Islah, yargılama sürecinde taraflara usuli işlemlerini kısmen ya da tamamen düzeltilmesi imkânı tanıyan önemli bir kurumdur. Medeni usul hukukunda geniş bir kapsamı olan bu kurum, idari yargılama usulünde daha dar bir şekilde geçerlidir. 2013 yılında İYUK madde 16/4’e eklenen ikinci cümle ile tam yargı davalarında yalnızca bir kez olmak üzere nihai karara kadar dava konusu miktarın arttırılmasına izin verilmiştir. Ancak bu düzenleme, kanun yollarında ıslah yapılıp yapılamayacağı konusunda çeşitli tartışmalara yol açmıştır. Danıştayın bu konuda farklı yönde kararları bulunmaktadır. İdari yargılama usulünün amacı ve tam yargı davalarının niteliği dikkate alındığına kanun yolları aşamasında da ıslah yapılabilmesine ihtiyaç vardır. Kanun yolları aşamasında gerçek zararın ilk kez belirlenebildiği durumlarda, kanunda açıkça yasak bulunmamasına rağmen, dar bir yorumla ıslaha izin verilmemesi, davacının gerçek zararının giderilmesine engel olmaktadır. Bu durum usul kurallarının dar yorumlanması nedeniyle davacının adil bir karara ulaşmasına engel olduğundan, adil yargılanma hakkı kapsamında mahkemeye erişim hakkı ile hakkaniyet ilkesine aykırılık teşkil etmektedir. Bu çalışma, idari yargılama usulünde ıslahın kapsamını ve sınırlarını ele almakta, medeni usul hukukunda kanun yolları sürecindeki ıslah tartışmalarıyla karşılaştırmalı bir perspektif sunmakta; Danıştay ve Anayasa Mahkemesi içtihatları ışığında idari yargıdaki uygulamayı değerlendirmektedir.
Amendment of claim is a significant procedural mechanism that allows the parties to partially or entirely revise their procedural acts during the course of litigation. While it has a broad scope in civil procedure law, its application is more limited in administrative judicial proceedings. With the addition of the second sentence to Article 16(4) of the Code of Administrative Procedure (İYUK) in 2013, it has been permitted to increase the amount claimed in full remedy actions only once and until the final judgment. However, this provision has given rise to various debates regarding whether an amendment may be made during the appellate stages. The Council of State has issued divergent decisions on this matter. Considering the purpose of administrative judicial procedure and the specific nature of full remedy actions, there is a compelling need to allow amendments at the appellate stage as well. In cases where the actual damage can only be determined during the appellate stage, denying the possibility of amendment based on a narrow interpretation-despite the absence of an explicit legal prohibition-prevents the claimant from obtaining full compensation for their loss. Such a restrictive interpretation of procedural rules hinders the claimant’s ability to reach a fair judgment and thus constitutes a violation of the right of access to a court and the principle of fairness within the scope of the right to a fair trial. This study examines the scope and limitations of amendment within administrative judicial procedure, offers a comparative perspective by analyzing the debates on amendment during appellate proceedings in civil procedure law, and evaluates the practice in administrative jurisdiction in light of the case law of the Council of State and the Constitutional Court.
Amendment of Claim Increase of the Claimed Amount Legal Remedies Administrative Judicial Procedure Full Remedy Action.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Administrative Law |
Journal Section | PUBLIC LAW |
Authors | |
Early Pub Date | August 2, 2025 |
Publication Date | July 31, 2025 |
Submission Date | April 25, 2025 |
Acceptance Date | July 1, 2025 |
Published in Issue | Year 2025 Issue: 2 |