Hazırlık Programlarındaki Öğretim Elemanlarının Takım Çalışması Algılarıyla Örgütsel Dışlanma Düzeyleri Arasındaki İlişki
Öz
Bu araştırmada, yabancı dil hazırlık programında görev yapan öğretim elemanlarının takım çalışması algısı ile dışlanmışlık algısı düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi, İstanbul ilindeki 4 devlet ve 7 vakıf üniversitesinin yabancı dil hazırlık programlarında görev yapmakta olan öğretim elemanlarından oluşmaktadır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplamada, Takım Algısı Ölçeği ve Örgütsel Dışlanma Ölçeği kullanılmıştır. İlk olarak katılımcılardan 36 kişilik bir gruba ön test ve son test uygulaması ile iki ölçeğin yükseköğretim düzeyinde güvenirlik çalışması yapılmıştır. Ardından araştırmaya katılmaya gönüllü olan 215 katılımcıya her iki ölçek uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, ölçeklerin güvenilirlikleri Cronbach Alfa Testi ile ölçülmüştür, normallik testleri Kolmogorov-Smirnov Testi ile yapılmıştır, ölçek ortalama puanları normal bir dağılım göstermediği için non-parametrik Spearman Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretim elemanlarının takım çalışması algısı düzeylerinin yüksek, örgütsel dışlanma algısı düzeylerinin ise düşük olduğu tespit edilmiştir. Öğretim elemanlarının takım çalışması algıları ile örgütsel dışlanma algısı düzeyleri arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgulara dayanarak, öğretim elemanlarının takım çalışması algısı yükseldikçe, örgütsel dışlanma düzeyinde düşüş olabileceği söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
Öğretim Elemanları Üniversite Hazırlık Birimi Takım Çalışması Örgütsel Dışlanma Takım Algısı
Kaynakça
- Abaslı, K. (2018). Örgütsel dışlanma, işe yabancılaşma ve örgütsel sinizm ilişkisine yönelik öğretmen görüşleri [Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Alpar, R. (2020). Uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik. Detay Yayıncılık.
- Altan, S. (2018). Örgütsel yapıya bağlı stres kaynakları ve örgütsel stresin neden olduğu başlıca sorunlar. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 137-158.
- Artar, M., Adıgüzel, Z. ve Erdil, O. (2019). Örgütlerde yöneticiye duyulan güvenin, psikolojik sözleşme ihlali, örgütsel dışlanma ve iş tatmini arasındaki ilişkilerin incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(3), 1417-1432.
- Atılgan, H., Demirtaş, H., Aksu, M. ve Silman, F. (2010). İlköğretim okul yöneticilerine yönelik takım algısı ölçeği geliştirme çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 11(2), 20-44.
- Banki, S. (2012). How much or how many? Partial ostracism and its consequences [Doctoral dissertation]. University of Toronto. https://utoronto.scholaris.ca/server/api/core/bitstreams/e0823b7f-d139-4e2f-a1da-e957c8c6b313/content
- Chung, Y. W., & Yang, J. Y. (2017). The mediating effects of organization based self-esteem for the relationship between workplace ostracism and workplace behaviors. Baltic Journal Of Management, 12(2), 1-26.
- Çalışkan, A. ve Pekkan, N. Ü. (2020). Örgütsel dışlanma: Bir ölçek uyarlama çalışması. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 51-60. https://doi.org/10.29131/uiibd.736413
- Çetin, M. ve Yaman, E. (2004). Kaliteli okulda etkin yönetim anlayışının bir göstergesi: Takım çalışmaları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(19), 43-54.
- Demirci, M. K., Develioğlu, K., Özler, H. ve Özenli, S. (2006). Örgütsel kültür ve takım çalışması uygulamaları arasındaki ilişki: Ampirik bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 151-169.
- Dotan-Eliaz, O., Sommer, K. L., & Rubin, Y. S. (2009). Multilingual groups: Effects of linguistic ostracism on felt rejection and anger, coworker attraction, perceived team potency, and creative performance. Basic and Applied Social Psychology, 31(4), 363-375.
- Dönmez, H. (2018). Tekirdağ’da görev yapan öğretmenlerin örgütsel dışlanma düzeyi [Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Erdemli, Ö. ve Kurum, G. (2021). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin gözünden okulda dışlanma: Nedenleri ve sonuçları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(2), 350-368.
