Öz
1961 Anayasası normatif planda hak ve özgürlük eksenli, çoğulcu demokrasi anlayışına uygun bir düzen yaratmayı amaçlamıştır. Devlet iktidarını da parlamenter hükümet sistemi ekseninde çift meclisli bir yasama ile yürütme ve yargı arasında paylaştırmıştır.
1961- 1980 döneminde yaşanan hükümet istikrarsızlıkları 1961 Anayasası’nın “zayıf yürütmeye yol açtığı” şeklinde yorumlara sebep olmuştur. Peki, bu süreçte yaşanan ve azınlık ya da koalisyon hükümetlerinin istikrarsızlığı şeklinde tezahür eden gelişmelerin doğrudan yürürlükteki 1961 Anayasası’ndan kaynaklandığı ileri sürülebilir mi? Bu dönemde ortaya çıkan İstikrarsız koalisyon hükümetlerinin kaynağı Anayasadan ziyade 1961-1980 döneminde geçerli olan siyasal parti sistemi, seçim sistemi ve siyasal gelişmelere eşlik eden ve hükümet sisteminin işleyişini etkileyen yetersiz koalisyon kültürüdür.
Anahtar Kelimeler
1961 Anayasası çoğulcu demokrasi parlamenter sistem parti sistemi koalisyon hükümetleri hükümet istikrarsızlıkları
Kaynakça
- AHMAD Feroz, Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945-1980), Hil Yayın, İstanbul 2007.
- AKARTÜRK Ekrem Ali, Parlamenter Rejim Uygulamaları ve Parti Sistemleri, Yeditepe Üni. Yayını, İstanbul 2010.
- ALDIKAÇTI Orhan, Anayasa Hukukumuzun Gelişmesi ve 1961 Anayasası, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1982.
- ÇAVDAR Tevfik, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi, İmge Kitabevi, Ankara 2008.
- EROĞUL Cem, Türk Anayasa Düzeninde Cumhuriyet Senatosu’nun Yeri, AÜSBF Yayını, Ankara 1977.
- GÖREN Zafer, Anayasa Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2006.
- GÖZLER Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Ekin Yayınevi, Bursa 2023.
- KALAYCIOĞLU Ersin, “1960 Sonrası Türk Politik Hayatına Bir Bakış: Demokrasi Neo-Patrimonyalizm ve İstikrar”, Türk Siyasal Hayatı (Editörler Ersin Kalaycıoğlu – Ali Yaşar Sarıbay), Ankara 2014.
- KANADOĞLU Osman Korkut- DUYGUN Ahmet Mert, Anayasa Hukukunun Genel Esasları, On iki Levha, İstanbul 2020.
- ÖZBUDUN Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayını, Ankara 2025.
- ÖZBUDUN Ergun, Çağdaş Türk Politikası -Demokratik Pekişmenin Önündeki Engeller-, (Çev. Ali Resul Usul) Doğan kitap, İstanbul 2007.
- ÖZBUDUN Ergun, Siyasal Partiler, AÜHF Yayını:440, 4. bası, Ankara, 1983.
- TANÖR Bülent, İki Anayasa 1961- 1982, Beta Yayını, İstanbul 1991.
- TANÖR Bülent, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri (1789–1980), YKY Yayınları, İstanbul 1998.
- YALANSIZ Nedim, Türkiye’de Koalisyon Hükümetleri 1961-2002, Büke Kitapları, İstanbul 2006.
- YAVAŞGEL Emine, Seçim Sistemleri ve Türkiye’deki Durum, Nobel Yayıncılık, Ankara 2004.
- YÜCEL Bülent, Parlamenter Hükümet Sisteminin Rasyonelleştirilmesi ve Türkiye Örneği, Adalet Yayınevi, Ankara 2009.
- YÜZBAŞIOĞLU Necmi- AKARTÜRK Ekrem Ali, “Türkiye’de Parlamenter Rejim Uygulamaları ve Başkanlık Sistemi Üzerine Düşünceler” Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2005/2, İstanbul.
- ZÜRCHER Erik Jan, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, (çev. Yasemin Saner) İletişim Yayınları, İstanbul 2009.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hukuk (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 7 Nisan 2025 |
| Kabul Tarihi | 14 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 22 Sayı: 2 |
