YAYIN ETİĞİ

Mihman, Yayın Etiği Komisyonu (COPE) kılavuz ilkeleri ve Bilimsel Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri (COPE, DOAJ, OASPA, WAME ortak bildirisi) dahil olmak üzere çeşitli kuruluşlar tarafından ortaya konan kılavuz ilkelere ve temel uygulamalara uymayı amaçlamaktadır. Bu kılavuz ve tavsiyeler, bilimsel yayıncılıkta şeffaflık, dürüstlük ve en iyi uygulamaları teşvik etmek üzere tasarlanmıştır.

Dergi, bu standartlara bağlı kalarak, yayınladığı araştırmaların yüksek kalitede olmasını ve bilim camiasının etik standartlarını karşılamasını sağlamayı amaçlamaktadır.

Etik Onay ve Bilgilendirilmiş Onam Politikası

1. Etik Kurul Onayı

İnsan katılımcıların yer aldığı tüm araştırmalar, çalışmanın başlamasından önce tanınmış bir etik kurul (örneğin, Etik Kurulu, Kurumsal Etik Kurulu [IRB]) tarafından incelenmeli ve onaylanmalıdır.

Yazarlar, Yöntemler bölümünde aşağıdaki bilgileri sunmalıdır:

• Etik kurulun adı,
• Onay numarası ve onay tarihi.
• Makale gönderimi sırasında etik kurul onay belgesinin bir kopyası talep edilebilir.

Eğer bir çalışma etik kurul onayından muaf tutulmuşsa, yazarlar:

• Etik kuruldan alınmış resmi bir muafiyet yazısı sunmalıdır.
• Muafiyet gerekçesini makalede açıkça belirtmelidir.

2. Etik Onayı Olmayan Başvuruların Değerlendirilmesi

Etik kurul onayı bulunmayan bir makale gönderilirse, Mihman Dergisi bu başvuruyu COPE’un Araştırma, Denetim ve Hizmet Değerlendirme Kılavuzu çerçevesinde inceler. Bu kapsamda:

• Etik riskler değerlendirilir,
• Onay alınmama gerekçesi incelenir,
• Etik standartlara uyum kontrol edilir.

Etik incelemenin yapılmamış olması önemli bir endişe teşkil ederse, makale editöryal inceleme sonrasında reddedilebilir.

3. Bilgilendirilmiş Onam

İnsan katılımcıların yer aldığı tüm çalışmalarda, yazılı bilgilendirilmiş onam alınmalı ve belgelenmelidir. Bu, aşağıdaki durumları kapsar:

• Genel Araştırmalar: Tüm katılımcılardan yazılı onam alınmalıdır.
• Çocuklarla Yapılan Araştırmalar (18 yaş altı): Onam, çocuğun ebeveyni veya yasal vasisi tarafından verilmelidir.
• Anket / Görüşme Araştırmaları:
• Katılımcıların araştırmaya katılmaya rıza gösterdiği,
• Kişisel verilerinin toplanmasına ve kullanılmasına onay verdiği belirtilmelidir.

Alıntılar veya kimlik belirten ifadeler varsa:

Ya anonimleştirilmelidir, ya da,

Katılımcıların adlarının yayımlanmasına izin verdikleri açıkça belirtilmelidir.

Onamla ilgili bilgiler Yöntemler bölümünde sunulmalıdır.

4. Katılımcı Anonimliği ve Görsel Yayını

Katılımcı gizliliğini korumak için:

• Özellikle kişisel veriler veya görüntüler yayınlandığında anonimlik korunmalıdır.
• Katılımcıları tanımlayabilecek fotoğraflar veya görüntüler dahil edilirse:
• Yazarlar, bireylerden veya yasal temsilcilerinden imzalı izin formları almalıdır.
• İbranameler yayın için izin vermeli ve her türlü kısıtlamayı belirtmelidir.

Görüntüler için yayın izni Yöntemler bölümünde belirtilmelidir.

YAZARLARIN SORUMLULUKLARI

Yazarlar aşağıdaki konularda sorumludur:

• Etik kurul onayı ve bilgilendirilmiş onamın alınması,
• Katılımcı gizliliğinin korunması,
• Uluslararası etik araştırma standartlarına uygunluk.

Bu kurallara uyulmaması, makalenin reddedilmesine veya geri çekilmesine (retract) yol açabilir.

İNTİHAL VE ETİK İHLALLER

Tüm başvurular, hakem değerlendirme ve/veya üretim süreçlerinde benzerlik tespiti yazılımı kullanılarak birden fazla taramadan geçirilir. Önceki çalışmalara atıfta bulunurken, tüm materyalin doğru bir şekilde referans gösterildiğinden emin olunmalıdır. Herhangi bir kaynaktan (dergi makaleleri, kitaplar, tezler, elektronik medya, vb.) metin, tablo veya resim kopyalamak ve bunları kendininmiş gibi sunmak, referans verilmiş olsa bile intihal olarak kabul edilir. Kaynağı 'Kaynaklar' bölümünde listelemek, yazarları intihal sorumluluğundan muaf tutmaz.

