Research Article
BibTex RIS Cite

Media and Violence in Türkiye: A Comparative Analysis Through RTÜK and TİAK Research

Year 2025, Volume: 12 Issue: 2, 705 - 723, 30.07.2025

Erkan Solmaz

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1634822

Abstract

This research is about the research of RTÜK (Radio and Television Supreme Council) and TİAK (Television Audience Research Committee) on “Media and Violence” in Turkey. While the researches on “Media and Violence” primarily focus on impact researches, this research aims to understand what is done to solve the researches about violence. Based on the fact that violence in media is a general problem of society, the study aims to examine what the Radio and Television Supreme Council (RTÜK), which is the leading authority in Turkey regarding “Media and Violence,” has done to prevent violence and to analyze the studies conducted in this direction. The “Document Analysis” method was used among the qualitative research methods. In this context, RTÜK and TİAK researches conducted between 2020-2024 were analyzed. In light of the documents examined in the research, a large part of the audience in Turkey thinks that violence in television broadcasts has increased and is concerned about media violence. On the other hand, it is seen that a large part of the audience is fed by mainstream media channels in the “prime time” period. It has been seen that RTÜK has conducted various studies on this subject, such as conferences, declarations, research reports, and public opinion polls. When RTÜK and TİAK studies are compared, it has been determined that although the majority of the society stated that violent content in the media has increased, they consume media content that includes violence.

