Öz
The aim of this study is to examine the factors affecting the use of individuals in accessing personal information via e-government in Turkey by using logistic regression analysis and CHAID (Chi-squared Automatic Interaction Detection) algorithm and to create an e-government user profile with the results obtained. For this purpose, the micro data set of the Household Information Technologies Usage Survey, conducted in 2022, is considered. Regarding the use of e-government in the study; access to information stored about me by official authorities or public services (about retirement, health, lawsuit, land registry, payroll, traffic penalty, etc. via E-Government (turkiye.gov.tr), e- Nabız, Hayat Eve Sığar vb.) is considered as the dependent variable. As independent variables; in addition to age, gender, education, region and profession, messaging (WhatsApp, Messenger, Skype, BIP, Viber, Snapchat, etc.), which has the highest frequency of internet communication tools usage in the last 3 months in the data set, was included in the study as an independent variable. When the findings obtained in the study are evaluated, it is determined that individuals' use of e-government to access personal information and the independent variables examined in general had a significant relationship.
Anahtar Kelimeler
E-Government Use Binary Logistic Regression Analysis CHAID Analysis
Kaynakça
- Abramson, M. A., ve Morin, T. L. (2003). E-government . Rowman ve Littlefield.
- Agresti, A. (2003). Categorical Data Analysis (Third Edition b.). John Wiley ve Sons.
- Alan, A. (2021). E-devlet kapısı: Kullanılabilirlik ve Güven Analizi İçin Bir Kullanıcı Çalışması. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 11 (2), 347-359.
- Alkan, Ö., ve Ünver, Ş. (2020). Türkiye’de E-Devlet Hizmetlerinin Kullanımını Etkileyen Faktörlerin Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(4).
- Alpar, R. (2013). Çok değişkenli istatiksel yöntemler (3.Baskı b.). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Alsaad, A., Alkhawaldeh, A., Elrehail, H., ve Almomani, R. (2024). Linking E-Government Development and Quality of Governance to Trust in Government: Evidence from OECD Member Countries . Transforming Government: People, Process and Policy, 18(4), 575-593.
- Ameen, A. K., Kadir, D. H., Abdullah, D. A., Maolood, I. Y., ve Khidir, H. A. (2024). Assessing E-government Effectiveness: A Structural Equation Modeling Approach. Aro-The Scientific Journal of Koya University, 12(2), 52-60.
- Atılgan, E. (2011). Karayollarında Meydana Gelen Trafik Kazalarının Karar Ağaçları ve birliktelik analizi ile incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü.
- Aytekin, A. (2016). Anadolu Üniversitesi Öyp Araştırma Görevlilerinin Memnuniyetinin İncelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çabuk, S., Zeren, D., ve Gökdağlı, N. (2017). E-Devlet Sistemine Adaptasyonun Teknoloji Kabul Modeliyle Araştırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26( 3), 140-154.
- Çakır, F. (2019). Sosyal Bilimler İçin Parametrik Veri Analizi. Ankara: Gazi Kitapevi.
- Çelik, K., ve Orhan, M. (2021). E-Devlet Kapısını Kullanmayı Etkileyen Faktörlerin Araştırılması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi( 31), 212-222.
- Çevikbaş, R. (2009). Türkiye’de E-Devlet ve E-İmza Altyapısı Uygulamaları . Türk İdare Dergisi(463-464), 71-92.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2021). Sosyal Bilimlerde Çok Değişkenli İstatistik Spss ve Lisrel Uygulamaları. ( 6.baskı b.). Ankara: Pegem Akademi.
- Demir, O. (2018). Vatandaşların E-Devlet Kullanımını Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. . Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Demirel, D. (2006). E-Devlet ve Dünya Örnekleri. Sayıştay Dergisi(61), 83-117.
- Demirhoca, Ü. (2022). Türkiye’nin E-devlet Politikası. Yayımlanmamış Doktara Tezi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Eren, V., ve Durna, U. (2005). Kamu Hizmetlerinin Daha İyi Görülebilmesi İçin Alternatif Bir Yönetim Yaklaşımı: Elektronik Devlet. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fak. Dergisi,(32), 139-166.
- Eygü, H., ve Bayhan, Y. (2020). Karar Ağaçları İle Sınıflandırma: Chaid Algoritması Teori ve Bir Uygulama. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
- Gounopoulos, E., Kontogiannis, S., Kazanidis, İ., ve Valsamidis, S. (2019). TheImpact of the Digital Divide on the Adoption of e-Government in Greece. KnE Social Sciences, 401-411.
- Gürses, F. (2016). Türkiye’de Yeren Yönetimlerde Yöneticiler ve Vatandaşlar Perspektifinden E-Devlet’in Benimsenmesi: Bursa Büyükşehir Belediyesi Örneği. Yayınlanmış Doktora Tezi . Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Gürsoy, T. (2009). Veri Madenciliği ve Bilgi Keşfi. Ankara: Pegem Akademi.
