A methodological discussion in educational administration in the context of linguistic approaches: The linguistic reflective educational administration model
Year 2025,
Volume: 6 Issue: 1, 57 - 68, 25.05.2025
Ahmet Can Abbak
Abstract
This study examines the role of language as an epistemological element in educational administration research within the framework of the approaches of three important thinkers—Wittgenstein, Saussure and Derrida. The scientific knowledge base of educational administration science, the production of scientific knowledge and research methods are examined in the light of linguistic developments. This theoretical analysis conducted in the context of the post-positivist paradigm opens the linguistic foundations of meaning production and administrative concepts to discuss. Wittgenstein's theory of language games, Saussure's structural semiotic approach and Derrida's deconstruction method enable the critical re-evaluation of established concepts in educational administration research. The findings of the study show that language is not only a means of communication but also a building block of managerial thought. As a result, educational administration has been reshaped as a flexible and dynamic branch of science based on multiple truths in the light of linguistic developments.
References
- Alkayış, A. (2018). Dil felsefesi bağlamında Wittgenstein’ın Tractatus Logico-Philosophicus ile Felsefi Soruşturmalar döneminin karşılaştırılması. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 35-47.
- Arslan, A. (2018). Felsefeye giriş. BB101 Yayınları.
- Aslanargun, E. (2007). Modern eğitim yönetimi anlayışına yönelik eleştiriler ve postmodern eğitim yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 50(50), 195–212.
- Anlı, Ö. F. (2013). Wittgenstein’da ‘Dil-Oyunu’ kavramı bağlamında ‘özel-dil sorunu’nun ve yeni bir oyun olanağı olarak metafor kullanımının incelenmesi. Dört Öge 1(4), 149–175.
- Bekalp, B. (2019). Mantıkçı paradigma ve gündelik dil felsefesi. Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi, 3(1), 93-112.
- Beycioğlu, K., Özer, N., & Kondakçı, Y. (2018). Eğitim yönetiminde araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
- Chalmers, A. F. (2013). What is this thing called science? Hackett Publishing.
- Culler, J. (2001). Saussure. Penguin Publishing.
- Çüçen, A. K. (2012). Bilgi felsefesi. Sentez Yayıncılık.
- Delpit, L. (1995). Other people's children: Cultural conflict in the classroom. The New Press.
- Descartes, R. (2020). Yöntem üzerine konuşma (S. S. Dizmen, Çev.). Say Yayıncılık.
- Demir, Ö. (2018). Bilim felsefesi. Sentez Yayınları.
- Derrida, J. (2017). Gramatoloji (İ. Birkan, Çev.). Bilge-Su Yayıncılık.
- Derrida, J. (2020). Yazı ve fark (P. B. Yalım, Çev.). Metis Yayınları.
- Dilthey, W. (2002). Introduction to the human sciences. Princeton University Press.
- Ertürk, M. (2023). Dekonstrüksiyon ve sosyoloji. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 41(1), 31-45 doi:10.32600/huefd.1254902
- Evers, C. W. (1985). Hodgkinson on ethics and the philosophy of administration. Educational Administration Quarterly, 21(4), 27-50. https://doi.org/10.1177/0013161X85021004004
- Fairclough, N. (1995). Critical discourse analysis: The critical study of language. Longman.
- Greenfield, T. B. (1980). The man who comes back through the door in the wall: Discovering truth, discovering self, discovering organizations. Educational Administration Quarterly, 16(3), 26–59.
- Gültekin, A. C. (2018). Wittgenstein’da özel dil argümanı ve sosyal bağlamın işlevi. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 427–448. ISSN 2618-5784
- Habermas, J. (1971). Knowledge and human interests. Beacon Press.
- Habermas, J. (1984). The theory of communicative action, Reason and the rationalization of society. Beacon Press.
- Habermas, J. (1993). İdeoloji olarak teknik ve bilim (M. Tüzel, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
- Harris, R. (1987). Reading Saussure: A critical commentary on the Cours de linguistique générale. Blackwell Publishing.
- Hoy, W. K. & Miskel, C.G. (2012). Eğitim yönetimi. (7. Baskı, Selahattin Turan Çev.). Nobel Yayıncılık.
- Karataş, E. (2019). Pozitivist paradigmanın eğitim ve eğitim yönetimi alanına yansımaları. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırıkkale Üniversitesi.
- Kıran, Z. (1990). Dilbilim ve anlam teorileri. İstanbul Üniversitesi Yayınları.
- Kıran, Z. (1990). Büyüleyici bir bilim dalı: Dilbilim. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 1, 4-9.