Keywords

Media Violence RTÜK Television Research Audience

References

  • Anderson, C. A., & Bushman, B. J. (2001). Effects of violent video games on aggressive behavior, aggressive cognition, aggressive affect, physiological arousal, and prosocial behavior: A meta-analytic review of the scientific literature, Psychological Science, 12(5), 353–359. https://doi.org/10.1111/1467-9280.00366
  • Arvas, İ. (2011). Basında sosyal sorumluluk anlayışı bağlamında günümüz Türkiye'sindeki özdenetim uygulamaları, Erciyes İletişim Dergisi, 2(2).
  • Aziz, A., Köker, E., Altun, A., Gencel, M., & Tutal Küçük, N. (1994). Medya, şiddet ve kadın: 1993 yılında Türk basınında kadınlara yönelik şiddetin yer alış biçimi, Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü.
  • Benedek, E. P. (1993). Violence: The malignancy of our times! Is there hope?
  • Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method, Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
  • Bushman, B. J. (1995). Moderating role of trait aggressiveness in the effects of violent media on aggression, Journal of Personality and Social Psychology, 69(5), 950–960. https://doi.org/10.1037/0022-3514.69.5.950
  • Bushman, B. J. (1998). Priming effects of media violence on the accessibility of aggressive constructs in memory, Personality and Social Psychology Bulletin, 24(5), 537–545. https://doi.org/10.1177/0146167298245009
  • Çelik, F. (2024). Medya ve şiddet: Bir bibliyometrik analiz, TRT Akademi, 9(20), 34–54.
  • Erdem, M. N. (2020). Medya içeriğinde şiddetin sunumu üzerine argümantatif bir çalışma, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 1198–1217.
  • Eron, L. D., Huesmann, L. R., Lefkowitz, M. M., & Walder, L. O. (1972). Does television violence cause aggression?, American Psychologist, 27(4), 253–263. https://doi.org/10.1037/h0033721
  • Eschholz, S., Chiricos, T., & Gertz, M. (2003). Television and fear of crime: Program types, audience traits, and the mediating effect of perceived neighborhood racial composition, Social Problems, 50(3), 395–415. https://doi.org/10.1525/sp.2003.50.3.395
  • Felix, E. D., Moore, S. A., Meskunas, H., & Terzieva, A. (2021). Social and contextual influences on mental health following an episode of mass violence, Journal of Interpersonal Violence, 36(3–4), 1544–1567. https://doi.org/10.1177/0886260517747592
  • Gentile, D. A., Saleem, M., & Anderson, C. A. (2007). Public policy and the effects of media violence on children, Social Issues and Policy Review, 1(1), 15–61. https://doi.org/10.1111/j.1751-2409.2007.00003.x
  • Gerbner, G. (1973). Cultural indicators: The third voice, Communications Technology and Social Policy, 11(1), 555–573.
  • Gerbner, G. (1978). Cultural indicators: Violence profile no. 9, Journal of Communication, 28(3), 176–207. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1978.tb01625.x
  • Gerbner, G. (1980). Death in prime time: Notes on the symbolic functions of dying in the mass media, The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 447(1), 64–70. https://doi.org/10.1177/000271628044700107
  • Gerbner, G. (1996). Chairman Znaimer’s “Sensual Pagan Torrent.”
  • Gerbner, G. (1998). Cultivation analysis: An overview, Mass Communication and Society, 1(3–4), 175–194. https://doi.org/10.1080/15205436.1998.9677855
  • Gerbner, G., Gross, L., Signorielli, N., Morgan, M., & Jackson-Beeck, M. (1979). The demonstration of power: Violence profile no. 10, Journal of Communication, 29(3), 177–196. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1979.tb01740.x
  • Gunter, B., & Harrison, J. (2013). Violence on television: An analysis of amount, nature, location and origin of violence in British programmes, Routledge.
  • Han, L., Xiao, M., Jou, M., Hu, L., Sun, R., & Zhou, Z. (2020). The long-term effect of media violence exposure on aggression of youngsters, Computers in Human Behavior, 106, 106257. https://doi.org/10.1016/j.chb.2019.106257
  • Harju, A. A., & Kotilainen, N. (2023). Encounters between violence and media| Encounters between violence and media—Introduction, International Journal of Communication, 17, Article 10.
  • Huesmann, L. R., Eron, L. D., & Dubow, E. F. (2002). Childhood predictors of adult criminality: Are all risk factors reflected in childhood aggressiveness?, Criminal Behaviour and Mental Health, 12(3), 185–208. https://doi.org/10.1002/cbm.498
  • Huesmann, L. R., & Taylor, L. D. (2006). The role of media violence in violent behavior, Annual Review of Public Health, 27(1), 393–415. https://doi.org/10.1146/annurev.publhealth.26.021304.144640
  • İnceoğlu, M. (2011). Tutum-algı iletişim, Siyasal Kitabevi, Ankara.
  • Johnson, J. D., Adams, M. S., Hall, W., & Ashburn, L. (1997). Race, media, and violence: Differential racial effects of exposure to violent news stories, Basic and Applied Social Psychology, 19(1), 81–90. https://doi.org/10.1207/s15324834basp1901_6
  • Kahya, Y. (2018). Medyanın gençler üzerinde sosyal sapma ve şiddet bağlamında etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(45), 43–57.
  • Kanun No. 6353. (2012). Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6112-20120704.pdf (Erişim: 11.11.2024)
  • McCulloch, G. (2004). Documentary research: In education, history and the social sciences, Routledge.
  • Morgan, H. (2022). Conducting a qualitative document analysis, The Qualitative Report, 27(1), 64–77. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2022.5049
  • Nayar-Akhtar, M. C. (2016). Do we glorify violence in our culture? Psychoanalytic perspectives on media and violence, Psychoanalytic Inquiry, 36(6), 510–522. https://doi.org/10.1080/07351690.2016.1192372
  • O'Dea, J. (2015). Media and violence: Does McLuhan provide a connection?, Educational Theory, 65(4), 405–421. https://doi.org/10.1111/edth.12122
  • Olgundeniz, S. S., & Özgökbel Bilis, P. (2019). Türkiye'de ulusal kanallarda yayınlanan dizi fragmanlarında şiddetin sunumu, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 32, 606–620.
  • Özer, Ö. (2017). Medyada şiddet kullanımı: Şiddet ekonomisi, medyanın ideolojik şiddeti ve yetiştirme kuramı açısından bir değerlendirme, Marmara İletişim Dergisi, 27, 1–19.
  • Paçacı, İ. (2019). Türkiye’de televizyon yayıncılığında “şiddet içerikli yayınlar” ve denetimi, Don Kişot’tan Günümüze Toplum Ve Medya, Der Yayınları.
  • Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice, Sage Publications.
  • Potter, W. J. (1999). On media violence, Sage.
  • Rostad, W. L., Basile, K. C., & Clayton, H. B. (2021). Association among television and computer/video game use, victimization, and suicide risk among US high school students, Journal of Interpersonal Violence, 36(5–6), 2282–2305. https://doi.org/10.1177/0886260518759655
  • RTÜK, (2022). “Medya ve Şiddet Çalıştayı”, https://www.rtuk.gov.tr/siddet-ve-medya-calistayi/4729 (Erişim: 23.08.2024).
  • RTÜK, (2024). "Hakkımızda", https://www.rtuk.gov.tr/hakkimizda/1749 (Erişim: 11.12.2024).
  • RTÜK, (2014). "Yayın ilkeleri rehberi", file:///C:/Users/erkan/Downloads/Yay%C4%B1n%20%C4%B0lkeleri%20Rehberi_2127.pdf (Erişim: 29.07.2024).
  • RTÜK, (2020). "Televizyon yayınlarında şiddet araştırma raporu", https://www.rtuk.gov.tr/Media/FM/Birimler/KAMUOYU/televizyon_yayinlarinda_siddet_2020.pdf (Erişim: 29.07.2024).
  • TİAK. (2024). "Tablolar", https://tiak.com.tr/tablolar (Erişim: 06.08.2024).
  • TİAK. (2024). "Tabloların okunması", https://tiak.com.tr/upload/dosyalar/tablolarin_okunmasi_tr.pdf (Erişim: 06.08.2024).
  • Tufan, İ. (2003). Medya ve şiddet: Medyanın sunduğu saldırganlık sahneleri insanları şiddet eylemine sürükler mi?, Polis Bilimleri Dergisi, 5(3).
  • White, G. F. (1989). Media and violence: The case of professional football championship games, Aggressive Behavior, 15(6), 423–433. https://doi.org/10.1002/1098-2337(1989)15:6<423::AID-AB2480150602>3.0.CO;2-V
  • Zorlu, Y. (2016). Medyadaki şiddet ve etkileri, Humanities Sciences, 11(1), 13–32.

