73-77. https://doi.org/10.5835/jecm.v21i2.107.
- Dumanlı, A., Ak, Ö. F., Gülener, R. S., Horzum, F., … Öz, G. (2019). Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Organ Veya Doku Nakli Ve Organ Bağışı Hakkında Bilgi Tutum Ve Davranışları. Kocatepe Tıp Dergisi, 20(2), 58-62. https://doi.org/10.18229/kocatepetip.413305.
- Green, C., Bowden, D., Molony, D., Burke, N., Felle, P., & Dudeney, S. (2014). Attitudes of the medical profession to whole body and organ donation. the surgeon, 12(2), 73-77. https://doi.org/10.1016/j.surge.2013.06.002.
- Gürbüz, H., Karlıkaya, E., & Mesut, R. (2004). Kadavra bağışı üzerine görüşler. Türkiye Klinikleri J Med Ethics, 12(4), 234-241.
- Kara, S., Salman, Z., & Öngel, K. (2012). Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi sağlık personelinin organ bağışına bakışı. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 11(1), 33-39. https://doi.org/10.1501/Ashd_0000000074.
- Kavurmacı, M., Karabulut, N., & Koç, A. (2014). Üniversite öğrencilerinin organ bağışı hakkındaki bilgi ve görüşleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 11(2), 15-21.
- Kesmezacar, F. F., Demirarslan, E. I., & Kesmezacar, Ö. (2024). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Organ, Kadavra Ve Plazma Bağışı Hakkında Bilgi Ve Tutumları. Ağrı Tıp Fakültesi Dergisi, 2(1), 10-18. https://doi.org/10.61845/agrimedical.1332462.
- Ortadeveci, A., & Öztürk, H. (2023). Tıp Fakültesi ve Diş Hekimliği Fakültesi Öğrencilerinin Gözünden Kadavra Etiği, Uygulamaları ve Beden Bağışı. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 13(3), 692-700. https://doi.org/10.31020/mutftd.1316876.
- Özer, N., Sarıtaş, S., & Özlü, Z. K. (2010). Hemşirelik Öğrencilerinin Organ Nakli Ve Bağişi Konusundaki Bilgi Ve Düşüncelerinin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(2), 1-11.
- Özkan, S., & Yılmaz, E. (2009). Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(17), 18-29.
- Savaşer, S., Mutlu, B., Çağlar, S., Doğan, Z., & Canbulat, N. (2012). Hemşirelik son sınıf öğrencilerinin organ bağışına bakışları. Florence Nightingale Journal of Nursing, 20(1), 1-9.
- Şantaş, G., & Şantaş, F. (2018). Türkiye’de organ bağışının mevcut durumu ve organ bağışında stratejik iletişimin önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 163-168. https://doi.org/10.22312/sdusbed.298160.
- Vicdan, A. K., Peker, S., & Üçer, B. (2011). Akşehir Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Organ Bağışı ile İlgili Tutumlarının Belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10(2), 175-180.
- Yaşar, M., Oğur, R., Uçar, M., Göçgeldi, E., Yaren, H., Tekbaş, Ö. F., & Korkmaz, A. (2008). Bir Sağlık Meslek Yüksekokulu son sınıf öğrencilerinin organ bağışı konusundaki tutumları ve tutumlarına etki eden faktörler. Journal of General Medicine/Genel Tıp Dergisi, 18(1), 33-37.
- Yıldız, İ., Sabuncuoğlu, M. Z., & Koca, Y. S. (2017). Organ Nakli Merkezi Kurulması Bölgede Organ Bağışını Etkiler mi?/Does the establishment of organ transplant center effect the organ donation in the region? Medical Journal of Süleyman Demirel University, 24(1), 8-11.
Öz
Amaç: Kadavra anatomi bilim dalının vazgeçilemez bir eğitim aracı olup kadavra bağışının yaygınlaşması bu bilim dalı için kritik önem arz etmektedir. Organ bağışı bireyin yaşamı sırasında ya da yaşamını yitirdikten sonra doku ve organlarını başkalarının tedavisi için kullanılmasına izin vermesidir. Bu çalışmanın amacı Türk toplumundaki bireylerin kadavra ve organ bağışı hakkındaki bilgi düzeyi ve tutumlarını değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Çalışma 18-55 yaş aralığındaki 191 bireye 27 sorudan oluşan anket uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Anket demografik sorular, kadavra bağışı ve organ bağışı ile ilgili sorular içermekte idi. Soruların analizi için frekans ve ki-kare analizleri kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmada yer alan 191 bireyden 157 tanesi daha önce kadavra bağışını duyduğunu, 187 tanesi ise daha önce organ bağışını duyduğunu ifade etmiştir. Kadavra bağışını duyan 157 bireyden 109 tanesi sağlık çalışanı ya da sağlık eğitimi gören bireylerden oluştuğu görüldü. Sağlık çalışanı ya da sağlık eğitimi gören birey olma ile kadavra bağışını duyma arasında anlamlı ilişki ki-kare testi ile incelendi ve anlamlı fark bulundu (p<0.05). Kadavra bağışını duyan 157 bireye hangi kaynaktan duydukları soruldu ve 62 birey okul-ders-seminer cevabını verdi. Organ bağışını duyan 187 bireye hangi kaynaktan duydukları soruldu ve 81 birey medya-internet cevabını verdi. Kadavra ve organ bağışı yaptınız mı sorusuna 2 kişi kadavra bağışı yaptım, 5 kişi organ bağışı yaptım cevabını verdi. Sonuç: Çalışmamız sonucunda kadavra ve organ bağışı yapan birey sayısının düşük olduğu ve ayrıca ileride kadavra ve organ bağışı yapmak isteyen birey sayısının da düşük olduğu görüldü. Kadavra ve organ bağışı konusunda gerekli toplumsal bilinçlendirme ve kamu politikaları oluşturulmalıdır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Boduç, E., & Allahverdi, T. D. (2022). Medical students’ views on cadaver and organ donation. Transplantation Proceedings, 54(8), 2057-2062. https://doi.org/10.1016/j.transproceed.2022.08.021.