- Konan, N., & Kış, D. Ö. A. (2013). ABD’de eğitim yönetimi alanında yapılan doktora tezlerinin çözümlemesi.
International Journal of Educational Research, 4(1), 100-123.
- Köksal, D. (2019). Eğitim yönetimi alanında 2005-2018 yılları arasında yürütülen lisansüstü tezlerin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
- Köksal, O. (2019). Eğitim yönetimi araştırmalarında yöntem sorunu: Paradigmalar ekseninde bir çözümleme. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 20(3), 1452-1471.
- Köroğlu, C. Z., & Köroğlu, M. A. (2016). Bilim kavramının gelişimi ve günümüz sosyal bilimleri üzerine. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(5), 115-131.
- Kuhn, T. S. (2021). Bilimsel devrimlerin yapısı (Çev. Nilüfer Kuyaş). Alan Yayıncılık.
- Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage Publications.
- Morrison, K. (2008) Educational philosophy and the challenge of complexity theory. Educational Philosophy and Theory, 40(1) 19-34.
- Moustakas, C. (1994). Phenomenological research methods. Sage Publications.
Örücü, D., & Şimşek, H. (2011). Akademisyenlerin gözünden Türkiye’de eğitim yönetiminin akademik durumu: Nitel
bir analiz. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2(2), 167-197.
- Özdemir, M. (2018). Eğitim yönetimi: Alanın temelleri ve çağdaş yönelimler. Anı Yayıncılık.
Popkewitz, T. S. (1991). A political sociology of educational reform: Power/knowledge in teaching, teacher
education, and research. Teachers College Press.
- Saussure, F. de. (1916). Cours de linguistique générale (C. Bally & A. Sechehaye, Eds.). Payot.
- Schwandt, T. A. (2015). The Sage dictionary of qualitative inquiry (4th ed.). Sage Publications.
- Saussure, F. de. (2011). Genel dilbilim dersleri (Berke Vardar, Çev.). Multilingual Publications.
- Şah, U. (2014). Dil’in eylemi: Saussure, Austin ve Wittgenstein bağlamında sosyal inşacı bir değerlendirme. https://www.researchgate.net/publication/343749563_'Dil'in_Eylemi_Saussure_Austin_ve_Wittgenstein_Bagl
aminda_Sosyal_Insaci_Bir_Degerlendirme
- Takmak, H. (2019). Eğitim yönetiminin özgünleşme ve özerkleşme sorunsalı. Ege Eğitim Dergisi, 20(1), 113-126.
- Uslu, O. & Özdemir, M. (2019). Postmodernizmin eğitim yönetimindeki izlerinin Fenwick English üzerinden değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 52(2) 547-575. DOI: 10.30964/auebfd.511559.
- Uysal, Ş. (2013). Türkiye’de eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi alanındaki doktora tezlerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Osmangazi Üniversitesi.
- Wittgenstein, L. (2011). Tractatus logico-philosophicus (O. Koç, Çev.). Say Yayınları.
- Wittgenstein, L. (2018). Tractatus logico-philosophicus (O. Aruoba, Çev.). Metis Yayınları.
- Yanık, H. (2016). Yapısöküm üzerine birkaç not. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(2), 91-98.
- Yurt, E. (T.Y.). Göstergebilimin ilkeleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi. https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/engin.yurt/64371/Gostergebilimin%20ilkeleri%2C%20s.%209-23.pdf
Dilbilimsel yaklaşımlar bağlamında eğitim yönetiminde metodolojik bir tartışma: Dilsel yansıtıcı eğitim yönetimi modeli
Year 2025,
Volume: 6 Issue: 1, 57 - 68, 25.05.2025
Ahmet Can Abbak
Abstract
Bu çalışma, eğitim yönetimi araştırmalarında dilin epistemolojik bir unsur olarak rolünü, üç önemli düşünürün—Wittgenstein, Saussure ve Derrida—yaklaşımları çerçevesinde incelemektedir. Eğitim yönetimi biliminin bilimsel bilgi temeli, bilimsel bilginin üretimi ve araştırma yöntemleri bağlamında dilbilimsel gelişmeler ışığında incelenmiştir. Post-pozitivist paradigma bağlamında yürütülen bu kuramsal çözümleme, anlam üretiminin ve yönetsel kavramların dilsel temellerini tartışmaya açmaktadır. Wittgenstein’ın dil oyunları kuramı, Saussure’ün yapısalcı göstergebilim yaklaşımı ve Derrida’nın yapısöküm yöntemi, eğitim yönetimi araştırmalarında yerleşik kavramların eleştirel bir bakışla yeniden değerlendirilmesini mümkün kılmaktadır. Çalışmanın bulguları, dilin yalnızca iletişim aracı değil, aynı zamanda yönetsel düşüncenin yapı taşı olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak, eğitim yönetimi, dilbilimsel gelişmeler ışığında çoklu doğrulara dayalı, esnek ve dinamik bir bilim dalı olarak yeniden şekillenmiştir. Bu değişim, eğitimde daha zengin ve kapsayıcı bir araştırma yaklaşımına olanak tanımaktadır. Bu yönüyle araştırma, eğitim yönetimi alanında dilbilimsel yaklaşımlara dayalı özgün bir katkı sunmaktadır.
