İç Mekânda Kullanıcı ve Doğal Çevre Etkileşiminin Mental İyi Oluş Durumu Üzerindeki Etkisinin Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Örneğinde Ölçülmesi
Yıl 2021,
Sayı: 28, 53 - 73, 27.12.2021
Hatice Aşkın
,
Burçin Cem Arabacıoğlu
Öz
Korunma ve barınma amacıyla yapma çevre oluşturmaya başlayan insan, bu eylem ile yaşam alanlarını tahrip
ederken, doğal çevre ile arasındaki etkileşimi de kısıtlamıştır. Özellikle şehirlerde doğal çevreden kopmuş olmak
bir problem haline gelmiştir.İnsanlar beton bloklar içinde, doğal çevreyi hayatlarına dâhil edemeden yaşamaktadır.
İç mekânlarda geçirilen süre dikkate alındığında bu etkileşimi iç mekânlarda kurabiliyor olmak son derece
önemlidir. “İç mekânda doğal çevre ile etkileşim kurmak kullanıcıların mentâl iyi oluş durumunu olumlu yönde
etkiler” hipotezi ile bu çalışmada; doğal çevre-insan-mekân etkileşimleri, doğaya yönelme fikrinin sebepleri ve
bu etkileşimin neden sağlanması gerektiği irdelenmiştir. Hipotezi test etmek üzere öğrencilerden oluşan bir
deney grubu oluşturulmuştur. Bu deney kurgusunda üç aşamalı olarak; doğal çevre unsurları ile etkileşimi olan,
yapma çevre unsurları ile etkileşimi olan ve hem doğal çevre hem de yapma çevre unsurları ile etkileşimi olan
sınıflarda çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Çalışmaların sonunda katılımcılar tarafından Mentâl İyi Oluş Ölçeği
cevaplandırılmıştır. Elde edilen veriler hipotezi destekler niteliktedir.
Kaynakça
- Atasoy, E. (2015). İnsan-Doğa Etkileşimi ve Çevre İçin Eğitim. İstanbul: Sentez
Yayıncılık.
- Berman M.G. Kross E. Krpan K. M. Askren M. K. Burson A. Deldin P. J.
Kaplan S. Sherdell L. Gotlib I. H. ve Jonides J. (2012).“InteractingWith
Nature ImprovesCognitionandAffectForIndividualsWithDepression”, Journal of
AffectiveDisorders 140, s. 300–305.
- Harari, Y.N.(2015). Hayvanlardan Tanrılara Sapiens. İstanbul: Kolektif Kitap.
- Hun, E. (2016). Tarih Boyunca İnsan-Çevre İlişkisi. Ruşen Keleş (Yayına Hazırlayan).
İnsan Çevre Toplum. 3.Baskı. Ankara. İmge Kitabevi Yayınları, s.50
- Kaplan, R. (2001).“The Nature of The View From Home, Environment and
Behavior”,Vol. 33 No. 4, July, S. 507-542.
- Karataş, A. (2013).“Gençlerin Doğal Çevre ile Etkileşim Kurmalarının Güvenli Yarınlar
İçin Önemi”, Düşünce Dünyasında Türkiz Siyaset ve Kültür Dergisi Yıl:4 / Sayı: 23 /
Eylül – Ekim.
- Keldal, G. (2015).“Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği’nin Türkçe Formu:
Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, TheJournal of Happiness&Well-Being, 3(1), s.103-
115.
- Keleş, R. Hamamcı, C. (2005). Çevre Politikası. Ankara: İmge Kitabevi.
- Kellert, S.R. (2005).“BuildingFor Life:DesigningandUnderstandingThe Human-Nature
Connection”, RenewableResourcesJournal.
- Mcnally, W. (2014).“Planning For Small & Ordinary Natural Urban Spaces To Enhance
MentalHealth & Well-Being: The Psychological Health Benefıts From Contact With
Nature”. Yüksek Lisans Tezi, University of Washington, Washington.
- Monnier, G. (2013).Mimarlık Tarihi. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Nute, K. ve Weiss, A. (2016).“Outside In: Using The Animation Of The Weather
To Improve Building Occupants’ Well-Being And Raise Awareness of Passive Energy
and Rainwater Saving”,The International Journal of Architectonic, Spatial and
Environmental Design Volume 10, Issue 4.
- Özgüner, H. (2004).“Doğal Peyzajın İnsanların Psikolojik ve Fiziksel Sağlığı Üzerine
Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 2,
Yıl: 2004, ISSN: 1302-7085, Sayfa: 97-107
- Ponting, C. (2012).“Dünyanın Yeşil Tarihi Çevre ve Büyük Uygarlıkların Çöküşü”(Çev.
Ayşe Başcı).İstanbul. Sabancı Üniversitesi. 3. Basım.
- Roth, L. M. (2014).Mimarlığın Öyküsü, Öğeleri, Tarihi ve Anlamı. İstanbul. Kabalcı
Yayıncılık.
- Taşkın, A. (2010).“Çevrenin Hukuksal Yönden Korunması”, Türkiye Adalet Akademisi
Dergisi (Taad), Nisan 2010, Sayı: 1
- Tıraş. H. (2012).“Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme”,
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,
Cilt 2, Sayı 2, s. 57-73.
- Turgut, N. (2001).Çevre Hukuku.Ankara. Savaş Yayınevi. 2. Baskı.
- Ulrich, R.S. (1984).“View Through a Window May
InfluenceRecoveryFromSurgery”,Science, New Series, Volume 224, Issue 4647, s. 420-
421.
- Aşkın, H.(2019).İç Mekânda Kullanıcı ve Doğal Çevre Etkileşimini Artırmaya Yönelik
Yaklaşımlar, Yüksek Lisans Tezi.
- Kurtulan, Z.(2009).M.S.G.S.Ü. Sedad Hakkı Eldem Oditoryumunun Hacim Akustiği
Açısından İncelenmesi ve Değerlendirilmesi, Yüksek lisans tezi.
- Ponting, C. (2012).Dünyanın Yeşil Tarihi Çevre ve Büyük Uygarlıkların Çöküşü, Sabancı
Üniversitesi, 3. Basım. 47, 280
- İnternet-1: https://www.who.int/health-topics/urban-health/urban-health-gallery
(Erişim Tarihi 06.06.2020)