Research Article
BibTex RIS Cite

19 ve 20. Yüzyıl Osmanlı Astronomisinde Güneş ve Ay Tutulmaları Üzerine Düşünceler

Year 2025, Volume: 14 Issue: 2, 875 - 899, 15.04.2025

Mustafa Aydemir , Cengiz Çuhadar

https://doi.org/10.33206/mjss.1645828

Abstract

Bu makalede Güneş merkezli evren modeli esas alınarak Osmanlı astronomisinde yazılmış olan eserlerde Güneş ve Ay tutulmaları hakkında verilen bilgiler analiz edilerek değerlendirilmeye çalışılmıştır. Makalenin giriş kısmında Yer merkezli ve Güneş merkezli evren modeli hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Osmanlı astronomisinde Güneş merkezli evren modeline göre ulaşıp incelenen eserler Mustafa Hilmi’nin Husûf ve Küsûf, Mustafa Reşid’in Kozmografya, Ahmet Ziya Akbulut’un Kozmografya, Ohannes Agopyan’ın Avalim-i Felekiye, Salih Zeki’nin Yeni Kozmografya ve Tüccar Zade İbrahim Hilmi’nin Yeni Kozmografya Dersleri’dir. Bu kitaplardan Mustafa Hilmi’nin Husûf ve Küsûf’u Ay ve Güneş tutulması hakkında yazılmış müstakil bir kitaptır Diğer eserler içerisinde genel astronomiye ait bilgilerle birlikte bölüm içinde tutulmalara ait bilgiler verilmektedir. Tutulmalar bölümünde tanımlar, şekiller ve hesaplamalara it bilgiler bulunmaktadır. Bu çalışmada verilen bilgiler incelenip önemli kısımlar aktarılmaya çalışılmıştır. Çalışmada yer alan bilgilerde önemli tarihi tutulmalar, bilimsel hesaplamalar, Saros çevrimi hakkındaki açıklamalar ve bazı eski toplumların Güneş ve Ay tutulması üzerine düşünceleri ve tutulmalara yükledikleri olumlu-olumsuz yorumları aktarılmaya çalışılmıştır.

