Öz
Bu araştırma, Diyarbakır koşullarına uygun yüksek verimli şeker mısır genotiplerinin belirlenmesi amacıyla yürütüldü. Araştırmada materyal olarak 10 melez çeşit adayı ve 2 ticari çeşit kullanılmıştır. Araştırma 2015 ve 2016 yıllarında, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütüldü. Denemeden elde edilen iki yıllık ortalamaların sonuçlarına göre; tepe püskülü çıkarma süresi 55.8 gün (ŞADA 34)-68.2 gün (ŞADA 14), bitki boyu 164.3 cm (ŞADA 34)-210.3 cm (Batem Tatlı), ilk koçan yüksekliği 40.7 cm (ŞADA 31)-69.9 cm (ŞADA 14), koçan çapı 36.9 mm (ŞADA 31)-43.6 mm (Merit), koçan uzunluğu 15.7 cm (ŞADA 31)-21.5 cm (ŞADA 12), tane/koçan oranı %79.7 (ŞADA 14)-%85.5 (Merit, ŞADA 32), kuru tane verimi 290.2 kg da-1 (ŞADA 31)-553.6 kg da-1 (ŞADA 32) ve taze koçan verimi 651.4 kg da-1 (ŞADA 34) -1183.8 kg da-1 (ŞADA 33) arasında değişimler gösterdi. Taze koçan verimi yönünden sırasıyla ŞADA 33, ŞADA 32, Batem Tatlı, ŞADA 16 ve ŞADA 12 genotipleri ile kuru tane verimi yönünden ŞADA 32, Batem Tatlı, ŞADA 12, Merit, ŞADA 33, ŞADA 10 ve ŞADA 16 genotipleri daha yüksek verim vermiştir.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü
Proje Numarası
TAGEM/TBAD/14/A12/P03/002
Kaynakça
- Ağaçkesen, M.N., & Öktem, A. (2022). Bazı Tatlı Mısır Genotiplerinin (Zea mays L. saccharata) Harran Ovası Koşullarında Taze Koçan Verimi ve Verime Etkili Koçan Özelliklerinin Belirlenmesi. MAS JAPS 7(Özel Sayı): 1132–1142.
- Albayrak, Ö. (2013). ‘‘Diyarbakır koşullarına uygun şeker mısır (Zea mays L. saccharata sturt.) çeşitlerinin belirlenmesi,’’ Yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, s. 57, Diyarbakır.
- Anonim (2015). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı.https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/Belgeler/Tescil/Teknik%20Talimatlar/S%C4%B1cak%20%C4%B0klim%20Tah%C4%B1llar%C4%B1/m%C4%B1s%C4%B1r.pdf
- Anonim, (2016). Diyarbakır Meteoroloji Müdürlüğü Kayıtları.
- Atakul, Ş., Kahraman, Ş., & Kılınç, S. (2021). Ana Ürün Koşullarında Bazı Şeker Mısır Genotiplerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. International Journal of Eastern Mediterranean Agricultural Research, 4(1):32-39.
- Bozokalfa, M.K., & Eşiyok, D. (2006). Bazı Tatlı Mısır Genotiplerinin Morfolojik Variyabilitesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 43(2):1-12.
- Dickerson, W.G. (1996). Home and Market Garden Sweet Corn Production. http://www.cahe.nmsu.edu/pubs/_ h/h-223.html.
- Erdal, Ş., & Pamukçu, M. (2005). Tatlı Mısır (Zea mays L. var. saccharata Sturt.). Derim 22(2): 41-46.
- Erdal, Ş., Pamukçu, M., Savur, O., & Tezel, M. (2011). Evaluation of Developed Standard Sweet Corn (Zea mays sacharata L.) Hybrids for Fresh Yield, Yield Components and Quality Parameters. Turkish Journal Of Field Crops, 16(2), 153-156.
- Eser, C., & Soylu, S. (2020). Orta Anadolu Koşullarında Şeker Mısır Çeşitlerinin Taze Koçan Verimi ile Bazı Agronomik Özelliklerinin Belirlenmesi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 9(2), 147-157.
- İdikut, L., Zülkadir, G., Çölkesen, M., & Yürürdurmaz, C. (2016). Kompozit şeker mısırı popülasyonu ile hibrit şeker mısırı çeşidinin bazı agronomik özellikler bakımından karşılaştırılması. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, TARGİD Özel Sayı 41- 50.
- İlker, E. (2011). Correlation and Path Coefficient Analyses in Sweet Corn. Turkish Journal Of Field Crops, 16(2), 105-107.
- JMP, 2014.®. SAS Institute Inc., Cary, NC, USA.
- Oktem, A., (2008). Determination of selection criterions for sweet corn using path coefficient analyses. Cereal Research Communications 36(4): 561–570.
