Research Article
BibTex RIS Cite

Inflation Accounting in Public Institutions and Application Examples

Year 2025, Volume: 9 Issue: 2, 509 - 527, 20.06.2025
https://doi.org/10.30586/pek.1607045

Abstract

Public institutions are among the oldest institutions in the historical process. With this deep-rooted structure, their operations are recorded and under public scrutiny. Today, public institutions prepare many financial and non-financial reports and share them with the public. Therefore, oversight and auditing activities are continuously performed by both public institution managers and society, making comparability easier. In terms of countries and on a global scale, concepts such as transparency, accountability and comparability no longer apply only to the private sector but also to public institutions and the countries’ national accounts. These concepts are possible with the existence of an accurate, up-to-date, comparable, and holistic accounting system. If the values of movable and immovable assets in inventories are not updated, financial reports will be insufficient to reflect current values. The excessive decline in the purchasing power of money, especially during periods of high inflation, will render the financial statements meaningless. Consequently, it will not be possible to interpret and compare financial statements. In this case, wrong and incomplete decisions will be taken in planning and policy development for the future. In the study, the emergence, importance, and objectives of national and international government accounting standards are mentioned, and the application of government inflation accounting in Türkiye is explained with sample applications. The study aims to guide the practitioners of inflation accounting in public institutions in Türkiye and to fill the gap in the academic field of inflation accounting in public institutions.

