Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Plagomani Davranışının Sebeplerinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 1, 91 - 101, 29.04.2025

Mine Öztürk , Yusuf Karaşin , Yalçın Karagöz

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, bireylerin plagomani davranışlarının sebeplerinin belirlenmesine yönelik psikometrik bir ölçüm aracının geliştirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda İstanbul ilinin Tuzla ilçesinde ikamet eden 18 yaş üstü 342 kişi çalışma kapsamına alınmıştır. Yöntem: Ölçek geliştirme sürecinde ilk olarak 25 ifadeden oluşan taslak ölçek formu oluşturulmuştur. Uzman görüşü ve pilot çalışma aşamalarının ardından 2 ifade ölçekten çıkarılmıştır. Bu ifadelerin dışında kalan 23 ifade ile oluşturulan anket formu örneklem grubuna uygulanmıştır. Verilere ilk olarak açıklayıcı faktör analizi uygulanmış olup yapılan analiz sonucunda 4 faktör 23 ifadeden oluşan bir yapı bulunmuştur. Bulunan yapının teyit edilmesi için verilere doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Analiz sonucunda elde edilen modelin verilere mükemmel derecede uyum sağladığı tespit edilmiştir. Bulgular: “Endişe”, “Önlem”, “Erişim Kaygısı” ve “Takıntı” isimleri verilen 4 boyut ve 23 ifadeden oluşan bir ölçüm aracı geliştirilmiştir. Sonuç: Geliştirilen ölçeğin bireylerin plagomani davranışı konusunda tutumlarını ölçmek için kullanılabilecek güvenilir ve geçerli olan bir psikometrik ölçüm aracı olduğu sonucuna varılmıştır. Bu çalışmanın ilgili çalışmalara öncü olması ve rehberlik etmesi beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Plagomani Ölçek Geliştirme Dijitalleşme Rahatsızlık

Destekleyen Kurum

Bu çalışma TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı tarafından 1919B012318456 numarasıyla desteklenmiştir.

