TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE İŞ KANUNU PERSPEKTİFLERİNDEN KIDEM TAZMİNATI YÜKÜMLÜLÜKLERİNE İLİŞKİN HESAPLAMALARIN KARŞILAŞTIRILMASI
Öz
Kıdem tazminatı; bir işçinin, iş sözleşmesinin kanunda belirlenen nedenlerden biri dahilinde sona ermesi karşılığında işveren tarafından kanunda belirtilen şekilde ulaşılan tutar sonucunda yapılan ödemeler olarak ifade edilmektedir. Kıdem tazminatı hem işçiyi hem de işvereni hak ve sorumluluk olmak üzere karşılıklı ilgilendiren bir konudur. Kıdem tazminatı yükümlülükleri konusunda çeşitli düzenlemeler farklı görüşler ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın temel amacı; kıdem tazminatı yükümlülüklerini, yasal mevzuat ve muhasebe standartları perspektifinden ele alarak karşılaştırmalı bir şekilde değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak kıdem tazminatının kavramsal çerçevesi sunulmuştur. Kavramsal çerçevenin açıklanmasının ardından kıdem tazminatı yükümlülükleri; TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS ve İş Kanunu hükümleri referans alınarak bir uygulama aracılığıyla hesaplanmıştır. Son bölümde teorik alt yapısı ve pratik uygulamaları sunularak yapılan yükümlülük hesaplamalarında ortaya çıkan benzerlikler ve farklılıklar karşılaştırmalı olarak sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kıdem Tazminatı Kıdem Tazminatı Karşılığı TMS 19 BOBİ FRS KÜMİ FRS İş Kanunu
Kaynakça
- Abdioğlu, H. (2013). Maliyet muhasebesi (2. baskı). Dora Yayınları.
- Akdoğan, N. (2015). Tek düzen muhasebe sisteminde maliyet muhasebesi uygulamaları (9. baskı). Gazi Kitabevi.
- Bilgin, M. (2024). Comparison of TMS 19 and IFRS in directing foreign direct investment to employment. Journal of Economics, Finance and Accounting Studies, 6(5), 108-111.
- Büyükmirza, K. (2014). Maliyet ve yönetim muhasebesi (19. baskı). Gazi Kitabevi.
- Çakıcı, C. (2002). Ansiklopedik muhasebe terimleri sözlüğü. Beta Basım Yayım Dağıtım.
- Erdoğan, N., & Saban, M. (2010). Maliyet ve yönetim muhasebesi (Genişletilmiş 5. baskı). Beta Basım Yayım Dağıtım.
- Gucenme-Gencoglu, U. (2020). Küçük ve mikro işletmeler için finansal raporlama standardı taslağının BOBİ FRS ve vergi uygulamalarımız ile karşılaştırılması ve genel değerlendirme. Business and Economics Research Journal, 11(1), 187-199.
- Haftacı, V. (2009). Maliyet muhasebesi. Umuttepe Yayınları.
- İş Kanunu. (1971, 25 Ağustos). Resmî Gazete (Sayı: 13943). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=1475&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
- İş Kanunu. (2003, 22 Mayıs). Resmî Gazete (Sayı: 25134). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4857&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
- Kablan, A. (2021). VUK’a göre hazırlanmış finansal tabloların TFRS, BOBİ FRS ve KÜMİ FRS taslağına uygun finansal tablolara dönüştürme işlemleri ve finansal performans üzerindeki etkisinin COPRAS yöntemi ile analizi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 20(62), 285-308.
- Karakaya, M. (2007). Maliyet muhasebesi (Geliştirilmiş 3. baskı). Gazi Kitabevi.
- Kamu Gözetim Kurumu. (t.y.a.). Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı-Modül 19: Karşılıklar, Şarta Bağlı Yükümlülükler ve Şarta Bağlı Varlıklar. https://www.kgk.gov.tr/ adresinden erişildi.
- Kamu Gözetim Kurumu. (t.y.b.). TMS 19-Çalışanlara Sağlanan Faydalar Standardı. https://www.kgk.gov.tr/ adresinden erişildi.
- Kayıhan, B. (2023). TMS 19 çalışanlara sağlanan faydalar standardına göre işçilik giderleri ve maliyet muhasebesi uygulamalarına etkisi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 24(53), 126-147.
