Abstract
Emperyalizm kuramlarının ortaya ilk atıldıkları dönemden günümüze kadar önemli değişimler geçirdikleri açıktır. Bu dönüşümlerin önemli bir uğrağı olarak Baran ve Sweezy’nin çalışmaları göze çarpmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Baran ve Sweezy’nin geliştirdikleri emperyalizm yaklaşımlarını, kendilerinden önce gelen kuramlarla farklılaştıran ekonomi-politik kavramsal tercihlerini açığa çıkarmaktır. Baran ve Sweezy’nin kapitalizm ile emperyalizm arasındaki ilişkiyi farklıştıran katkılarını açığa çıkarmak için, temel eserlerinde emperyalizm alanının seyrine doğrudan müdahele anlamına gelen bölümleri analize tabi tutulmuştur ve ikilinin farklı dönemlerde yaptıkları analizler karşılaştırılmıştır. Sweezy, Baran’dan önce yaptığı çalışmasında, klasik kuramcıların kavram dünyasına yakın bir teori inşa etmeye çalışmıştır. Geç dönemde Baran ile birlikte geliştirecekleri ve kendinden sonraki kuşaklar üzerinde etkili olacak teorinin pek çok unsuru, nüve halinde bu erken çalışmasında mevcuttur. Baran’ın etkisiyle birlikte bu katkılar olgunlaşmış, “az-gelişmişlik”, “mekez-çevre”, “bağımlılık” gibi kavramların emperyalizm tartışmasına kazandırılmasında etkili olmştur. Bu çalışma bağlamında Sweezy’nin “Kapitalist Gelişme Teorisi” (1942) adlı kitabında iktisadi süreçlerle emperyalizm arasındaki ilişkiye nasıl baktığını serimleyip, daha sonra da Baran’ın Sweezy ile bir araya gelmeden öce kaleme aldığı “Büyüme’nin Ekonomi Politiği” adlı çalışmasında aynı ilişkiyi nasıl gösterdiğini analiz edeceğiz. Son olarak, 1966 yılında birlikte yazdıkları “Tekelci Sermaye” kitabında, argümanlarının aldığı son biçimi analiz edip özgün yanlarını ortaya koymaya çalışacağız.
References
- Andresson, J. O, (2004), “Emperyalizm”, Çeviren İlker Kabran, Conatus Çeviri Dergisi, Emperyalizm Yeni Emperyalizm İmparatorluk, 1(2), 5-17.
- Bahçe, S. (2014). John Atkinson Hobson: Sapkın Haberci ve Unutulmuş. SBF Dergisi, 69 (1), s. 1-41.
- Baran, P. (1976). The Political Economy of Growth. Penguin Books: Harmondsworth.
- Baran, P. ve Sweezy P. (2007). Tekelci Sermaye, (Gülsüm Akalın çev.). Kalkedon Yayınları: İstanbul.
- Brewer, A. (1990). Marxist Theories of Imperialism: A Critical Survey. Routledge: Penguin Books.
- Brown, M. B. (1972). A Critique of Marxist Theories of Imperialism. Sutcliffe, B. & Owen E. R. J. (Ed), Studies in The Theories of Imperialism. (s. 35-71). Longman: London.
- Callinicos, A. (2014). Emperyalizm ve Küresel Ekonomi Politik, (İlkay Ata çev.). Phoenix Yayınları: Ankara Engels, F. (2010). Anti Dühring, (Kenan Somer). Sol Yayınları: Ankara.
- Gökten, Y. S. (2017). Marksist Emperyalizm Teorileri Üzerine Bir Değerlendirme. Fiscaoeconomia, vol.2(1), 1-19.
- Hilferding, R. (1981). Finance Capital: A Study of the Latest Phase of Capitalist Development. Routledge and Kegan Paul: London.
- Hobson, J. A. (2005). Imperialism: A Study, Unwin Hyman: London.
- Howard M. & King J. (1989). A History of Marxian Economics Volume 1, 1883 – 1929. Houndmills: Macmillan.
- Lenin, V.İ. (2009), Kapitalizmin En Yüksek Aşaması Emperyalizm, (Çev. Cemal Süreya). Sol Yayınları: Ankara. Noon, M. (2017). Marxist Theories of Imperialism: A History. I.B.Tauris: New York.
- Öztürk, Ö. (2006) Emperyalizm Kuramları ve Sermayenin Uluslararasılaşması. Praksis Dergisi, 15, 297-309.
- Polychroniou, C. (1991). Marxist Perspectives on Imperialism: A Theoretical Analysis. Praeger Publishers: NewYork.