Keywords

Osmanlı Astronomisi Güneş ve Ay Tutulması Türk Düşünce Tarihi

References

  • Agopyan, O. (1909). Avalim-i Felekiyye. Boyacıyan Agop Matbaası.
  • Akbulut, A. Z. (1320). Kozmografya (2. bs).
  • Aydın, C., & Aydın, G. (1992). Batlamyus. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (C. 5, ss. 196-199). https://islamansiklopedisi.org.tr/batlamyus
  • Etker, Ş. (2006). Salih Zeki Kozmografyasına Katkı: “Hey’et-i Felekiyye”. Osmanli Bilimi Arastirmalari (Studies in Ottoman Science), 8(1), Article 1.
  • Gazzâli, E. H. el-. (2014). Tehâfütü’l-Felâsife: Filozofların Tutarsızlığı (M. Kaya, Çev.). Klasik Yayınları.
  • Hakkı, E. İ. (2013). Marifetname (10. bs). İpek Dağıtım.
  • Herodotos. (2023). Tarih (M. Ökmen, Çev.; 22. bs). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Hilmi, M. (1304). Husuf ve Küsuf (1. bs). Matabaa-ı Ebu’z-Ziya.
  • Öztuna, Y. (1996). Devletler ve Hanedanlar İlkçağ ve Asya-Afrika Devletleri (C. 3). Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Reşid, M. (1311). Kozmografya. Karaabet Matbaası.
  • Tüccarzade, İ. H. (1331). Yeni Kozmografya Dersleri. Şems Matbaası.
  • Unat, Y. (2002). Küsuf. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (C. 26, ss. 578-579). https://islamansiklopedisi.org.tr/kusuf#2-ilimler-tarihi
  • Unat, Y., Taner, M. S., Kalaycioğullari, İ., Pattabanoğlu, F. Z., Çuhadar, C., & Selam, S. (2021). 17. Ve 18. Yüzyıl Osmanlı Astronomi̇si̇ne Dai̇r Kısa Bi̇r İnceleme. Anadolu Öğretmen Dergisi, 5(1), 200-206. https://doi.org/10.35346/aod.840646
  • Zeki, S. (1331). Yeni Kozmografya. Matba-i Amire.
  • Ataç, T. (t.y.). Güneş Tutulmaları Hakkında Genel Bi̇lgi̇. http://www.koeri.boun.edu.tr/astronomy/buay/gunestutulmasi.pdf
  • -556-05-19.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/-0599--0500/-556-05- 19.gif
  • -584-05-28.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/-0599--0500/-584-05- 28.gif
  • -1367-07-27.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 20 Şubat 2025, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1301-1400/1367-07-27.gif
  • 1439-09-08.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 20 Şubat 2025, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1401-1500/1439-09-08.gif
  • 1715-05-03.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1701-1800/1715-05-03.gif
  • 1724-05-22.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1701-1800/1724-05-22.gif
  • 1818-05-05.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 20 Şubat 2025, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1818-05-05.gif
  • 1836-05-15.gif (520×600). (t.y.-a). Geliş tarihi 20 Şubat 2025, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1836-05-15.gif
  • 1836-05-15.gif (520×600). (t.y.-b). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1836-05-15.gif
  • 1842-07-08.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1842-07-08.gif
  • 1851-07-28.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1851-07-28.gif
  • 1858-03-15.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1858-03-15.gif
  • 1858-09-07.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1858-09-07.gif
  • 1860-07-18.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1860-07-18.gif
  • 1868-08-18.gif (520×600). (t.y.-a). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1868-08-18.gif
  • 1868-08-18.gif (520×600). (t.y.-b). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1868-08-18.gif
  • 1869-08-07.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1869-08-07.gif
  • 1871-12-12.gif (520×600). (t.y.-a). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1871-12-12.gif
  • 1871-12-12.gif (520×600). (t.y.-b). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1871-12-12.gif
  • 1878-07-29.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1878-07-29.gif
  • 1886-08-29.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1886-08-29.gif
  • 1889-01-01.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1889-01-01.gif
  • 1900-05-28.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1900-05-28.gif
  • 1901-05-18.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1901-2000/1901-05-18.gif
  • Besselian Elementleri—1715 Mayıs 03’teki Tam Güneş Tutulması. (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen
  • https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEdata.php?Ecl=17150503 Besselian Elementleri—1806’daki Tam Güneş Tutulması 16 Haziran. (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEdata.php?Ecl=18060616
  • Besselian Elementleri—1868’deki Tam Güneş Tutulması 18 Ağustos. (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEdata.php?Ecl=18680818
  • Besselian Elementleri—1887’deki Tam Güneş Tutulması 19 Ağustos. (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEdata.php?Ecl=18870819
  • Catalog of Solar Eclipses: -0699 to -0600. (t.y.). Geliş tarihi 02 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEcat5/SE-0699- -0600.html
  • Catalog of Solar Eclipses: 1201 to 1300. (t.y.). Geliş tarihi 02 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEcat5/SE1201-1300.html
  • Catalog of Solar Eclipses: 1801 to 1900. (t.y.). Geliş tarihi 29 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEcat5/SE1801-1900.html
  • Eclipse Quotations—Part II. (t.y.). Geliş tarihi 02 Aralık 2024, gönderen https://www.mreclipse.com/Special/quotes2.html
  • Güneş Tutulmaları Kataloğu: 1501’den 1600’e. (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEcat5/SE1501-1600.html
  • Güneş Tutulmaları Kataloğu: 1801-1900. (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEcat5/SE1801-1900.html
  • LE-0412-08-28T.gif (601×640). (t.y.-a). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/-0499--0400/LE- 0412-08-28T.gif
  • LE-0412-08-28T.gif (601×640). (t.y.-b). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/-0499--0400/LE- 0412-08-28T.gif
  • LE-0719-03-09P.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/-0799--0700/LE- 0719-03-09P.gif
  • LE-0719-09-01P.gif (601×640). (t.y.-a). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/-0799--0700/LE- 0719-09-01P.gif
  • LE-0719-09-01P.gif (601×640). (t.y.-b). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/-0799--0700/LE- 0719-09-01P.gif
  • LE-0720-03-20T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/-0799--0700/LE- 0720-03-20T.gif
  • LE1504-03-01T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1501-1600/LE1504-03-01T.gif
  • LE1830-09-02T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1801-1900/LE1830-09-02T.gif
  • LE1833-12-26T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1801-1900/LE1833-12-26T.gif
  • LE1848-03-19T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1801-1900/LE1848-03-19T.gif
  • LE1887-08-03P.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1801-1900/LE1887-08-03P.gif
  • LE1888-01-28T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1801-1900/LE1888-01-28T.gif
  • LE1888-07-23T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1801-1900/LE1888-07-23T.gif
  • NASA - Dünya’nın Gölgelerinin Genişlemesi. (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/LEcat5/shadow.html
  • NASA - Saros 95’teki Ay Tutulmaları Kataloğu. (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/LEsaros/LEsaros095.html
  • NASA - Saros Güneş Tutulmaları Kataloğu 135. (t.y.-a). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsaros/SEsaros135.html
  • NASA - Saros Güneş Tutulmaları Kataloğu 135. (t.y.-b). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsaros/SEsaros135.html
  • Tutulma Alıntıları—Bölüm I. (t.y.). Geliş tarihi 24 Kasım 2024, gönderen https://www.mreclipse.com/Special/quotes1.html
  • Tutulma Alıntıları—Bölüm II. (t.y.). Geliş tarihi 26 Kasım 2024, gönderen https://www.mreclipse.com/Special/quotes2.html
  • Tutulma Alıntıları—Bölüm III. (t.y.). Geliş tarihi 03 Aralık 2024, gönderen https://www.mreclipse.com/Special/quotes3.html
  • Tutulma Alıntıları—Bölüm IV. (t.y.). Geliş tarihi 29 Kasım 2024, gönderen https://www.mreclipse.com/Special/quotes4.html

