Structural and Functional Analysis of The Metropolitanization Process in Türkiye Through the Classification of State in Bourdieu’s Perspective
Öz
This article examines the administrative status changes of villages within the boundaries of metropolitan municipalities in Turkey, specifically the process of their transformation from neighbourhoods to rural communities. This process can be viewed as a transformation that leads to changes in the traditional village structure. The transformation of these villages, along with the reductionist perspective of central governance towards rural areas, has caused crises in rural ways of life. As the scope of metropolitan municipalities' duties and authorities expands, rural areas are classified administratively as urban, and rural residents are held responsible for various financial obligations required by urban life. This situation blurs the distinction between urban and rural areas both administratively and legally, while also gradually weakening the distinctive characteristics of urban and rural lifestyles. The classification of all settlements within metropolitan boundaries as "urban areas" and their residents as "urban residents" means ignoring the functional and structural differences between rural and urban areas in many provinces in Türkiye. The main aim of this study is to examine the transformative effects of central governance on local administrations through Law No. 6360 and Law No. 5216 on Metropolitan Municipalities. Specifically, it investigates how the concept of villages and rural areas has changed and weakened during this process. To achieve this, the findings have been analysed within the framework of Pierre Bourdieu’s concept of the classification of state in Bourdieu’s perspective from critical social science approaches, focusing on the impacts of the administrative transformation of rural areas on societal structures.
Anahtar Kelimeler
Local governments urban areas rural areas local government reform metropolitan governance.
Kaynakça
- Alıcı, O. V., & Yaman, A. (2023). Büyükşehir belediyelerinde kırsal mahalle - kırsal yerleşik alan uygulaması ve bir model önerisi. Amme İdaresi Dergisi, 56(1), 29–57.
- Arıkboğa, E. (2016). Geçmişten geleceğe büyükşehir belediye modeli. Yerel Politikalar, 3(48), 48–96. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yerelpolitikalar/issue/13663/165299
- Bourdieu, P. (2006). Pratik nedenler (H. U. Tanrıöver, Çev.). Hil Yayıncılık.
- Bourdieu, P. (2014). Simgesel sermaye ve toplumsal sınıflar. Cogito, 76(76), 192–203.
- Bourdieu, P. (2020). Devlet üzerine: Collège de France dersleri (1989–1992) (3. baskı). İletişim Yayınları.
- Bourdieu, P. (2021). Ayrım: Beğeni yargısının toplumsal eleştirisi (G. Berkkurt, Çev.). Heretik Yayıncılık.
- Bourdieu, P., & Wacquant, L. J. D. (2003). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar (N. Ökten, Çev.). İletişim Yayınları.
- Bourdieu, P., & Wacquant, L. J. D. (2016). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar (N. Ökten, Çev.). İletişim Yayınları.
- Çiftçi, F., & Tomar, A. (2013). Büyükşehir yasasının İzmir kırsalı üzerine olası etkileri. TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu, 409–417.
- Çiner, C. U., & Ozan, Z. (2019). Türkiye’de belediye sisteminin 2000’li yıllarda yeniden yapılandırılması: Demokrasi ve etkinlik açısından bir değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37(3), 439–470.
- Çınar, T., Duru, B., Çiner, C., & Zengin, O. (2013). Belediyenin sınırları. TODAİE.
- Ekinci, E. (2020). Güncel gelişmeler ışığında Türkiye’de yeni büyükşehir modelinde kırsal mahallelerin değerlendirilmesi. Kent Akademisi, 13(4), 771–784.
- Erder, S., & İncioğlu, N. (2013). Türkiye’de yerel politikanın yükselişi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi örneği, 1984–2004. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Genç, F. N. (2014). 6360 sayılı kanun ve Aydın’a etkileri. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(Özel Sayı), 1–29.
- Görmez, K. (1997). Yerel demokrasi ve Türkiye. Vadi Yayınları.
- Grenfell, M. (2014). Pierre Bourdieu: Key concepts (2. baskı). Routledge.
- Güler, B. A. (2006). Yerel yönetimler: Liberal yaklaşımlara eleştirel yaklaşım. İmge Kitabevi.
- Güler, B. A. (2010). Türkiye’nin yönetimi: Yapı (2. baskı). İmge Kitabevi.
