Öz
This study aimed to determine the problem posing skill levels of physics teachers and prospective physics teachers and to reveal the strategies they use while posing problems. The sample of this qualitative study, in which the special case research method was used, consists of 6 physics teachers with at least 5 years of experience in their profession and 6 physics teacher candidates who are at the graduation stage. The data of the research consist of the problems posed by the participants for the Problem Posing Test, their responses to the Problem Posing Test Survey, and the opinions obtained through semi-structured interviews with the participants. The data obtained in the study were analyzed using a graded scoring key and descriptive analysis methods. In the study, participants were asked to pose problems for three free, four semi-structured and three structured problem posing situations with the Problem Posing Test. A Problem Evaluation Rubric was developed to evaluate the problems posed by the participants for the Problem Posing Test and each problem posed was scored with the help of the rubric. As a result of the study, it was determined that the problem posing skill levels of physics teachers and physics teacher candidates were at a medium level. Most teachers and prospective teachers stated that they had the most difficulty in structured problem posing situations and the least difficulty in free problem posing situations. Although teachers and prospective teachers paid attention to some common themes when posing problems, it was determined that they did not have predetermined strategies.
Anahtar Kelimeler
Physics Education Problem Posing Physics Teacher Prospective Physics Teacher.
Kaynakça
- Akay, H. (2006). Problem kurma yaklaşımı ile yapılan matematik öğretiminin öğrencilerin akademik başarısı, problem çözme becerisi ve yaratıcılığı üzerindeki etkisinin incelenmesi. Unpublished doctoral dissertation, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Akben, N. (2019). Mol kavramının öğretiminde problem kurma yaklaşımına dayalı problem çözme uygulamaları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 79-10.
- Akben, N. (2018). Effects of the problem-posing approach on students’ problem solving skills and metacognitive awareness in science education. Research in Science Education, 1-23.
- Aydın-Güç, F. (2021). Matematik Öğretmenlerinin GeoGebra ile Çözülebilen Problem Kurma Performansları. Başkent University Journal of Education, 8(2), 392-410.
- Aytaçlı, B. (2012). Durum çalışmasına ayrıntılı bir bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
- Bayazit, İ., & Dönmez, S. M. K. (2017). Öğretmen adaylarının problem kurma becerilerinin orantısal akıl yürütme gerektiren durumlar bağlamında incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 8(1), 130-160.
- Brown, S. I., & Walter, M. I. (2005). The art of problem posing. Psychology Press.
- Crespo, S., & Sinclair, N. (2008). What makes a problem mathematically interesting? Inviting prospective teachers to pose better problems. Journal of Mathematics Teacher Education, 11(5), 395-415.
- Çepni, S. (2012). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
- Çıldır, S. & Sezen, N. (2011a). A study on the evaluation of problem posing skills in terms of academic success. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 2494-2499.
- Çıldır, S. & Sezen, N. (2011b). Skill levels of prospective physics teachers on problem posing. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40), 105-116.
- Çomarlı, S. K. & Gökkurt Özdemir, B. (2018). Ortaokul matematı̇k öğretmenlerı̇nı̇n yapılandırılmış̧ problem kurma becerilerinin incelenmesı̇.
- Dede, Y. & Yaman, S. (2005). Matematik Öğretmen Adaylarının Matematiksel Problem Kurma ve Problem Çözme Becerilerinin Belirlenmesi. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), (18).
- Demir, S. (2021). Ortaöğretim 9. ve 10. sınıf fizik ders kitabında yer alan değerlendirme sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre incelenmesi (Master's thesis, Dicle Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
- Demirci, Ö. (2018). Matematik öğretmeni adaylarının olasılık konusunda problem kurma becerilerinin gelişiminin incelenmesi. Doktora Tezi.
- Dickerson, V. M. (1999). The impact of problem-posing instruction on the mathematical problem-solving achievement of seventh graders (Doctoral dissertation, Emory University).
- Ergün, H. (2010). The effect of problem posing on problem solving in introductory physics course. Journal of Naval Sciences and Engineering, 6(3), 1-10.
- Ergün, H., Gürel, Z. & Çorlu, M. A. (2011). Problem Tasarlama Performansının Değerlendirilmesinde Kullanılabilecek Bir Rubriğin Geliştirilmesine İlişkin Bir Araştırma. Milli Eğitim Dergisi, 41(191), 39-55.
- English, L. D. (2019). Teaching and learning through mathematical problem posing: commentary. International Journal of Educational Research.
- Gonzales, N. A. (1994). Problem posing: a neglected component in mathematics courses for prospective elementary and middle school teachers. School Science and Mathematics, 94(2), 78–84.