- Ertürk, G. (2007). Takım liderliği ve bunun takım motivasyonuna etkisi [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Esmer, Y., Şaylan, O. ve Yüksel, M. (2018). Örgütsel dışlanma: Kavramsal bir araştırma. G. S. Özeren ve M. Ş. Güneş (Eds.), Şiddet ve sosyal zorlanmalar (ss. 87-99) içinde. Hegem Yayınları.
- Halis, M. ve Demirel, Y. (2016). Sosyal desteğin örgütsel soyutlama (Dışlanma) üzerine etkisi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Ocak (11), 318-335.
- Hitlan, R. T., Cliffton, R. S., & Desoto, M. C. (2006). Perceived exclusion in the workplace: The moderating effects of gender on work- related attitudes and psychological health. North Amerıcan Journal Of Psychology, 8(2), 217-235.
- Hitlan, R. T., & Noel, J. (2009). The influence of workplace exclusion and personality on counterproductive work behaviours: An interactionist perspective. European Journal of Work and Organizational Psychology, 18(4), 477–502.
- Hitlan, R. T., Zárate, M.A, Kelly, K. M., & Catherine DeSoto, M. (2016). Linguistic ostracism causes prejudice: Support for a serial mediation effect. The Journal of Social Psychology, 156(4), 422-436. https://doi.org/10.1080/00224545.2015.1119668
- Hoşgörür, T. (2020). Takım liderliği. K. Yılmaz (Ed.), Liderlik: Kuram-araştırma-uygulama (ss.721-739) içinde. Pegem Akademi Yayıncılık.
- Howard, M. C., Cogswell, J. E., & Smith, M. B. (2019). The antecedents and outcomes of workplace ostracism: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology. Advance online publication, 105(6), 577-596. http://dx.doi.org/10.1037/apl0000453
- Kamalı, S. ve Kıral, B. (2023). Eğitim örgütlerinde dışlanma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(1), 172-186. doi:10.33206/mjss.1170906
- Katzenbach, J. R. & Smith, D. K. (2005). The discipline of teams. Harvard Business Review, 83(7), 162-171.
- Kaya, Ç., Ataman, G., & Yener Aydın, B. (2017). Workplace ostracism and work engagement: The moderating role of neuroticism. International Journal of Business and Management, 5(2), 17-28. 10.20472/BM.2017.5.2.002
- Koçel, T. (2020). İşletme yöneticiliği. Beta Basım.
- Kozlowski, S. W. J & Ilgen, D.R. (2006). Enhancing the effectiveness of work groups and teams. Psychological Science in the Public Interest, 7(3), 77-124.
- Kumral, T. (2017). İşyeri nezaketsizliği ve örgütsel sessizlik ilişkisinde örgütsel dışlanmanın aracı rolü [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Liu, H., & Xia, H. (2016). Workplace ostracism: A review and directions for future research. Journal of Human Resource and Sustainability Studies, (3), 197-201.
- O’Reilly, J., & Robinson, S. L. (2009). The negative ımpact of ostracism on thwarted belongingness and workplace contributions. Academy of Management Proceedings, 2009(1), 1-7.
- Pehlivan, İ. (1991). Örgütsel stres kaynakları ve verimlilik. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(2), 791-802.
- Robinson S. L., O’Reilly J., & Wang W. (2013). Invisible at work: An integrated model of workplace ostracism. J. Manag. 39(1), 203–231.
- Şimşek, M., Çelik, A. ve Akgemci, T. (2015). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış. Eğitim Yayınevi.
- Tekin, D. (2007). İlköğretim okullarında yöneticilerin takım kurma ve yönetebilme yeterliği (Sakarya İli Örneği) [Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Tutar, H., Başpınar, N., & Güler, S. (2021). A Phenomenological study on the antecedents and consequences of organizational ostracism. Journal of Qualitative Research in Education, 28, 331- 350. htpps://doi:10.14689/enad.28.14
- Yüksek Öğretim Kurulu. (2022). Üniversite izleme ve değerlendirme genel raporu- 2021. Yüksek Öğretim Kurulu. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/2022/universite-izleme-ve-degerlendirme-genel-raporu-2021.pdf
- Yüksek Öğretim Kurulu. (2021). Vakıf yükseköğretim kurumları raporu. Yüksek Öğretim Kurulu. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/2021/vakif-yuksekogretim-kurumlari-raporu-2021.pdf
- Yıldırım, E. ve Akın, M. (2018). Örgütlerde dışlanma, sinizm ve pozitif-negatif duygusallık arasındaki ilişkiler: Pozitif ve negatif duygusallığın aracılık rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(2), 427-449.
