Öz
Known as the seventh art, cinema has a close relationship with science, technology, visual, plastic and auditory arts, as well as literature. The fact that both branches of art are based on a text is the main factor of this relationship. However, the number of movies whose scenarios are directly based on a literary narrative or whose plots utilize literary texts is quite high. The screenplay for the first film, Night at the Museum, was shot in 2006 and is based on the children's picture book of the same name written by Milan Trenc.. In 2007, the film script was published as a young adult novel by Leslie Goldman. The second of the four-film series, The Battle of the Smithsonian, was released in 2009; the third, The Secret of the Tomb, was released in 2014. All three films were directed by Shawn Levy. In 2013, Milan Trenc wrote a second children's picture book, Another Night at the Museum. The fourth film, Kahmunrah Rises Again, was released as an animated film on a digital platform. First, a rewriting takes place from the children's book to the movie. Then, the transfer of the movie to the novel constitutes a second example of rewriting of the work. Other movies shot in different years after the first film were rewritten each time to continue the story and were also transformed by the director and actors during the transfer to the big screen. Trenc's second children's book was rewritten in parallel with the films as a sequel to her first children's book. Finally, while the animated film is a continuation of the children's book, the youth novel and the film series, it has also been rewritten and shown in a different form. In this study, a comparison was made between these works from different disciplines in the context of rewriting.
Anahtar Kelimeler
Night at the Museum rewrite transformation screenplay children novel
Etik Beyan
Ethics committee approval is not required for this study.
Destekleyen Kurum
No support was received from any institution or organization for this study.
Teşekkür
No statement of support or acknowledgement was made by the author regarding the study.
Kaynakça
- Akgün Bağırkan, Fatma ve Arık, Şahmurat (2024). "Müzede Bir Gece Filminde Üstkurma ve Gerçeklik Katmanlarınınn Oluşturulması". Edebî Eleştiri Dergisi, 8(2), 299-327.
- Aktaş, Şerif (2022). Anlatma Esasına Bağlı Edebî Metinlerin Tahlili (Teori ve Uygulama). İstanbul: Bilge Kültür-Sanat Yayınları.
- Aktulum, Kubilay (2000). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.
- Aktulum, Kubilay (2018). Sinema ve Metinlerarasılık. Ankara: Çizgi Kitabevi.
- Arık, Şahmurat (2017). "Algı ve Kurmaca Metinlerin Dönüştürülmesinde Postmodernizmin Rolü". Hikmet Akademik Edebiyat Dergisi (Gelenek ve Postmodernizm Özel Sayısı), 46-63.
- Atay, Aygül (2022). "Sinemada Edebiyat Uyarlamaları: Dvoynik ve The Double Örneği". İletişim Çalışmaları Dergisi, 8(2): 131-155.
- Aytaç, Gürsel (2003). Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları.
- Chron, Michel (1987). Bir Senaryo Yazmak. İstanbul: Afa Yayınları.
- Çakır, Süreyya (2019). "Sinema ve Edebiyat İlişkisine Yöntemsel Bir Bakış". Sinefilozofi Dergisi, Özel Sayı 1: 437-452.
- Dillon, Sarah (2017). Palimpsest. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
- Ecevit, Yıldız (2016). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Emre, İsmet (2022). Postmodernizm ve Edebiyat. İstanbul: Fidan Yayıncılık.
- Kaçar, Sertan (2024). Rewriting Shakespeare in the Twenty-First Century: Time and Art in Jeanette Winterson's the Gap of Time. Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ: Tekirdağ Namık Kemal Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kundera, Milan (2017). Roman Sanatı. İstanbul: Can Yayınları.
- Moran, Berna (2018). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Özakman, Turgut (2004). Oyun ve Senaryo Yazma Tekniği (Tiyatro, Radyo, Televizyon, Sinema). Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Özdemir, Serkan (2015). "Alaycı Taklit ve Yeniden Yazma Arasında Bir Teknik: Parodi". Türk Dili, 761: 78-80. Robert Edgar-Hunt, J. M. (2012). Senaryo Yazımı. İstanbul: Literatür Yayınları.