- Işık, C. (2011). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının kesirlerde çarpma ve bölmeye yönelik kurdukları problemlerin kavramsal analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2011(41), 231-243.
- Işık, C., Işık, A. & Kar, T. (2011). Öğretmen adaylarının sözel ve görsel temsillere yönelik kurdukları problemlerin analizi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 39-49.
- Işık, C. & Kar, T. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının problem kurma becerileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 190-214.
- Işık, C., Kar, T., Yalçın, T., & Zehir, K. (2011). Prospective teachers’ skills in problem posing with regard to different problem posing models. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 485-489.
- İskenderoğlu, T. A. & Güneş, G. (2016). Pedagojik formasyon eğitimi alan matematik bölümü öğrencilerinin problem kurma becerilerinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 6(2), 46-65.
- Kapıcıoğlu, G. & Arıkan, E. E. (2022). The Analysis of Problem Posing Skills about Integers of Prospective Primary School Mathematics Teachers Who Have Experienced in Problem Posing. International Journal of Psychology and Educational Studies, 9(1), 211-229.
- Kar, T., Özdemir, E., İpek, A. S. & Albayrak, M. (2010). The relation between the problem posing and problem solving skills of prospective elementary mathematics teachers. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1577-1583.
- Kaberman, Z., & Dori, Y. J. (2009). Metacognition in chemical education: question posing in the case-based computerized learning environment. Instructional Science, 37(5), 403-436.
- Kılıç, Ç. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının farklı problem kurma durumlarında sergilemiş oldukları performansın belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 1195-1211.
- Kopparla, M., Bicer, A., Vela, K., Lee, Y., Bevan, D., Kwon, H., & Capraro, R. M. (2019). The effects of problem-posing intervention types on elementary students’ problem-solving. Educational Studies, 45(6), 708-725.
- Korkmaz, E. & Gür, H. (2006). Öğretmen adaylarının problem kurma becerilerinin belirlenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 65-74.
- Leung, S. S., & Silver, E. A. (1997). The role of task format, mathematics knowledge, and creative thinking on the arithmetic problem posing of prospective elementary school teachers. Mathematics Education Research Journal, 9(1), 5-24.
- Mestre, J. P. (2002). Probing adults' conceptual understanding and transfer of learning via problem posing. Journal of Applied Developmental Psychology, 23(1), 9-50.
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. sage.
- Özgen, K., Aydın, M., Geçici, M. E. & Bayram, B. (2017). Sekizinci sınıf öğrencilerinin problem kurma becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 8(2), 323-351.
- Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Polya, G. (2004). How to solve it: A new aspect of mathematical method (No. 246). Princeton university press.
- Rahat Semerci, İ. (2019). Matematik öğretmen adaylarının bilgisayar destekli problem kurma becerilerinin ve sürece ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
- Silver, E. A. (1994). On mathematical problem posing. For the Learning of Mathematics, 14(1), 19–28.
- Silver, E. A., & Cai, J. (1996). An analysis of arithmetic problem posing by middle school students. Journal for research in mathematics education, 27(5), 521-539.
- Stickles, P. R. (2006). An analysis of secondary and middle school teachers' mathematical problem posing (Doctoral dissertation, Indiana University).
- Stoyanova, E., & Ellerton, N. F. (1996). A framework for research into students’ problem posing in school mathematics. Technology in mathematics education, 518-525.
- Şengören, S. K., Çoban, A. & Büyükdede, M. (2020). Physics teacher candidates’ awareness of idealizations used in mathematical models. European Journal of Physics, 42(1), 015705.
- Şimşek, H. & Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Ulusoy, F. & Kepceoğlu, İ. (2018). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının yarıyapılandırılmış problem kurma bağlamında oluşturdukları problemlerin bağlamsal ve bilişsel yapısı. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1910-1936.
- Yamak, S., Ayvacı, H. Ş. & Duru, M. K. (2016). LYS ve YGS Fizik Sorularının Bloom Taksonomisi Ve Öğretim Programında Yer Alan Kazanımlar Açısından Analizi. Cukurova University Faculty Of Education Journal, 47(2), 798-832.
- Yin, R. K. (2003). Case study research: design and methods (ed.). Thousand Oaks.
Öz
Bu çalışmada, fizik öğretmenleri ve fizik öğretmen adaylarının problem kurma beceri düzeylerini
belirlemek ve problem kurarken kullanmış oldukları stratejileri ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Özel
durum araştırması yönteminin kullanıldığı bu nitel çalışmanın örneklemini mesleğinde en az 5 yıl
deneyime sahip 6 fizik öğretmeni ve mezuniyet aşamasına gelmiş 6 fizik öğretmen adayı oluşturmaktadır.
