Yargıtay ve BAM Kararları Işığında Sigorta Şirketine Yapılan Yazılı Başvurunun Arabuluculuk Bakımından İncelenmesi
Abstract
Uyuşmazlıkların çözümünde geleneksel olarak devlet yargısı esas alınmakla birlikte, tarafların yargısal süreçlere başvurmadan önce alternatif yollarla çözüm yollarına yönelmesi, hukuki sistemlerde desteklenen bir uygulamadır. Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri arasında müzakere, arabuluculuk ve tahkim gibi süreçler öne çıkmaktadır. Arabuluculuk, Türkiye’de 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile yasal bir çerçeveye kavuşturulmuştur. Dava şartı olarak arabuluculuk kavramı, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile iş uyuşmazlıklarında, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na eklenen 5/A maddesi ile ticari uyuşmazlıklarda ve 7251 sayılı Kanun ile tüketici uyuşmazlıklarında zorunlu hale getirilmiştir. Ancak, 6325 sayılı Kanun’un 18/A maddesi, belirli uyuşmazlıklar açısından dava şartı arabuluculuk uygulamasına istisna getirmektedir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. maddesi uyarınca, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında zarar gören kişinin dava açmadan önce sigorta şirketine yazılı başvuruda bulunması gerekmektedir. Ancak, sigorta şirketine yapılan bu başvurunun dava şartı arabuluculuk sürecine etkisi, hukuki tartışmalara yol açmaktadır. Bu çalışmada, ticari uyuşmazlıklarda dava şartı olarak arabuluculuğun sigorta şirketine yapılan başvuruyla ilişkisi ele alınacak ve konuya ilişkin Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi (BAM) kararları incelenerek hukuki değerlendirmeler yapılacak ve çözüm önerileri sunulacaktır.
Keywords
Sigorta şirketine başvuru Dava şartı Arabuluculuk Müzakere Karayolları Trafik Kanunu (KTK) m. 97
References
- Akil C, ‘Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk Hakkında Usûl Hukuku Bakımından Bazı Değerlendirme’ (2020) 11 (41) TAAD 307-324
- Buluttekin D, ‘Hukuk Muhakemeleri Kanununa Göre Tahkimin Değerlendirilmesi’ (2022) 27 (46) DÜHFD 251-294
- Çelik D, Mediation im deutschen und türkischen Verwaltungsrecht (Verlag Dr. Kovac 2020)
- Demir Ş, Avukatlar İçin Müzakere Yetenekleri (Adalet 2015)
- Dırenisa E, ‘Sigortacıya Dava Açmadan Önce Yazılı Başvuruda Bulunulmasının (KTK m. 97) Medenî Usûl Hukuku Yönüyle Değerlendirilmesi’ (2023) 81 (3) İstanbul Hukuk Mecmuası 645–673
- Ekmekçi Ö, Özekes M ve Atalı M, Hukuk Uyuşmazlıklarında İhtiyari ve Zorunlu Arabuluculuk (On İki Levha 2018) Ercan İ, Medeni Usul Hukuku El Kitabı (8. Baskı, Seçkin 2025)
- Ildır G, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (Adalet 2003)
- Islam Z, ‘Legal Enforceability of ADR Agreement’ (2013) 2 (1) International Journal of Business and Management Invention 40–43
- Işık S, ‘Mediation as an Alternative Dispute Resolution Method and Mediation Process in Turkish Law System: An Overview’ (2016) 48 Annales de la Faculté de Droit d’Istanbul 55–87
- Kekeç EK, Arabuluculuk Yoluyla Uyuşmazlık Çözümünde Temel Aşamalar ve Taktikler (3. Baskı, Adalet 2016)
- Lukasz Rozdeiczer and Alejandro Alvarez de la Campa, Alternative Dispute Resolution Manual: Implementing Commercial Mediation (The World Bank Group 2006)
- Özbay İ, ‘Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri’ (2016) X (3–4) EBYÜHFD 459–475
- Özbek MS, ‘Dünya Çapındaki Adalete Ulaşma Hareketiyle Ortaya Çıkan Gelişmeler ve Alternatif Uyuşmazlık Çözümü’ (2002) 51 (2) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 121–162
- — — , Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (3. Baskı, Yetkin 2013)
- — — , Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (5. Baskı, Yetkin 2022)
- Özmumcu S, Uzakdoğu’da Arabuluculuk Anlayışı ile Türk Hukuk Sisteminde Arabuluculuk Kurumuna Genel Bir Bakış (3. Baskı, On İki Levha 2013)
- Pekcanıtez H, Atalay O ve Özekes M, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı (4. Baskı, Yetkin 2016)
- — —, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı (9. Baskı, Yetkin 2021)
- Sarıhan BB, ‘Tüketici Hukuku Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk Uygulaması’ (2021) 4 (2) Tüketici Hukuku Dergisi 417–440
- Selçuk S, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Hakem Kararlarının İptali (2017)
- Sourdin T, Alternative Dispute Resolution (ADR) Principles, From Negotiation to Mediation (Jurisprudence Collection 2014).
