Araştırma Makalesi
Yıl 2025,
Sayı: 1, 135 - 158, 30.04.2025
Öz
Bu makalede Abbas Kiarostami’nin Ta’m-e Gīlās (Kirazın Tadı 1997) filminde öne çıkarılan intihar sorunu felsefî açıdan analiz edilmiştir. Filmde intiharın çeşitli bağlamlarda tartışıldığı görülmektedir. Buradan hareketle intihar etmeye karar vermiş olan Badii’nin arayışı ve bu arayış neticesinde gelişen olaylar varoluşsal bir sorun olarak değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda yaşam karşısında kayıtsızlık, kaderin insan üzerine etkisi ve ölüm teması Stoacı ve Epiküros felsefesi bağlamında yorumlanmıştır. Bununla birlikte bedenin hor görülmesi üzerine yapılan yorumlarla intihar ilişkisi değerlendirilmiş olup yaşam ve ölüm karşısında bireyin içine düştüğü kaygı ve hiçlik ele alınmıştır. Çünkü intihar aynı zamanda varoluşsal bir sorundur. Filmde intihar sorunu bir ayraç içine (epokhe) alındığı da gözlemlenmektedir. Bu çerçevede film, intihar sorununu olgusal, kültürel ve dinî içeriklerinden sıyırmak suretiyle işlemektedir. Makalede uygulanan yöntem, filmde geçen diyalogları felsefî açıdan incelemek ve filmde sergilenen yöntemin içeriğini analiz etmektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abbott, M. (2017). Abbas Kiarostami And Film-Philosophy. Edinburgh: Edinburgh University Press.
- Adler, A. (2000). Yaşama Sanatı, (K. Şipal, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
- Arslan, A. (2010). İlkçağ Felsefe Tarihi 5 Plotinus, Yeni Platonculuk ve Erken Dönem Hıristiyan Felsefesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Aurelius, A. (2012). Düşünceler. (Ş. Karadeniz, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Camus, A. (2010). Sisifos Söyleni. (T. Yücel, Çev.) İstanbul: Can Yayınları.
- Capelle, W. (1994a). Sokrates’ten Önce Felsefe (Fragmanlar-Doksograflar-I). (O. Özügül, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Capelle, W. (1994b). Sokrates’ten Önce Felsefe (Fragmanlar-Doksograflar-II). (O. Özügül, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Cicero. (2014). Devlet Üzerine. (C. C. Çevik, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
- Cioran, E. M. (2013). Çürümenin Kitabı. (H. Bayri, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
- Cioran, E. M. (2001). Doğmuş Olmanın Sakıncası Üzerine. (K. Sarıalioğlu, Çev.). İstanbul: Gendaş Kültür Yayınları.
- Çağlıyan, Çağdaş E. (2018). “Ortak Bir Anlam Zemini Kurmaya Yönelik Bir Çaba Olarak Edmund Husserl’in Fenomenolojik Yöntemi”, Kaygı, (31), 279-298.
- Deleuze, G. (2021). Sinema II: Zaman İmge. (B. Yalım & E. Koyuncu, Çev.). İstanbul: Norgunk Yayınları.
- Dostoyevski, F. M. (2014). Ecinniler. (M. Beyhan, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Epiküros. (2014). Özdeyişler Mektuplar ve Aforizmalar. (G. Renas, Çev.). İstanbul: Arya Yayıncılık.
- Guthrie, W. K. C. (2011). Yunan Felsefei Tarihi-I Sokrates Öncesi İlk Filozoflar ve Pythagorasçılar. (E. Akça, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Gür, A. (2021). “Husserl Fenomenolojisinde Köprüler Kurmak”, Kaygı, 20(1): 346-367. https://doi.org/10.20981/kaygi.894362
- Heidegger, M. (2008). Varlık ve Zaman. (K. H. Ökten, Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı.
- Hidâyet, S. (2020). Diri Gömülen. (M. Kanar, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Hume, D. (2010). İntihar Üzerine. (D. B. Kılınç, Çev.). Felsefe Yazın Dergisi 6/15, 47-50.
- Husserl, E. (2003). Fenomenoloji Üzerine Beş Ders. (H. Tepe, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Jones, W. T. (2006). Klasik Düşünce: Batı Felsefesi Tarihi. (H. Ünler, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Kant, I. (2002). Ahlâk Metafiziğinin Temellendirilmesi. (İ. Kuçuradi, Çev.). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
- Kenny, A. (2017). Batı Felsefesinin Yeni Tarihi Antik Felsefe (S. Uslu, Çev.). İstanbul: Küre Yayınları.