The Interpretation of Solar and Lunar Eclipses in 19th- and 20th-Century Ottoman Astronomy

Year 2025, Volume: 14 Issue: 2, 875 - 899, 15.04.2025

Mustafa Aydemir , Cengiz Çuhadar

https://doi.org/10.33206/mjss.1645828

Abstract

This study analyses and evaluates information about solar and lunar eclipses in the works of Ottoman thinkers who adopted the heliocentric model. The introduction presents a brief overview of the geocentric and heliocentric models. The study considers several works that follow the heliocentric model in Ottoman astronomy, including Husûf ve Küsûf by Mustafa Hilmi, Kozmografya by Mustafa Reşid, Kozmografya by Ahmet Ziya Akbulut, Avalim-i Felekiye by Ohannes Agopyan, Yeni Kozmografya by Salih Zeki, and Yeni Kozmografya Dersleri by Tüccarzade İbrahim Hilmi. One of them, Husûf ve Küsûf by Mustafa Hilmi, is devoted exclusively to lunar and solar eclipses, while the others deal with eclipses as part of more comprehensive astronomical topics. These sections include definitions, illustrations and calculations related to eclipses. This study examines these sources and highlights key findings. It also examines significant historical eclipses, scientific calculations, explanations of the Saros cycle, and interpretations of solar and lunar eclipses in various ancient societies, as well as the positive and negative connotations attributed to these celestial events.

Keywords

Ottoman Astronomy Solar Lunar Eclipses History of Turkish Thought

Ethical Statement

“19 ve 20. Yüzyıl Osmanlı Astronomisinde Güneş ve Ay Tutulmaları Üzerine Düşünceler” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Yazılı kaynaklar üzerinden bir çalışma yapıldığı için herhangi bir etik kurul iznine gerek olmamıştır.

