Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Comparative Social Media Analysis of Metropolitan Municipalities within the Framework of Public Relations Models

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 1, 144 - 179, 15.04.2025
https://doi.org/10.18094/josc.1478221

Öz

The rapid change and transformation in internet technologies, which is the most important outcome of the age, has brought many changes in communication processes. One of the fields most affected by this transformation has undoubtedly been the field of public relations. The effects of digitalisation are quite high in the public relations practices of institutions focusing on corporate success. The digitalisation in question manifests itself both in the ways of doing business of public relations and in communication with target audiences. Municipalities are the leading public institutions that tend to benefit from digital communication techniques. This study is planned to investigate how Istanbul, Ankara, Izmir, Bursa and Antalya Metropolitan Municipalities, selected as a sample, use social media for public relations purposes. The main purpose is to evaluate the posts of municipalities on X social media platform in terms of public relations models and to make a situation assessment. For this purpose, the posts made from the X official accounts of the relevant municipalities were analysed by quantitative content analysis method. Content analysis, which is widely used in social sciences, was used in the study to measure the effectiveness of communication, which represents an important part of social dynamics. The study covers Turkey's top five metropolitan municipalities in terms of population, namely Istanbul, Ankara, Izmir, Bursa and Antalya Metropolitan Municipalities. The posts on the official X accounts of these municipalities were analysed for a 60-day period from 1 January 2024 to 29 February 2024. The posts of the metropolitan municipalities were classified in accordance with the coding chart, and the posts made as reposts in the X analysis were not taken into consideration. In the study, findings on the contribution of municipalities' use of social media as a digital communication technique to public relations effectiveness are included. It has been determined that social media is used intensively in municipalities for reasons such as eliminating constraints such as time, space and cost, and enabling fast, easy and mutual communication. In the statistical evaluation made in terms of public relations models, it has been concluded that municipalities use the public information model the most and prefer the two-way symmetric model the least.

