Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Seramik Bünyelerde “Kadın Portreleri” Üzerine Bireysel Söylemler

Yıl 2025, Sayı: 36, 167 - 188, 27.06.2025

Seda Özcan Özden

https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1698797

Öz

Küreselleşme ile birlikte farklı disiplinlerin arasındaki duvarlar eriyerek günümüz sanatının uygulama biçimlerine yön vermeye başlamıştır. Birbirinden beslenen disiplinler arası yaklaşım ile sanatçılar, çeşitli malzeme ve tekniklerin sunduğu imkânları kendi özgünlükleri ve ifade özgürlükleri çerçevesinde değerlendirerek sanat dünyasında büyük bir çeşitliliğin oluşmasına katkıda bulunmakla birlikte, dönemlerine özgü imgeler üreterek sanatsal yönelimlere etki etmektedirler. Bu bağlamda, kadın imgesi tarihsel süreç boyunca toplumsal değerleri, kültürel kodları ve teknolojik gelişmeleri yansıtan bir göstergeye dönüşmüştür. Sanat, toplumsal yapıdan bağımsız düşünülemeyeceğinden, kadın temsilleri üzerinden dönemsel kadın algısı okunabilmektedir. Bu çalışma, sanatta kadın imgesinin seramik sanatı bağlamında portre okumalarını ele almakla birlikte sanatta kadın portrelerinin teknik olanaklarla dönüşümünü ve S. Ö.’ın seramik üretimlerinde kadın imgesine yaklaşımını incelemektedir.