Türkiye’de Medya ve Şiddet: RTÜK ve TİAK Araştırmaları Üzerinden Karşılaştırmalı Bir Analiz

Year 2025, Volume: 12 Issue: 2, 705 - 723, 30.07.2025

Erkan Solmaz

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1634822

Abstract

Bu araştırma Türkiye’de “Medya ve Şiddet” ile ilgili RTÜK (Radyo Televizyon Üst Kurulu) ve TİAK (Televizyon İzleme Araştırmaları Komitesi) araştırmalarını konu almaktadır. “Medya ve Şiddet” ile ilgili yapılan araştırmalar daha çok etki araştırmaları üzerine yoğunlaşırken, bu araştırma şiddete konu olan araştırmaların çözümüne ilişkin neler yapıldığını anlamaya yöneliktir. Medyadaki şiddetin toplumun genel sorunu olmasından hareketle, çalışmanın amacı Türkiye’de “Medya ve Şiddet” konusunda yetkili mercilerin başında gelen Radyo Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) şiddeti önlemeye yönelik neler yaptığını irdelemek ve bu doğrultuda yapılan çalışmaları analiz etmektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemleri içerisinde yer alan “Doküman Analizi” yöntemi kullanılmıştır. Bu çerçevede 2020-2024 yılları arasında yapılan RTÜK ve TİAK araştırmaları analiz edilmiştir. Araştırmada ele alınan belgeler ışığında, Türkiye’de izleyici kitlenin büyük bir bölümünün televizyon yayınlarında şiddetin arttığını düşünmekte ve medya şiddetine karşı endişe duymaktadır. Buna karşın izleyici kitlenin büyük bir bölümü “prime time” zaman diliminde ana akım medya kanallarından beslendiği görülmektedir. RTÜK’ün bu konuda konferans, bildiri, araştırma raporu, kamuoyu yoklaması gibi çeşitli çalışmalar yaptığı görülmüştür. RTÜK ve TİAK araştırmaları karşılaştırıldığında, toplumun büyük çoğunluğunun medyadaki şiddet içeriklerinin arttığını ifade etmesine rağmen şiddette konu olan medya içeriklerini tükettikleri tespit edilmiştir.

