Abstract
This study examines Aziz Nesin’s plays that are related to his personal life, highlighting the intersections between the characters and events in his plays and the author's private life. Accordingly, information is provided on the principles of playwriting and the method of biographical criticism. The reflections of his life and intellectual world on his plays are analyzed through his diaries, which he kept for many years, particularly in Mum Hala, and his letters. As he stated in his diaries, especially some of his plays are works in which he solely expresses himself. The study explores the emotional and intellectual world reflected in his plays, based on his belief that sincerity is the primary criterion that gives value to a work of art. It is observed that certain concepts, which the author frequently mentioned in his diaries and reinterpreted over the years, are also addressed in his plays. The reflections of themes such as loneliness, death, diligence, marital relationships, and productivity—formed by his life experiences—on his characters are noteworthy. In this way, the approaches to these concepts in both his personal diaries and letters, as well as his plays, come together to form a meaningful unity. In this context, the plays Biraz Gelir misiniz, Bişey Yap Met, Çiçu, Tut Elimden Rovni, Bir İnsan Başı Üstüne Üç Sesli Üzünç, Bir Kadın İçin Düet, Toros Canavarı, and Başarımı Karılarıma Borçluyum are evaluated.
References
- Engin, Ertan. “Biyografik Açıdan İsmail Safa’nın Şiirleri.”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitü Dergisi, no. 46, 2011, ss. 95-110.
- Göktaş, Sema. Türk Tiyatrosunda Soyutlama Kavramı ve Aziz Nesin’in Soyutlamaya Dayanan Oyunları. 1995. Dokuz Eylül Ü, Yüksek lisans tezi.
- Kabacalı, Alpay. Gözyaşından Gülmeceye Aziz Nesin. Çağdaş Yayınları, 1995.
- Kınay, A.Yasin. Aziz Nesin’in Kısa Oyunlarında Güldürünün Türk Tiyatrosu Doğrultusunda İncelenmesi. 2003. Hacettepe Ü, Yüksek Lisans Tezi.
- Kiriş Yatağan, Yasemin, ve Ömer Şekerci. “Beyond Humour: Revolutionary Theatre of a Socialist Playwright, Aziz Nesin.” Turkish Studies - Language and Literature, c. 15, no. 2, 2020, ss. 775-786.
- Kocaman, Şengül. “Aziz Nesin’in Tut Elimden Rovni Adlı Oyununda Çift (Karı-Koca) İlişkisinde Yalnızlık Teması.” Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 18, no. 2, 2009, ss. 349-362.
- Moran, Berna. Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İletişim Yayınları, 2013.
- Nesin, Ali. Gömüyü Arayan Adam Fotoğraflarla Aziz Nesin’in Yaşam Öyküsü. Sel Yayıncılık, 1998.
- Nesin, Aziz, ve Saliha Scheinhardt. Mektuplar. Cumhuriyet Kitapları, 2009.
- Nesin, Aziz. Benim Delilerim. Nesin Yayıncılık, 2022.
- Nesin, Aziz. Böyle Gelmiş Böyle Gitmez. Nesin Yayıncılık, 2021.
- Nesin, Aziz. Bütün Oyunları I. Nesin Yayıncılık, 2023.
- Nesin, Aziz. Mum Hala. Nesin Yayıncılık, 2015.
- Nesin, Aziz. Sanat Yazıları. Nesin Yayıncılık, 2020.
- Nesin, Aziz, ve Ali Nesin. Aziz Nesin-Ali Nesin Mektuplaşmaları Canım Oğlum Canım Babacığım. Hazırlayan A. Nesin, Nesin Yayıncılık, 2023.
- Nesin, Aziz, ve Meral Çelen. Aziz Nesin- Meral Çelen Mektuplaşmaları. Hazırlayan A. Nesin, Düşün Yayıncılık, 1998.
- Nesin, Aziz, ve Tahsin Saraç. Aziz Nesin-Tahsin Saraç Mektuplaşmaları Büyük Dostum Can Dostum. Hazırlayan E. Pervane ve S. Bora, Nesin Yayıncılık, 2017.
- Samat, Sümeyye. Aziz Nesin Tiyatrosu. 2017. Hacettepe Ü, Yüksek lisans tezi.
- Wellek, René, ve Austin Waren. Edebiyat Teorisi. Dergâh Yayınları, 2013.
- Yavuz, İbrahim Yusuf. Felsefi Yaklaşım Doğrultusunda Aziz Nesin’in Çiçu Adlı Oyunun Yorumlanması. 2022. Bahçeşehir Ü, Yüksek lisans tezi.