Yazarların aşağıda belirtilen intihal durumlarından ya da etik ihlallerden kaçınmaları şiddetle tavsiye edilir:

• Atıf Manipülasyonu: Kendine atıf yapma, aynı derginin aşırı atıfla kullanılması veya atıf yığma gibi yöntemlerle atıf sayılarının şişirilmesi, akademik tanınmayı çarpıtan bir uygulamadır.
• Kendinden İntihal (Metin Geri Dönüşümü): Bir yazarın önceki çalışmasından bölümleri veya cümleleri uygun şekilde atıf yapmadan yeniden kullanmasını içerir ve bir tür intihal teşkil eder.
• Salami Dilimleme: Tek bir çalışmadan aynı veri setini, hipotezleri ve yöntemleri kullanarak birden fazla makale yayınlaması anlamına gelen, etik olmayan bir uygulamadır.
• Veri Üretme: Gerçek araştırma veya deneylerle desteklenmeyen sahte verilerin oluşturulması, araştırma dürüstlüğünün ciddi bir ihlali olarak kabul edilir.
• Veri Manipülasyonu/Sahteciliği: Bulguları yanlış yönlendirmek veya yanlış temsil etmek için görüntülerin değiştirilmesi ya da aykırı değerlerin kaldırılması gibi verilerin değiştirilmesini içerir.

İntihal, atıf manipülasyonu veya veri çarpıtma gibi etik ihlallerine ilişkin şüphe durumlarında, Editörler Kurulu, şüphelerin adil, şeffaf ve tutarlı bir şekilde ele alınmasını sağlamak için COPE (Yayın Etiği Komisyonu) yönergelerini takip edecektir.

AÇIK ERİŞİM POLİTİKASI

Mihman Dergisi, açık erişimli yayıncılık ilkelerine bağlıdır. Dergide yayımlanan tüm makaleler, dünya genelindeki okuyuculara ücretsiz ve kalıcı olarak erişime açıktır; herhangi bir abonelik, kayıt veya erişim ücreti talep edilmez.

Dergideki içerikler, Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0) lisansı kapsamında yayımlanır. Bu lisans, kullanıcıların içeriği ticari olmayan amaçlarla okumasına, indirmesine, kopyalamasına, dağıtmasına, yazdırmasına ve uyarlamasına izin verir; ancak kaynak yazar(lar)a uygun şekilde atıf yapılması şarttır. Ticari kullanım, yalnızca hak sahibinden önceden alınmış açık izinle mümkündür.

Açık erişim politikamız, bilimsel bilginin serbest dolaşımını desteklemeyi ve erişimdeki mali, hukuki ve teknik engelleri ortadan kaldırmayı amaçlar. Bu yaklaşım, kamuya açık araştırmaların görünürlüğü, iş birliği ve yeniliği teşvik ettiğine olan inancımızı yansıtır.

Mihman Dergisi yazarlarından makale işlem ücreti (APC) ya da başvuru ücreti talep etmez. Yayımlanan tüm içerikler, gecikmesiz ve kalıcı olarak açık erişime sunulur; herhangi bir ambargo süresi uygulanmaz.

TELİF HAKKI POLİTİKASI

Tüm makalelerle birlikte Telif Hakkı Anlaşması ve Yazarlık Onayı Formu sunulmalıdır. Bu formu imzalayan yazarlar, makaleleri Mihman Dergisi tarafından yayımlanmak üzere kabul edilirse, içeriğin Creative Commons Atıf-GayriTicari (CC BY-NC) 4.0 Uluslararası Lisansı kapsamında lisanslanacağını kabul ederler. Bu lisans, üçüncü tarafların eseri uygun şekilde atıf yapmak kaydıyla sadece ticari olmayan amaçlarla herhangi bir formatta okumasına, kopyalamasına, yeniden dağıtmasına ve uyarlamasına izin verir.

Daha önce yayımlanmış içeriklerin — tablo, şekil veya başka herhangi bir materyalin — hem basılı hem de elektronik ortamda kullanımı durumunda, yazarların ilgili telif hakkı sahibinden izin alması gerekmektedir. Bu konudaki tüm hukuki, mali ve cezai sorumluluk yazarlara aittir.

Yazarlar, Mihman dergisinde yayımlanan çalışmalarının telif hakkını ve yayın haklarını tamamen saklı tutar.