Keywords

Medya Şiddet RTÜK Televizyon Araştırmaları

References

  • Anderson, C. A., & Bushman, B. J. (2001). Effects of violent video games on aggressive behavior, aggressive cognition, aggressive affect, physiological arousal, and prosocial behavior: A meta-analytic review of the scientific literature, Psychological Science, 12(5), 353–359. https://doi.org/10.1111/1467-9280.00366
  • Arvas, İ. (2011). Basında sosyal sorumluluk anlayışı bağlamında günümüz Türkiye'sindeki özdenetim uygulamaları, Erciyes İletişim Dergisi, 2(2).
  • Aziz, A., Köker, E., Altun, A., Gencel, M., & Tutal Küçük, N. (1994). Medya, şiddet ve kadın: 1993 yılında Türk basınında kadınlara yönelik şiddetin yer alış biçimi, Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü.
  • Benedek, E. P. (1993). Violence: The malignancy of our times! Is there hope?
  • Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method, Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
  • Bushman, B. J. (1995). Moderating role of trait aggressiveness in the effects of violent media on aggression, Journal of Personality and Social Psychology, 69(5), 950–960. https://doi.org/10.1037/0022-3514.69.5.950
  • Bushman, B. J. (1998). Priming effects of media violence on the accessibility of aggressive constructs in memory, Personality and Social Psychology Bulletin, 24(5), 537–545. https://doi.org/10.1177/0146167298245009
  • Çelik, F. (2024). Medya ve şiddet: Bir bibliyometrik analiz, TRT Akademi, 9(20), 34–54.
  • Erdem, M. N. (2020). Medya içeriğinde şiddetin sunumu üzerine argümantatif bir çalışma, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 1198–1217.
  • Eron, L. D., Huesmann, L. R., Lefkowitz, M. M., & Walder, L. O. (1972). Does television violence cause aggression?, American Psychologist, 27(4), 253–263. https://doi.org/10.1037/h0033721
  • Eschholz, S., Chiricos, T., & Gertz, M. (2003). Television and fear of crime: Program types, audience traits, and the mediating effect of perceived neighborhood racial composition, Social Problems, 50(3), 395–415. https://doi.org/10.1525/sp.2003.50.3.395
  • Felix, E. D., Moore, S. A., Meskunas, H., & Terzieva, A. (2021). Social and contextual influences on mental health following an episode of mass violence, Journal of Interpersonal Violence, 36(3–4), 1544–1567. https://doi.org/10.1177/0886260517747592
  • Gentile, D. A., Saleem, M., & Anderson, C. A. (2007). Public policy and the effects of media violence on children, Social Issues and Policy Review, 1(1), 15–61. https://doi.org/10.1111/j.1751-2409.2007.00003.x
  • Gerbner, G. (1973). Cultural indicators: The third voice, Communications Technology and Social Policy, 11(1), 555–573.
  • Gerbner, G. (1978). Cultural indicators: Violence profile no. 9, Journal of Communication, 28(3), 176–207. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1978.tb01625.x
  • Gerbner, G. (1980). Death in prime time: Notes on the symbolic functions of dying in the mass media, The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 447(1), 64–70. https://doi.org/10.1177/000271628044700107
  • Gerbner, G. (1996). Chairman Znaimer’s “Sensual Pagan Torrent.”
  • Gerbner, G. (1998). Cultivation analysis: An overview, Mass Communication and Society, 1(3–4), 175–194. https://doi.org/10.1080/15205436.1998.9677855
  • Gerbner, G., Gross, L., Signorielli, N., Morgan, M., & Jackson-Beeck, M. (1979). The demonstration of power: Violence profile no. 10, Journal of Communication, 29(3), 177–196. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1979.tb01740.x
  • Gunter, B., & Harrison, J. (2013). Violence on television: An analysis of amount, nature, location and origin of violence in British programmes, Routledge.
  • Han, L., Xiao, M., Jou, M., Hu, L., Sun, R., & Zhou, Z. (2020). The long-term effect of media violence exposure on aggression of youngsters, Computers in Human Behavior, 106, 106257. https://doi.org/10.1016/j.chb.2019.106257
  • Harju, A. A., & Kotilainen, N. (2023). Encounters between violence and media| Encounters between violence and media—Introduction, International Journal of Communication, 17, Article 10.
  • Huesmann, L. R., Eron, L. D., & Dubow, E. F. (2002). Childhood predictors of adult criminality: Are all risk factors reflected in childhood aggressiveness?, Criminal Behaviour and Mental Health, 12(3), 185–208. https://doi.org/10.1002/cbm.498
