Öz
This research aims to develop inventorying methods for the efficient collection and management of recyclable waste in Sorgun district. It begins by exploring fundamental concepts of waste management, environmental law, and EU standards. Subsequently, it extensively examines diverse types of waste, highlighting the essential differences between recyclable and non-recyclable Waste. In the study, recycling processes and specific Waste types such as paper-cardboard and plastic were examined extensively. Additionally, it emphasizes innovative waste reduction approaches like the zero-waste project. Sorgun Municipality hired to collection and sorting facility for recycling to a private recycling company for 5 years. The firm provides special zero-waste boxes and cages to governmental institutions. The company has been collected and separated mostly paper, cardboard and plastic waste. There is no conversion into secondary raw materials at the facility, and the separated and pressed wasted are sold to other recycling facilities. In the study based on the wastes collected from the waste bins located at 33 points of Sorgun district, the annual data between 2020-2023 are shown in table form, and the data in 2022-2023 are shown in seasonal distribution. Annual data between 2020-2023 are shown in table form, data in 2022-2023 are shown in seasonal distribution. In 2022, 25% of paper-cardboard was collected in spring, 30% in summer, 25% in autumn and 20% in winter. In the spring season in 2023, these rates are: 31%, 25%, 21% and 23% respectively. Plastic waste data was also presented on a seasonal basis in 2022-2023. Discussions were held on the possible outcomes of the data.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akarsu. (2022, 16 Haziran). Detay. Elâzığ Belediyesi geri dönüşüm çalışmalarını sürdürüyor. https://www.elazigdetayhaber.com/elazig-belediyesi-geri-donusum-calismalarini-surduruyor/10818/
- Aydın, R. (2019). Kontrollü bölgelerde oluşan evsel atık içerisindeki ambalaj atıkları miktarının belirlenmesi ve ayırma tesisine entegrasyonu. Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kayseri, Türkiye.
- Bozkurt, S. (2012). Evsel nitelikli katı atıkların geri dönüşüm olasılıkları ve bertaraf yöntemlerinin araştırılması. (Doktora tezi), Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, Türkiye.
- Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü. (2020). Sıfır Atık Kütüphanesi mahalli idareler kılavuzu. https://sifiratik.gov.tr/sifir-atik/kilavuzlar#2913
- Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2023). Ulusal atık yönetimi̇ ve eylem planı. https://webdosya.csb.gov.tr/db/cygm/haberler/ulusal_at-k_yonet-m--eylem_plan--20180328154824.pdf
- Demir, K. (2019). Adana ilinde sıfır atık projesinin uygulanması. (Yüksek Lisans Tezi), Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Nevşehir, Türkiye.
- Elgizawy, S. M., El-Haggar, S. M., & Nassar, K. (2016). Approaching sustainability of construction and demolition waste using zero waste concept. Low Carbon Economy, 7(1), 1-11. http://dx.doi.org/10.4236/lce.2016.71001
- Gray, A. (2017). Germany recycles more than any other country. Erişim Tarihi: 05.10.2023. https://www.weforum.org/agenda/2017/12/germany-recycles-more-than-any-other-country
- Geyhan, E. Y., Yılan, G., Çiftçioğlu, G. A., & Kadırgan, M. A. N. (2021). Ambalaj atığı toplama sistemlerinin karşılaştırmalı sürdürülebilirlik analizi. International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, 33(4), 511-525. https://doi.org/10.7240/jeps.857298
- İrdemez, Ş., Yıldırım, M., Kul S., Torun, F. E., & Bingül, Z. (2021). Geographic information system supported optimization of Erzurum-Palandöken solid waste collection and transport system. Journal of Urban and Management, 14(3), 687-704. https://doi.org/10.35674/kent.950617
- Johnson, B. (2013). Sıfır atık ev. Sineksekiz Yayınevi.
- Sevinç, M., Karaş, İ. R., & Ortakçı, O. Ü. Y. (2021, Haziran). Akıllı şehirlerde sıfır atık yönetimi, atık toplama otomasyonu. Üretim ve Tedarik Zinciri Sempozyumu, Sinop, Türkiye.