- Öktem, A., & Öktem, A.G. (2006). Bazı Şeker Mısır (Zea mays saccharata Sturt) Genotiplerinin Harran Ovası Koşullarında Verim Karakteristiklerinin Belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fak. Derg., vol. 20, no.1, s. 33-46. Özata, E. (2019) Evaluation of Fresh Ear Yield And Quality Performance In Super Sweet Corn. International Journal of Life Sciences and Biotechnology, (22) 80–94.
- Öztürk, A., & Uzun, B. (2022). Estimating the Breeding Potential of Purple Sweet Corn Lines with Topcross Mating Design. Horticultural Studies, 39(2), 63-71. https://doi.org/10.16882/hortis.1125548
- Rahmani, A.F. (2023) Khavari Khorasani S, Malekzadeh-Shafaroudi S, Shahriari Ahmadi F. Tillering potential, yield, and yield components in super-sweet maize: gene action, combining ability, and heterosis analysis (Zea mays L. var saccharata). Agrotechniq Industrial Crops, 3(4):200–10.
- Sönmez, K., Özlem, A.,Kınacı, E., Kınacı,G.,Kutlu, İ.,Budak Başçiftçi, Z., & Evrenosoğlu, Y. (2013). Bazı Şeker Mısırı Çeşitlerinin (Zea mays saccharata Sturt) Bitki, Koçan ve Verim Özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol. 8, no.1, s. 28-40.
- Stanslous, A. A. L., Öztürk, A., & Kodaz, S. (2020). Agronomic Performance of Different Sweet Corn Varieties in the Highest Plain of Turkey: Quality Characteristics. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 51(3), 249-257. https://doi.org/10.17097/ataunizfd.680520
- Şahin, M., & Kara, B. (2021). Burdur Koşullarında Bazı Şeker Mısır Çeşitlerinin Performansları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2), 297-301. https://doi.org/10.29048/makufebed.868407
- Tezel, M., Gönülal, E., Alıcı, R.Ç., Özcan, G. (2021). Konya Ekolojik Koşullarında Farklı Şeker Mısır (Zea mays saccharata Sturt) Genotiplerinin Verim ve Verim Komponentlerinin Belirlenmesi. Ziraat Mühendisliği Dergisi, (372), s. 34-43, DOI: 10.33724/zm.830669.
Öz
This research was carried out to determine high yielding sweet corn genotypes suitable for conditions in Diyarbakır. In the research, 10 variety candidate hybrids and 2 commercial varieties standard were used. The research were conducted, the experimental design was a randomized complete block with three replications in 2015 and 2016 years. According to the two-year mean results obtained from the experiment; the tasseling periods 55.8 day (ŞADA 34)-68.2 (ŞADA 14) day, plant height 164.3 cm (ŞADA 34)-210.3 cm (Batem Tatlı), first cob height 40.7cm (ŞADA 31)-69.9 cm (ŞADA 14), ear thickness 36.9 mm (ŞADA 31) -43.6 mm (Merit), ear length 15.7 cm (ŞADA 31)-21.5 cm (ŞADA 12), kernel/cob 79.7% (ŞADA 14)-85.5% (Merit, ŞADA 32), dry grain yield between 290.2 kg da-1 (ŞADA 31)-553.6 kg da-1 (ŞADA 32) and fresh ear yield between 651.4 kg da-1 (ŞADA 34) -1183.8 kg da-1 (ŞADA 33) showed changes. As a result; ŞADA 33, ŞADA 32, Batem Tatlı, ŞADA 16, ŞADA 12 genotypes gave higher values in terms of fresh ear yield and ŞADA 32, Batem Tatlı, ŞADA 12, Merit, ŞADA 33, ŞADA 10 and ŞADA 16 genotypes gave higher values in terms of dry grain yield respectively.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
TAGEM/TBAD/14/A12/P03/002
Kaynakça
- Ağaçkesen, M.N., & Öktem, A. (2022). Bazı Tatlı Mısır Genotiplerinin (Zea mays L. saccharata) Harran Ovası Koşullarında Taze Koçan Verimi ve Verime Etkili Koçan Özelliklerinin Belirlenmesi. MAS JAPS 7(Özel Sayı): 1132–1142.
- Albayrak, Ö. (2013). ‘‘Diyarbakır koşullarına uygun şeker mısır (Zea mays L. saccharata sturt.) çeşitlerinin belirlenmesi,’’ Yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, s. 57, Diyarbakır.
- Anonim (2015). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı.https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/Belgeler/Tescil/Teknik%20Talimatlar/S%C4%B1cak%20%C4%B0klim%20Tah%C4%B1llar%C4%B1/m%C4%B1s%C4%B1r.pdf
- Anonim, (2016). Diyarbakır Meteoroloji Müdürlüğü Kayıtları.