References

  • Agopyan, O. (1909). Avalim-i Felekiyye. Boyacıyan Agop Matbaası.
  • Akbulut, A. Z. (1320). Kozmografya (2. bs).
  • Aydın, C., & Aydın, G. (1992). Batlamyus. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (C. 5, ss. 196-199). https://islamansiklopedisi.org.tr/batlamyus
  • Etker, Ş. (2006). Salih Zeki Kozmografyasına Katkı: “Hey’et-i Felekiyye”. Osmanli Bilimi Arastirmalari (Studies in Ottoman Science), 8(1), Article 1.
  • Gazzâli, E. H. el-. (2014). Tehâfütü’l-Felâsife: Filozofların Tutarsızlığı (M. Kaya, Çev.). Klasik Yayınları.
  • Hakkı, E. İ. (2013). Marifetname (10. bs). İpek Dağıtım.
  • Herodotos. (2023). Tarih (M. Ökmen, Çev.; 22. bs). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Hilmi, M. (1304). Husuf ve Küsuf (1. bs). Matabaa-ı Ebu’z-Ziya.
  • Öztuna, Y. (1996). Devletler ve Hanedanlar İlkçağ ve Asya-Afrika Devletleri (C. 3). Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Reşid, M. (1311). Kozmografya. Karaabet Matbaası.
  • Tüccarzade, İ. H. (1331). Yeni Kozmografya Dersleri. Şems Matbaası.
  • Unat, Y. (2002). Küsuf. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (C. 26, ss. 578-579). https://islamansiklopedisi.org.tr/kusuf#2-ilimler-tarihi
  • Unat, Y., Taner, M. S., Kalaycioğullari, İ., Pattabanoğlu, F. Z., Çuhadar, C., & Selam, S. (2021). 17. Ve 18. Yüzyıl Osmanlı Astronomi̇si̇ne Dai̇r Kısa Bi̇r İnceleme. Anadolu Öğretmen Dergisi, 5(1), 200-206. https://doi.org/10.35346/aod.840646
  • Zeki, S. (1331). Yeni Kozmografya. Matba-i Amire.
  • Ataç, T. (t.y.). Güneş Tutulmaları Hakkında Genel Bi̇lgi̇. http://www.koeri.boun.edu.tr/astronomy/buay/gunestutulmasi.pdf
  • -556-05-19.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/-0599--0500/-556-05- 19.gif
  • -584-05-28.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/-0599--0500/-584-05- 28.gif
  • -1367-07-27.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 20 Şubat 2025, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1301-1400/1367-07-27.gif
  • 1439-09-08.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 20 Şubat 2025, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1401-1500/1439-09-08.gif
  • 1715-05-03.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1701-1800/1715-05-03.gif
  • 1724-05-22.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1701-1800/1724-05-22.gif
  • 1818-05-05.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 20 Şubat 2025, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1818-05-05.gif
  • 1836-05-15.gif (520×600). (t.y.-a). Geliş tarihi 20 Şubat 2025, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1836-05-15.gif
  • 1836-05-15.gif (520×600). (t.y.-b). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1836-05-15.gif
  • 1842-07-08.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1842-07-08.gif
  • 1851-07-28.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1851-07-28.gif
  • 1858-03-15.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1858-03-15.gif
  • 1858-09-07.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1858-09-07.gif
  • 1860-07-18.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1860-07-18.gif
  • 1868-08-18.gif (520×600). (t.y.-a). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1868-08-18.gif
  • 1868-08-18.gif (520×600). (t.y.-b). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1868-08-18.gif
  • 1869-08-07.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1869-08-07.gif
  • 1871-12-12.gif (520×600). (t.y.-a). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1871-12-12.gif
  • 1871-12-12.gif (520×600). (t.y.-b). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1871-12-12.gif
  • 1878-07-29.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1878-07-29.gif
  • 1886-08-29.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1886-08-29.gif
  • 1889-01-01.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1889-01-01.gif
  • 1900-05-28.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1801-1900/1900-05-28.gif
  • 1901-05-18.gif (520×600). (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCSEmap/1901-2000/1901-05-18.gif
  • Besselian Elementleri—1715 Mayıs 03’teki Tam Güneş Tutulması. (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen
  • https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEdata.php?Ecl=17150503 Besselian Elementleri—1806’daki Tam Güneş Tutulması 16 Haziran. (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEdata.php?Ecl=18060616
  • Besselian Elementleri—1868’deki Tam Güneş Tutulması 18 Ağustos. (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEdata.php?Ecl=18680818
  • Besselian Elementleri—1887’deki Tam Güneş Tutulması 19 Ağustos. (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEdata.php?Ecl=18870819
  • Catalog of Solar Eclipses: -0699 to -0600. (t.y.). Geliş tarihi 02 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEcat5/SE-0699- -0600.html
  • Catalog of Solar Eclipses: 1201 to 1300. (t.y.). Geliş tarihi 02 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEcat5/SE1201-1300.html
  • Catalog of Solar Eclipses: 1801 to 1900. (t.y.). Geliş tarihi 29 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEcat5/SE1801-1900.html
  • Eclipse Quotations—Part II. (t.y.). Geliş tarihi 02 Aralık 2024, gönderen https://www.mreclipse.com/Special/quotes2.html
  • Güneş Tutulmaları Kataloğu: 1501’den 1600’e. (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEcat5/SE1501-1600.html
  • Güneş Tutulmaları Kataloğu: 1801-1900. (t.y.). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEcat5/SE1801-1900.html
  • LE-0412-08-28T.gif (601×640). (t.y.-a). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/-0499--0400/LE- 0412-08-28T.gif
  • LE-0412-08-28T.gif (601×640). (t.y.-b). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/-0499--0400/LE- 0412-08-28T.gif
  • LE-0719-03-09P.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/-0799--0700/LE- 0719-03-09P.gif
  • LE-0719-09-01P.gif (601×640). (t.y.-a). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/-0799--0700/LE- 0719-09-01P.gif
  • LE-0719-09-01P.gif (601×640). (t.y.-b). Geliş tarihi 05 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/-0799--0700/LE- 0719-09-01P.gif
  • LE-0720-03-20T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/-0799--0700/LE- 0720-03-20T.gif
  • LE1504-03-01T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1501-1600/LE1504-03-01T.gif
  • LE1830-09-02T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1801-1900/LE1830-09-02T.gif
  • LE1833-12-26T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1801-1900/LE1833-12-26T.gif
  • LE1848-03-19T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1801-1900/LE1848-03-19T.gif
  • LE1887-08-03P.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1801-1900/LE1887-08-03P.gif
  • LE1888-01-28T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1801-1900/LE1888-01-28T.gif
  • LE1888-07-23T.gif (601×640). (t.y.). Geliş tarihi 04 Aralık 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/5MCLEmap/1801-1900/LE1888-07-23T.gif
  • NASA - Dünya’nın Gölgelerinin Genişlemesi. (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/LEcat5/shadow.html
  • NASA - Saros 95’teki Ay Tutulmaları Kataloğu. (t.y.). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/LEsaros/LEsaros095.html
  • NASA - Saros Güneş Tutulmaları Kataloğu 135. (t.y.-a). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsaros/SEsaros135.html
  • NASA - Saros Güneş Tutulmaları Kataloğu 135. (t.y.-b). Geliş tarihi 27 Kasım 2024, gönderen https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsaros/SEsaros135.html
  • Tutulma Alıntıları—Bölüm I. (t.y.). Geliş tarihi 24 Kasım 2024, gönderen https://www.mreclipse.com/Special/quotes1.html
  • Tutulma Alıntıları—Bölüm II. (t.y.). Geliş tarihi 26 Kasım 2024, gönderen https://www.mreclipse.com/Special/quotes2.html
  • Tutulma Alıntıları—Bölüm III. (t.y.). Geliş tarihi 03 Aralık 2024, gönderen https://www.mreclipse.com/Special/quotes3.html
  • Tutulma Alıntıları—Bölüm IV. (t.y.). Geliş tarihi 29 Kasım 2024, gönderen https://www.mreclipse.com/Special/quotes4.html
There are 70 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Intellectual History of Ottoman
Journal Section Research Article
Authors