- Güler, B. (2012). Hükümetin 8 Ekim 2012 günlü bütünşehir yasa tasarısı üzerine. http://www.yayed.org/uploads/yuklemeler/B%C3%9CT%C3%9CNSEH%C4%B0RTASARIBAG.pdf
- Kalkınma Bakanlığı. (2018). On Birinci Kalkınma Planı (2019–2023): Kırsal kalkınma özel ihtisas komisyonu raporu. T.C. Kalkınma Bakanlığı.
- Karalezli, G. (2021). Mahalle ve köyün birleştirilmesi ile oluşan yeni bir birim: Kırsal mahalleler. Kent ve Çevre Araştırmaları Dergisi, 3(1), 50–61.
- Karasu, M. A. (2013). 6360 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu ve olası etkiler: Şanlıurfa örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 1–17. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziuiibfd/issue/28314/300885
- Kavruk, H. (2024). Kırsal ve kentsel alanda mahalle: Köylerde, kent ve kasabalarda, büyükşehirlerde mahalle kavramı. SDE Akademi Dergisi, 4(1), 121–147. https://doi.org/10.58375/sde.1423178
- Kavuncu, A. Ç. (2023). Türk yerel yönetim yapısında kırsal mahallelerin sorunları. İdealkent, 3(41), 607–629.
- Keleş, R. (2000). Yerinden yönetim ve siyaset (4. baskı). Cem Yayınevi.
- Keleş, R. (2015). 100 soruda çevre, çevre sorunları ve çevre politikası. Yakın Kitabevi.
- Keleş, R. (2020). Kentleşme politikası (17. baskı). İmge Kitabevi.
- Keskinok, Ç. H. (2006). Kentleşme siyasaları. Kaynak Yayınları.
- Kılıç, Ö., & İpek, S. (2022a). Kırsal mahalle: Büyükşehirlerde tekrar köye dönüş mü? Troy Academy International Journal of Social Sciences, 7(1), 1–16.
- Kılıç, Ö., & İpek, S. (2022b). Kırsal mahalle: Büyükşehirlerde tekrar köye dönüş mü? TroyAcademy, 7(1), 1–16. https://doi.org/10.31454/troyacademy.901752
- Köşker Yaman, A., & Kutlar, İ. (2017). 6360 sayılı büyükşehir yasasının kırsal yaşama olası etkileri: Kocaeli örneği. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 5(11), 1295–1300. https://doi.org/10.24925/TURJAF.V5I11.1295-1300.1347
- Lamaison, P., & Bourdieu, P. (1986). From rules to strategies: An interview with Pierre Bourdieu. Cultural Anthropology, 1(1), 110–120.
- Tekeli, İ., & Ortaylı, İ. (1978). Türkiye’de belediyeciliğin evrimi. Ayyıldız Matbaası.
- Tuncer, B., & Bakırcı, M. (2020). 6360 sayılı büyükşehir yasasının Türkiye’nin kırsal yerleşim düzenine mevcut ve muhtemel etkileri: Konya örneği. Türk Coğrafya Dergisi, 74, 75–85. https://doi.org/10.17211/TCD.678626
- Yayın, T., Aruoba, Ç. K., Acaroğlu, İ., Naliş, S., & Erdemli, T. (1979). Belediye işlevlerine nicel bir yaklaşım. Ayyıldız Matbaası.
- Yıldırım, A. E. (2021, Şubat 23). Kırsal mahalle hakkında merak edilen sorular ve yanıtları. Tarım Dünyası. https://www.tarimdunyasi.net/2021/02/23/kirsal-mahalle-hakkinda-merak-edilen-sorular-ve-yanitlari/
- Zengin, O. (2014). Büyükşehir belediyesi sisteminin dönüşümü: Son on yılın değerlendirmesi. Ankara Barosu Dergisi, 2, 91–116.