- Atakul, Ş., Kahraman, Ş., & Kılınç, S. (2021). Ana Ürün Koşullarında Bazı Şeker Mısır Genotiplerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. International Journal of Eastern Mediterranean Agricultural Research, 4(1):32-39.
- Bozokalfa, M.K., & Eşiyok, D. (2006). Bazı Tatlı Mısır Genotiplerinin Morfolojik Variyabilitesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 43(2):1-12.
- Dickerson, W.G. (1996). Home and Market Garden Sweet Corn Production. http://www.cahe.nmsu.edu/pubs/_ h/h-223.html.
- Erdal, Ş., & Pamukçu, M. (2005). Tatlı Mısır (Zea mays L. var. saccharata Sturt.). Derim 22(2): 41-46.
- Erdal, Ş., Pamukçu, M., Savur, O., & Tezel, M. (2011). Evaluation of Developed Standard Sweet Corn (Zea mays sacharata L.) Hybrids for Fresh Yield, Yield Components and Quality Parameters. Turkish Journal Of Field Crops, 16(2), 153-156.
- Eser, C., & Soylu, S. (2020). Orta Anadolu Koşullarında Şeker Mısır Çeşitlerinin Taze Koçan Verimi ile Bazı Agronomik Özelliklerinin Belirlenmesi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 9(2), 147-157.
- İdikut, L., Zülkadir, G., Çölkesen, M., & Yürürdurmaz, C. (2016). Kompozit şeker mısırı popülasyonu ile hibrit şeker mısırı çeşidinin bazı agronomik özellikler bakımından karşılaştırılması. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, TARGİD Özel Sayı 41- 50.
- İlker, E. (2011). Correlation and Path Coefficient Analyses in Sweet Corn. Turkish Journal Of Field Crops, 16(2), 105-107.
- JMP, 2014.®. SAS Institute Inc., Cary, NC, USA.
- Oktem, A., (2008). Determination of selection criterions for sweet corn using path coefficient analyses. Cereal Research Communications 36(4): 561–570.
- Öktem, A., & Öktem, A.G. (2006). Bazı Şeker Mısır (Zea mays saccharata Sturt) Genotiplerinin Harran Ovası Koşullarında Verim Karakteristiklerinin Belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fak. Derg., vol. 20, no.1, s. 33-46. Özata, E. (2019) Evaluation of Fresh Ear Yield And Quality Performance In Super Sweet Corn. International Journal of Life Sciences and Biotechnology, (22) 80–94.
- Öztürk, A., & Uzun, B. (2022). Estimating the Breeding Potential of Purple Sweet Corn Lines with Topcross Mating Design. Horticultural Studies, 39(2), 63-71. https://doi.org/10.16882/hortis.1125548
- Rahmani, A.F. (2023) Khavari Khorasani S, Malekzadeh-Shafaroudi S, Shahriari Ahmadi F. Tillering potential, yield, and yield components in super-sweet maize: gene action, combining ability, and heterosis analysis (Zea mays L. var saccharata). Agrotechniq Industrial Crops, 3(4):200–10.
- Sönmez, K., Özlem, A.,Kınacı, E., Kınacı,G.,Kutlu, İ.,Budak Başçiftçi, Z., & Evrenosoğlu, Y. (2013). Bazı Şeker Mısırı Çeşitlerinin (Zea mays saccharata Sturt) Bitki, Koçan ve Verim Özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol. 8, no.1, s. 28-40.
- Stanslous, A. A. L., Öztürk, A., & Kodaz, S. (2020). Agronomic Performance of Different Sweet Corn Varieties in the Highest Plain of Turkey: Quality Characteristics. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 51(3), 249-257. https://doi.org/10.17097/ataunizfd.680520
- Şahin, M., & Kara, B. (2021). Burdur Koşullarında Bazı Şeker Mısır Çeşitlerinin Performansları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2), 297-301. https://doi.org/10.29048/makufebed.868407
- Tezel, M., Gönülal, E., Alıcı, R.Ç., Özcan, G. (2021). Konya Ekolojik Koşullarında Farklı Şeker Mısır (Zea mays saccharata Sturt) Genotiplerinin Verim ve Verim Komponentlerinin Belirlenmesi. Ziraat Mühendisliği Dergisi, (372), s. 34-43, DOI: 10.33724/zm.830669.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Tarla Bitkileri Yetiştirme ve Islahı (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | TAGEM/TBAD/14/A12/P03/002 |
| Erken Görünüm Tarihi | 28 Haziran 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Kabul Tarihi | 16 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 381 |
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.