Proje Numarası

1919B012318456

Kaynakça

  • URL1:https://www.thebrandage.com/cagimizin-hastaligi-plagomani. Erişim Tarihi: 01.07.2024.
  • Doğan O, Övür A. Teknolojik cihaz kullanımının dönüşmesiyle oluşan plagomani hastalığı üzerine bir inceleme. Journal of Communication Science Researches. 2023; 3 (3):271-284.
  • Büyükgebiz Koca, E. Akıllı telefon bağımlılığı ve sosyotelizm üzerine bir yazım taraması. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2019; 6(6): 399-411.
  • Yengin D, Harranoğlu S. Dijital bağımlılık türlerinden biri olan plagomani üzerine bir araştırma. 10. International Gap Summit Scientific Research Congress Tam Metin Bildiri Kitabı .2023: 145-155.
  • Ünüvar N. İnternet risk mi, fırsat mı? bilişim teknolojileri ve iletişim. Muzaffer Şeker, Yasin Bulduklu, Cem Korkut, Mürsel Doğrul (ed.). Türkiye Bilimler Akademisi. 2020: 25-28.
  • URL 2: Aytekin, G. (2019), Teknoloji bizi hasta ediyor. https://www.guvenliweb.org.tr/blogdetay/ teknoloji-bizi-hasta-ediyor-1. Erişim tarihi: 01.07.2024.
  • Çalapkulu Ç, Sarı A. Dijital yaşama bağlı olarak gelişen hastalık sorunları. ICOMS Uluslararası İletişim Bilimleri Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı.2022: 41-49.
  • Koç NE. Dijital hastalıklara bir örnek:“zoom” yorgunluğunun nedenleri ve çalışanlar üzerindeki etkileri. Turkish Online Journal of Design Art and Communication.2022; 12(2):383-400.
  • Bryman A, Cramer, D. Quantitative data analysis with SPSS release 10 for windows: A guide for social scientists. Routledge. 2001. https://doi.org/10.4324/9780203471548.
  • Karagöz Y. SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. 2021. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Karaşin Y, Öztırak M. (2023). Sessiz istifa tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi.2023; 13(4): 1443-1460. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1311522.
  • Karaşin Y, Karagöz Y, Aşcı S. Sağlık çalışanları için dijital bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2023; (45): 838-865. https://doi.org/10.14520/adyusbd.1355962.
  • Karagöz Y, Karaşin Y. Sağlık çalışanlarının göçmenlere yönelik tutumlarının belirlenmesi: bir ölçek geliştirme çalışması. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD).2024; 16(30): 88-98. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1434057.
  • Filiz M, Karaşin Y, Karagöz Y. The development of a scale to measure the fear of earthquake. Khazar Journal of Humanities and Social Sciences.2024; 27(1):133-152. https://doi.org/10.5782/2223-2621.2024.27.1.133
  • Yurdugül H. Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi.2005, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
  • Veneziano L, Hooper J.A. Method for quantifying content validity of healthrelated questionnaires. American Journal of Health Behavior. 1997, 21:67-70.
  • Karagöz Y, Bardakçı S. Bilimsel araştırmalarda kullanılan ölçme araçları ve ölçek geliştirme. 2020. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Worthington RL, Whittaker TA. Scale development research: A content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist.2006; 34(6): 806-838. https://doi.org/ 10.1177/0011000006288127.
  • Hooper D, Coughlan J, Mullen MR. Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic journal of business research methods.2008, 6(1): 53-60.
  • Browne MW, Cudeck R. Alternative ways of assessing model fit, In K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.).1993. Testing structural equation models. Newbury Park, CA: Sage: 136–162.
  • Hu LT, Bentler PM. Cutoff criteria for fit indexes in covariances structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal.1999, 6(1): 1-55.
  • Schumacher RE, Lomax RG. A beginners guide to structural equation modeling: SEM.2010. NewJersey: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Munro BH. Statistical methods for health care research.2005. Lippincott williams & wilkins.
  • Klıne R B. Principles and practice of structural equation modeling.2011. New York: Guilford Press.
  • Fornell C, Larcker DF. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics. Journal of Marketing Research.1981;18: 382-388. https://doi.org/10.2307/3150980.
  • DeVellis F. Ölçek Geliştirme Kuram ve Uygulamalar (Scale Development Theory and Applications), Çev. Ed: Totan, T. 2022. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 3. Basım

Determining The Causes Of Plagomania Behaviour: A Scale Development Study

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 1, 91 - 101, 29.04.2025

Mine Öztürk , Yusuf Karaşin , Yalçın Karagöz

Öz

Aim: The aim of this study is to develop a psychometric measurement tool to determine the causes of individuals' plagomania behaviors. For this purpose, 342 people over the age of 18 residing in the Tuzla district of Istanbul were included in the study. Method: During the scale development process, first a draft scale form consisting of 25 statements was created. Following the expert opinion and pilot study stages, 2 statements were removed from the scale. The survey form, consisting of the remaining 23 items, was then administered to the sample group. Initially, explanatory factor analysis was applied to the data, and as a result of the analysis, a structure consisting of 4 factors and 23 expressions was found. Confirmatory factor analysis was applied to the data to confirm the structure found. It was determined that the model obtained as a result of the analysis fit the data perfectly. Results: A measurement tool consisting of 4 dimensions and 23 statements named "Anxiety", "Precaution", "Access Anxiety" and "Obsession" was developed. Conclusion: It was concluded that the developed scale is a reliable and valid psychometric measurement tool that can be used to measure individuals' attitudes towards plagomania behavior. It is expected that this study will pioneer and guide related studies.