Kaynakça

  • Aşkun, İ. (1989). Kamu kuruluşlarında halkla ilişkiler. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 7(2), 25-47.
  • Aydınoğlu, A. (2006). Bir halkla ilişkiler modeli olarak duyuru: TSK brifingleri örneği. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Aziz, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri. Nobel Yayınevi.
  • Balta Peltekoğlu, F., & Demir Askeroğlu, E. (2019). Dijital halkla ilişkiler: fenomenler: dijital marka elçisi olabilir mi? Selçuk İletişim, 1044-1067. doi:10.18094
  • Bat, M., & T. Yurtseven, Ç. (2014). Sosyal medyada kurumsal kriz yönetimi: Onur air örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(3), 197-223. doi:10.19145/guifd.74720
  • Bayraktar, Ü. (2020). Belediyelerin halkla ilişkiler çalışmalarında internet kullanımı: KKTC belediyeleri web siteleri üzerine bir analiz. İletişim Kuram Ve Araştırma Dergisi, 2020(51), s. 20-56.
  • Berelson, B. (1952). Content analysis in communication research. Stratford Press.
  • Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Siyasal Kitabevi.
  • Büdün Aydın, E. (2023). 'Yeni'odağında medya ve halkla ilişkiler ekosistemi. E. Büdün Aydın içinde, Yeni Medya ve Halkla İlişkiler Kavramsal Çerçeve ve Uygulama Örnekleriyle (s. 13). Nobel Yayınevi.
  • Cheng, J. (2019, Mayıs). Social media and public relations. Stamford International University: https://www.researchgate.net/publication/341070405_Social_media_and_Public_Relations adresinden alındı.
  • Çalışır, G. (2015). Halkla ilişkiler uygulaması olarak belediyelerde sosyal ağların kullanımı. Çağdaş Yerel Yönetimler, 24(4), s. 59-93.
  • Durusoy, H. (2018). İki yönlü simetrik iletişim çerçevesinden Kadıköy ve Datça belediyeleri twitter kullanımı. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), s. 615-644.
  • Ertürk, K., & Berkman, A. (2016). Corporate governance as a communication policy in two-way symmetrical public relations model. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 61-73.
  • Geçikli, F. (2016). Halkla ilişkiler ve iletişim (4 b.). Beta Yayınevi.
  • Göksel, A., & Yurdakul, B. (2010). Temel halkla ilişkiler bilgileri (1 b.). İzmir: Ege Üniversitesi Basım Evi. Grunig, E., & Hunt, T. (1984). Managing public relations. New York: Wadsworth/Thomson Learning.
  • Grunig, J. (1976). Organizations and publics relations: testing a communication theory. Journalism Monographs, 1-59.
  • Grunig, J. (1984). Organizations, Environments, and Models of Public Relations. Public Relations Research & Education, 1(1), 6-29.
  • Grunig, J., Grunig, L., Sriramesh, K., Huang, Y., & Lyra, A. (1995). Models of public relations in an international setting. Journal of Public Relations Research, 7(3), 163-186. doi:10.1207/s1532754xjprr0703_01
  • Hepkul, A. (2002). Bir sosyal bilim araştırma yöntemi olarak içerik analizi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-12.
  • Karahan, Z. (2014). İşletmelerde halkla ilişkiler. Marmara İletişim Dergisi, 8(8), 281-297.
  • Kaygısız, Ü., & Sarı, S. (2015). Belediyelerin sosyal medya kullanımı: Burdur Belediyesi ve Burdur ilçe belediyeleri üzerine bir araştırma. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(2), s. 309-317.
  • Kent, M., & Li, C. (2020). Toward a normative social media theory for public relations. Public Relations Review, 46(1).
  • Kent, M., & Taylor, M. (1998). Building dialogic relationships through the world wide web. Public Relations Review., 24(3), s. 321-334.
  • Kleinmann, C. (2024, Mayıs 15). Ethics &The public relations models: Public information model. https://archive.pagecentertraining.psu.edu/public-relations-ethics/core-ethical-principles/lesson-2-sample-title/ethics-the-public-relations-models-public-information-model/#:~:text=The%20public%20information%20model%20introduces,accurate%20information%20 adresinden alındı.
  • Koçyiğit, M. (2017). Dijital halkla ilişkiler ve online kurumsal itibar yönetimi (1 b.). Eğitim Yayınevi.
  • Küçükşen, M., & Firidin, E. (2021). Büyükşehir belediyeleri ve sosyal medya kullanım etkinliği: Trabzon Büyükşehir Belediyesi’nin twitter kullanımına ilişkin bir analiz. Giresun Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 7(3), s. 491-514.
  • Laskin, A. (2009). The evolation of models of public relaitons: An outsider's perspective. Journal Of Communication Management, 13(1), 37-54. doi:10.1108/13632540910931382
  • Lattimore, D., Baskin, O., Heiman, S. T., & Toth, E. L. (2013). Public relations the profession & practise. Mc Graw Hill.
  • Metin, O., & Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), s. 273-294.
  • Neuman, L. W. (2007). Basics of social research qualitative and quantitative approaches. Boston: Pearson Education.
  • Özdemir Kuşku, E. (2019). Bir sosyal medya haber alma ağı olarak Twitter'ın geleneksel medyada gündem oluşturma gücü: Gazete haberlerine yönelik bir analiz. The Journal of International Social Research, 12, s. 915-928.
  • Peltekoğlu, F. (2016). Halkla ilişkiler nedir? (9 b.). Beta Yayınevi.
  • Prsa. (2024, Mart 16). Prsa. https://www.prsa.org/prssa/about-prssa/learn-about-pr#:~:text=Public%20relations%2C%20as%20defined%20by,the%20way%20an%20organization%20 adresinden alındı.
  • Selvi, Ö., Özkan, O., & Yıldız, S. K. (2023). Halkla ilişkiler uygulaması olarak sosyal medyanın kullanımı: Yahşihan Belediyesi örneği. Orta Karadeniz İletişim Çalışmaları Dergisi, 8(2), s. 145-164.
  • Silfwer, j. (2022). 3 pr approaches: Excellence, rhetorical and critical. Doctor spin/ The pr blog. https://doctorspin.net/pr-approaches/ adresinden alındı.
  • Staff, E. (2021, Kasım 01). The 4 models of public relations. https://everything-pr.com/the-4-models-of-public-relations/#:~:text=A%20two%2Dway%20asymmetric%20public,the%20messages%20sent%20to%20them adresinden alındı.
  • Şenyurt, G. (2016). Belediyelerin halkla ilişkiler uygulamalarında internetin ve sosyal medyanın kullanımı:Konya merkez ilçe belediyeleri üzerine bir inceleme. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(1), s. 44-67.
  • Tarhan, A. (2013). Halkla ilişkilerde tanıma ve tanıtma aracı olarak internet: Belediyelerin web sayfaları üzerine bir analiz. Selçuk İletişim, 4(4), s. 795.
  • Theaker, A. (2005). The handbook of public relations. Routledge.
  • Tüik. (2024, Mart 10). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2023-49684 adresinden alındı.
  • UKEssays.(2017, Mayıs 17). The public information model. https://www.ukessays.com/essays/media/the-public-information-model-media-essay.php?vref=1 adresinden alındı.
  • Yeşildal, A. (2019). Sosyal medya, yerel yönetimler ve katılımcı yönetim: Bilgi çağında belediyeler için yeni stratejiler. İnsan ve İnsan, 6(22), s. 883-902.