- Güzeller, C. (2016). Herkes İçin Çok Değişkenli İstatistik (1.Baskı b.). Ankara: Maya Akademi Yayın ve Eğitim Danışmanlık.
- Hosmer, D. W., ve Lemeshow, S. (2000). Applied logistic regression 2nd Ed. New York: John Wiley Sons.
- İnce, M. (2001). E-Devlet: Kamu Hizmetlerinin Sunulmasında Yeni İmkânlar. Ankara: DPT Yayını.
- Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.
- Kass, G. (1980). An Exploratory Tecnique For İnvestigating Large Quantaties Of Categorical Data. Journal of the Royal Statistical Society., 29, 119-127.
- Kayri, M., ve Boysan, M. (2007). ). Araştırmalarda Chaid Analizinin Kullanımı ve Baş Etme Stratejileri İle İlgili Bir Uygulama,. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,, 40(2), 133-149.
- Kırçova, İ. (2003). E-Devlet Uygulamaları ve Ekonomiye Etkileri. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
- Kurfalı, M., Arifoğlu, A., Tokdemir, G., ve Paçin, Y. (2017). Adoption Of E-Government Services İn Turkey. Computers in Human Behavior, 66, 168-178.
- Özdamar, K. (2015). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi-1. Ankara: Nisan Kitapevi.
- Simionescu, M., Radulescu, M., ve Cifuentes-Faura, J. (2024). The Role of Natural Resources Rents and E- government in Achieving Sustainable Development in the European Union 97, 105278. Resources Policy.
- Tabahnick, B., ve Fidell, L. (2013). Using Multivariate Statistics (6 th ed. b.). Boston: MA: Pearson Education.
- Tatlıdil, H. (2002). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz. Ankara: Ziraat Matbacılık.
- TÜİK. (2022). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım İstatistikleri Mikro Veri Seti.
- Zhang, B., ve Zhu, Y. (2021). Comparing attitudes towards adoption of e-government between urban users and rural users: an empirical study in Chongqing municipality, China. Behaviour ve Information Technology, 40(11), 1154-1168.
- Zırhlıoğlu, G. (2011). Internet bağımlılığının CHAID analizi ile incelenmesi: Van ili örneği. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 2(2), 182-190.
Öz
Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de bireylerin e-devlet üzerinden kişisel bilgilere erişimde kullanımlarını etkileyen faktörleri lojistik regresyon analizi ve CHAID (Chi-squared Automatic Interaction Detection) algoritması kullanarak incelemek ve elde edilen sonuçları ayrıntılı olarak yorumlamaktır. Bu amaçla 2022 yılında gerçekleştirilmiş olan Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması mikro veri seti ele alınmıştır. Çalışmada e-devlet kullanımına ilişkin; resmi makamlar veya kamu hizmetleri tarafından hakkımda saklanan bilgilere eriştim (e- Devlet Kapısı (turkiye.gov.tr), e- Nabız, Hayat Eve Sığar vb. üzerinden emeklilik, sağlık, dava, tapu, bordro, trafik cezası vb. hakkında) bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Bağımsız değişkenler olarak ise; yaş, cinsiyet, eğitim, bölge ve mesleğin yanı sıra veri setinde son 3 ay içinde internet iletişim araçları kullanım sıklığına ilişkin en yüksek frekansa sahip olan, mesajlaşma (WhatsApp, Messenger, Skype, BİP, Viber, Snapchat vb.), bağımsız değişken olarak çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular değerlendirildiğinde, bireylerin e-devleti kişisel bilgilere erişim için kullanımı ile genel olarak incelenen bağımsız değişkenlerin anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
E- Devlet Kullanımı İkili Lojistik Regresyon Analizi CHAID Analizi
Kaynakça
- Abramson, M. A., ve Morin, T. L. (2003). E-government . Rowman ve Littlefield.
- Agresti, A. (2003). Categorical Data Analysis (Third Edition b.). John Wiley ve Sons.
- Alan, A. (2021). E-devlet kapısı: Kullanılabilirlik ve Güven Analizi İçin Bir Kullanıcı Çalışması. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 11 (2), 347-359.
- Alkan, Ö., ve Ünver, Ş. (2020). Türkiye’de E-Devlet Hizmetlerinin Kullanımını Etkileyen Faktörlerin Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(4).
- Alpar, R. (2013). Çok değişkenli istatiksel yöntemler (3.Baskı b.). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Alsaad, A., Alkhawaldeh, A., Elrehail, H., ve Almomani, R. (2024). Linking E-Government Development and Quality of Governance to Trust in Government: Evidence from OECD Member Countries . Transforming Government: People, Process and Policy, 18(4), 575-593.
- Ameen, A. K., Kadir, D. H., Abdullah, D. A., Maolood, I. Y., ve Khidir, H. A. (2024). Assessing E-government Effectiveness: A Structural Equation Modeling Approach. Aro-The Scientific Journal of Koya University, 12(2), 52-60.