Anahtar Kelimeler

Kadın Portre Sanat Çağdaş Sanat Seramik

Kaynakça

  • Akkan, A. (2014). Şiddetin Plastik Yüzü. [Yüksek lisans tezi], Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
  • Akın, A. (2010). İmgesel Portre Uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. [Yüksek lisans sanat eseri çalışması raporu]. Ankara.
  • Altınkılıç, Arzu Emel. (2019). Çağdaş Artistik Seramikte Alternatif Malzemeler ve Alternatif Yüzeylerde Resimsel Dokular, [Sanatta yeterlik tezi], Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
  • Arcasoy, A. ve Başkırkan, H. (2020). Seramik Teknolojisi, Literatür Yayınları, İstanbul. Atalay Aktuğ, C. (Nisan-Haziran 2011). Batı seramik sanatında manzara betimlemeleri Seramik Türkiye, Türkiye Seramik Federasyonu Dergisi, s.112-119.
  • Aydın, M. Ç. (2009). Sanatlar ve Toplumsal Etkileşim. E Yayınları, İstanbul.
  • Ayyıldız, A. (2017). Görme Olgusu “Portre, Yüz, Benlik”. [Yüksek lisans tezi], İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Bağırlı, R. (2022). Çağdaş Seramik Sanatında Gemi Teması Üzerine Bireysel Söylemler, International Academic Social Resources Journal, (e-ISSN: 2636- 7637), Vol:7, Issue:43; s. 1488-1497.
  • Bağırlı, Rasim ve Kaya, Furkan Mert. (Mart 2025). Sanatsal Üretime Yansıyan Psikoloji ve Yayoi Kusama Örneği, Plastik Sanatlar Alanında Araştırmalar ve Değerlendirmeler, Editör: Prof. Dr. Emrah Uysal, Gece Kitaplığı, ISBN: 978-625-388-262-4, Ankara.
  • Charles, V., Carl, K. (2019). 1000 Muhteşem Desen, (Çev.: Manolya Aşık Öztürk), Zedya Litap, İstanbul.
  • Çevik, N. (2016). “Sanat Felsefesinde Kültürel Bir Metafor Olarak Kadın İmgesinin Çağdaş Seramik Sanatına Yansımaları”. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 6 (13): s.333- 342.
  • Dönmez, N. (2009). Türk Resminde Portre ve Otoportre [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
  • Erdal, O. (2024). Doğadan İlham: Biyomimikri ve Seramik Sanatının Sentezi. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 14(4), s. 887-901. https:// doi.org/10.7456/tojdac.1511526
  • Erdoğan, O. (2021). Portre Sanatı ve Seramik Malzeme ile Uygulamalar, [Yüksek lisans tezi], Uşak Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Uşak.
  • Erkal, O. (2013). Resim Sanatında Portre, [Yüksek lisans tezi], Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Eskişehir.
  • Ernur, T. (2012). 20. Yüzyıl Resim Sanatında Portrenin Yeri, [Yüksek lisans tezi], Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Gençler, B. (2015). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Dışavurumcu Oto-portre [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Uludağ Üniversitesi.
  • İnan, H. B. (2018). Seramik Form ve Yüzeylerde Resimsel Anlatımlar ve İmgeler [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Hacettepe Üniversitesi.
  • Kara, E. (2001). 20. Yüzyıl Resim Sanatında Portre, [Yüksek lisans tezi], Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Kayahan, Z. (2019a). Resimsel Bir Unsur Olarak Kadın İmgesi ve Çok Katmanlı Kurgusal Dil Bağlamında Bireysel Söylemler, Atlas Journal, 5 (21), s.617–632.
  • Kayahan, Z. (2019b). Kişisel Mahremiyetin Bir İfade Aracı Olarak Portre ve Ekslibris’de Kullanımı Üzerine, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 40, s. 399-419.
  • Kayahan, Z., & Arslan, M. (2024). Postmodernizm (1960 ve ötesi). M. Diğler & R. Soylu (Eds.), Pirimitif Dönemden Günümüze Sanatın Öyküsü (s. 691- 727). Pegem Akademi.
  • Kırmızıgül, F. Ç. (2019). Moderniteye Bağlı Değişen Doğu-Batı İkileminde Düşünsel Bir Film Örneği: İki Yabancı. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 8(53), s. 25-39. Kırmızıgül, F. (2020). Eko-Dijital Uzamda “Tüketim” Odaklı Sanatçı Okumaları. Sanat ve Tasarım Dergisi (25), 215-235.
  • Kızılkaya, H. (2004). Ana Soyluluktan Günümüze Kadın. İlya Yayınevi Matbaası, İzmir.
  • Kocabıyık, E. (2010). Aynadaki Narkisos. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • Köşker, F. (2015) Bir Tema Olarak Sanatçı ve Modeli. [Yüksek lisans tezi], Erciyes Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü. Kayseri.
  • Kurt, Ö. (2011). Foto-Gerçekçi Sanat Kapsamında Portre. [Yüksek lisans tezi], Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
  • Kutlu, M. (2013). Resimsel Öğelerin Seramik Teknikleri ile Yorumu. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Nezir, M. (2010). Ekspresyonizmde Bir Anlatım Aracı Olarak Portre ve Figür. [Yüksek lisans tezi], Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. 186
  • Özgan, R. (2013). Roma Portre Sanatı I. İstanbul: Ege Yayınları.
  • Özkanlı, Ü. (2006). Sanat ve Sanatçı Bağlamında Otoportre ve Portre. [Yüksek lisans tezi], Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Özkul, D. T., & Küçükşen Öner, F. (2022). Ben aslında yoktum: Sanatçının tarihsel serüveni. Current Perspectives in Social Sciences, 26(2), s. 223-228.
  • Özrili, Y. (2023). Hipergercekcilik perspektifinden Uygur sanatının simulasyon ve simulakrlarla inşa edilen dünyası. Journal of Literature and Humanities, 71, 77-90.
  • Sönmez, E. (2018). Resim Sanatında Melezleşmenin Portre Üzerine Yansımaları [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Gazi Üniversitesi.
  • Şahmaran Can, G. (2019). “Leonardo Da Vinci’nin ‘La Joconde’unun Mona Lisa Modern ve Postmodern Sanatsal Pratiklerde Parodik Yeniden Üretimi”, Researcher, c. 7, sy. 3, ss. 44–64.
  • Turani, A. (2011). Çağdaş Sanat Felsefesi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Usta, N. (2015). 1914 Çallı Kuşağından Günümüze Portre Resminde Karakter Çözümlemelerinin İncelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Balıkesir Üniversitesi.
  • Uysal, Arzu. (2009). Yüzün Ötesi - Portre Kurmak Üzerine, Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(4), s. 107-122.
  • İNTERNET KAYNAKLARI
  • Alnıak, M. (2020). Johnson Tsang’ın Lucid Dream serisi. https://www.keyfisanat. com/2019/12/johnson-tsang-in-lucid-dreamserisi.html. Erişim Tarihi: 12.04.2025
  • Gültekin, Ö. H. (2016, Kasım 9). 3 soru: Şükrü Özçelik. https://bantmag.com/3- sorusukru-ozcelik. Erişim Tarihi: 12.04.2025
  • Jessrivacooper (t.y.). Jess Riva Cooper. https://www.jessrivacooper.com/pagecv Erişim Tarihi: 27.04.2025
  • Johnsontsangart (t.y.). https://www.johnsontsangart.com/about-johnson-tsang. Erişim Tarihi: 12.04.2025
  • Lima, L. (2020, November 23). Surreal Hybrids: surrealist ceramic sculptures evoking humanities by Adrian Arleo. https://visualflood.com/post/surreal-hybridssurrealist- ceramic-sculptures-evoking-humanities-by-adrian-arleo Erişim Tarihi: 15.04.2025
  • GÖRSEL KAYNAKLAR
  • Görsel 1: Leonardo da Vinci, Mona Lisa, 1503-1507 / 1519, A. Ü. Y. B., 77x53 cm. Louvre Müzesi. https://en.wikipedia.org/wiki/Mona_Lisa (Erişim Tarihi: 15.04.2025).
  • Görsel 2: Albrecht Dürer, Otoportre, (Selbstbildnis im Pelzrock), 1500, 67,1 x 48,9 cm. Bavarian State Painting Collections, Münih, Almanya. https://tr.m.wikipedia.org/ wiki/Dosya:Albrecht_D%C3%BCrer_-_1500_self-portrait_(High_resolution_and_ detail).jpg (Erişim Tarihi: 15.04.2025).
  • Görsel 3: Michelangelo Buonarroti, İdeal Baş, Kâğıt Üzerine Kırmızı Tebeşir, 20,5 x 16,5 cm. Ashmolean Müzesi, Oxford. Yüksek Rönesans. (Charles, V., Carl, K. 2019: 123)
  • Görsel 4: Mehmet Kutlu, Yeni Hikâyeler Serisi, ‘’Ayla Algan Portresi’’, 2011. Porselen, Serigrafi, elle şekillendirme, 153X153 cm. (Kutlu, M. 2013: 54).
  • Görsel 5: Mehmet Kutlu, Yeni Hikâyeler Serisi, ‘’Genco Erkal’’ Portresi, 2011, Detay, Porselen, elle şekillendirme, 2011. (Kutlu, M. 2013: 55).
  • Görsel 6: Johnson Tsang, A Touch of Smile, Lucid Dreams, Seramik Portreler. (Porselen) https://www.johnsontsangart.com/lucid-dream-ii Erişim Tarihi: 20.04.2025
  • Görsel 7: Johnson Tsang, Red Knot I, Babies Series, Seramik Portreler. https://www. johnsontsangart.com/lucid-dream-ii Erişim Tarihi: 20.04.2025
  • Görsel 8: Jess Riva Cooper, Seramik, Sırüstü, Lüster, 2015, 28x 21x 45,7 cm. https:// moodyartblog.weebly.com/plaster.html Erişim Tarihi: 20.04.2025
  • Görsel 9: Christy Keeney, Woman Of Galway, Seramik Heykel. http://christykeeney. co.uk/ceramics/#lightbox[group-56601] /29/ Erişim Tarihi: 20.04.2025
  • Görsel 10: Ersoy Yılmaz, O. Muti, Sır-altı el dekoru, 40 cm., 2015. https:// seramiksanat.com/ersoy-yilmaz/ Erişim Tarihi: 21.04.2025
  • Görsel 11: Ersoy Yılmaz, Sofada Okuyan Kız, Sır-altı el dekoru, 40 cm., 2014. https:// seramiksanat.com/ersoy-yilmaz/ Erişim Tarihi: 21.04.2025
  • Görsel 12: John Woodward, Verandanın Önü (Front of The Porch), 23 x 12 x 10 cm., 1996. http://www.johngwoodward.com/painted-narratives.html Erişim Tarihi: 22.04.2025.
  • Görsel 13: Adrian Arleo, Greta, Kil, Sır, 13 x 9 x 6,5 cm, 2019 https://www. adrianarleo.com/2020-present#/greta-201920/ Erişim Tarihi: 22.04.2025. 188
  • Görsel 14: Christopher David White, That Sinking Feeling, Seramik, Akrilik, 26 x 36.5 x 23.5 cm., 2017. https://artaxis.org/artist/christopher-david-white/#jpcarousel- 40268 Erişim Tarihi: 22.04.2025.
  • Görsel 15-16-17-18: Seda Özcan Özden Arşivi, 2025.
Toplam 59 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Güzel Sanatlar
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Seda Özcan Özden 0000-0001-9181-9326