  • Huesmann, L. R., & Taylor, L. D. (2006). The role of media violence in violent behavior, Annual Review of Public Health, 27(1), 393–415. https://doi.org/10.1146/annurev.publhealth.26.021304.144640
  • İnceoğlu, M. (2011). Tutum-algı iletişim, Siyasal Kitabevi, Ankara.
  • Johnson, J. D., Adams, M. S., Hall, W., & Ashburn, L. (1997). Race, media, and violence: Differential racial effects of exposure to violent news stories, Basic and Applied Social Psychology, 19(1), 81–90. https://doi.org/10.1207/s15324834basp1901_6
  • Kahya, Y. (2018). Medyanın gençler üzerinde sosyal sapma ve şiddet bağlamında etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(45), 43–57.
  • Kanun No. 6353. (2012). Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6112-20120704.pdf (Erişim: 11.11.2024)
  • McCulloch, G. (2004). Documentary research: In education, history and the social sciences, Routledge.
  • Morgan, H. (2022). Conducting a qualitative document analysis, The Qualitative Report, 27(1), 64–77. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2022.5049
  • Nayar-Akhtar, M. C. (2016). Do we glorify violence in our culture? Psychoanalytic perspectives on media and violence, Psychoanalytic Inquiry, 36(6), 510–522. https://doi.org/10.1080/07351690.2016.1192372
  • O'Dea, J. (2015). Media and violence: Does McLuhan provide a connection?, Educational Theory, 65(4), 405–421. https://doi.org/10.1111/edth.12122
  • Olgundeniz, S. S., & Özgökbel Bilis, P. (2019). Türkiye'de ulusal kanallarda yayınlanan dizi fragmanlarında şiddetin sunumu, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 32, 606–620.
  • Özer, Ö. (2017). Medyada şiddet kullanımı: Şiddet ekonomisi, medyanın ideolojik şiddeti ve yetiştirme kuramı açısından bir değerlendirme, Marmara İletişim Dergisi, 27, 1–19.
  • Paçacı, İ. (2019). Türkiye’de televizyon yayıncılığında “şiddet içerikli yayınlar” ve denetimi, Don Kişot’tan Günümüze Toplum Ve Medya, Der Yayınları.
  • Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice, Sage Publications.
  • Potter, W. J. (1999). On media violence, Sage.
  • Rostad, W. L., Basile, K. C., & Clayton, H. B. (2021). Association among television and computer/video game use, victimization, and suicide risk among US high school students, Journal of Interpersonal Violence, 36(5–6), 2282–2305. https://doi.org/10.1177/0886260518759655
  • RTÜK, (2022). “Medya ve Şiddet Çalıştayı”, https://www.rtuk.gov.tr/siddet-ve-medya-calistayi/4729 (Erişim: 23.08.2024).
  • RTÜK, (2024). "Hakkımızda", https://www.rtuk.gov.tr/hakkimizda/1749 (Erişim: 11.12.2024).
  • RTÜK, (2014). "Yayın ilkeleri rehberi", file:///C:/Users/erkan/Downloads/Yay%C4%B1n%20%C4%B0lkeleri%20Rehberi_2127.pdf (Erişim: 29.07.2024).
  • RTÜK, (2020). "Televizyon yayınlarında şiddet araştırma raporu", https://www.rtuk.gov.tr/Media/FM/Birimler/KAMUOYU/televizyon_yayinlarinda_siddet_2020.pdf (Erişim: 29.07.2024).
  • TİAK. (2024). "Tablolar", https://tiak.com.tr/tablolar (Erişim: 06.08.2024).
  • TİAK. (2024). "Tabloların okunması", https://tiak.com.tr/upload/dosyalar/tablolarin_okunmasi_tr.pdf (Erişim: 06.08.2024).
  • Tufan, İ. (2003). Medya ve şiddet: Medyanın sunduğu saldırganlık sahneleri insanları şiddet eylemine sürükler mi?, Polis Bilimleri Dergisi, 5(3).
  • White, G. F. (1989). Media and violence: The case of professional football championship games, Aggressive Behavior, 15(6), 423–433. https://doi.org/10.1002/1098-2337(1989)15:6<423::AID-AB2480150602>3.0.CO;2-V
  • Zorlu, Y. (2016). Medyadaki şiddet ve etkileri, Humanities Sciences, 11(1), 13–32.
There are 47 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Radio-Television, Television Broadcasting
Journal Section Research Articles
Authors

Erkan Solmaz 0000-0003-1218-9296

Publication Date July 30, 2025
Submission Date February 6, 2025
Acceptance Date July 20, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 12 Issue: 2

Cite

APA Solmaz, E. (2025). Türkiye’de Medya ve Şiddet: RTÜK ve TİAK Araştırmaları Üzerinden Karşılaştırmalı Bir Analiz. Erciyes İletişim Dergisi, 12(2), 705-723. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1634822
 Download Cover Image
Creative Commons Lisansı  Bu dergi Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.