- Atılgan, E. (2011). Karayollarında Meydana Gelen Trafik Kazalarının Karar Ağaçları ve birliktelik analizi ile incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü.
- Aytekin, A. (2016). Anadolu Üniversitesi Öyp Araştırma Görevlilerinin Memnuniyetinin İncelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çabuk, S., Zeren, D., ve Gökdağlı, N. (2017). E-Devlet Sistemine Adaptasyonun Teknoloji Kabul Modeliyle Araştırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26( 3), 140-154.
- Çakır, F. (2019). Sosyal Bilimler İçin Parametrik Veri Analizi. Ankara: Gazi Kitapevi.
- Çelik, K., ve Orhan, M. (2021). E-Devlet Kapısını Kullanmayı Etkileyen Faktörlerin Araştırılması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi( 31), 212-222.
- Çevikbaş, R. (2009). Türkiye’de E-Devlet ve E-İmza Altyapısı Uygulamaları . Türk İdare Dergisi(463-464), 71-92.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2021). Sosyal Bilimlerde Çok Değişkenli İstatistik Spss ve Lisrel Uygulamaları. ( 6.baskı b.). Ankara: Pegem Akademi.
- Demir, O. (2018). Vatandaşların E-Devlet Kullanımını Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. . Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Demirel, D. (2006). E-Devlet ve Dünya Örnekleri. Sayıştay Dergisi(61), 83-117.
- Demirhoca, Ü. (2022). Türkiye’nin E-devlet Politikası. Yayımlanmamış Doktara Tezi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Eren, V., ve Durna, U. (2005). Kamu Hizmetlerinin Daha İyi Görülebilmesi İçin Alternatif Bir Yönetim Yaklaşımı: Elektronik Devlet. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fak. Dergisi,(32), 139-166.
- Eygü, H., ve Bayhan, Y. (2020). Karar Ağaçları İle Sınıflandırma: Chaid Algoritması Teori ve Bir Uygulama. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
- Gounopoulos, E., Kontogiannis, S., Kazanidis, İ., ve Valsamidis, S. (2019). TheImpact of the Digital Divide on the Adoption of e-Government in Greece. KnE Social Sciences, 401-411.
- Gürses, F. (2016). Türkiye’de Yeren Yönetimlerde Yöneticiler ve Vatandaşlar Perspektifinden E-Devlet’in Benimsenmesi: Bursa Büyükşehir Belediyesi Örneği. Yayınlanmış Doktora Tezi . Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Gürsoy, T. (2009). Veri Madenciliği ve Bilgi Keşfi. Ankara: Pegem Akademi.
- Güzeller, C. (2016). Herkes İçin Çok Değişkenli İstatistik (1.Baskı b.). Ankara: Maya Akademi Yayın ve Eğitim Danışmanlık.
- Hosmer, D. W., ve Lemeshow, S. (2000). Applied logistic regression 2nd Ed. New York: John Wiley Sons.
- İnce, M. (2001). E-Devlet: Kamu Hizmetlerinin Sunulmasında Yeni İmkânlar. Ankara: DPT Yayını.
- Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.
- Kass, G. (1980). An Exploratory Tecnique For İnvestigating Large Quantaties Of Categorical Data. Journal of the Royal Statistical Society., 29, 119-127.
- Kayri, M., ve Boysan, M. (2007). ). Araştırmalarda Chaid Analizinin Kullanımı ve Baş Etme Stratejileri İle İlgili Bir Uygulama,. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,, 40(2), 133-149.
- Kırçova, İ. (2003). E-Devlet Uygulamaları ve Ekonomiye Etkileri. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
- Kurfalı, M., Arifoğlu, A., Tokdemir, G., ve Paçin, Y. (2017). Adoption Of E-Government Services İn Turkey. Computers in Human Behavior, 66, 168-178.
- Özdamar, K. (2015). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi-1. Ankara: Nisan Kitapevi.
- Simionescu, M., Radulescu, M., ve Cifuentes-Faura, J. (2024). The Role of Natural Resources Rents and E- government in Achieving Sustainable Development in the European Union 97, 105278. Resources Policy.
- Tabahnick, B., ve Fidell, L. (2013). Using Multivariate Statistics (6 th ed. b.). Boston: MA: Pearson Education.
- Tatlıdil, H. (2002). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz. Ankara: Ziraat Matbacılık.
- TÜİK. (2022). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım İstatistikleri Mikro Veri Seti.
- Zhang, B., ve Zhu, Y. (2021). Comparing attitudes towards adoption of e-government between urban users and rural users: an empirical study in Chongqing municipality, China. Behaviour ve Information Technology, 40(11), 1154-1168.
- Zırhlıoğlu, G. (2011). Internet bağımlılığının CHAID analizi ile incelenmesi: Van ili örneği. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 2(2), 182-190.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Veri Madenciliği ve Bilgi Keşfi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 29 Nisan 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Temmuz 2024 |
| Kabul Tarihi | 17 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 27 Sayı: 48 |
EBSCO SOBİAD ProQuest Türk Eğitim İndeksi