Öz
İnternet teknolojinin etkisiyle çağımızın önemli sorunlarından birisi dezenformasyondur. Yanlış enformasyonlar, sahte haberler veya saçmalıklar yoluyla gerçekler gizlenmekte veya gerçeği yansıtmayan inançlar toplum tarafından benimsenmektedir. Bunlar dezenformasyonun oluşmasının kaynaklarıdır, ama dezenformasyonun yayılımı için söz konusu kaynakların tüketilmesi gereklidir. Son yıllarda epistemik baloncuklar ya da yankı odaları gibi sosyal medya yapılarının dezenformasyon tüketimini mümkün hale getirdiğine dikkat çekilmektedir. Kişilerin kendi eğilimlerinin sonucunda oluşan bu yapılar enformasyonlara filtre uygulayarak karşıt düşünce ya da delilleri kısıtlar. Bundan dolayı, kişilerin herhangi bir konuda verdiği yargılar kısıtlı enformasyona dayanmakta, hatta bazen tamamen yanıltıcı enformasyonlardan destek almaktadır. O halde, böyle yapıların içerisindeki kişilerin yargıları epistemik anlamda kusurludur. Çalışmanın amacı dezenformasyonun yayılımına hizmet eden sosyal medya yapılarının işleyiş şeklini inceleyerek, bu yapıların içerisindeki öznelerin epistemik sorumluluk bakımından değerlendirmesini yapmaktır. Çalışmanın sonucunda, inanç oluşturmak için bazı normların ihlalinin veya cehaletin gelişmesine katkı sağlamanın epistemik suç olduğu ve epistemik suçu entelektüel bir kültür olarak kabul etmenin dezenformasyonla baş edebilmek için önemli olduğu ileri sürülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Enformasyon Yanıltıcı Delil Epistemik Baloncuklar Yankı Odaları Epistemik Sorumluluk
Kaynakça
- Açıkalın, Ş. N. ve Sarı, E. (2021). Post-Truth ve Dijital Diplomasi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(4), 1689-1701.
- Açıkalın, Ş. N. ve Canbey, M. (2022). Post-Truth Bağlamda Sosyal Medya, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 57, 1-11.
- Bonjour, L. (2010). Epistemology. Plymouth: Rowman and Littlefield Publishers.
- Cassam, Q. (2021). Bullshit, Post-truth, and Propaganda. E. Edenberg and M. Hannon (Ed.), Political Epistemology içinde (49-63). New York: Oxford University Press.
- Clark, C. J. and Winegard B. M. (2020). Tribalism in War and Peace: The Nature and Evolution of Ideological Epistemology and Its Significance for Modern Social Science. Psychological Inquiry 31(1), 1-22.
- Feldman, R. and Conee, E. (1985). Evidentialism. Philosophical Studies, 48, 15-34.
- Feldman, R. (1988). Epistemic Obligations, Philosophical Perspectives 2, 235-256.
- Flores, C. and Woodard, E. (2023). Epistemic Norms on Evidence-Gathering. Philosophical Studies 180, 2547-2571.
- Gelfert, A. (2021). What is Fake News? M. Hannon and J. Ridder (Ed.), The Routledge Handbook of Political Epistemology içinde (171-180). New York: Routledge.
- Goldman, A. I. (1979). What is Justified Belief? G. S. Pappas (Ed.) Justification and Knowledge içinde (1-23). Dordrecht: D. Reidel Publishing Company.
- Goldman, A. I. (2011). A Guide to Social Epistemology. A. I. Goldman and D. Withcomb (Ed.), Social Epistemology: Essential Readings içinde (11-37). Oxford: Oxford University Press.
- Lackey, J. (2007). Norm of Asseriton. Nous 41(4), 594-626.
- Lackey, J. (2011). Testimony: Acquiring Knowledge from Others. A. I. Goldman and D. Withcomb (Ed.), Social Epistemology: Essential Readings içinde (71-91). Oxford: Oxford University Press.
- Mackenzie A. and Bhatt I. (2020). Lies, Bullshit and Fake News: Some Epistemological Concerns. Postdigital Science and Education 2, 9-13.
- Nguyen, C. T. (2020). Echo Chambers and Epistemic Bubbles. Episteme 17 (2), 141-161.
- Pariser, E. (2011). The Filter Bubble: What the Internet Is Hidding From You. London: Penguin.
- Pritchard, D. (2016). Epistemology. New York: Palgrave Macmillian.
- Pritchard, D. (2021). Ignorance and Normativity. Philosophical Topics 49(2), 225-244.
- Ruiz, D. C. And Nilsson T. (2023). Disinformation and Echo Chambers: How Disinformation Circulates on Social Media Through Identity-Driven Controversies. Journal of Public & Marketing 42(1), 18-35.
- Santos, B. R. G. (2021). Echo Chambers, Ignorance and Domination. Social Epistemology 35(2), 109-119.
- Spohr, D. (2017). Fake News and Idelogical Polarization: Filter Bubbles and Selective Exposure On Social Media, Business Information Review 34(3), 150-160.
- Steup, M. (2008). Epistemology in the Twentieth Century. D. Moran (Ed.), The Routledge Companion to Twentieth Century Philosophy içinde (469-521). New York: Routledge.
- Watson, J. C. (2016). Filter Bubbles and the Public Use of Reason: Applying Epistemology to the Newsfeed. F. Scalambrino (Ed.), Social Epistemology and Technology: Toward Public Self-Awareness Regarding
- Tecnological Mediation içinde (47-57). London: Rowman & Littlefield. Worsnip, A. (2018). The Conflict of Evidence and Coherence. Philosophy and Phenomenological Research, XCVI (1), 3-44.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Bilgi Felsefesi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 30 Mayıs 2024 |
| Kabul Tarihi | 29 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 1 |