- Şahin CŞ, Geleneksel Toplumdan Modern Topluma Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (2009)
- Stulberg J, ‘Negotiation Concepts and Advocacy Skills: The ADR Challenge’ (1984) 48 Albany Law Review 719–735
- — — ,‘ADR Paradigms and Intervenor Values’ (1985) Journal of Dispute Resolution Art 3, 1–24
- Tanrıver S, ‘Dava Şartı Arabuluculuk Üzerine Bazı Düşünceler’ (2020) 147 TBB Dergisi 111–142
- — —, ‘Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Özellikle Arabuluculuk’ (2006) 64 TBB Dergisi 151–178
- — —, Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Arabuluculuk (2. Baskı, Yetkin 2022)
- Taşpolat MT, Türk Hukukunda Arabuluculuk (Yetkin 2012)
- Yeşilırmak A, Türkiye’de Ticari Hayatın ve Yatırım Ortamının İyileştirilmesi İçin Uyuşmazlıkların Etkin Çözümünde Doğrudan Görüşme, Arabuluculuk, Hakem-Bilirkişilik ve Tahkim (On İki Levha 2011)
- Yılmaz E, ‘Avukatın Uzlaşma Sağlama Yetkisi’ 75. Yaş Günü İçin Prof. Dr. Baki Kuru Armağanı (2005) 843–856
- Yılmaz E, Taşpınar SA ve Hanağası E, Medenî Usûl Hukuku (7. Baskı, Yetkin 2021)
- Yıldırım MK, ‘İhtilafların Mahkeme Dışı Usullerle Çözülmesi Hakkında’ (2007) 1 Prof. Dr. Yavuz Alango’ya Armağan 337–360
Analysis of the Written Application to the Insurance Company in Terms of Mediation in Light of Supreme Court and Regional Court of Appeal Decisions
Abstract
Although state jurisdiction has traditionally been the primary method for resolving disputes, encouraging parties to seek alternative dispute resolution (ADR) mechanisms before resorting to litigation is a widely supported practice in legal systems. Among ADR methods, negotiation, mediation, and arbitration stand out as prominent processes. Mediation was granted a legal framework in Turkey with the enactment of the Law on Mediation in Civil Disputes No. 6325. The concept of mandatory mediation as a precondition for litigation was introduced into Turkish law with the Labor Courts Act No. 7036 for labor disputes, Article 5/A of the Turkish Commercial Code No. 6102 for commercial disputes, and Law No. 7251 for consumer disputes. However, Article 18/A of Law No. 6325 provides exceptions to the mandatory mediation requirement for certain disputes. According to Article 97 of the Highways Traffic Law No. 2918, an injured party must submit a written application to the insurance company before filing a lawsuit within the scope of compulsory motor vehicle liability insurance. However, the impact of such an application on the mandatory mediation process has led to legal debates. This study examines the relationship between mandatory mediation in commercial disputes and applications to insurance companies, analyzing relevant Supreme Court and Regional Court of Appeal decisions, providing legal assessments, and offering potential solutions.