- Yılmaz, Ö. ve Akgün, N. (2019). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel dışlanma ve örgütsel uyum algıları arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1147-1159.
The Relationship Between Teamwork Perceptions and Organizational Ostracism Levels of Instructors in Preparatory Programs
Öz
In this study, the relationship between the perception of teamwork and the perception of ostracism of the instructors working in the foreign language preparatory programs was examined. Relational survey method was used in the research. Team Perception Scale and Organizational Ostracism Scale were used to collect data. First, the reliability study of two scales at the higher education level was conducted with a group of 36 people with pre-test and post-test application. Then, both scales were applied to 215 participants who volunteered to participate in the research. The reliability of the scales was measured with the Cronbach-alpha Test, normality tests were performed with the Kolmogorov-Smirnov Test, and the non-parametric Spearman correlation coefficient was used since the scale mean scores did not show a normal distribution. As a result of the research, it was determined that the teamwork perception levels of the instructors were high and the organizational ostracism perception levels were low. It has been concluded that there is a negative and significant relationship between the teamwork perceptions of the instructors and their levels of organizational ostracism. It can be said that as the teamwork perception of the instructors increases, the level of organizational ostracism may decrease.
Anahtar Kelimeler
Instructors University preparatory unit Team work Organizational ostracism Team perception
Kaynakça
- Abaslı, K. (2018). Örgütsel dışlanma, işe yabancılaşma ve örgütsel sinizm ilişkisine yönelik öğretmen görüşleri [Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Alpar, R. (2020). Uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik. Detay Yayıncılık.
- Altan, S. (2018). Örgütsel yapıya bağlı stres kaynakları ve örgütsel stresin neden olduğu başlıca sorunlar. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 137-158.
- Artar, M., Adıgüzel, Z. ve Erdil, O. (2019). Örgütlerde yöneticiye duyulan güvenin, psikolojik sözleşme ihlali, örgütsel dışlanma ve iş tatmini arasındaki ilişkilerin incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(3), 1417-1432.
- Atılgan, H., Demirtaş, H., Aksu, M. ve Silman, F. (2010). İlköğretim okul yöneticilerine yönelik takım algısı ölçeği geliştirme çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 11(2), 20-44.
- Banki, S. (2012). How much or how many? Partial ostracism and its consequences [Doctoral dissertation]. University of Toronto. https://utoronto.scholaris.ca/server/api/core/bitstreams/e0823b7f-d139-4e2f-a1da-e957c8c6b313/content
- Chung, Y. W., & Yang, J. Y. (2017). The mediating effects of organization based self-esteem for the relationship between workplace ostracism and workplace behaviors. Baltic Journal Of Management, 12(2), 1-26.
- Çalışkan, A. ve Pekkan, N. Ü. (2020). Örgütsel dışlanma: Bir ölçek uyarlama çalışması. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 51-60. https://doi.org/10.29131/uiibd.736413
- Çetin, M. ve Yaman, E. (2004). Kaliteli okulda etkin yönetim anlayışının bir göstergesi: Takım çalışmaları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(19), 43-54.
- Demirci, M. K., Develioğlu, K., Özler, H. ve Özenli, S. (2006). Örgütsel kültür ve takım çalışması uygulamaları arasındaki ilişki: Ampirik bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 151-169.
- Dotan-Eliaz, O., Sommer, K. L., & Rubin, Y. S. (2009). Multilingual groups: Effects of linguistic ostracism on felt rejection and anger, coworker attraction, perceived team potency, and creative performance. Basic and Applied Social Psychology, 31(4), 363-375.
- Dönmez, H. (2018). Tekirdağ’da görev yapan öğretmenlerin örgütsel dışlanma düzeyi [Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Erdemli, Ö. ve Kurum, G. (2021). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin gözünden okulda dışlanma: Nedenleri ve sonuçları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(2), 350-368.
- Ertürk, G. (2007). Takım liderliği ve bunun takım motivasyonuna etkisi [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Esmer, Y., Şaylan, O. ve Yüksel, M. (2018). Örgütsel dışlanma: Kavramsal bir araştırma. G. S. Özeren ve M. Ş. Güneş (Eds.), Şiddet ve sosyal zorlanmalar (ss. 87-99) içinde. Hegem Yayınları.