- Ryan, Michael (1994). "Postmodern Siyaset". Modernite Versus Postmodernite. Çev. M. Küçük. Ankara: Vadi Yayınları, 298.
- Sofuoğlu, Hikmet (1994). "Yeniden Üretimler, Simülasyon ve Postmodernizm". Anadolu Sanat Dergisi, 2: 147-160.
- Trenc, Milan (2007). The Night at the Museum. New York: Baron's Educational Series.
- Trenc, Milan (2013). Another Night at the Museum. New York: Holt and Company, LLC.
- Yıldırım, Tunç (2022). "Sinemanın Yedinci Sanat Olma Niteliği: Ricciotto Canudo’nun Schopenhauer ve Hegel Felsefelerinden İlham Aldığı Bütüncül Sanat Görüşü Üzerine Bir İnceleme". SineFilozofi Dergisi, 4: 55-72.
- URL-1: Goldman, L. (2007). The Night at the Museum [Elektronik Sürüm]. New York: Baron's Educational Series, Inc. İnternet Erişimi:https://archive.org/details/nightatmuseumjun00gold/page/16/mode/2up?view=theater. Erişim Tarihi: 30.01.2025.
- URL-2: Keplerjuly, A. (2015, Temmuz 22). Wikipedia.org. Wikipedia: https://tr.wikipedia.org/wiki/Yeniden_yap%C4%B1m adresinden alındı Erişim Tarihi: 15.01.2025.
- URL-3: Lennon, T. (2022, Aralık 6). Thomas Lennon Teases Night at the Museum's Future, Comicbook İnterview. (L. Crowley, Röportaj Yapan) comicbook.com: https://comicbook.com/movies/news/thomas-lennon-night-at-the-museum-exclusive/ adresinden alındı Erişim Tarihi: 25.01.2025
- URL-4: Wikipedia. (2024a, Mayıs 5). wikipedia.org: https://en.wikipedia.org/wiki/Milan_Trenc adresinden alındı Erişim Tarihi: 20.01.2025
- URL-5: Wikipedia. (2024b, Aralık 10). wikipedia.org: https://en.wikipedia.org/wiki/The_Night_at_the_Museum adresinden alındı Erişim Tarihi: 20.01.2025
- URL-6: Wikipedia. (2025a, Ocak 10). Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Night_at_the_Museum:_Kahmunrah_Rises_Again#cite_note-19 adresinden alındı Erişim Tarihi: 22.01.2025
- URL-7: wikipedia. (2025b, Ocak 21). Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Joan_of_Arc adresinden alındı Erişim Tarihi: 24.01.2025.
- Columbus, Chris (Yapımcı), & Levy, Shawn (Yönetmen), (2006), The Night at The Museum (Sinema Filmi), ABD: 20th Century Fox.
- Columbus, Chris (Yapımcı), & Levy, Shawn (Yönetmen), (2009), The Night at The Museum 2: Battle of the Smithsonian (Sinema Filmi), ABD: 20th Century Fox.
- Columbus, Chris (Yapımcı), & Levy, Shawn (Yönetmen), (2014), The Night at The Museum 3: Secret of the Tomb (Sinema Filmi), ABD: 20th Century Fox.
- Levy, Shawn (Yapımcı), & Danner, Matt (Yönetmen), (2022), The Night at The Museum 4: Kahmunrah Rises Again (Sinema Filmi), ABD: Walt Disney Pictures.