Keywords
Application to the insurance company Condition for litigation Mediation Negotiation Highways Traffic Law (HTL) Art. 97
References
- Akil C, ‘Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk Hakkında Usûl Hukuku Bakımından Bazı Değerlendirme’ (2020) 11 (41) TAAD 307-324
- Buluttekin D, ‘Hukuk Muhakemeleri Kanununa Göre Tahkimin Değerlendirilmesi’ (2022) 27 (46) DÜHFD 251-294
- Çelik D, Mediation im deutschen und türkischen Verwaltungsrecht (Verlag Dr. Kovac 2020)
- Demir Ş, Avukatlar İçin Müzakere Yetenekleri (Adalet 2015)
- Dırenisa E, ‘Sigortacıya Dava Açmadan Önce Yazılı Başvuruda Bulunulmasının (KTK m. 97) Medenî Usûl Hukuku Yönüyle Değerlendirilmesi’ (2023) 81 (3) İstanbul Hukuk Mecmuası 645–673
- Ekmekçi Ö, Özekes M ve Atalı M, Hukuk Uyuşmazlıklarında İhtiyari ve Zorunlu Arabuluculuk (On İki Levha 2018) Ercan İ, Medeni Usul Hukuku El Kitabı (8. Baskı, Seçkin 2025)
- Ildır G, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (Adalet 2003)
- Islam Z, ‘Legal Enforceability of ADR Agreement’ (2013) 2 (1) International Journal of Business and Management Invention 40–43
- Işık S, ‘Mediation as an Alternative Dispute Resolution Method and Mediation Process in Turkish Law System: An Overview’ (2016) 48 Annales de la Faculté de Droit d’Istanbul 55–87
- Kekeç EK, Arabuluculuk Yoluyla Uyuşmazlık Çözümünde Temel Aşamalar ve Taktikler (3. Baskı, Adalet 2016)
- Lukasz Rozdeiczer and Alejandro Alvarez de la Campa, Alternative Dispute Resolution Manual: Implementing Commercial Mediation (The World Bank Group 2006)
- Özbay İ, ‘Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri’ (2016) X (3–4) EBYÜHFD 459–475
- Özbek MS, ‘Dünya Çapındaki Adalete Ulaşma Hareketiyle Ortaya Çıkan Gelişmeler ve Alternatif Uyuşmazlık Çözümü’ (2002) 51 (2) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 121–162
- — — , Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (3. Baskı, Yetkin 2013)
- — — , Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (5. Baskı, Yetkin 2022)
- Özmumcu S, Uzakdoğu’da Arabuluculuk Anlayışı ile Türk Hukuk Sisteminde Arabuluculuk Kurumuna Genel Bir Bakış (3. Baskı, On İki Levha 2013)
- Pekcanıtez H, Atalay O ve Özekes M, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı (4. Baskı, Yetkin 2016)
- — —, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı (9. Baskı, Yetkin 2021)
- Sarıhan BB, ‘Tüketici Hukuku Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk Uygulaması’ (2021) 4 (2) Tüketici Hukuku Dergisi 417–440
- Selçuk S, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Hakem Kararlarının İptali (2017)
- Sourdin T, Alternative Dispute Resolution (ADR) Principles, From Negotiation to Mediation (Jurisprudence Collection 2014).
- Şahin CŞ, Geleneksel Toplumdan Modern Topluma Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (2009)
- Stulberg J, ‘Negotiation Concepts and Advocacy Skills: The ADR Challenge’ (1984) 48 Albany Law Review 719–735
- — — ,‘ADR Paradigms and Intervenor Values’ (1985) Journal of Dispute Resolution Art 3, 1–24
- Tanrıver S, ‘Dava Şartı Arabuluculuk Üzerine Bazı Düşünceler’ (2020) 147 TBB Dergisi 111–142
- — —, ‘Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Özellikle Arabuluculuk’ (2006) 64 TBB Dergisi 151–178
- — —, Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Arabuluculuk (2. Baskı, Yetkin 2022)
- Taşpolat MT, Türk Hukukunda Arabuluculuk (Yetkin 2012)
- Yeşilırmak A, Türkiye’de Ticari Hayatın ve Yatırım Ortamının İyileştirilmesi İçin Uyuşmazlıkların Etkin Çözümünde Doğrudan Görüşme, Arabuluculuk, Hakem-Bilirkişilik ve Tahkim (On İki Levha 2011)
- Yılmaz E, ‘Avukatın Uzlaşma Sağlama Yetkisi’ 75. Yaş Günü İçin Prof. Dr. Baki Kuru Armağanı (2005) 843–856
- Yılmaz E, Taşpınar SA ve Hanağası E, Medenî Usûl Hukuku (7. Baskı, Yetkin 2021)
- Yıldırım MK, ‘İhtilafların Mahkeme Dışı Usullerle Çözülmesi Hakkında’ (2007) 1 Prof. Dr. Yavuz Alango’ya Armağan 337–360
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Law of Private Insurance, Commercial Law (Other) |
| Journal Section | PRIVATE LAW |
| Authors | |
| Publication Date | June 30, 2025 |
| Submission Date | March 20, 2025 |
| Acceptance Date | April 29, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 15 Issue: 1 |
Cite
Süleyman Demirel Law Review (SDLR)
Address: Süleyman Demirel University, Faculty of Law, 32260 Isparta, Turkey
Phone: +90 (246) 211 00 02
E-mail: hukukdergi@sdu.edu.tr
Web: https://hukuk.sdu.edu.tr/en/journal/sdu-law-faculty-journal-12867s.html / https://dergipark.org.tr/en/pub/sduhfd"