- Kiarostami, A. (1997). (Yöneten). Ta’m-e Gīlās [Sinema Filmi].
- Kierkegaard, S. (2017). Korku ve Titreme. (N. Beier, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Kierkegaard, S. (2010). Ölümcül Hastalık Umutsuzluk. (M. M. Yakupoğlu, Çev.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Lampe, K. (2014). The Birth Of Hedonism: The Cyrenaic Philosophers and Pleasure As A Way Of Life. New Jersey: Princeton University Press.
- May, R. (1997). Kendini Arayan İnsan. (A. Karpat, Çev.). İstanbul: Kuraldışı Yayınları.
- Mjaaland, M. T. (2011). Suicide and Despair. In Kierkegaard and Death (Ed. P. Stokes and A. Buben): 81-100. Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press.
- Mujeeb, I. (2022). Film Review: ‘Taste Of Cherry’ Engulfs You Into The Absurdity Of Suicide, https://thecompanion.in/film-review-taste-of-cherry-engulfs-you-into-the-absurdity-of-suicide. Neiman, S. (2006). Modem Düşüncede Kötülük- Alternatif Bir Felsefe Tarihi. (A. Sargüney, Çev.). İstanbul: Nurdiyanto, F. A. & Subandi, S. (2021). I’m Not Alone: A Phenomenological Study Of Psychological Help Sources İn Suicide Crisis, Gadjah Mada Journal of Psychology, 7/2, 245-258, https://jurnal.ugm.ac.id/gamajop/article/view/67687.
- Platon. (2015). Phaidon. (F. Akderin, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
- Plotinus. (1916). The Enneads. (S. MacKenna, Trans.). London: Faber and Faber Press.
- Rosenbaum, J. (2018). Abbas Kiarostami. In Abbas Kiarostami ed. Mehrnaz Saeed-Vafa & Jonathan Rosenbaum. Urbana: University of Illinois Press.
- Özçınar, M. (2014). Bir Düşünme Alanı Olarak Sinema. Özne Dergisi, 11(20): 7-20.
- Santas, C. (2000). Concepts of Suicide In Kiarostami’s Taste Of Cherry, (9) https://www.sensesofcinema.com/2000/abbas-kiarostami-9/taste/
- Sartre, J. P. (1985). Gizli Oturum. (B. Onaran, Çev.) İstanbul: De Yayınları.
- Sartre, J. P. (2011). Varlık ve Hiçlik (Fenomenolojik Ontoloji Denemesi). (T. İlgaz ve G. Ç. Eksen, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
- Schopenhauer, A. (2009). İsteme ve Tasarım Olarak Dünya. (L. Özşar, Çev.). Bursa: Biblos Yayınları.
- Svendsen, L. Fr. H. (2008). Sıkıntının Felsefesi. (M. Erşen, Çev.). İstanbul: Bağlam Yayınları.
- Sözen, M. (2012). İran Yeni Dalga Sinemasında Varoluşsal Temalar ve Yönelimler. Selçuk İletişim, 7(3), 218-233. https://dergipark.org.tr/tr/pub/josc/issue/19025/200571 .
- Uğurlu, E. G. (2019). Göstergebilimsel Analizle Kirazın Tadı’nı Anlamaya Çalışmak, Social Sciences Research Journal, 8(1), 176-188. https://drive.google.com/file/d/16Jbw7S1uwDDjxXofGZL7Scig2Hjo7WW2/view?pli=1. Unamuno, M. (2008). Günlükler. (A. B. Zeybek, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Uygur, N. (1993). Yaşama Felsefesi Denemeler. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- West, D. (1998). Kıta Avrupası Felsefesine Giriş. (A. Cevizci, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Yeres, A. (2006). Bir Abbas Kiyarostemi Klasiği, Kirazın Tadı, Ta’m-E Gılas Çekim Senaryosu. İstanbul: Es Yayınları.
- Zeller, E. (2008). Grek Felsefesi Tarihi. (A. Aydoğan, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
Toplam 45 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İnsan Felsefesi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 25 Ocak 2025 |
| Kabul Tarihi | 29 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 1 |