- Bölükbaş, N., Eyüpoğlu, A., & Kurt, P. (2004). Organ bağışı hakkında üniversite öğrencilerinin düşünceleri. Journal of Experimental and Clinical Medicine, 21(2), 73-77. https://doi.org/10.5835/jecm.v21i2.107.
- Dumanlı, A., Ak, Ö. F., Gülener, R. S., Horzum, F., … Öz, G. (2019). Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Organ Veya Doku Nakli Ve Organ Bağışı Hakkında Bilgi Tutum Ve Davranışları. Kocatepe Tıp Dergisi, 20(2), 58-62. https://doi.org/10.18229/kocatepetip.413305.
- Green, C., Bowden, D., Molony, D., Burke, N., Felle, P., & Dudeney, S. (2014). Attitudes of the medical profession to whole body and organ donation. the surgeon, 12(2), 73-77. https://doi.org/10.1016/j.surge.2013.06.002.
- Gürbüz, H., Karlıkaya, E., & Mesut, R. (2004). Kadavra bağışı üzerine görüşler. Türkiye Klinikleri J Med Ethics, 12(4), 234-241.
- Kara, S., Salman, Z., & Öngel, K. (2012). Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi sağlık personelinin organ bağışına bakışı. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 11(1), 33-39. https://doi.org/10.1501/Ashd_0000000074.
- Kavurmacı, M., Karabulut, N., & Koç, A. (2014). Üniversite öğrencilerinin organ bağışı hakkındaki bilgi ve görüşleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 11(2), 15-21.
- Kesmezacar, F. F., Demirarslan, E. I., & Kesmezacar, Ö. (2024). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Organ, Kadavra Ve Plazma Bağışı Hakkında Bilgi Ve Tutumları. Ağrı Tıp Fakültesi Dergisi, 2(1), 10-18. https://doi.org/10.61845/agrimedical.1332462.
- Ortadeveci, A., & Öztürk, H. (2023). Tıp Fakültesi ve Diş Hekimliği Fakültesi Öğrencilerinin Gözünden Kadavra Etiği, Uygulamaları ve Beden Bağışı. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 13(3), 692-700. https://doi.org/10.31020/mutftd.1316876.
- Özer, N., Sarıtaş, S., & Özlü, Z. K. (2010). Hemşirelik Öğrencilerinin Organ Nakli Ve Bağişi Konusundaki Bilgi Ve Düşüncelerinin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(2), 1-11.
- Özkan, S., & Yılmaz, E. (2009). Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(17), 18-29.
- Savaşer, S., Mutlu, B., Çağlar, S., Doğan, Z., & Canbulat, N. (2012). Hemşirelik son sınıf öğrencilerinin organ bağışına bakışları. Florence Nightingale Journal of Nursing, 20(1), 1-9.
- Şantaş, G., & Şantaş, F. (2018). Türkiye’de organ bağışının mevcut durumu ve organ bağışında stratejik iletişimin önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 163-168. https://doi.org/10.22312/sdusbed.298160.
- Vicdan, A. K., Peker, S., & Üçer, B. (2011). Akşehir Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Organ Bağışı ile İlgili Tutumlarının Belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10(2), 175-180.
- Yaşar, M., Oğur, R., Uçar, M., Göçgeldi, E., Yaren, H., Tekbaş, Ö. F., & Korkmaz, A. (2008). Bir Sağlık Meslek Yüksekokulu son sınıf öğrencilerinin organ bağışı konusundaki tutumları ve tutumlarına etki eden faktörler. Journal of General Medicine/Genel Tıp Dergisi, 18(1), 33-37.
- Yıldız, İ., Sabuncuoğlu, M. Z., & Koca, Y. S. (2017). Organ Nakli Merkezi Kurulması Bölgede Organ Bağışını Etkiler mi?/Does the establishment of organ transplant center effect the organ donation in the region? Medical Journal of Süleyman Demirel University, 24(1), 8-11.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Hemşirelik (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | |
| Gönderilme Tarihi | 9 Aralık 2024 |
| Kabul Tarihi | 6 Şubat 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 5 Sayı: 1 |
