Öz
Gebelik ve emzirme döneminde annenin beslenme davranışı yavru fenotipi ve metabolizması üzerinde yaşam boyu etkiye sahiptir. Maternal enerji, protein ve mikro besin ögeleri alımı fetal epigenomda değişikliklere neden olabilmektedir. Gen ekspresyonunu ve fetüsün yaşam boyu sağlığını etkileyen epigenetik değişiklikler DNA metilasyonu, histon modifikasyonları ve kodlayıcı olmayan RNA (ncRNA)’lar üzerinden gerçekleşir. Maternal enerjinin fazla ve/veya proteinin yetersiz alımı yaşamın ilerleyen dönemlerinde yavruda obezite, glukoz intoleransı, insülin direnci gibi metabolik hastalıklara yol açabilmektedir. Tek karbon metabolizmasında metil donörü ve kofaktör olan folat, B12 vitamini, kolin ve betainin yetersiz alımı düşük doğum ağırlığı ve yavrunun bilişsel fonksiyonlarında azalma gibi durumlara neden olurken, homosisteinin (Hcy) artan düzeyleri bebeklerde psikomotor skorları düşürür ve çocuklukta daha yüksek psikolojik problem riskini yükseltir. Bütün bunların sonucunda nörotoksik, vaskülotoksik ve teratogenik etkiler görülebilir.
Anahtar Kelimeler
Maternal beslenme Epigenetik faktörler Folat B12 vitamini Kolin
Kaynakça
- 1. Quinn, E.B., Hsiao, C.J., Maisha, F.M., Mulligan, C.J. 2003. Prenatal maternal stress is associated with site-specific and age acceleration changes in maternal and newborn DNA methylation. Epigenetics.18(1), 2222473.
- 2. Lindsay, K. L., Milone, G. F., Grobman, W. A., Haas, D. M., Mercer, B. M., Simhan, H. N., ... & Chung, J. H. (2022). Periconceptional diet quality is associated with gestational diabetes risk and glucose concentrations among nulliparous gravidas. Frontiers in Endocrinology, 13, 940870.
- 3. Abdollahi, S., Soltani, S., De Souza, R. J., Forbes, S. C., Toupchian, O., & Salehi-Abargouei, A. (2021). Associations between maternal dietary patterns and perinatal outcomes: a systematic review and meta-analysis of cohort studies. Advances in nutrition, 12(4), 1332-1352.
- 4. Sun, W.X., Shu, Y.P., Yang, X.Y., Huang, W., Chen, J., Yu, N.N., Zhao, M.2023. Effects of folic acid supplementation in pregnant mice on glucose metabolism disorders in male offspring induced by lipopolysaccharide exposure during pregnancy. Sci Rep. 3(1), 7984.
- 5. Arslan, S., & Yıldıran, H. (2021). Maternal beslenmenin yavrular üzerine etkileri: Fetal programlama ve epigenetik mekanizmalar. Beslenme ve Diyet Dergisi, 49(1), 67-74.
- 6. Hoffman, D. J., Powell, T. L., Barrett, E. S., & Hardy, D. B. (2021). Developmental origins of metabolic diseases. Physiological reviews, 101(3), 739-795.
- 7. Kurtbeyoglu, E., & AKIN, Z. C. (2023). Maternal Beslenme, Mikrobiyota ve Krononütrisyon. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(4), 2059-2067.
- 8. Hsu, C. N., & Tain, Y. L. (2021). Animal models for DOHaD research: Focus on hypertension of developmental origins. Biomedicines, 9(6), 623.
- 9. Stein, Z. and Susser, M. (1975). “The Dutch Famine, 1944–1945. and the Reproductive Process. I. Effects on Six Indices at Birth”. Pediatric Research, 9 (2), 70–76.
- 10. Yeşilırmak, F. (2023). Beslenme ve Epigenetik. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 104-120.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Beslenme Epidemiyolojisi |
| Bölüm | Derlemeler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 6 Eylül 2024 |
| Kabul Tarihi | 13 Şubat 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: 2 |