References

  • Akçay, S. (2024). Türkiye’de Yeniden Yüksek Enflasyon Nedeniyle Enflasyon Muhasebesi Süreci ve Bir Uygulama. Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 104-123.
  • Altun, N. ve Karaca., N. (2007). Türkiye Devlet Muhasebe Sisteminde Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği ile Yapılan Yeni Düzenlemeler. Vergi Raporu, Sayı 93, Haziran 2007.
  • Amalia, M. M. (2023). Enhancing Accountability and Transparency in the Public Sector: A Comprehensive Review of Public Sector Accounting Practices. The Es Accounting And Finance, 1(03), 160–168. https://doi.org/10.58812/esaf.v1i03.105
  • Arslan, A. (2012). Kamu Sektörü Uluslararası Muhasebe Standartları (IPSAS), TÜRMOB Yayınları-423. Sirküler Rapor Serisi 2012-2.
  • Civan, M., Kara, E., Yıldız, F. (2004). Enflasyon Muhasebesi, Yenilenmiş 2. Baskı, Gazi Kitabevi: Ankara.
  • Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği, 23/12/2014 tarih ve 29214 sayılı Resmi Gazete, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20147052&MevzuatTur=21&MevzuatTertip=5
  • Güzel, E. & Toy Z., (2024). Mali Saydamlığın Sağlanması Amacıyla Kamuda Enflasyon Muhasebesi Uygulaması, Mali Kılavuz, 91. Sayı.
  • Graham, B., ve Xavier, P. (1987). Inflation Accounting for Australian Public Enterprises: Economic Rationale And Financial İmplications. Faculty of Business Staff Papers Serial No. 37, Swinburne Institute Of Technology https://figshare.swinburne.edu.au/articles/report/Inflation_accounting_for_Australian_public_enterprises_economic_rationale_and_financial_implications/26273338?file=47633914 18.09.2024
  • Hale, D., (1978). Inflation Accounting and Public Policy Around the World: Part Two: Adjustment of Corporate Tax Policies for Inflation in Six Countries, Financial Analysts Journal, 34(6), 28-40.
  • IFAC, (2022). Handbook Of Internatıonal Public Sector Accounting Pronouncements, 2022 Edition, Volume I, https://www.ipsasb.org/_flysystem/azure-private/publications/files/IPSASB-Handbook-2022-Volume-1-Web.pdf 12/09/2024
  • Karaarslan, E., (2005). Devlet Muhasebesi Olgusu ve Ülkemizde Devlet Muhasebesi Standartları, TÜRMOB Yayınları-276
  • Karasioğlu, F., ve Erdemir, N. K. (2005). Enflasyon Muhasebesi Uygulamalarında Temel İşlemler Üzerine Bir Çalışma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (2), 145-167.
  • Kuyumcu, O. ve Bayri, O., (2024). Türkiye’de Devlet Muhasebesi Alanında 2000-2022 Yılları Arasında Yayınlanan Makalelerin Bibliyometrik Analizi Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 71, 97-122, https://doi.org/10.55322/mdbakis.1296806
  • Muhasebat Genel Müdürlüğü, Taşınır Kod Listesi, https://muhasebat.hmb.gov.tr/tasinir-kod-listesi 05/11/2024
  • Muhasebat Genel Müdürlüğü, (2023a). Enflasyon Düzeltmesi Eğitimi (Volkan ARTAR), https://www.youtube.com/watch?v=lLSQOhyeJ4E
  • Muhasebat Genel Müdürlüğü, (2023b). Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasına İlişkin Kılavuz, https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/3/2023/12/Enflasyon-Duzeltmesi-Uygulama-Kilavuzu.pdf 05/10/2024
  • Olowookere, J., K., Esther, A., O., Agunloye, T., E., Onibonokuta, L., O., Ajiboye, O., O., (2024). Effects of International Public Sector Accounting Standards (IPSAS) Adoption on the Quality of Public Sector Accounting Information in Nigeria. Nigerian Journal of Accounting and Finance, V. 16 Issue 1
  • Özdemir, F. S., ve Arslan, S. (2007). Enflasyon Muhasebesinde Kullanılan Yöntemlerin Karşılaştırılmalı Analizi. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 87-104.
  • Özer, M. F., ve Celayir, D., (2024a). Enflasyonun Devlet Muhasebesine Etkisi, Vergi Raporu Dergisi, Sayı, 299, Ağustos
  • Özer, M. F., ve Celayir, D., (2024b). Devlet Enflasyon Muhasebesi ve Nitel Bir Araştırma, All Sciences Academy Design.
  • Tarı, R., Abasız, T., Pehlivanoğlu F., (2012). TEFE (ÜFE)- TÜFE Fiyat Endeksleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Frekans Alanı Yaklaşımı, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi 1-15.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, (2025). Türkiye Ekonomisinde Haftalık Gelişmeler ve Genel Görünüm, 17 Ocak 2025, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/Turkiye-Ekonomisinde-Haftalik-Gelismeler-ve-Genel-Gorunum-Raporu_17-Ocak-2025.pdf
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2025a). Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yurt-Ici-Uretici-Fiyat-Endeksi-Aralik-2024-53697 24/01/2025
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2025b). Tüketici Fiyat Endeksi, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tuketici-Fiyat-Endeksi-Aralik-2024-53621 24/01/2025
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2024c). Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksine İlişkin Açıklamalar, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/DownloadFile?p=V6l5eFnB05pUiSfO8aojGW6264DE/3qF/SgTTIKpMyhOyrfJ457XjFqRP54xUSHjumb10LhUInS0ddJVIOx8dE0L/y2DP25csy4FqwydWl0= 04/11/2024
  • Yılmaz, B. (2007). Muhasebe Standartlarının Oluşumu ve Uygulanma Alanı. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7(13), 139-153.
  • https://www.ifac.org/who-we-are/our-purpose 15/09/2024
  • https://www.ipsasb.org/about-ipsasb 15/09/2024
  • https://www.oecd.org/en/networks/public-interest-committee.html 15/09/2024
  • https://www.hmb.gov.tr/devlet-muhasebesi-standartlari 16/09/2024

Kamu Kurumlarında Enflasyon Muhasebesi ve Uygulama Örnekleri

Year 2025, Volume: 9 Issue: 2, 509 - 527, 20.06.2025
https://doi.org/10.30586/pek.1607045