Mustafa Aydemir 0009-0002-5140-8375

Cengiz Çuhadar 0000-0003-3444-9108

Publication Date April 15, 2025
Submission Date February 24, 2025
Acceptance Date March 23, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 14 Issue: 2

Cite

APA Aydemir, M., & Çuhadar, C. (2025). 19 ve 20. Yüzyıl Osmanlı Astronomisinde Güneş ve Ay Tutulmaları Üzerine Düşünceler. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(2), 875-899. https://doi.org/10.33206/mjss.1645828
AMA Aydemir M, Çuhadar C. 19 ve 20. Yüzyıl Osmanlı Astronomisinde Güneş ve Ay Tutulmaları Üzerine Düşünceler. MJSS. April 2025;14(2):875-899. doi:10.33206/mjss.1645828
Chicago Aydemir, Mustafa, and Cengiz Çuhadar. “19 Ve 20. Yüzyıl Osmanlı Astronomisinde Güneş Ve Ay Tutulmaları Üzerine Düşünceler”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 14, no. 2 (April 2025): 875-99. https://doi.org/10.33206/mjss.1645828.
EndNote Aydemir M, Çuhadar C (April 1, 2025) 19 ve 20. Yüzyıl Osmanlı Astronomisinde Güneş ve Ay Tutulmaları Üzerine Düşünceler. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 14 2 875–899.
IEEE M. Aydemir and C. Çuhadar, “19 ve 20. Yüzyıl Osmanlı Astronomisinde Güneş ve Ay Tutulmaları Üzerine Düşünceler”, MJSS, vol. 14, no. 2, pp. 875–899, 2025, doi: 10.33206/mjss.1645828.
ISNAD Aydemir, Mustafa - Çuhadar, Cengiz. “19 Ve 20. Yüzyıl Osmanlı Astronomisinde Güneş Ve Ay Tutulmaları Üzerine Düşünceler”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 14/2 (April 2025), 875-899. https://doi.org/10.33206/mjss.1645828.
JAMA Aydemir M, Çuhadar C. 19 ve 20. Yüzyıl Osmanlı Astronomisinde Güneş ve Ay Tutulmaları Üzerine Düşünceler. MJSS. 2025;14:875–899.
MLA Aydemir, Mustafa and Cengiz Çuhadar. “19 Ve 20. Yüzyıl Osmanlı Astronomisinde Güneş Ve Ay Tutulmaları Üzerine Düşünceler”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol. 14, no. 2, 2025, pp. 875-99, doi:10.33206/mjss.1645828.
Vancouver Aydemir M, Çuhadar C. 19 ve 20. Yüzyıl Osmanlı Astronomisinde Güneş ve Ay Tutulmaları Üzerine Düşünceler. MJSS. 2025;14(2):875-99.
 Download Cover Image

MANAS Journal of Social Studies