Halkla İlişkiler Modelleri Çerçevesinde Büyükşehir Belediyelerinin Karşılaştırmalı Sosyal Medya Analizi

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 1, 144 - 179, 15.04.2025
https://doi.org/10.18094/josc.1478221

Öz

Çağın en önemli getirisi olan internet teknolojilerindeki hızlı değişim ve dönüşüm, iletişim süreçlerinde de pek çok değişimi beraberinde getirmiştir. Bu dönüşümden en çok etkilenen alanlardan birisi de kuşkusuz halkla ilişkiler alanı olmuştur. Kurumsal başarıya odaklanan kurumların halkla ilişkiler pratiklerinde de dijitalleşmenin etkileri oldukça fazladır. Söz konusu dijitalleşme gerek halkla ilişkilerin iş yapma biçimlerinde gerek hedef kitlelerle kurulan iletişimde kendini göstermektedir. Dijital iletişim tekniklerinden faydalanma eğiliminde olan kamu kurumlarının başında ise belediyeler gelmektedir. Bu çalışma, örneklem olarak seçilen İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya Büyükşehir Belediyelerinin sosyal medyayı halkla ilişkiler amacıyla nasıl kullandıklarını sorgulamak üzerine planlanmıştır. Temel amaç, belediyelerin X sosyal medya platformundaki paylaşımlarını halkla ilişkiler modelleri açısından değerlendirmek ve bir durum tespiti yapmaktır. Bu amaçla ilgili belediyelerin X resmi hesaplarından yapılan paylaşımlar niceliksel içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Sosyal bilimlerde yaygın olarak kullanılan içerik analizi çalışmada, toplumsal dinamiklerin önemli bir bölümünü temsil eden iletişim etkinliğini ölçmek amacıyla kullanılmıştır. Araştırma, Türkiye’nin nüfus açısından ilk beş büyükşehir belediyesi olan İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya Büyükşehir Belediyelerini kapsamaktadır. Bu belediyelerin resmi X hesaplarındaki paylaşımlar 1 Ocak 2024 ile 29 Şubat 2024 tarihlerini kapsayan 60 günlük bir süre için analiz edilmiştir. Büyükşehir belediyelerinin paylaşımları kodlama cetveline uygun olarak sınıflandırılmış, X analizinde repost olarak yapılan paylaşımlar değerlendirmeye alınmamıştır. Araştırmada belediyelerin sosyal medyayı bir dijital iletişim tekniği olarak kullanmalarının halkla ilişkiler etkinliğine olan katkılarına yönelik bulgulara yer verilmiştir. Sosyal medyanın zaman, mekan ve maliyet gibi unsurlarda kısıtları ortadan kaldırması, hızlı, kolay ve karşılıklı iletişime olanak tanıması gibi nedenlerle belediyelerde oldukça yoğun şekilde kullanıldığı belirlenmiştir. Halkla ilişkiler modelleri açısından yapılan istatistiksel değerlendirmede, belediyelerin yaptıkları paylaşımlar neticesinde en fazla kamuoyunu bilgilendirme modelini kullandığı en az ise iki yönlü simetrik modeli tercih ettiği sonucuna varılmıştır.