Abstract

Kamu kurumları tarihi süreç içinde en eski kurumlar arasında yer almaktadırlar. Bu köklü yapıları ile birlikte yaptıkları işlemler kayıt altında ve göz önünde bulunmaktadır. Günümüzde kamu kurumları da artık mali ve mali olmayan pek çok rapor hazırlayıp kamuoyu ile paylaşmaktadırlar. Dolayısıyla hem kamu kurumu yöneticileri hem de toplum tarafından gözetim ve denetim faaliyetleri süreklilik göstermekte ve karşılaştırılabilirliği kolaylaşmaktadır. Ülkeler açısından ve küresel çapta düşünülecek olursa şeffaflık, hesap verebilirlik, karşılaştırılabilirlik gibi kavramlar artık sadece özel sektörde değil kamu kurumları ve ülkenin ulusal hesapları için de geçerlidir. Bu kavramlar da doğru, güncel, karşılaştırılabilir ve bütüncül bir hesap ve muhasebe sisteminin varlığı ile mümkündür. Eğer envanterlerindeki taşınır ve taşınmaz varlıklarının değerleri güncellenmez ise mali raporlar cari değerleri yansıtmada yetersiz kalacaktır. Özellikle yüksek enflasyon dönemlerinde paranın satın alma gücündeki aşırı düşüş mali tabloları anlamsızlaştıracaktır. Sonuç olarak mali tabloların yorumlanması ve karşılaştırılabilmesi mümkün olmayacaktır. Bu durumda da geleceğe yönelik planlama ve politika geliştirilmesinde yanlış ve eksik kararlar alınmış olacaktır. Çalışmada ulusal ve uluslararası devlet muhasebe standartlarının ortaya çıkışı, önemi ve amaçlarından bahsedilerek Türkiye’de devlet enflasyon muhasebesi uygulaması örnek uygulamalar ile açıklanmıştır. Çalışma ile Türkiye’de kamu kurumlarında enflasyon muhasebesi uygulayıcılarına yol göstermek ve akademik alanda kamu kurumlarında enflasyon muhasebesi konusundaki boşluğun doldurulması amaçlanmaktadır.