Bourdieu’nün Devletin Sınıflandırma Gücü Perspektifi Üzerinden Türkiye'deki “Bütünşehirleşme” Sürecinin Yapısal ve İşlevsel Analizi
Öz
Bu araştırma, Türkiye'de büyükşehir belediyelerinin sınırları içindeki köylerin idari statü değişimini, yani önce mahalleye, ardından kırsal mahalleye dönüşüm sürecini incelemektedir. Bu süreç, köylerin geleneksel yapısında değişimlere yol açan bir dönüşüm olarak değerlendirilebilir. Köylerin bu değişimi, köylülük yaşam biçiminde de merkezi yönetimin kırsal alanlara yönelik indirgemeci bakış açısıyla birtakım krizlere neden olmaktadır. Büyükşehir belediyelerinin görev ve yetki alanlarının genişlemesiyle birlikte, köylülük idari düzlemde kentli olarak sınıflandırılmakta ve köylüler, kent yaşamının gerektirdiği çeşitli mali yükümlülüklerden sorumlu tutulmaktadır. Bu durum, idari ve hukuki açıdan kentsel ve kırsal alan arasındaki ayrımı muğlaklaştırmakta, aynı zamanda kentlilik ve köylülük yaşam biçimlerinin özgün niteliklerini de giderek zayıflatmaktadır. Büyükşehir sınırları içinde tüm yerleşimlerin "kentsel alan" ve burada yaşayanların "kentli" olarak değerlendirilmesi, Türkiye'de birçok ilde kırsal ve kentsel alanlar arasındaki işlevsel ve yapısal farklılıkların göz ardı edilmesi anlamına gelmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, 6360 sayılı Kanun ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu üzerinden merkezi yönetimin yerel yönetimler üzerindeki dönüştürücü etkisini incelemektir. Özellikle, köy ve kırsal alan olgusunun bu süreçte nasıl değiştiği ve zayıfladığı araştırılmaktadır. Bu amaçla, eleştirel sosyal bilim yaklaşımlarından olan Bourdieu’nün (2020) devletin sınıflandırma gücü kavramı çerçevesinde, kırsal alanların idari dönüşümünün toplumsal yapılar üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla elde edilen bulgular analiz edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Yerel yönetimler kentsel alan kırsal alan yerel yönetimler reformu bütünşehirleşme.
Kaynakça
- Alıcı, O. V., & Yaman, A. (2023). Büyükşehir belediyelerinde kırsal mahalle - kırsal yerleşik alan uygulaması ve bir model önerisi. Amme İdaresi Dergisi, 56(1), 29–57.
- Arıkboğa, E. (2016). Geçmişten geleceğe büyükşehir belediye modeli. Yerel Politikalar, 3(48), 48–96. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yerelpolitikalar/issue/13663/165299
- Bourdieu, P. (2006). Pratik nedenler (H. U. Tanrıöver, Çev.). Hil Yayıncılık.
- Bourdieu, P. (2014). Simgesel sermaye ve toplumsal sınıflar. Cogito, 76(76), 192–203.
- Bourdieu, P. (2020). Devlet üzerine: Collège de France dersleri (1989–1992) (3. baskı). İletişim Yayınları.
- Bourdieu, P. (2021). Ayrım: Beğeni yargısının toplumsal eleştirisi (G. Berkkurt, Çev.). Heretik Yayıncılık.
- Bourdieu, P., & Wacquant, L. J. D. (2003). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar (N. Ökten, Çev.). İletişim Yayınları.
- Bourdieu, P., & Wacquant, L. J. D. (2016). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar (N. Ökten, Çev.). İletişim Yayınları.
- Çiftçi, F., & Tomar, A. (2013). Büyükşehir yasasının İzmir kırsalı üzerine olası etkileri. TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu, 409–417.
- Çiner, C. U., & Ozan, Z. (2019). Türkiye’de belediye sisteminin 2000’li yıllarda yeniden yapılandırılması: Demokrasi ve etkinlik açısından bir değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37(3), 439–470.
- Çınar, T., Duru, B., Çiner, C., & Zengin, O. (2013). Belediyenin sınırları. TODAİE.
- Ekinci, E. (2020). Güncel gelişmeler ışığında Türkiye’de yeni büyükşehir modelinde kırsal mahallelerin değerlendirilmesi. Kent Akademisi, 13(4), 771–784.
- Erder, S., & İncioğlu, N. (2013). Türkiye’de yerel politikanın yükselişi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi örneği, 1984–2004. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Genç, F. N. (2014). 6360 sayılı kanun ve Aydın’a etkileri. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(Özel Sayı), 1–29.
- Görmez, K. (1997). Yerel demokrasi ve Türkiye. Vadi Yayınları.
- Grenfell, M. (2014). Pierre Bourdieu: Key concepts (2. baskı). Routledge.