- Halis, M. ve Demirel, Y. (2016). Sosyal desteğin örgütsel soyutlama (Dışlanma) üzerine etkisi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Ocak (11), 318-335.
- Hitlan, R. T., Cliffton, R. S., & Desoto, M. C. (2006). Perceived exclusion in the workplace: The moderating effects of gender on work- related attitudes and psychological health. North Amerıcan Journal Of Psychology, 8(2), 217-235.
- Hitlan, R. T., & Noel, J. (2009). The influence of workplace exclusion and personality on counterproductive work behaviours: An interactionist perspective. European Journal of Work and Organizational Psychology, 18(4), 477–502.
- Hitlan, R. T., Zárate, M.A, Kelly, K. M., & Catherine DeSoto, M. (2016). Linguistic ostracism causes prejudice: Support for a serial mediation effect. The Journal of Social Psychology, 156(4), 422-436. https://doi.org/10.1080/00224545.2015.1119668
- Hoşgörür, T. (2020). Takım liderliği. K. Yılmaz (Ed.), Liderlik: Kuram-araştırma-uygulama (ss.721-739) içinde. Pegem Akademi Yayıncılık.
- Howard, M. C., Cogswell, J. E., & Smith, M. B. (2019). The antecedents and outcomes of workplace ostracism: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology. Advance online publication, 105(6), 577-596. http://dx.doi.org/10.1037/apl0000453
- Kamalı, S. ve Kıral, B. (2023). Eğitim örgütlerinde dışlanma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(1), 172-186. doi:10.33206/mjss.1170906
- Katzenbach, J. R. & Smith, D. K. (2005). The discipline of teams. Harvard Business Review, 83(7), 162-171.
- Kaya, Ç., Ataman, G., & Yener Aydın, B. (2017). Workplace ostracism and work engagement: The moderating role of neuroticism. International Journal of Business and Management, 5(2), 17-28. 10.20472/BM.2017.5.2.002
- Koçel, T. (2020). İşletme yöneticiliği. Beta Basım.
- Kozlowski, S. W. J & Ilgen, D.R. (2006). Enhancing the effectiveness of work groups and teams. Psychological Science in the Public Interest, 7(3), 77-124.
- Kumral, T. (2017). İşyeri nezaketsizliği ve örgütsel sessizlik ilişkisinde örgütsel dışlanmanın aracı rolü [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Liu, H., & Xia, H. (2016). Workplace ostracism: A review and directions for future research. Journal of Human Resource and Sustainability Studies, (3), 197-201.
- O’Reilly, J., & Robinson, S. L. (2009). The negative ımpact of ostracism on thwarted belongingness and workplace contributions. Academy of Management Proceedings, 2009(1), 1-7.
- Pehlivan, İ. (1991). Örgütsel stres kaynakları ve verimlilik. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(2), 791-802.
- Robinson S. L., O’Reilly J., & Wang W. (2013). Invisible at work: An integrated model of workplace ostracism. J. Manag. 39(1), 203–231.
- Şimşek, M., Çelik, A. ve Akgemci, T. (2015). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış. Eğitim Yayınevi.
- Tekin, D. (2007). İlköğretim okullarında yöneticilerin takım kurma ve yönetebilme yeterliği (Sakarya İli Örneği) [Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
- Tutar, H., Başpınar, N., & Güler, S. (2021). A Phenomenological study on the antecedents and consequences of organizational ostracism. Journal of Qualitative Research in Education, 28, 331- 350. htpps://doi:10.14689/enad.28.14
- Yüksek Öğretim Kurulu. (2022). Üniversite izleme ve değerlendirme genel raporu- 2021. Yüksek Öğretim Kurulu. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/2022/universite-izleme-ve-degerlendirme-genel-raporu-2021.pdf
- Yüksek Öğretim Kurulu. (2021). Vakıf yükseköğretim kurumları raporu. Yüksek Öğretim Kurulu. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/2021/vakif-yuksekogretim-kurumlari-raporu-2021.pdf
- Yıldırım, E. ve Akın, M. (2018). Örgütlerde dışlanma, sinizm ve pozitif-negatif duygusallık arasındaki ilişkiler: Pozitif ve negatif duygusallığın aracılık rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(2), 427-449.
- Yılmaz, Ö. ve Akgün, N. (2019). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel dışlanma ve örgütsel uyum algıları arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1147-1159.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Eğitim Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Mayıs 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 8 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 26 Sayı: 2 |