Abstract
Bu çalışmada Aziz Nesin’in hayatıyla ilişkili olan oyunları incelenmekte oyunlarda yer alan kişilerin ve olayların yazarın özel hayatıyla kesişen noktaları gösterilmektedir. Buna bağlı olarak sanatçının oyun yazarlığı ve biyografik eleştiri yönteminin ilkeleri hakkında da bilgi verilmektedir. Aziz Nesin’in uzun yıllar yazmayı sürdürdüğü günlükleri Mum Hala’da ve mektuplarında sergilediği kadarıyla yaşamının, fikir dünyasının oyunlarına yansımaları incelenmektedir. Yazarın günlüklerinde belirttiği üzere özellikle kimi oyunları yalnızca onun kendi benliğini ortaya koyduğu eserleridir. Bir sanat eserine değer kazandıran ilk ölçütün içtenlikten geçtiğini ileri süren yazarın oyunlarına aksettirdiği his ve fikir dünyası incelenmektedir. Yazarın günlüklerinde yoğun bir biçimde dile getirdiği, yıllar içinde değişen bakış açısıyla yeni anlamlar kazandırdığı bazı olguların oyunlarında işlendiği görülmektedir. Yalnızlık, ölüm, çalışkanlık, evlilik ilişkileri, üretkenlik adına yaşam deneyimlerinden sonra ortaya çıkan görüşlerin oyun kişilerindeki benzer yansımaları dikkate değerdir. Böylelikle yazarın hem şahsî deneyimlerini içeren günlük ve mektuplarında hem de oyunlarında sözü edilen olgulara yaklaşımları yan yana gelerek anlamlı bir bütünlük kazanmaktadır. Bu doğrultuda yazarın Biraz Gelir misiniz, Bişey Yap Met, Çiçu, Tut Elimden Rovni, Bir İnsan Başı Üstüne Üç Sesli Üzünç, Bir Kadın İçin Düet, Toros Canavarı, Başarımı Karılarıma Borçluyum oyunları değerlendirilmektedir.
References
- Engin, Ertan. “Biyografik Açıdan İsmail Safa’nın Şiirleri.”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitü Dergisi, no. 46, 2011, ss. 95-110.
- Göktaş, Sema. Türk Tiyatrosunda Soyutlama Kavramı ve Aziz Nesin’in Soyutlamaya Dayanan Oyunları. 1995. Dokuz Eylül Ü, Yüksek lisans tezi.
- Kabacalı, Alpay. Gözyaşından Gülmeceye Aziz Nesin. Çağdaş Yayınları, 1995.
- Kınay, A.Yasin. Aziz Nesin’in Kısa Oyunlarında Güldürünün Türk Tiyatrosu Doğrultusunda İncelenmesi. 2003. Hacettepe Ü, Yüksek Lisans Tezi.
- Kiriş Yatağan, Yasemin, ve Ömer Şekerci. “Beyond Humour: Revolutionary Theatre of a Socialist Playwright, Aziz Nesin.” Turkish Studies - Language and Literature, c. 15, no. 2, 2020, ss. 775-786.
- Kocaman, Şengül. “Aziz Nesin’in Tut Elimden Rovni Adlı Oyununda Çift (Karı-Koca) İlişkisinde Yalnızlık Teması.” Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 18, no. 2, 2009, ss. 349-362.
- Moran, Berna. Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İletişim Yayınları, 2013.
- Nesin, Ali. Gömüyü Arayan Adam Fotoğraflarla Aziz Nesin’in Yaşam Öyküsü. Sel Yayıncılık, 1998.
- Nesin, Aziz, ve Saliha Scheinhardt. Mektuplar. Cumhuriyet Kitapları, 2009.
- Nesin, Aziz. Benim Delilerim. Nesin Yayıncılık, 2022.
- Nesin, Aziz. Böyle Gelmiş Böyle Gitmez. Nesin Yayıncılık, 2021.
- Nesin, Aziz. Bütün Oyunları I. Nesin Yayıncılık, 2023.
- Nesin, Aziz. Mum Hala. Nesin Yayıncılık, 2015.
- Nesin, Aziz. Sanat Yazıları. Nesin Yayıncılık, 2020.
- Nesin, Aziz, ve Ali Nesin. Aziz Nesin-Ali Nesin Mektuplaşmaları Canım Oğlum Canım Babacığım. Hazırlayan A. Nesin, Nesin Yayıncılık, 2023.
- Nesin, Aziz, ve Meral Çelen. Aziz Nesin- Meral Çelen Mektuplaşmaları. Hazırlayan A. Nesin, Düşün Yayıncılık, 1998.
- Nesin, Aziz, ve Tahsin Saraç. Aziz Nesin-Tahsin Saraç Mektuplaşmaları Büyük Dostum Can Dostum. Hazırlayan E. Pervane ve S. Bora, Nesin Yayıncılık, 2017.
- Samat, Sümeyye. Aziz Nesin Tiyatrosu. 2017. Hacettepe Ü, Yüksek lisans tezi.
- Wellek, René, ve Austin Waren. Edebiyat Teorisi. Dergâh Yayınları, 2013.
- Yavuz, İbrahim Yusuf. Felsefi Yaklaşım Doğrultusunda Aziz Nesin’in Çiçu Adlı Oyunun Yorumlanması. 2022. Bahçeşehir Ü, Yüksek lisans tezi.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Modern Turkish Literature in Turkiye Field |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | June 1, 2025 |
| Submission Date | January 27, 2025 |
| Acceptance Date | April 8, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Issue: 57 |
- Article Files