- Kıymetli Şen, İ., & Özbirecikli, M. (2020). KÜMİ FRS’nin iş dünyasına sağlayabileceği yararlar: BOBİ FRS, TMS/TFRS ve mevcut muhasebe sistemi ile mukayeseli bir inceleme. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22, 1-19. https://doi.org/10.31460/mbdd.641657
- Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardının Yayımlanması. (2022, 20 Aralık). Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (Karar No: 75935942-050.01.04 – [01/13755]). Erişim adresi: https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/KUMI/KU%CC%88MI%CC%87%20FRS%20(Web%20Kurul%20Karar%C4%B1%20enf%20adj).pdf
- Örten, R., Kaval, H., & Kayabaşı, A. (2007). Türkiye muhasebe – finansal raporlama standartları (TMS - TFRS). Gazi Kitabevi.
- Özdemir, F. Z., & Varıcı, İ. (2015). TMS 19 çalışanlara sağlanan faydalar standardı kapsamında kıdem tazminatı müessesesi ve muhasebe kayıtları: İlk geçiş yönüyle örnek işletme uygulaması. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(29), 1-21.
- Öztürk, E., Gökçen, G., & Güleç, Ö. F. (2019). KÜMİ FRS seti taslağı, BOBİ FRS seti ve tam set TMS/TFRS’nin temel konular açısından karşılaştırılması. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(3), 413-430. https://doi.org/10.29106/fesa.616662
- Pamukçu, F., & Pamukçu, N. (2011). Kıdem tazminatı karşılığı hesaplamasında İş Kanunu ile Türkiye muhasebe standartlarındaki düzenlemelerin karşılaştırılması. Muhasebe ve Denetime Bakış, 34, 65-78.
- Sağlam, N., Şengel, S., & Öztürk, B. (Editörler). (2007). UFRS/UMS uyumlu Türkiye muhasebe standartları uygulaması (yorum-açıklama-örnekler). Maliye ve Hukuk Yayınları.
- Şener, R., & Kayıhan, B. (2020). Kıdem tazminatının muhasebeleştirilmesi sorunu ve kıdem tazminat fonu çerçevesinde bir öneri. İzmir YMMO Dergisi, 2(1), 1-11.
- Şen, M. (2021). Türkiye’de kıdem tazminatı ve işsizlik sigortası ikileminde fon tartışmaları. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (81), 325-366. https://doi.org/10.26650/jspc.2021.81.929774
- Ünsal, M. A., & Çakıcı, C. (2019). TMS 19 çalışanlara sağlanan faydalar standardının BIST’te işlem gören şirketlerin finansal tabloları ve bağımsız denetim raporları üzerinden incelenmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(3), 379-396. https://doi.org/10.29106/fesa.611408
- Yıldırım, G. (2019). BOBİ FRS karşılıklar standardı ve uygulaması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 421-431. https://doi.org/10.21733/ibad.613746
A COMPARISON OF CALCULATIONS OF EMPLOYEE TERMINATION INDEMNITY OBLIGATIONS FROM THE PERSPECTIVES OF TAS, FRS FOR LMEs FRS FOR SMEs AND LABOR LAW
Öz
Severance pay refers to the payments made by an employer, as legally stipulated, upon the termination of an employee’s contract for reasons outlined within the law. Severance pay is a matter that concerns both the employee and employer regarding rights and obligations. Various regulations present differing perspectives on severance pay obligations. The primary aim of this study is to analyze severance pay liabilities in a comparative context, considering both legal legislation and accounting standards. Firstly, the conceptual framework of severance pay is presented. Following the explanation of the conceptual framework, severance pay liabilities are calculated through an application with reference to the provisions of TAS, FRS for LMEs, FRS for SMEs and Labor Law. Finally, the theoretical background and practical applications are presented and the similarities and differences arising from the liability calculations are presented comparatively.
Anahtar Kelimeler
Severance Pay Provision for Severance Pay TAS 19 FRS For LMEs FRS For SMEs Labor Law
Kaynakça
- Abdioğlu, H. (2013). Maliyet muhasebesi (2. baskı). Dora Yayınları.
- Akdoğan, N. (2015). Tek düzen muhasebe sisteminde maliyet muhasebesi uygulamaları (9. baskı). Gazi Kitabevi.
- Bilgin, M. (2024). Comparison of TMS 19 and IFRS in directing foreign direct investment to employment. Journal of Economics, Finance and Accounting Studies, 6(5), 108-111.
- Büyükmirza, K. (2014). Maliyet ve yönetim muhasebesi (19. baskı). Gazi Kitabevi.
- Çakıcı, C. (2002). Ansiklopedik muhasebe terimleri sözlüğü. Beta Basım Yayım Dağıtım.
- Erdoğan, N., & Saban, M. (2010). Maliyet ve yönetim muhasebesi (Genişletilmiş 5. baskı). Beta Basım Yayım Dağıtım.