- Sutcliffe, B. (1976). Introduction. In The Political Economy of Growth. Baran, P. (ed.). Penguin Books: Harmondsworth.
- Sweezy, P. M. (1970). The Theory of Capitalist Development: Principles of Marxian Political Economy. Modern Reader Paperbacks: New York.
Abstract
It is clear that theories of imperialism have undergone significant changes from the time they were first put forward until today. Baran and Sweezy’s works stand out as an important stage of these transformations. The aim of this study is to reveal the political economy conceptual choices that differentiate the imperialism approaches developed by Baran and Sweezy from their predecessors. In order to reveal the contributions of Baran and Sweezy that differentiate the relationship between capitalism and imperialism, the sections of their main works that directly intervene in the course of the field of imperialism are analyzed and their analyses in different periods are compared. In his work before Baran, Sweezy tried to build a theory close to the conceptual framework of the classical theorists. Many of the elements of the theory that he would develop with Baran in the late period and that would influence subsequent generations are present in this early work as a core. With Baran's influence, these contributions matured and were instrumental in introducing concepts such as "underdevelopment," "center-periphery," "dependency," etc. into the imperialism debate. In the context of this study, we will present Sweezy's view of the relationship between economic processes and imperialism in his book "The Theory of Capitalist Development" (1942) and then analyze how Baran shows the same relationship in his work "The Political Economy of Growth, which he wrote before he came together with Sweezy. Finally, in the book “Monopoly Capital”, which they co-authored in 1966, we will analyze the final form their arguments took and try to reveal their unique aspects.
References
- Andresson, J. O, (2004), “Emperyalizm”, Çeviren İlker Kabran, Conatus Çeviri Dergisi, Emperyalizm Yeni Emperyalizm İmparatorluk, 1(2), 5-17.
- Bahçe, S. (2014). John Atkinson Hobson: Sapkın Haberci ve Unutulmuş. SBF Dergisi, 69 (1), s. 1-41.
- Baran, P. (1976). The Political Economy of Growth. Penguin Books: Harmondsworth.
- Baran, P. ve Sweezy P. (2007). Tekelci Sermaye, (Gülsüm Akalın çev.). Kalkedon Yayınları: İstanbul.
- Brewer, A. (1990). Marxist Theories of Imperialism: A Critical Survey. Routledge: Penguin Books.
- Brown, M. B. (1972). A Critique of Marxist Theories of Imperialism. Sutcliffe, B. & Owen E. R. J. (Ed), Studies in The Theories of Imperialism. (s. 35-71). Longman: London.
- Callinicos, A. (2014). Emperyalizm ve Küresel Ekonomi Politik, (İlkay Ata çev.). Phoenix Yayınları: Ankara Engels, F. (2010). Anti Dühring, (Kenan Somer). Sol Yayınları: Ankara.
- Gökten, Y. S. (2017). Marksist Emperyalizm Teorileri Üzerine Bir Değerlendirme. Fiscaoeconomia, vol.2(1), 1-19.
- Hilferding, R. (1981). Finance Capital: A Study of the Latest Phase of Capitalist Development. Routledge and Kegan Paul: London.
- Hobson, J. A. (2005). Imperialism: A Study, Unwin Hyman: London.
- Howard M. & King J. (1989). A History of Marxian Economics Volume 1, 1883 – 1929. Houndmills: Macmillan.
- Lenin, V.İ. (2009), Kapitalizmin En Yüksek Aşaması Emperyalizm, (Çev. Cemal Süreya). Sol Yayınları: Ankara. Noon, M. (2017). Marxist Theories of Imperialism: A History. I.B.Tauris: New York.
- Öztürk, Ö. (2006) Emperyalizm Kuramları ve Sermayenin Uluslararasılaşması. Praksis Dergisi, 15, 297-309.
- Polychroniou, C. (1991). Marxist Perspectives on Imperialism: A Theoretical Analysis. Praeger Publishers: NewYork.
- Sutcliffe, B. (1976). Introduction. In The Political Economy of Growth. Baran, P. (ed.). Penguin Books: Harmondsworth.
- Sweezy, P. M. (1970). The Theory of Capitalist Development: Principles of Marxian Political Economy. Modern Reader Paperbacks: New York.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Economic Thought |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | May 2, 2025 |
| Publication Date | June 30, 2025 |
| Submission Date | March 22, 2025 |
| Acceptance Date | April 24, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 7 Issue: 1 |
Journal of Economics and Administrative Approaches is licensed under the Creative Commons Attribution-Non-Commercial-NoDerivatives 4.0 International Licence (CC BY-NC-ND 4.0).