Anahtar Kelimeler

Plagomania Scale Development Digitalization Disturbance

Proje Numarası

1919B012318456

Kaynakça

  • URL1:https://www.thebrandage.com/cagimizin-hastaligi-plagomani. Erişim Tarihi: 01.07.2024.
  • Doğan O, Övür A. Teknolojik cihaz kullanımının dönüşmesiyle oluşan plagomani hastalığı üzerine bir inceleme. Journal of Communication Science Researches. 2023; 3 (3):271-284.
  • Büyükgebiz Koca, E. Akıllı telefon bağımlılığı ve sosyotelizm üzerine bir yazım taraması. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2019; 6(6): 399-411.
  • Yengin D, Harranoğlu S. Dijital bağımlılık türlerinden biri olan plagomani üzerine bir araştırma. 10. International Gap Summit Scientific Research Congress Tam Metin Bildiri Kitabı .2023: 145-155.
  • Ünüvar N. İnternet risk mi, fırsat mı? bilişim teknolojileri ve iletişim. Muzaffer Şeker, Yasin Bulduklu, Cem Korkut, Mürsel Doğrul (ed.). Türkiye Bilimler Akademisi. 2020: 25-28.
  • URL 2: Aytekin, G. (2019), Teknoloji bizi hasta ediyor. https://www.guvenliweb.org.tr/blogdetay/ teknoloji-bizi-hasta-ediyor-1. Erişim tarihi: 01.07.2024.
  • Çalapkulu Ç, Sarı A. Dijital yaşama bağlı olarak gelişen hastalık sorunları. ICOMS Uluslararası İletişim Bilimleri Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı.2022: 41-49.
  • Koç NE. Dijital hastalıklara bir örnek:“zoom” yorgunluğunun nedenleri ve çalışanlar üzerindeki etkileri. Turkish Online Journal of Design Art and Communication.2022; 12(2):383-400.
  • Bryman A, Cramer, D. Quantitative data analysis with SPSS release 10 for windows: A guide for social scientists. Routledge. 2001. https://doi.org/10.4324/9780203471548.
  • Karagöz Y. SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. 2021. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Karaşin Y, Öztırak M. (2023). Sessiz istifa tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi.2023; 13(4): 1443-1460. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1311522.
  • Karaşin Y, Karagöz Y, Aşcı S. Sağlık çalışanları için dijital bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2023; (45): 838-865. https://doi.org/10.14520/adyusbd.1355962.
  • Karagöz Y, Karaşin Y. Sağlık çalışanlarının göçmenlere yönelik tutumlarının belirlenmesi: bir ölçek geliştirme çalışması. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD).2024; 16(30): 88-98. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1434057.
  • Filiz M, Karaşin Y, Karagöz Y. The development of a scale to measure the fear of earthquake. Khazar Journal of Humanities and Social Sciences.2024; 27(1):133-152. https://doi.org/10.5782/2223-2621.2024.27.1.133
  • Yurdugül H. Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi.2005, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
  • Veneziano L, Hooper J.A. Method for quantifying content validity of healthrelated questionnaires. American Journal of Health Behavior. 1997, 21:67-70.
  • Karagöz Y, Bardakçı S. Bilimsel araştırmalarda kullanılan ölçme araçları ve ölçek geliştirme. 2020. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Worthington RL, Whittaker TA. Scale development research: A content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist.2006; 34(6): 806-838. https://doi.org/ 10.1177/0011000006288127.
  • Hooper D, Coughlan J, Mullen MR. Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic journal of business research methods.2008, 6(1): 53-60.
  • Browne MW, Cudeck R. Alternative ways of assessing model fit, In K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.).1993. Testing structural equation models. Newbury Park, CA: Sage: 136–162.
  • Hu LT, Bentler PM. Cutoff criteria for fit indexes in covariances structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal.1999, 6(1): 1-55.
  • Schumacher RE, Lomax RG. A beginners guide to structural equation modeling: SEM.2010. NewJersey: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Munro BH. Statistical methods for health care research.2005. Lippincott williams & wilkins.
  • Klıne R B. Principles and practice of structural equation modeling.2011. New York: Guilford Press.
  • Fornell C, Larcker DF. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics. Journal of Marketing Research.1981;18: 382-388. https://doi.org/10.2307/3150980.
  • DeVellis F. Ölçek Geliştirme Kuram ve Uygulamalar (Scale Development Theory and Applications), Çev. Ed: Totan, T. 2022. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 3. Basım
Toplam 26 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Yönetimi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Mine Öztürk 0009-0006-0933-2759