Araştırmanın verilerini katılımcıların Problem Kurma Testi için kurmuş oldukları problemler, Problem
Kurma Testi Anketine vermiş oldukları yanıtlar ve katılımcılarla gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış
görüşmeler ile elde edilen görüşler oluşturmaktadır. Çalışmada elde edilen veriler dereceli puanlama
anahtarı ve betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmada katılımcılardan Problem Kurma
Testi ile üç adet serbest, dört adet yarı yapılandırılmış ve üç adet yapılandırılmış problem kurma
durumlarına yönelik problemler kurmaları istenmiştir. Katılımcıların Problem Kurma Testi için
kurdukları problemleri değerlendirmek amacıyla Problem Değerlendirme Rubriği geliştirilmiş ve kurulan
her bir problem rubrik yardımıyla puanlanmıştır. Çalışma sonucunda fizik öğretmenleri ve fizik öğretmen
adaylarının problem kurma beceri düzeylerinin orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Öğretmenler ve
öğretmen adaylarının çoğu en çok yapılandırılmış problem kurma durumlarında en az ise serbest problem
kurma durumlarında zorlandıklarını belirtmişlerdir. Öğretmenler ve öğretmen adayları problemleri
kurarken bazı ortak temalara dikkat etmiş olsalar da, önceden belirlenmiş stratejilerinin olmadığı tespit
edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Fizik Eğitimi Problem Kurma Fizik Öğretmeni Fizik Öğretmen Adayı.
Kaynakça
- Akay, H. (2006). Problem kurma yaklaşımı ile yapılan matematik öğretiminin öğrencilerin akademik başarısı, problem çözme becerisi ve yaratıcılığı üzerindeki etkisinin incelenmesi. Unpublished doctoral dissertation, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Akben, N. (2019). Mol kavramının öğretiminde problem kurma yaklaşımına dayalı problem çözme uygulamaları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 79-10.
- Akben, N. (2018). Effects of the problem-posing approach on students’ problem solving skills and metacognitive awareness in science education. Research in Science Education, 1-23.
- Aydın-Güç, F. (2021). Matematik Öğretmenlerinin GeoGebra ile Çözülebilen Problem Kurma Performansları. Başkent University Journal of Education, 8(2), 392-410.
- Aytaçlı, B. (2012). Durum çalışmasına ayrıntılı bir bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
- Bayazit, İ., & Dönmez, S. M. K. (2017). Öğretmen adaylarının problem kurma becerilerinin orantısal akıl yürütme gerektiren durumlar bağlamında incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 8(1), 130-160.
- Brown, S. I., & Walter, M. I. (2005). The art of problem posing. Psychology Press.
- Crespo, S., & Sinclair, N. (2008). What makes a problem mathematically interesting? Inviting prospective teachers to pose better problems. Journal of Mathematics Teacher Education, 11(5), 395-415.
- Çepni, S. (2012). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
- Çıldır, S. & Sezen, N. (2011a). A study on the evaluation of problem posing skills in terms of academic success. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 2494-2499.
- Çıldır, S. & Sezen, N. (2011b). Skill levels of prospective physics teachers on problem posing. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40), 105-116.
- Çomarlı, S. K. & Gökkurt Özdemir, B. (2018). Ortaokul matematı̇k öğretmenlerı̇nı̇n yapılandırılmış̧ problem kurma becerilerinin incelenmesı̇.
- Dede, Y. & Yaman, S. (2005). Matematik Öğretmen Adaylarının Matematiksel Problem Kurma ve Problem Çözme Becerilerinin Belirlenmesi. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), (18).
- Demir, S. (2021). Ortaöğretim 9. ve 10. sınıf fizik ders kitabında yer alan değerlendirme sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre incelenmesi (Master's thesis, Dicle Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
- Demirci, Ö. (2018). Matematik öğretmeni adaylarının olasılık konusunda problem kurma becerilerinin gelişiminin incelenmesi. Doktora Tezi.
- Dickerson, V. M. (1999). The impact of problem-posing instruction on the mathematical problem-solving achievement of seventh graders (Doctoral dissertation, Emory University).
- Ergün, H. (2010). The effect of problem posing on problem solving in introductory physics course. Journal of Naval Sciences and Engineering, 6(3), 1-10.
- Ergün, H., Gürel, Z. & Çorlu, M. A. (2011). Problem Tasarlama Performansının Değerlendirilmesinde Kullanılabilecek Bir Rubriğin Geliştirilmesine İlişkin Bir Araştırma. Milli Eğitim Dergisi, 41(191), 39-55.