Öz
Yedinci sanat olarak bilinen sinema; bilim, teknoloji, görsel, plastik ve işitsel sanatların yanı sıra edebiyatla da sıkı bir ilişki içindedir. Her iki sanat dalının da bir metne dayanması bu ilişkinin temel etkenidir. Bununla birlikte, senaryosu doğrudan bir edebî anlatıya dayanan veya kurgusunda edebî metinlerden yararlanılan sinema filmlerinin sayısı oldukça fazladır. 2006 yılında ilk filmi çekilen Müzede Bir Gece filminin senaryosu da Milan Trenc’in yazdığı aynı adlı resimli çocuk kitabına dayanmaktadır. 2007 yılında film senaryosu, Leslie Goldman tarafından bir gençlik romanına dönüştürülerek basılmıştır. Dört filmden oluşan film serisinin ikincisi, Smitsonian Savaşı, 2009; üçüncüsü, Lahitteki Sır da 2014 yılında gösterime girmiştir. Her üç filmin yönetmenliğini de Shawn Levy üstlenmiştir. 2013 yılında Milan Trenc, Müzede Başka Bir Gece adıyla ikinci bir resimli çocuk kitabı yazmıştır. Dördüncü film olan Kahmunrah Yeniden Yükseliyor ise bir animasyon filmi olarak dijital bir platformda izleyiciye sunulmuştur. İlk olarak, çocuk kitabından sinema filmine bir yeniden-yazma gerçekleşir. Ardından filmin romana aktarılması, esere yönelik yapılan ikinci bir yeniden-yazma örneği oluşturur. İlk filmin ardından farklı yıllarda çekilen diğer sinema filmleri, her seferinde hikâyenin sürdürülmesiyle yeniden-yazılırken aynı zamanda beyaz perdeye aktarım esnasında yönetmen ve oyuncular tarafından da dönüştürülmüştür. Trenc’in kaleme aldığı ikinci çocuk kitabı, ilk çocuk kitabının devamı olarak filmlerin paralelinde yeniden-yazılmıştır. Son olarak animasyon filmi hem çocuk kitabının hem gençlik romanının hem de film serisinin bir sürdürümü niteliği taşırken diğer yandan farklı bir biçimde yeniden yazımı ve gösterimi söz konusu olmuştur. Bu çalışmada farklı disiplinlerdeki bu eserler arasında yeniden-yazma bağlamında bir karşılaştırma yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Müzede Bir Gece yeniden-yazma dönüştürüm senaryo çocuk kitabı roman
Etik Beyan
Bu çalışma için etik kurul belgesi gerekmemektedir.
Destekleyen Kurum
Bu çalışma için herhangi bir kurum ve kuruluştan destek alınmamıştır.
Teşekkür
Yazarlar tarafından çalışmayla ilgili herhangi bir destek veya teşekkür beyanında bulunulmamıştır.
Kaynakça
- Akgün Bağırkan, Fatma ve Arık, Şahmurat (2024). "Müzede Bir Gece Filminde Üstkurma ve Gerçeklik Katmanlarınınn Oluşturulması". Edebî Eleştiri Dergisi, 8(2), 299-327.
- Aktaş, Şerif (2022). Anlatma Esasına Bağlı Edebî Metinlerin Tahlili (Teori ve Uygulama). İstanbul: Bilge Kültür-Sanat Yayınları.
- Aktulum, Kubilay (2000). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.
- Aktulum, Kubilay (2018). Sinema ve Metinlerarasılık. Ankara: Çizgi Kitabevi.
- Arık, Şahmurat (2017). "Algı ve Kurmaca Metinlerin Dönüştürülmesinde Postmodernizmin Rolü". Hikmet Akademik Edebiyat Dergisi (Gelenek ve Postmodernizm Özel Sayısı), 46-63.
- Atay, Aygül (2022). "Sinemada Edebiyat Uyarlamaları: Dvoynik ve The Double Örneği". İletişim Çalışmaları Dergisi, 8(2): 131-155.
- Aytaç, Gürsel (2003). Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları.
- Chron, Michel (1987). Bir Senaryo Yazmak. İstanbul: Afa Yayınları.
- Çakır, Süreyya (2019). "Sinema ve Edebiyat İlişkisine Yöntemsel Bir Bakış". Sinefilozofi Dergisi, Özel Sayı 1: 437-452.
- Dillon, Sarah (2017). Palimpsest. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
- Ecevit, Yıldız (2016). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Emre, İsmet (2022). Postmodernizm ve Edebiyat. İstanbul: Fidan Yayıncılık.
- Kaçar, Sertan (2024). Rewriting Shakespeare in the Twenty-First Century: Time and Art in Jeanette Winterson's the Gap of Time. Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ: Tekirdağ Namık Kemal Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kundera, Milan (2017). Roman Sanatı. İstanbul: Can Yayınları.
