Troya Antik Kenti’nde Arkeomanyetik İncelemeler

Aydın Büyüksaraç; Zafer Akpınar; Özcan Bektaş; Rüstem Aslan

doi:10.59127/kulmira.1670968

Research Article

Troya Antik Kenti’nde Arkeomanyetik İncelemeler

Year 2025, Volume: 6 Issue: 1, 32 - 42

Aydın Büyüksaraç , Zafer Akpınar , Özcan Bektaş , Rüstem Aslan

https://doi.org/10.59127/kulmira.1670968

Abstract

Arkeomanyetizma, pişmiş arkeolojik malzemelerin manyetik özelliklerinin incelenmesi ve yorumlanmasına dayanan bir yöntemdir. Arkeolojik malzemelerin manyetik özelliklerinin incelenmesi, bunların bileşimi, kökeni ve paleoyangın koşulları hakkında da bilgiler edinmemizi sağlar. Bu teknik, demir oksitler açısından zengin olan ve birkaç yüz santigrat dereceye kadar ısıtılan belirli arkeolojik malzemelerin kararlı bir ısıl kalıntı mıknatıslanmayı koruma kapasitesine dayanmaktadır. Bu mıknatıslanma bir sonraki ısıtmaya kadar arkeolojik malzemede saklı kalır ve son ısıtma-soğutma döngüsünün gerçekleştiği yer ve zamandaki geçmiş yer manyetik alanın yönü ve yoğunluğu hakkındaki bilgileri korumaktadır. Bu çalışma kapsamında Troya Ören yerinden uygun lokasyonlardan alınan yönlü ve yönsüz arkeolojik örneklerin manyetik özellikleri laboratuvarda analiz edilmiştir. Yanmış yapılara ait örneklerin  değerleri 120-370×10-8 m3/kg arasında iken, sediman örneklerin  değerleri 48-90×10-8 m3/kg arasında daha düşük değerlere sahip olduğu görülmüştür. Diğer yandan yönlü örneklerin, Alternatif Alan (AF) demanyetizasyonu sırasında izole edilen vektörlerinin eğimi negatif olarak tespit edilmiştir.

Keywords

Paleoyangın, Arkeomanyetizma, Manyetik Duyarlılık, Isıl Kalıntı Mıknatıslanma

Ethical Statement

Yapılan çalışmada araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur.

Supporting Institution

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi BAP Birimi

Project Number

FBA-2023-41318 ÇOMÜ BAP

Thanks

Bu proje FBA-2023-41318 nolu bağımsız araştırma projesi olarak ÇOMÜ BAP Birimi tarafından desteklenmiştir. Projenin önemli aşamalarından biri olan sondaj bilgisini ve numunelerini sağlayan Ege Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan KAYAN’a sonsuz teşekkürlerimizi sunarız. Troya Ören yerinden numune toplanması sırasında yardımlarını ve katkılarını esirgemeyen Troya Müze Müdürlüğü ve Troya kazı ekibine teşekkür ederiz.

References

Korfmann M (2006). Troia. Archaeologie eines Siedlungshugels und seiner Landschaft. Mainz am Rhein.
Büyüksaraç A, Jordanova D, Ateş A, Karloukovski V, (2005). Kapadokya İgnimbiritleri ve Volkanitlerinde Paleomanyetik Çalışma- Manyetik Anomalilerin Yorumuna Bir Yaklaşım. İstanbul Yerbilimleri Dergisi, 18(2), 199-218.
Butler R F (1992). Paleomagnetism: Magnetic Domains to Geologic Terranes. Blackwell Scientific Publications, Oxford, UK, 319 pp.
Thompson R & Oldfield F (1986). Environmental Magnetism. Allen & Unwin: Springer, London. pp. 237. http://dx.doi.org/10.1007/978-94-011-8036-8.
Dunlop D J & Özdemir Ö (1997). Magnetism in nature. In: Rock Magnetism: Fundamentals and Frontiers. Cambridge Studies in Magnetism. Cambridge University Press, Cambridge, U. K. 1-15. https://doi.org/10.1017/CBO9780511612794.
Dearing J A, Hay KL, Baban S M J, Huddleston A S, Wellington E M H & Loveland P J (1996). Magnetic susceptibility of soil: an evaluation of conflicting theories using a national data set. Geophys. J. Int.,127, 728-734. https://doi.org/10.1111/j.1365-246X.1996 .tb04051.x
Yılmaz, H. M., Yakar, M., Mutluoğlu, Ö., Yurt, K. (2010). İklimsel Faktörlerin Kapadokya Bölgesindeki Toprak Aşınmasına Etkisi. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2(1), 13-19.
Yilmaz, H. M., Yakar, M., Mutluoglu, O., Kavurmaci, M. M., & Yurt, K. (2012). Monitoring of soil erosion in Cappadocia region (Selime-Aksaray-Turkey). Environmental Earth Sciences, 66, 75-81.