- English, L. D. (2019). Teaching and learning through mathematical problem posing: commentary. International Journal of Educational Research.
- Gonzales, N. A. (1994). Problem posing: a neglected component in mathematics courses for prospective elementary and middle school teachers. School Science and Mathematics, 94(2), 78–84.
- Işık, C. (2011). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının kesirlerde çarpma ve bölmeye yönelik kurdukları problemlerin kavramsal analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2011(41), 231-243.
- Işık, C., Işık, A. & Kar, T. (2011). Öğretmen adaylarının sözel ve görsel temsillere yönelik kurdukları problemlerin analizi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 39-49.
- Işık, C. & Kar, T. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının problem kurma becerileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 190-214.
- Işık, C., Kar, T., Yalçın, T., & Zehir, K. (2011). Prospective teachers’ skills in problem posing with regard to different problem posing models. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 485-489.
- İskenderoğlu, T. A. & Güneş, G. (2016). Pedagojik formasyon eğitimi alan matematik bölümü öğrencilerinin problem kurma becerilerinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 6(2), 46-65.
- Kapıcıoğlu, G. & Arıkan, E. E. (2022). The Analysis of Problem Posing Skills about Integers of Prospective Primary School Mathematics Teachers Who Have Experienced in Problem Posing. International Journal of Psychology and Educational Studies, 9(1), 211-229.
- Kar, T., Özdemir, E., İpek, A. S. & Albayrak, M. (2010). The relation between the problem posing and problem solving skills of prospective elementary mathematics teachers. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1577-1583.
- Kaberman, Z., & Dori, Y. J. (2009). Metacognition in chemical education: question posing in the case-based computerized learning environment. Instructional Science, 37(5), 403-436.
- Kılıç, Ç. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının farklı problem kurma durumlarında sergilemiş oldukları performansın belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 1195-1211.
- Kopparla, M., Bicer, A., Vela, K., Lee, Y., Bevan, D., Kwon, H., & Capraro, R. M. (2019). The effects of problem-posing intervention types on elementary students’ problem-solving. Educational Studies, 45(6), 708-725.
- Korkmaz, E. & Gür, H. (2006). Öğretmen adaylarının problem kurma becerilerinin belirlenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 65-74.
- Leung, S. S., & Silver, E. A. (1997). The role of task format, mathematics knowledge, and creative thinking on the arithmetic problem posing of prospective elementary school teachers. Mathematics Education Research Journal, 9(1), 5-24.
- Mestre, J. P. (2002). Probing adults' conceptual understanding and transfer of learning via problem posing. Journal of Applied Developmental Psychology, 23(1), 9-50.
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. sage.
- Özgen, K., Aydın, M., Geçici, M. E. & Bayram, B. (2017). Sekizinci sınıf öğrencilerinin problem kurma becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 8(2), 323-351.
- Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Polya, G. (2004). How to solve it: A new aspect of mathematical method (No. 246). Princeton university press.
- Rahat Semerci, İ. (2019). Matematik öğretmen adaylarının bilgisayar destekli problem kurma becerilerinin ve sürece ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
- Silver, E. A. (1994). On mathematical problem posing. For the Learning of Mathematics, 14(1), 19–28.
- Silver, E. A., & Cai, J. (1996). An analysis of arithmetic problem posing by middle school students. Journal for research in mathematics education, 27(5), 521-539.
- Stickles, P. R. (2006). An analysis of secondary and middle school teachers' mathematical problem posing (Doctoral dissertation, Indiana University).
- Stoyanova, E., & Ellerton, N. F. (1996). A framework for research into students’ problem posing in school mathematics. Technology in mathematics education, 518-525.
- Şengören, S. K., Çoban, A. & Büyükdede, M. (2020). Physics teacher candidates’ awareness of idealizations used in mathematical models. European Journal of Physics, 42(1), 015705.
- Şimşek, H. & Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Ulusoy, F. & Kepceoğlu, İ. (2018). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının yarıyapılandırılmış problem kurma bağlamında oluşturdukları problemlerin bağlamsal ve bilişsel yapısı. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1910-1936.
- Yamak, S., Ayvacı, H. Ş. & Duru, M. K. (2016). LYS ve YGS Fizik Sorularının Bloom Taksonomisi Ve Öğretim Programında Yer Alan Kazanımlar Açısından Analizi. Cukurova University Faculty Of Education Journal, 47(2), 798-832.
- Yin, R. K. (2003). Case study research: design and methods (ed.). Thousand Oaks.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Fizik Eğitimi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Aralık 2024 |
| Kabul Tarihi | 2 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 64 |