Etik Beyan

Çalışmadaki araştırma insan ve hayvan üzerine yapılmamıştır. Bu sebeple Etik kurul onayına gerek yoktur.

Kaynakça

  • Aşkun, İ. (1989). Kamu kuruluşlarında halkla ilişkiler. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 7(2), 25-47.
  • Aydınoğlu, A. (2006). Bir halkla ilişkiler modeli olarak duyuru: TSK brifingleri örneği. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Aziz, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri. Nobel Yayınevi.
  • Balta Peltekoğlu, F., & Demir Askeroğlu, E. (2019). Dijital halkla ilişkiler: fenomenler: dijital marka elçisi olabilir mi? Selçuk İletişim, 1044-1067. doi:10.18094
  • Bat, M., & T. Yurtseven, Ç. (2014). Sosyal medyada kurumsal kriz yönetimi: Onur air örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(3), 197-223. doi:10.19145/guifd.74720
  • Bayraktar, Ü. (2020). Belediyelerin halkla ilişkiler çalışmalarında internet kullanımı: KKTC belediyeleri web siteleri üzerine bir analiz. İletişim Kuram Ve Araştırma Dergisi, 2020(51), s. 20-56.
  • Berelson, B. (1952). Content analysis in communication research. Stratford Press.
  • Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Siyasal Kitabevi.
  • Büdün Aydın, E. (2023). 'Yeni'odağında medya ve halkla ilişkiler ekosistemi. E. Büdün Aydın içinde, Yeni Medya ve Halkla İlişkiler Kavramsal Çerçeve ve Uygulama Örnekleriyle (s. 13). Nobel Yayınevi.
  • Cheng, J. (2019, Mayıs). Social media and public relations. Stamford International University: https://www.researchgate.net/publication/341070405_Social_media_and_Public_Relations adresinden alındı.
  • Çalışır, G. (2015). Halkla ilişkiler uygulaması olarak belediyelerde sosyal ağların kullanımı. Çağdaş Yerel Yönetimler, 24(4), s. 59-93.
  • Durusoy, H. (2018). İki yönlü simetrik iletişim çerçevesinden Kadıköy ve Datça belediyeleri twitter kullanımı. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), s. 615-644.
  • Ertürk, K., & Berkman, A. (2016). Corporate governance as a communication policy in two-way symmetrical public relations model. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 61-73.
  • Geçikli, F. (2016). Halkla ilişkiler ve iletişim (4 b.). Beta Yayınevi.
  • Göksel, A., & Yurdakul, B. (2010). Temel halkla ilişkiler bilgileri (1 b.). İzmir: Ege Üniversitesi Basım Evi. Grunig, E., & Hunt, T. (1984). Managing public relations. New York: Wadsworth/Thomson Learning.
  • Grunig, J. (1976). Organizations and publics relations: testing a communication theory. Journalism Monographs, 1-59.
  • Grunig, J. (1984). Organizations, Environments, and Models of Public Relations. Public Relations Research & Education, 1(1), 6-29.
  • Grunig, J., Grunig, L., Sriramesh, K., Huang, Y., & Lyra, A. (1995). Models of public relations in an international setting. Journal of Public Relations Research, 7(3), 163-186. doi:10.1207/s1532754xjprr0703_01
  • Hepkul, A. (2002). Bir sosyal bilim araştırma yöntemi olarak içerik analizi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-12.
  • Karahan, Z. (2014). İşletmelerde halkla ilişkiler. Marmara İletişim Dergisi, 8(8), 281-297.
  • Kaygısız, Ü., & Sarı, S. (2015). Belediyelerin sosyal medya kullanımı: Burdur Belediyesi ve Burdur ilçe belediyeleri üzerine bir araştırma. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(2), s. 309-317.
  • Kent, M., & Li, C. (2020). Toward a normative social media theory for public relations. Public Relations Review, 46(1).
  • Kent, M., & Taylor, M. (1998). Building dialogic relationships through the world wide web. Public Relations Review., 24(3), s. 321-334.