References

  • Akçay, S. (2024). Türkiye’de Yeniden Yüksek Enflasyon Nedeniyle Enflasyon Muhasebesi Süreci ve Bir Uygulama. Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 104-123.
  • Altun, N. ve Karaca., N. (2007). Türkiye Devlet Muhasebe Sisteminde Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği ile Yapılan Yeni Düzenlemeler. Vergi Raporu, Sayı 93, Haziran 2007.
  • Amalia, M. M. (2023). Enhancing Accountability and Transparency in the Public Sector: A Comprehensive Review of Public Sector Accounting Practices. The Es Accounting And Finance, 1(03), 160–168. https://doi.org/10.58812/esaf.v1i03.105
  • Arslan, A. (2012). Kamu Sektörü Uluslararası Muhasebe Standartları (IPSAS), TÜRMOB Yayınları-423. Sirküler Rapor Serisi 2012-2.
  • Civan, M., Kara, E., Yıldız, F. (2004). Enflasyon Muhasebesi, Yenilenmiş 2. Baskı, Gazi Kitabevi: Ankara.
  • Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği, 23/12/2014 tarih ve 29214 sayılı Resmi Gazete, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20147052&MevzuatTur=21&MevzuatTertip=5
  • Güzel, E. & Toy Z., (2024). Mali Saydamlığın Sağlanması Amacıyla Kamuda Enflasyon Muhasebesi Uygulaması, Mali Kılavuz, 91. Sayı.
  • Graham, B., ve Xavier, P. (1987). Inflation Accounting for Australian Public Enterprises: Economic Rationale And Financial İmplications. Faculty of Business Staff Papers Serial No. 37, Swinburne Institute Of Technology https://figshare.swinburne.edu.au/articles/report/Inflation_accounting_for_Australian_public_enterprises_economic_rationale_and_financial_implications/26273338?file=47633914 18.09.2024
  • Hale, D., (1978). Inflation Accounting and Public Policy Around the World: Part Two: Adjustment of Corporate Tax Policies for Inflation in Six Countries, Financial Analysts Journal, 34(6), 28-40.
  • IFAC, (2022). Handbook Of Internatıonal Public Sector Accounting Pronouncements, 2022 Edition, Volume I, https://www.ipsasb.org/_flysystem/azure-private/publications/files/IPSASB-Handbook-2022-Volume-1-Web.pdf 12/09/2024
  • Karaarslan, E., (2005). Devlet Muhasebesi Olgusu ve Ülkemizde Devlet Muhasebesi Standartları, TÜRMOB Yayınları-276
  • Karasioğlu, F., ve Erdemir, N. K. (2005). Enflasyon Muhasebesi Uygulamalarında Temel İşlemler Üzerine Bir Çalışma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (2), 145-167.
  • Kuyumcu, O. ve Bayri, O., (2024). Türkiye’de Devlet Muhasebesi Alanında 2000-2022 Yılları Arasında Yayınlanan Makalelerin Bibliyometrik Analizi Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 71, 97-122, https://doi.org/10.55322/mdbakis.1296806
  • Muhasebat Genel Müdürlüğü, Taşınır Kod Listesi, https://muhasebat.hmb.gov.tr/tasinir-kod-listesi 05/11/2024
  • Muhasebat Genel Müdürlüğü, (2023a). Enflasyon Düzeltmesi Eğitimi (Volkan ARTAR), https://www.youtube.com/watch?v=lLSQOhyeJ4E
  • Muhasebat Genel Müdürlüğü, (2023b). Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasına İlişkin Kılavuz, https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/3/2023/12/Enflasyon-Duzeltmesi-Uygulama-Kilavuzu.pdf 05/10/2024
  • Olowookere, J., K., Esther, A., O., Agunloye, T., E., Onibonokuta, L., O., Ajiboye, O., O., (2024). Effects of International Public Sector Accounting Standards (IPSAS) Adoption on the Quality of Public Sector Accounting Information in Nigeria. Nigerian Journal of Accounting and Finance, V. 16 Issue 1
  • Özdemir, F. S., ve Arslan, S. (2007). Enflasyon Muhasebesinde Kullanılan Yöntemlerin Karşılaştırılmalı Analizi. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 87-104.
  • Özer, M. F., ve Celayir, D., (2024a). Enflasyonun Devlet Muhasebesine Etkisi, Vergi Raporu Dergisi, Sayı, 299, Ağustos
  • Özer, M. F., ve Celayir, D., (2024b). Devlet Enflasyon Muhasebesi ve Nitel Bir Araştırma, All Sciences Academy Design.
  • Tarı, R., Abasız, T., Pehlivanoğlu F., (2012). TEFE (ÜFE)- TÜFE Fiyat Endeksleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Frekans Alanı Yaklaşımı, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi 1-15.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, (2025). Türkiye Ekonomisinde Haftalık Gelişmeler ve Genel Görünüm, 17 Ocak 2025, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/Turkiye-Ekonomisinde-Haftalik-Gelismeler-ve-Genel-Gorunum-Raporu_17-Ocak-2025.pdf
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2025a). Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yurt-Ici-Uretici-Fiyat-Endeksi-Aralik-2024-53697 24/01/2025
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2025b). Tüketici Fiyat Endeksi, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tuketici-Fiyat-Endeksi-Aralik-2024-53621 24/01/2025
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2024c). Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksine İlişkin Açıklamalar, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/DownloadFile?p=V6l5eFnB05pUiSfO8aojGW6264DE/3qF/SgTTIKpMyhOyrfJ457XjFqRP54xUSHjumb10LhUInS0ddJVIOx8dE0L/y2DP25csy4FqwydWl0= 04/11/2024
  • Yılmaz, B. (2007). Muhasebe Standartlarının Oluşumu ve Uygulanma Alanı. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7(13), 139-153.
  • https://www.ifac.org/who-we-are/our-purpose 15/09/2024
  • https://www.ipsasb.org/about-ipsasb 15/09/2024
  • https://www.oecd.org/en/networks/public-interest-committee.html 15/09/2024
  • https://www.hmb.gov.tr/devlet-muhasebesi-standartlari 16/09/2024
There are 30 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Public Policy, Policy and Administration (Other)
Journal Section Makaleler
Authors

Ali Uslu 0000-0002-0739-0342

Early Pub Date June 18, 2025
Publication Date June 20, 2025
Submission Date December 25, 2024
Acceptance Date February 17, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 9 Issue: 2

Cite

APA Uslu, A. (2025). Kamu Kurumlarında Enflasyon Muhasebesi ve Uygulama Örnekleri. Politik Ekonomik Kuram, 9(2), 509-527. https://doi.org/10.30586/pek.1607045

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.