- Sıfır Atık Yönetmeliği. (12 Temmuz 2019). Resmi Gazete (Sayı: 30829). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/07/20190712-9.htm
- Türkiye Belediyeler Birliği. (2021). Erişim Tarihi: 12.10.2023. https://www.tbb.gov.tr/Tr/icerik_sifir-atik_151
- Türkiye İstatistik Kurumu. (2023). Erişim Tarihi:12.11.2023. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr
- Zaman, A. U. (2014). Identification of key assessment indicators of the zero waste management systems. Ecological Indicators, 36, 682-693. https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2013.09.024
Öz
Bu araştırmada Sorgun İlçesi’nde geri dönüştürülebilir atıkların verimli bir şekilde toplanması ve yönetilmesi için envanter çalışması amaçlanmıştır. İlk olarak atık yönetimi kavramları, çevre hukuku ve AB standartları gibi temel prensipler incelenmiştir. Ardından atık türleri detaylı bir şekilde ele alınmış ve geri dönüşüm potansiyeli olan atıklar ile geri dönüştürülemeyen atıklar arasındaki temel farklar vurgulanmıştır. Çalışmada, özellikle kâğıt-karton ve plastik gibi belirli atık türlerinin geri dönüşüm süreçleri detaylıca irdelenmiştir. Ayrıca sıfır atık projesi ve benzeri yenilikçi atık azaltma yaklaşımları üzerine odaklanılmıştır. Sorgun Belediyesi, geri dönüşüm için toplama ve ayırma tesisini 5 yıllığına özel bir geri dönüşüm firmasına kiralamıştır. Firma devlet kurumlarına özel sıfır atık kutuları ve kafesler temin etmektedir. Çoğunlukla kâğıt, karton ve plastik atıkları toplama ve ayırma yapmaktadır. Tesiste ikincil hammaddeye dönüşüm yapılmamakta, ayrılıp preslenen atıklar geri dönüşüm tesislerine satılmaktadır. Sorgun ilçesinin 33 noktasında bulunan atık kutularından toplanan atıklar baz alınarak yapılan çalışmada 2020-2023 yılları arasındaki yıllık veriler tablo halinde, 2022-2023 yıllarındaki veriler mevsimsel dağılımda gösterilmiştir. 2022 yılında ilkbahar mevsiminde %25, yaz mevsiminde %30, sonbahar mevsiminde %25 ve kış mevsiminde %20 oranında kâğıt-karton toplanmıştır. 2023 yılında ilkbahar mevsiminde sırasıyla bu oranlar: %31, %25, %21 ve %23’tür. Plastik atık verileri de 2022-2023’te mevsimsel bazda sunulmuştur. Verilerin olası sonuçları üzerine tartışmalar yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akarsu. (2022, 16 Haziran). Detay. Elâzığ Belediyesi geri dönüşüm çalışmalarını sürdürüyor. https://www.elazigdetayhaber.com/elazig-belediyesi-geri-donusum-calismalarini-surduruyor/10818/
- Aydın, R. (2019). Kontrollü bölgelerde oluşan evsel atık içerisindeki ambalaj atıkları miktarının belirlenmesi ve ayırma tesisine entegrasyonu. Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kayseri, Türkiye.
- Bozkurt, S. (2012). Evsel nitelikli katı atıkların geri dönüşüm olasılıkları ve bertaraf yöntemlerinin araştırılması. (Doktora tezi), Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, Türkiye.
- Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü. (2020). Sıfır Atık Kütüphanesi mahalli idareler kılavuzu. https://sifiratik.gov.tr/sifir-atik/kilavuzlar#2913
- Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2023). Ulusal atık yönetimi̇ ve eylem planı. https://webdosya.csb.gov.tr/db/cygm/haberler/ulusal_at-k_yonet-m--eylem_plan--20180328154824.pdf
- Demir, K. (2019). Adana ilinde sıfır atık projesinin uygulanması. (Yüksek Lisans Tezi), Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Nevşehir, Türkiye.
- Elgizawy, S. M., El-Haggar, S. M., & Nassar, K. (2016). Approaching sustainability of construction and demolition waste using zero waste concept. Low Carbon Economy, 7(1), 1-11. http://dx.doi.org/10.4236/lce.2016.71001
- Gray, A. (2017). Germany recycles more than any other country. Erişim Tarihi: 05.10.2023. https://www.weforum.org/agenda/2017/12/germany-recycles-more-than-any-other-country
- Geyhan, E. Y., Yılan, G., Çiftçioğlu, G. A., & Kadırgan, M. A. N. (2021). Ambalaj atığı toplama sistemlerinin karşılaştırmalı sürdürülebilirlik analizi. International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, 33(4), 511-525. https://doi.org/10.7240/jeps.857298
- İrdemez, Ş., Yıldırım, M., Kul S., Torun, F. E., & Bingül, Z. (2021). Geographic information system supported optimization of Erzurum-Palandöken solid waste collection and transport system. Journal of Urban and Management, 14(3), 687-704. https://doi.org/10.35674/kent.950617
- Johnson, B. (2013). Sıfır atık ev. Sineksekiz Yayınevi.
- Sevinç, M., Karaş, İ. R., & Ortakçı, O. Ü. Y. (2021, Haziran). Akıllı şehirlerde sıfır atık yönetimi, atık toplama otomasyonu. Üretim ve Tedarik Zinciri Sempozyumu, Sinop, Türkiye.
- Sıfır Atık Yönetmeliği. (12 Temmuz 2019). Resmi Gazete (Sayı: 30829). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/07/20190712-9.htm
- Türkiye Belediyeler Birliği. (2021). Erişim Tarihi: 12.10.2023. https://www.tbb.gov.tr/Tr/icerik_sifir-atik_151
- Türkiye İstatistik Kurumu. (2023). Erişim Tarihi:12.11.2023. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr
- Zaman, A. U. (2014). Identification of key assessment indicators of the zero waste management systems. Ecological Indicators, 36, 682-693. https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2013.09.024
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Atık Yönetimi, Azaltma, Yeniden Kullanım ve Geri Dönüşüm |
| Bölüm | Mühendislik ve Mimarlık / Engineering and Architecture |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 31 Mayıs 2024 |
| Kabul Tarihi | 9 Ekim 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 30 Sayı: 1 |