  • Kleinmann, C. (2024, Mayıs 15). Ethics &The public relations models: Public information model. https://archive.pagecentertraining.psu.edu/public-relations-ethics/core-ethical-principles/lesson-2-sample-title/ethics-the-public-relations-models-public-information-model/#:~:text=The%20public%20information%20model%20introduces,accurate%20information%20 adresinden alındı.
  • Koçyiğit, M. (2017). Dijital halkla ilişkiler ve online kurumsal itibar yönetimi (1 b.). Eğitim Yayınevi.
  • Küçükşen, M., & Firidin, E. (2021). Büyükşehir belediyeleri ve sosyal medya kullanım etkinliği: Trabzon Büyükşehir Belediyesi’nin twitter kullanımına ilişkin bir analiz. Giresun Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 7(3), s. 491-514.
  • Laskin, A. (2009). The evolation of models of public relaitons: An outsider's perspective. Journal Of Communication Management, 13(1), 37-54. doi:10.1108/13632540910931382
  • Lattimore, D., Baskin, O., Heiman, S. T., & Toth, E. L. (2013). Public relations the profession & practise. Mc Graw Hill.
  • Metin, O., & Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), s. 273-294.
  • Neuman, L. W. (2007). Basics of social research qualitative and quantitative approaches. Boston: Pearson Education.
  • Özdemir Kuşku, E. (2019). Bir sosyal medya haber alma ağı olarak Twitter'ın geleneksel medyada gündem oluşturma gücü: Gazete haberlerine yönelik bir analiz. The Journal of International Social Research, 12, s. 915-928.
  • Peltekoğlu, F. (2016). Halkla ilişkiler nedir? (9 b.). Beta Yayınevi.
  • Prsa. (2024, Mart 16). Prsa. https://www.prsa.org/prssa/about-prssa/learn-about-pr#:~:text=Public%20relations%2C%20as%20defined%20by,the%20way%20an%20organization%20 adresinden alındı.
  • Selvi, Ö., Özkan, O., & Yıldız, S. K. (2023). Halkla ilişkiler uygulaması olarak sosyal medyanın kullanımı: Yahşihan Belediyesi örneği. Orta Karadeniz İletişim Çalışmaları Dergisi, 8(2), s. 145-164.
  • Silfwer, j. (2022). 3 pr approaches: Excellence, rhetorical and critical. Doctor spin/ The pr blog. https://doctorspin.net/pr-approaches/ adresinden alındı.
  • Staff, E. (2021, Kasım 01). The 4 models of public relations. https://everything-pr.com/the-4-models-of-public-relations/#:~:text=A%20two%2Dway%20asymmetric%20public,the%20messages%20sent%20to%20them adresinden alındı.
  • Şenyurt, G. (2016). Belediyelerin halkla ilişkiler uygulamalarında internetin ve sosyal medyanın kullanımı:Konya merkez ilçe belediyeleri üzerine bir inceleme. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(1), s. 44-67.
  • Tarhan, A. (2013). Halkla ilişkilerde tanıma ve tanıtma aracı olarak internet: Belediyelerin web sayfaları üzerine bir analiz. Selçuk İletişim, 4(4), s. 795.
  • Theaker, A. (2005). The handbook of public relations. Routledge.
  • Tüik. (2024, Mart 10). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2023-49684 adresinden alındı.
  • UKEssays.(2017, Mayıs 17). The public information model. https://www.ukessays.com/essays/media/the-public-information-model-media-essay.php?vref=1 adresinden alındı.
  • Yeşildal, A. (2019). Sosyal medya, yerel yönetimler ve katılımcı yönetim: Bilgi çağında belediyeler için yeni stratejiler. İnsan ve İnsan, 6(22), s. 883-902.
Toplam 42 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İletişim ve Medya Çalışmaları (Diğer), Halkla İlişkiler
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Ahmet Aydın 0000-0003-2215-9226

Yayımlanma Tarihi 15 Nisan 2025
Gönderilme Tarihi 3 Mayıs 2024
Kabul Tarihi 18 Şubat 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 18 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Aydın, A. (2025). Halkla İlişkiler Modelleri Çerçevesinde Büyükşehir Belediyelerinin Karşılaştırmalı Sosyal Medya Analizi. Selçuk İletişim, 18(1), 144-179. https://doi.org/10.18094/josc.1478221