Öz
Bu çalışma, farklı branş öğretmenlerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersine ilişkin algılarını ve değerlendirmelerini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, nitel yaklaşım ve durum çalışması deseninde yürütülmüştür. Sakarya ilinde görev yapan 10 farklı branş öğretmeni ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış, maksimum çeşitlilik örneklemesiyle veri toplanmıştır. Veriler betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları, “DKAB Dersinin Okuldaki Yeri ve Önemi” ve “Derse Yönelik Katkı Algısı” olmak üzere iki ana tema altında toplanmıştır. Katılımcılar, DKAB dersinin temel ahlaki değerleri kazandırmada ve aileden alınamayan dini eğitimi tamamlamada önemli bir rol oynadığını belirtmiştir. Dersin, sosyal medyanın olumsuz etkilerine karşı koruyucu işlev gördüğü, erken yaşta verilmesinin ise daha kalıcı sonuçlar doğurduğu ifade edilmiştir. Müfredatta zorunlu olması gerektiği vurgulanmış, ders saatlerinin yetersizliği nedeniyle seçmeli derslerle desteklenmesi önerilmiştir. Günlük yaşamla bağlantısı sayesinde dersin ilgi çekici bulunduğu, ancak “zaten biliyoruz” algısının ilgiyi azalttığı aktarılmıştır. Dersin ismi genel olarak uygun bulunmakla birlikte, içeriği daha iyi yansıtacak şekilde güncellenmesi önerilmiştir. Katılımcılar, DKAB dersinin ahlaki gelişim, sosyal beceri ve manevi destek açısından katkı sunduğunu; öğretmen-öğrenci ilişkisinin dersin etkisinde belirleyici olduğunu ifade etmiştir.
Anahtar Kelimeler
Din Eğitimi Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Branş Öğretmenleri
Kaynakça
- Altaş, Nurullah. “Öğrenci Velilerinin İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerine Karşı Tutum Düzeylerinin Dini Tutum Düzeyleriyle İlişkisi”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 45/1 (2004), 85-105.
- Arın, Ahmet. “Ortaöğretim Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretiminin Yaşam Boyu Sürdürülebilirlik Açısından Değerlendirilmesi”. Milli Eğitim Dergisi 47/217 (2018), 25-55.
- Arpacı, Mücahit. “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Yönelik Velilerin Tutumları (Diyarbakır Örneği)”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 16/29 (2014).
- Arslan, Yusuf. “Sıradanlaştırılan Felsefe Dersleri, Aşırılaştırılan Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersleri Kayıp Mı, Kazanım Mı? (2017-2018/2018-2019 Yılları Program Örnekleri)”. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi 3/2 (2019).
- Ay, Mustafa Fatih. “Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Eğitimi, Dindarlık, Ahlaki Olgunluk Ve Saldırganlık Arasındaki İlişkiler”. Milli Eğitim Dergisi 50/232 (2021), 313-334.
- Baltacı, Ali. “Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?” Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5/2 (2019), 368-388.
- Coşkun, Recai vd. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık, 10. Basım, 2019.
- Doğan, Recai - Ege, Remziye. Din Eğitimi El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları, 2021.
- Eğri, Osman. “Eğitimin Genel Amaçları Açısından Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleri”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (2003), 271-291.
- Erken, Baki. “Hukuki Temelde Türkiye’de Zorunlu Din Dersi”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Gökmen, Rabia. Lise Öğrencilerinin İnanç Gelişimini Etkileyen Faktörler (Lüleburgaz Örneği). İstanbul, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
- Gökmen, Rabia - Altaş, Nurullah. “Lise Öğrencilerinin Dini Tutum ve Davranışlarını Etkileyen Faktörler”. Talim Dergisi 6/1 (2022), 7-21.
- Hendek, Abdurrahman - Zengin, Mahmut. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerine Göre Din Dersleri -Statü, Programlar ve Çoğulculuk-. Değerler Eğitimi Merkezi, 2021.
- Hisar, Ahmet Hamdi - Özdemir, Şuayip. “Ortaokullardaki Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersi Hakkında Veli Görüşleri”. Sosyal Bilimler Araştırmaları -1. Ankara: Amasya Üniversitesi Yayınları, 2022.
- Kaymakcan, Recep vd. “Öğrencilerin Gözüyle İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Eğitimi Bölümleri Üzerine Bir Araştırma”. Değerler Eğitimi Dergisi 9/22 (2011), 103-138.
- Keskiner, Emine. “Okullardaki Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersleri Ve Sorunları”. Din Eğitimi Ve Sorunları. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2022.
- Kıral, Bilgen. “Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 15 (2020), 170-189.
- Metin, Osman - Ünal, Şükriye. “İçerik Analizi Tekniği: İletişim Bilimlerinde ve Sosyolojide Doktora Tezlerinde Kullanımı”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 22/2 (2022).
- Öcal, Mustafa. Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Din Eğitimi. İstanbul: Dergah, 2. Basım, 2017. Tosun, Cemal. Din Eğitimi Bilimine Giriş. Pegem, 2023.
- Uçar, Recep - Sayın, Gülşen. “Türkiye’de Laiklik Tartışmaları Çerçevesinde Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Derslerinin Zorunlu Hale Gelişi Ve Din Eğitimi Uygulamalarına Yansıması”. İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (2017), 269-298.
- Ulu Kalın, Özlem - Koçoğlu, Erol. “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bağımsızlık Değerine Karşı Metaforik Algıları”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 18/2 (2017), 419-434.
- Yemenici, Ahmet. “Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Diğer Dinlere Ve Mensuplarına İlişkin Yaklaşımları (Nitel Bir Çalışma)”. Toplum Bilimleri Dergisi 8/15 (2014), 153-176.
- Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, 12. Basım, 2022.
- Yıldız, İlhan. “Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersi: Zorunlu Mu Kalmalı, Yoksa Seçmeli Mi Olmalı?” TÜBAV Bilim Dergisi 2/2 (2009), 243-256.
- “Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programları”. Milli Eğitim Bakanlığı, 2018.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Sosyolojisi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Nisan 2025 |
| Kabul Tarihi | 28 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 5 Sayı: 8 |
