Belgi Dergisi

Öz

Cumhuriyetle birlikte modernleşme politikaları kapsamında kadınların toplumsal statüsüne de önem verilmiştir. Bu anlamda kadınlara yönelik çeşitli organizasyonlar düzenlenmiştir. Bu organizasyonlardan biri olan güzellik yarışmaları, kadınların fiziksel özelliklerini, yeteneklerini ve kişiliklerini değerlendiren önemli organizasyonlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Cumhuriyet gazetesinin 12 Ocak 1930’da düzenlemiş olduğu Türkiye Güzellik Müsabakası da bunlardan biridir. Bu müsabakayı kazanan ise Güzellik Kraliçesi Mübeccel Namık Hanım olmuştur. Mübeccel Namık Hanım, Avrupa ve Dünya genelinde Türkiye’yi küresel ölçekte güzellik yarışmalarında temsil etmiştir. Zira 5 Şubat 1930’da Paris’te organize edilen Avrupa Güzellik Yarışması’nda Türkiye’yi temsil eden ilk Türk kadını olarak öne çıkmıştır. Kendisinin bu yarışmaya katılması “millî bir vazife” olarak nitelendirilmiştir. Ayrıca 7 Eylül 1930’da Brezilya’da geçekleştirilen Dünya Güzellik Yarışması’na da katılmıştır. Mübeccel Namık Hanım’ı öne çıkaran bir başka özelliği ise sporcu kimliği olmuştur. Nitekim Türkiye Güzellik Müsabakası’nı kazandıktan sonra yaptığı bir röportajda, “Ben güzelliğimi doğrudan doğruya spora medyunum” diyerek bu yönünü ortaya koymuştur. Mübeccel Hanım, kadınların sporda aktif rol almalarının sınırlı olduğu bir dönemde, öncü bir figür olarak öne çıkmaktadır. Kendisi yaptığı konuşmalarda sporun bireysel ve toplumsal işlevlerine dikkat çekmiştir. Neticede bu çalışmada, Mübeccel Hanım’ın hayat tarzı, ulusal ve uluslararası güzellik müsabakalarındaki deneyimleri ele alınırken aynı zamanda sporcu kimliği de incelenmiştir. Bunu yaparken de özellikle arşiv vesikaları, dönemin süreli yayınları ve araştırma eserlerden istifade edilmiştir. Ayrıca, İspanya’nın “Estampa” adlı dergisinin Mübeccel Namık Hanım ile yaptığı röportajı da değerlendirilmiştir. Mübeccel Hanım’ın Batı kültürüne duyduğu hayranlık ve modernleşme sürecindeki duyguları ile kendi kültürel alışkanlıkları arasında denge kurma çabası, genç bir kadının uluslararası beklentilere uyum sağlama sürecinde yaşadığı zorluklar bu haberde dikkat çeken konular arasındadır. Bu kaynaklar ışığında ve nitel araştırma yöntemi esas alınarak konunun ortaya konulmasına çalışılmıştır.