Yusuf Karaşin 0000-0002-4594-9290

Yalçın Karagöz 0000-0001-5642-6498

Proje Numarası 1919B012318456
Erken Görünüm Tarihi 18 Nisan 2025
Yayımlanma Tarihi 29 Nisan 2025
Gönderilme Tarihi 1 Kasım 2024
Kabul Tarihi 7 Ocak 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 18 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Öztürk, M., Karaşin, Y., & Karagöz, Y. (2025). Plagomani Davranışının Sebeplerinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(1), 91-101.
AMA Öztürk M, Karaşin Y, Karagöz Y. Plagomani Davranışının Sebeplerinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Mersin Univ Saglık Bilim Derg. Nisan 2025;18(1):91-101.
Chicago Öztürk, Mine, Yusuf Karaşin, ve Yalçın Karagöz. “Plagomani Davranışının Sebeplerinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması”. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 18, sy. 1 (Nisan 2025): 91-101.
EndNote Öztürk M, Karaşin Y, Karagöz Y (01 Nisan 2025) Plagomani Davranışının Sebeplerinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 18 1 91–101.
IEEE M. Öztürk, Y. Karaşin, ve Y. Karagöz, “Plagomani Davranışının Sebeplerinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması”, Mersin Univ Saglık Bilim Derg, c. 18, sy. 1, ss. 91–101, 2025.
ISNAD Öztürk, Mine vd. “Plagomani Davranışının Sebeplerinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması”. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 18/1 (Nisan 2025), 91-101.
JAMA Öztürk M, Karaşin Y, Karagöz Y. Plagomani Davranışının Sebeplerinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Mersin Univ Saglık Bilim Derg. 2025;18:91–101.
MLA Öztürk, Mine vd. “Plagomani Davranışının Sebeplerinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması”. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 18, sy. 1, 2025, ss. 91-101.
Vancouver Öztürk M, Karaşin Y, Karagöz Y. Plagomani Davranışının Sebeplerinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Mersin Univ Saglık Bilim Derg. 2025;18(1):91-101.
 Kapak Resmi İndir

MEÜ Sağlık Bilimleri Dergisi Doç.Dr. Gönül Aslan'ın Editörlüğünde Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsüne bağlı olarak 2008 yılında yayımlanmaya başlanmıştır. Prof.Dr. Gönül Aslan Mart 2015 tarihinde Başeditörlük görevine Prof.Dr. Caferi Tayyar Şaşmaz'a devretmiştir. 01 Ocak 2023 tarihinde Prof.Dr. C. Tayyar Şaşmaz Başeditörlük görevini Prof.Dr. Özlem İzci Ay'a devretmiştir. 

Yılda üç sayı olarak (Nisan - Ağustos - Aralık) yayımlanan dergi multisektöryal hakemli bir bilimsel dergidir. Dergide araştırma makaleleri yanında derleme, olgu sunumu ve editöre mektup tipinde bilimsel yazılar yayımlanmaktadır. Yayın hayatına başladığı günden beri eposta yoluyla yayın alan ve hem online hem de basılı olarak yayımlanan dergimiz, Mayıs 2014 sayısından itibaren sadece online olarak yayımlanmaya başlamıştır. TÜBİTAK-ULAKBİM Dergi Park ile Nisan 2015 tarihinde yapılan Katılım Sözleşmesi sonrasında online yayın kabul ve değerlendirme sürecine geçmiştir.

Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 16 Kasım 2011'dan beri Türkiye Atıf Dizini tarafından indekslenmektedir.

Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2016 birinci sayıdan itibaren ULAKBİM Tıp Veri Tabanı tarafından indekslenmektedir.

Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 02 Ekim 2019 ile 05 Şubat 2025 tarihleri arasında DOAJ tarafından indekslenmektedir.

Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 23 Mart 2021'den beri EBSCO tarafından indekslenmektedir.


Dergimiz açık erişim politikasını benimsemiş olup, dergimizde makale başvuru, değerlendirme ve yayınlanma aşamasında ücret talep edilmemektedir. Dergimizde yayımlanan makalelerin tamamına ücretsiz olarak Arşivden erişilebilmektedir.

1545815459   

Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı  ile lisanslanmıştır.