- Moran, Berna (2018). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Özakman, Turgut (2004). Oyun ve Senaryo Yazma Tekniği (Tiyatro, Radyo, Televizyon, Sinema). Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Özdemir, Serkan (2015). "Alaycı Taklit ve Yeniden Yazma Arasında Bir Teknik: Parodi". Türk Dili, 761: 78-80. Robert Edgar-Hunt, J. M. (2012). Senaryo Yazımı. İstanbul: Literatür Yayınları.
- Ryan, Michael (1994). "Postmodern Siyaset". Modernite Versus Postmodernite. Çev. M. Küçük. Ankara: Vadi Yayınları, 298.
- Sofuoğlu, Hikmet (1994). "Yeniden Üretimler, Simülasyon ve Postmodernizm". Anadolu Sanat Dergisi, 2: 147-160.
- Trenc, Milan (2007). The Night at the Museum. New York: Baron's Educational Series.
- Trenc, Milan (2013). Another Night at the Museum. New York: Holt and Company, LLC.
- Yıldırım, Tunç (2022). "Sinemanın Yedinci Sanat Olma Niteliği: Ricciotto Canudo’nun Schopenhauer ve Hegel Felsefelerinden İlham Aldığı Bütüncül Sanat Görüşü Üzerine Bir İnceleme". SineFilozofi Dergisi, 4: 55-72.
- URL-1: Goldman, L. (2007). The Night at the Museum [Elektronik Sürüm]. New York: Baron's Educational Series, Inc. İnternet Erişimi:https://archive.org/details/nightatmuseumjun00gold/page/16/mode/2up?view=theater. Erişim Tarihi: 30.01.2025.
- URL-2: Keplerjuly, A. (2015, Temmuz 22). Wikipedia.org. Wikipedia: https://tr.wikipedia.org/wiki/Yeniden_yap%C4%B1m adresinden alındı Erişim Tarihi: 15.01.2025.
- URL-3: Lennon, T. (2022, Aralık 6). Thomas Lennon Teases Night at the Museum's Future, Comicbook İnterview. (L. Crowley, Röportaj Yapan) comicbook.com: https://comicbook.com/movies/news/thomas-lennon-night-at-the-museum-exclusive/ adresinden alındı Erişim Tarihi: 25.01.2025
- URL-4: Wikipedia. (2024a, Mayıs 5). wikipedia.org: https://en.wikipedia.org/wiki/Milan_Trenc adresinden alındı Erişim Tarihi: 20.01.2025
- URL-5: Wikipedia. (2024b, Aralık 10). wikipedia.org: https://en.wikipedia.org/wiki/The_Night_at_the_Museum adresinden alındı Erişim Tarihi: 20.01.2025
- URL-6: Wikipedia. (2025a, Ocak 10). Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Night_at_the_Museum:_Kahmunrah_Rises_Again#cite_note-19 adresinden alındı Erişim Tarihi: 22.01.2025
- URL-7: wikipedia. (2025b, Ocak 21). Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Joan_of_Arc adresinden alındı Erişim Tarihi: 24.01.2025.
- Columbus, Chris (Yapımcı), & Levy, Shawn (Yönetmen), (2006), The Night at The Museum (Sinema Filmi), ABD: 20th Century Fox.
- Columbus, Chris (Yapımcı), & Levy, Shawn (Yönetmen), (2009), The Night at The Museum 2: Battle of the Smithsonian (Sinema Filmi), ABD: 20th Century Fox.
- Columbus, Chris (Yapımcı), & Levy, Shawn (Yönetmen), (2014), The Night at The Museum 3: Secret of the Tomb (Sinema Filmi), ABD: 20th Century Fox.
- Levy, Shawn (Yapımcı), & Danner, Matt (Yönetmen), (2022), The Night at The Museum 4: Kahmunrah Rises Again (Sinema Filmi), ABD: Walt Disney Pictures.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Edebi Çalışmalar (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 25 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 30 Mayıs 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 5 Sayı: 1 |
Kaynak Göster
Bu eser CC BY-NC 4.0 lisansı altındadır