HAKEM DEĞERLENDİRME SÜRECİ

Mihman Dergisi, akademik dürüstlüğün en yüksek standartlarını sağlamak amacıyla titiz ve şeffaf bir çift-kör hakemlik süreci yürütmektedir. Bu süreçte hem yazarların hem de hakemlerin kimlikleri birbirlerinden gizli tutulur.

Her makale, ilgili alanda uzman olan en az iki bağımsız dış hakem tarafından değerlendirilir.

Yazarlar olası hakemler önerebilir, ancak nihai seçim editör tarafından yapılır ve editör, yazarın önerilerine uymak zorunda değildir. Değerlendirme süreci boyunca gizlilik esastır; hakemler, editörün onayı olmadan makaleyi başkalarıyla paylaşamaz. Hakemler, makalenin kalitesini artırmaya yönelik zamanında, tarafsız, kanıta dayalı ve yapıcı geri bildirim sunmakla yükümlüdür. Araştırma suistimalinden şüphelenilmesi durumunda, bu durum sürecin bütünlüğünü korumak adına gizlilik içinde editöre bildirilmelidir.

Dergi, değerlendirme süreci, seçim kriterleri ve itiraz prosedürleri hakkında kamuya açık bilgi sunarak şeffaflığı garanti eder. Ayrıca, kabul oranları ve yayın süreleri gibi önemli istatistikleri de yayımlar. Bir makalenin kabul edilip edilmeyeceği, revize edilip edilmeyeceği veya reddedileceği konusundaki nihai karar, Yardımcı Editörlerinin önerilerini dikkate alan Baş Editöre aittir.

Hakemler, değerlendirme davetini kabul etmeden önce olası çıkar çatışmalarını bildirmekle yükümlüdür. Editörler ile hakemler arasındaki tüm iletişim gizlidir. Yayın kurulunda yer alan bir üyenin gönderdiği makaleler, tarafsızlığın sağlanması amacıyla dış editörler tarafından değerlendirilir ve bu editörler de olası çıkar çatışmalarını beyan etmelidir. Hakemlik süreci standart uygulamalardan farklılık gösterdiği takdirde, sürecin türü makalede belirtilerek şeffaflık ve hesap verebilirlik sağlanır.

Hakemler, hakemlik sürecinin bütünlüğünü ve adilliğini sağlamak adına, COPE’un Hakemler için Etik İlkelerinde yer alan kurallara uymakla yükümlüdür.

Minör revizyon veya majör revizyon gerektiren makaleler, Baş Editör tarafından hakemlerin ve editörlerin yorumlarını içeren bir karar mektubu ile yanıtlanır ve yeniden gönderim için bir son tarih alır. Yazarlar, gözden geçirilmiş bir makale ve her bir yorumu ayrı ayrı ele alan ayrıntılı bir “Hakemlere Yanıt” belgesi sunmalıdır. Yanıt, yapılan revizyonları açıklamalı ve makaledeki ilgili satır numaralarını belirtmelidir. Makalenin değişiklikleri vurgulayan açıklamalı bir versiyonu da sunulmalıdır. Gözden geçirilmiş makaleler, karar mektubunda belirtilen tarihe kadar teslim edilmelidir. Son teslim tarihine uyulmaması, revizyonun reddedilmesine neden olabilir. Ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, yazarlar orijinal son tarih sona ermeden önce uzatma talebinde bulunmalıdır.

REKLAM POLİTİKASI

Mihman, Yayın Kurulu ve yönetimi tarafından onaylanması koşuluyla web sitesinde dijital reklamları kabul eder. Tüm reklamlar bu şekilde açıkça etiketlenmelidir. Reklam verenlerin editoryal kararlar veya reklam politikaları üzerinde hiçbir etkisi yoktur.

Reklam talepleriniz için lütfen Editörlük Ofisi (inueditorial@inonu.edu.tr) ile iletişime geçiniz.

ÇIKAR ÇATIŞMASI BEYANI

Herhangi bir finansal veya finansal olmayan çıkar çatışması, editoryal derneklerle, ticari düzenleme şirketleriyle, tıbbi iletişim şirketleriyle veya başvuruyu ilgilendiren diğer kuruluşlarla ilişkiler dâhil olmak üzere, makalenin sonunda, Kaynaklar bölümünden hemen önce açıklanmalıdır.

FİNANSAL DESTEK BEYANI

Tüm finansman kaynakları makalenin sonunda belirtilmelidir. Yazarlar, varsa, çalışma sponsor(lar)ının çalışma tasarımı, veri toplama, analiz, yorumlama, rapor yazımı ve makalenin yayına sunulması kararındaki rolünü belirtmelidir. Eğer finansman kaynağı bu alanlarla ilgili bir katkıda bulunmamışsa, yazarlar bunu net bir şekilde ifade etmelidir.