Ethical Statement
Bu araştırma kapsamında herhangi bir kişi, kurum veya kuruluşla finansal ya da kişisel bir bağlantı kurulmamış olup, çalışmanın herhangi bir aşamasında çıkar çatışması söz konusu değildir. Araştırma tamamen bağımsız olarak yürütülmüş ve bilimsel etik ilkelere uygun şekilde gerçekleştirilmiştir.
Thanks
Bu çalışmanın oluşum sürecinde doğrudan yazarlık hakkına sahip olmasalar da, akademik gelişimime ve düşünsel birikimime önemli katkılar sunan değerli akademisyenlere içten teşekkürlerimi sunmak isterim. Özellikle doktora danışmanım Prof. Dr. Murat Özdemir’e, rehberliği, eleştirel bakış açısı kazandırmadaki katkısı ve akademik disiplin konusundaki örnek duruşu için minnettarım. Ayrıca Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü'nde görev yapan kıymetli hocalarıma da şükran borçluyum. Onların derin bilgi birikimi, nitel araştırmalara yönelik yönlendirmeleri ve bilimsel düşünme biçimlerini genişletmeye yönelik çabaları bu çalışmanın temellerinin atılmasında etkili olmuştur. Eğitim süreçlerinde bizlere yalnızca bilgi sunmakla kalmayıp, aynı zamanda farklı perspektiflerden düşünmeyi öğreterek bu çalışmaya dolaylı ancak değerli katkılar sağlamışlardır.
References
- Alkayış, A. (2018). Dil felsefesi bağlamında Wittgenstein’ın Tractatus Logico-Philosophicus ile Felsefi Soruşturmalar döneminin karşılaştırılması. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 35-47.
- Arslan, A. (2018). Felsefeye giriş. BB101 Yayınları.
- Aslanargun, E. (2007). Modern eğitim yönetimi anlayışına yönelik eleştiriler ve postmodern eğitim yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 50(50), 195–212.
- Anlı, Ö. F. (2013). Wittgenstein’da ‘Dil-Oyunu’ kavramı bağlamında ‘özel-dil sorunu’nun ve yeni bir oyun olanağı olarak metafor kullanımının incelenmesi. Dört Öge 1(4), 149–175.
- Bekalp, B. (2019). Mantıkçı paradigma ve gündelik dil felsefesi. Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi, 3(1), 93-112.
- Beycioğlu, K., Özer, N., & Kondakçı, Y. (2018). Eğitim yönetiminde araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
- Chalmers, A. F. (2013). What is this thing called science? Hackett Publishing.
- Culler, J. (2001). Saussure. Penguin Publishing.
- Çüçen, A. K. (2012). Bilgi felsefesi. Sentez Yayıncılık.
- Delpit, L. (1995). Other people's children: Cultural conflict in the classroom. The New Press.
- Descartes, R. (2020). Yöntem üzerine konuşma (S. S. Dizmen, Çev.). Say Yayıncılık.
- Demir, Ö. (2018). Bilim felsefesi. Sentez Yayınları.
- Derrida, J. (2017). Gramatoloji (İ. Birkan, Çev.). Bilge-Su Yayıncılık.
- Derrida, J. (2020). Yazı ve fark (P. B. Yalım, Çev.). Metis Yayınları.
- Dilthey, W. (2002). Introduction to the human sciences. Princeton University Press.
- Ertürk, M. (2023). Dekonstrüksiyon ve sosyoloji. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 41(1), 31-45 doi:10.32600/huefd.1254902
- Evers, C. W. (1985). Hodgkinson on ethics and the philosophy of administration. Educational Administration Quarterly, 21(4), 27-50. https://doi.org/10.1177/0013161X85021004004
- Fairclough, N. (1995). Critical discourse analysis: The critical study of language. Longman.
- Greenfield, T. B. (1980). The man who comes back through the door in the wall: Discovering truth, discovering self, discovering organizations. Educational Administration Quarterly, 16(3), 26–59.