- Güler, B. A. (2006). Yerel yönetimler: Liberal yaklaşımlara eleştirel yaklaşım. İmge Kitabevi.
- Güler, B. A. (2010). Türkiye’nin yönetimi: Yapı (2. baskı). İmge Kitabevi.
- Güler, B. (2012). Hükümetin 8 Ekim 2012 günlü bütünşehir yasa tasarısı üzerine. http://www.yayed.org/uploads/yuklemeler/B%C3%9CT%C3%9CNSEH%C4%B0RTASARIBAG.pdf
- Kalkınma Bakanlığı. (2018). On Birinci Kalkınma Planı (2019–2023): Kırsal kalkınma özel ihtisas komisyonu raporu. T.C. Kalkınma Bakanlığı.
- Karalezli, G. (2021). Mahalle ve köyün birleştirilmesi ile oluşan yeni bir birim: Kırsal mahalleler. Kent ve Çevre Araştırmaları Dergisi, 3(1), 50–61.
- Karasu, M. A. (2013). 6360 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu ve olası etkiler: Şanlıurfa örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 1–17. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziuiibfd/issue/28314/300885
- Kavruk, H. (2024). Kırsal ve kentsel alanda mahalle: Köylerde, kent ve kasabalarda, büyükşehirlerde mahalle kavramı. SDE Akademi Dergisi, 4(1), 121–147. https://doi.org/10.58375/sde.1423178
- Kavuncu, A. Ç. (2023). Türk yerel yönetim yapısında kırsal mahallelerin sorunları. İdealkent, 3(41), 607–629.
- Keleş, R. (2000). Yerinden yönetim ve siyaset (4. baskı). Cem Yayınevi.
- Keleş, R. (2015). 100 soruda çevre, çevre sorunları ve çevre politikası. Yakın Kitabevi.
- Keleş, R. (2020). Kentleşme politikası (17. baskı). İmge Kitabevi.
- Keskinok, Ç. H. (2006). Kentleşme siyasaları. Kaynak Yayınları.
- Kılıç, Ö., & İpek, S. (2022a). Kırsal mahalle: Büyükşehirlerde tekrar köye dönüş mü? Troy Academy International Journal of Social Sciences, 7(1), 1–16.
- Kılıç, Ö., & İpek, S. (2022b). Kırsal mahalle: Büyükşehirlerde tekrar köye dönüş mü? TroyAcademy, 7(1), 1–16. https://doi.org/10.31454/troyacademy.901752
- Köşker Yaman, A., & Kutlar, İ. (2017). 6360 sayılı büyükşehir yasasının kırsal yaşama olası etkileri: Kocaeli örneği. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 5(11), 1295–1300. https://doi.org/10.24925/TURJAF.V5I11.1295-1300.1347
- Lamaison, P., & Bourdieu, P. (1986). From rules to strategies: An interview with Pierre Bourdieu. Cultural Anthropology, 1(1), 110–120.
- Tekeli, İ., & Ortaylı, İ. (1978). Türkiye’de belediyeciliğin evrimi. Ayyıldız Matbaası.
- Tuncer, B., & Bakırcı, M. (2020). 6360 sayılı büyükşehir yasasının Türkiye’nin kırsal yerleşim düzenine mevcut ve muhtemel etkileri: Konya örneği. Türk Coğrafya Dergisi, 74, 75–85. https://doi.org/10.17211/TCD.678626
- Yayın, T., Aruoba, Ç. K., Acaroğlu, İ., Naliş, S., & Erdemli, T. (1979). Belediye işlevlerine nicel bir yaklaşım. Ayyıldız Matbaası.
- Yıldırım, A. E. (2021, Şubat 23). Kırsal mahalle hakkında merak edilen sorular ve yanıtları. Tarım Dünyası. https://www.tarimdunyasi.net/2021/02/23/kirsal-mahalle-hakkinda-merak-edilen-sorular-ve-yanitlari/
- Zengin, O. (2014). Büyükşehir belediyesi sisteminin dönüşümü: Son on yılın değerlendirmesi. Ankara Barosu Dergisi, 2, 91–116.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kamu Yönetimi, Kentleşme Politikaları, Yerel Yönetimler |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 17 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 15 Aralık 2024 |
| Kabul Tarihi | 16 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 3 Sayı: 1 |