Makale Hazırlama Sürecinde Yapay Zekanın (AI) Rolü

Mihman makale hazırlamada yapay zeka (YZ) ve yapay zeka destekli teknolojilerin kullanımına ilişkin Yayın Etiği Komisyonu (COPE) yönergelerini takip etmektedir. Yazarlık, yalnızca insanların yerine getirebileceği sorumluluklar gerektirir ve yazarlar çalışmalarının özgünlüğü ve bütünlüğünden sorumludur.

YZ araçları, dil düzenlemesi için kullanılabilir; ancak bunların kullanımı makalede açıkça belirtilmelidir. YZ, yazar olarak listelenemez, çünkü yazarlık, entelektüel katkılar, eleştirel düşünme ve sorumluluk gerektirir; bu unsurlar, YZ tarafından sağlanamaz. Bu standartların korunması, yayımlanan araştırmaların kalitesini ve özgünlüğünü korumak için önemlidir.

YAYIN SONRASI DÜZELTME TALEPLERİ VE MAKALE GERİ ÇEKME POLİTİKASI

Yayın sonrası tüm düzeltme talepleri editöryal incelemeye tabidir. Yayın Kurulu, hatanın niteliğine, makale üzerindeki etkisine ve destekleyici kanıtlara dayanarak düzeltmelerin gerekliliğini ve uygunluğunu değerlendirir. Onaylanması halinde, düzeltme dergi arşivinde yapılacaktır. Dergi COPE yönergelerini takip etmektedir.

Makale Geri Çekme (Yayın Öncesi)

Makale Geri Çekme işlemi yalnızca hatalar, kazara yinelenen gönderimler veya etik ihlaller (örneğin, birden fazla gönderim, sahte veriler veya intihal) içerebilecek makalelerin ilk sürümleri olan basım aşamasındaki makaleler için geçerlidir. Geri çekilen makalelerin HTML ve PDF içerikleri kaldırılacak ve yerine çekilme bildiren bir açıklama ile derginin çekilme politikasına bağlantı verilecektir.

Makale Geri Çekme (Yayın Sonrası)

Geri çekmeler intihal, veri uydurma, sahte yazarlık veya ortak yazar onayı olmadan yayın gibi ciddi etik ihlaller için verilir. Geri çekme bildirimleri şu unsurları içerir:

• “Geri Çekme” başlıklı resmi bir geri çekme notu: [Makale Başlığı]” başlıklı resmi bir geri çekme notu, sonraki bir sayıda yayınlanır.
• Orijinal makalenin PDF'si üzerinde “Geri Çekildi” şeklinde bir filigran.
• Akademik bütünlüğü korurken düzeltmelerde şeffaflık sağlayan HTML sürümünün kaldırılması.

Makale Kaldırılması (Hukuki ve Güvenlik Endişeleri)

Nadir durumlarda, bir makalenin yasal sorunlar, mahkeme kararları, hakaret veya önemli sağlık riskleri nedeniyle derginin çevrimiçi veritabanından kalıcı olarak kaldırılması gerekebilir. Meta veriler (başlık ve yazarlar) korunurken, makale içeriği kaldırmayı açıklayan yasal bir bildirimle değiştirilecektir.

Makale Değiştirme

Bir makale ciddi bir sağlık riski teşkil ediyorsa, yazarlar düzeltilmiş bir versiyonla değiştirilmesini talep edebilir. Bu gibi durumlarda, düzeltilmiş makaleye bir bağlantı içeren bir geri çekme bildirimi yayınlanacak ve güncellemelerin şeffaf bir şekilde kaydedilmesi sağlanacaktır.

KENDİ KENDİNE ARŞİVLEME POLİTİKASI

Yazarların yayınlanmış çalışmalarını kurumsal veya kişisel web sitelerinin yanı sıra açık erişim havuzlarında kendi kendilerine arşivlemelerine izin verilir. Yazarlar makalelerini paylaşırken orijinal yayına uygun şekilde atıfta bulunmalı ve DOI numarasını eklemelidir. Ayrıca, yazarların yayınevinin resmi web sitesine bir bağlantı sağlamaları teşvik edilir, böylece bilimsel kaydın doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış olur. Yayıncının web sitesinde yayınlanan versiyon, kayıtların kesin versiyonu olarak kabul edilir.

YASAL UYARI

Yayınlanan makalelerde ifade edilen görüş ve fikirler yalnızca yazar(lar)a aittir ve editörlerin, yayın kurulunun veya yayıncının görüşlerini yansıtmaz. Editörler, yayın kurulu ve yayıncı, yayınlanan makalelerin içeriğinden sorumlu değildir ve bu makalelerde ifade edilen görüşleri onaylamaz.

Yazarlar, çalışmalarının doğruluğu ve bütünlüğü konusunda tam sorumluluk taşırlar. Dergi, araştırmaların bilim camiasına yayılması için bir platform görevi görürken, içeriğin geçerliliğini garanti etmez.