- Gültekin, A. C. (2018). Wittgenstein’da özel dil argümanı ve sosyal bağlamın işlevi. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 427–448. ISSN 2618-5784
- Habermas, J. (1971). Knowledge and human interests. Beacon Press.
- Habermas, J. (1984). The theory of communicative action, Reason and the rationalization of society. Beacon Press.
- Habermas, J. (1993). İdeoloji olarak teknik ve bilim (M. Tüzel, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
- Harris, R. (1987). Reading Saussure: A critical commentary on the Cours de linguistique générale. Blackwell Publishing.
- Hoy, W. K. & Miskel, C.G. (2012). Eğitim yönetimi. (7. Baskı, Selahattin Turan Çev.). Nobel Yayıncılık.
- Karataş, E. (2019). Pozitivist paradigmanın eğitim ve eğitim yönetimi alanına yansımaları. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırıkkale Üniversitesi.
- Kıran, Z. (1990). Dilbilim ve anlam teorileri. İstanbul Üniversitesi Yayınları.
- Kıran, Z. (1990). Büyüleyici bir bilim dalı: Dilbilim. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 1, 4-9.
- Konan, N., & Kış, D. Ö. A. (2013). ABD’de eğitim yönetimi alanında yapılan doktora tezlerinin çözümlemesi.
International Journal of Educational Research, 4(1), 100-123.
- Köksal, D. (2019). Eğitim yönetimi alanında 2005-2018 yılları arasında yürütülen lisansüstü tezlerin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
- Köksal, O. (2019). Eğitim yönetimi araştırmalarında yöntem sorunu: Paradigmalar ekseninde bir çözümleme. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 20(3), 1452-1471.
- Köroğlu, C. Z., & Köroğlu, M. A. (2016). Bilim kavramının gelişimi ve günümüz sosyal bilimleri üzerine. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(5), 115-131.
- Kuhn, T. S. (2021). Bilimsel devrimlerin yapısı (Çev. Nilüfer Kuyaş). Alan Yayıncılık.
- Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage Publications.
- Morrison, K. (2008) Educational philosophy and the challenge of complexity theory. Educational Philosophy and Theory, 40(1) 19-34.
- Moustakas, C. (1994). Phenomenological research methods. Sage Publications.
Örücü, D., & Şimşek, H. (2011). Akademisyenlerin gözünden Türkiye’de eğitim yönetiminin akademik durumu: Nitel
bir analiz. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2(2), 167-197.
- Özdemir, M. (2018). Eğitim yönetimi: Alanın temelleri ve çağdaş yönelimler. Anı Yayıncılık.
Popkewitz, T. S. (1991). A political sociology of educational reform: Power/knowledge in teaching, teacher
education, and research. Teachers College Press.
- Saussure, F. de. (1916). Cours de linguistique générale (C. Bally & A. Sechehaye, Eds.). Payot.
- Schwandt, T. A. (2015). The Sage dictionary of qualitative inquiry (4th ed.). Sage Publications.
- Saussure, F. de. (2011). Genel dilbilim dersleri (Berke Vardar, Çev.). Multilingual Publications.
- Şah, U. (2014). Dil’in eylemi: Saussure, Austin ve Wittgenstein bağlamında sosyal inşacı bir değerlendirme. https://www.researchgate.net/publication/343749563_'Dil'in_Eylemi_Saussure_Austin_ve_Wittgenstein_Bagl
aminda_Sosyal_Insaci_Bir_Degerlendirme
- Takmak, H. (2019). Eğitim yönetiminin özgünleşme ve özerkleşme sorunsalı. Ege Eğitim Dergisi, 20(1), 113-126.
- Uslu, O. & Özdemir, M. (2019). Postmodernizmin eğitim yönetimindeki izlerinin Fenwick English üzerinden değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 52(2) 547-575. DOI: 10.30964/auebfd.511559.
- Uysal, Ş. (2013). Türkiye’de eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi alanındaki doktora tezlerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Osmangazi Üniversitesi.
- Wittgenstein, L. (2011). Tractatus logico-philosophicus (O. Koç, Çev.). Say Yayınları.
- Wittgenstein, L. (2018). Tractatus logico-philosophicus (O. Aruoba, Çev.). Metis Yayınları.
- Yanık, H. (2016). Yapısöküm üzerine birkaç not. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(2), 91-98.
- Yurt, E. (T.Y.). Göstergebilimin ilkeleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi. https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/engin.yurt/64371/Gostergebilimin%20ilkeleri%2C%20s.%209-23.pdf