- Gucenme-Gencoglu, U. (2020). Küçük ve mikro işletmeler için finansal raporlama standardı taslağının BOBİ FRS ve vergi uygulamalarımız ile karşılaştırılması ve genel değerlendirme. Business and Economics Research Journal, 11(1), 187-199.
- Haftacı, V. (2009). Maliyet muhasebesi. Umuttepe Yayınları.
- İş Kanunu. (1971, 25 Ağustos). Resmî Gazete (Sayı: 13943). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=1475&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
- İş Kanunu. (2003, 22 Mayıs). Resmî Gazete (Sayı: 25134). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4857&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
- Kablan, A. (2021). VUK’a göre hazırlanmış finansal tabloların TFRS, BOBİ FRS ve KÜMİ FRS taslağına uygun finansal tablolara dönüştürme işlemleri ve finansal performans üzerindeki etkisinin COPRAS yöntemi ile analizi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 20(62), 285-308.
- Karakaya, M. (2007). Maliyet muhasebesi (Geliştirilmiş 3. baskı). Gazi Kitabevi.
- Kamu Gözetim Kurumu. (t.y.a.). Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı-Modül 19: Karşılıklar, Şarta Bağlı Yükümlülükler ve Şarta Bağlı Varlıklar. https://www.kgk.gov.tr/ adresinden erişildi.
- Kamu Gözetim Kurumu. (t.y.b.). TMS 19-Çalışanlara Sağlanan Faydalar Standardı. https://www.kgk.gov.tr/ adresinden erişildi.
- Kayıhan, B. (2023). TMS 19 çalışanlara sağlanan faydalar standardına göre işçilik giderleri ve maliyet muhasebesi uygulamalarına etkisi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 24(53), 126-147.
- Kıymetli Şen, İ., & Özbirecikli, M. (2020). KÜMİ FRS’nin iş dünyasına sağlayabileceği yararlar: BOBİ FRS, TMS/TFRS ve mevcut muhasebe sistemi ile mukayeseli bir inceleme. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22, 1-19. https://doi.org/10.31460/mbdd.641657
- Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardının Yayımlanması. (2022, 20 Aralık). Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (Karar No: 75935942-050.01.04 – [01/13755]). Erişim adresi: https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/KUMI/KU%CC%88MI%CC%87%20FRS%20(Web%20Kurul%20Karar%C4%B1%20enf%20adj).pdf
- Örten, R., Kaval, H., & Kayabaşı, A. (2007). Türkiye muhasebe – finansal raporlama standartları (TMS - TFRS). Gazi Kitabevi.
- Özdemir, F. Z., & Varıcı, İ. (2015). TMS 19 çalışanlara sağlanan faydalar standardı kapsamında kıdem tazminatı müessesesi ve muhasebe kayıtları: İlk geçiş yönüyle örnek işletme uygulaması. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(29), 1-21.
- Öztürk, E., Gökçen, G., & Güleç, Ö. F. (2019). KÜMİ FRS seti taslağı, BOBİ FRS seti ve tam set TMS/TFRS’nin temel konular açısından karşılaştırılması. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(3), 413-430. https://doi.org/10.29106/fesa.616662
- Pamukçu, F., & Pamukçu, N. (2011). Kıdem tazminatı karşılığı hesaplamasında İş Kanunu ile Türkiye muhasebe standartlarındaki düzenlemelerin karşılaştırılması. Muhasebe ve Denetime Bakış, 34, 65-78.
- Sağlam, N., Şengel, S., & Öztürk, B. (Editörler). (2007). UFRS/UMS uyumlu Türkiye muhasebe standartları uygulaması (yorum-açıklama-örnekler). Maliye ve Hukuk Yayınları.
- Şener, R., & Kayıhan, B. (2020). Kıdem tazminatının muhasebeleştirilmesi sorunu ve kıdem tazminat fonu çerçevesinde bir öneri. İzmir YMMO Dergisi, 2(1), 1-11.
- Şen, M. (2021). Türkiye’de kıdem tazminatı ve işsizlik sigortası ikileminde fon tartışmaları. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (81), 325-366. https://doi.org/10.26650/jspc.2021.81.929774
- Ünsal, M. A., & Çakıcı, C. (2019). TMS 19 çalışanlara sağlanan faydalar standardının BIST’te işlem gören şirketlerin finansal tabloları ve bağımsız denetim raporları üzerinden incelenmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(3), 379-396. https://doi.org/10.29106/fesa.611408
- Yıldırım, G. (2019). BOBİ FRS karşılıklar standardı ve uygulaması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 421-431. https://doi.org/10.21733/ibad.613746
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Finansal Muhasebe |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 5 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 26 Sayı: 2 |
Kaynak Göster
This work is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License since 2023.