Yayımlanma Tarihi 27 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 13 Mayıs 2025
Kabul Tarihi 11 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Sayı: 36

Kaynak Göster

APA Özcan Özden, S. (2025). Seramik Bünyelerde “Kadın Portreleri” Üzerine Bireysel Söylemler. Sanat Ve Tasarım Dergisi(36), 167-188. https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1698797
AMA Özcan Özden S. Seramik Bünyelerde “Kadın Portreleri” Üzerine Bireysel Söylemler. Sanat ve Tasarım Dergisi. Haziran 2025;(36):167-188. doi:10.18603/sanatvetasarim.1698797
Chicago Özcan Özden, Seda. “Seramik Bünyelerde ‘Kadın Portreleri’ Üzerine Bireysel Söylemler”. Sanat Ve Tasarım Dergisi, sy. 36 (Haziran 2025): 167-88. https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1698797.
EndNote Özcan Özden S (01 Haziran 2025) Seramik Bünyelerde “Kadın Portreleri” Üzerine Bireysel Söylemler. Sanat ve Tasarım Dergisi 36 167–188.
IEEE S. Özcan Özden, “Seramik Bünyelerde ‘Kadın Portreleri’ Üzerine Bireysel Söylemler”, Sanat ve Tasarım Dergisi, sy. 36, ss. 167–188, Haziran 2025, doi: 10.18603/sanatvetasarim.1698797.
ISNAD Özcan Özden, Seda. “Seramik Bünyelerde ‘Kadın Portreleri’ Üzerine Bireysel Söylemler”. Sanat ve Tasarım Dergisi 36 (Haziran 2025), 167-188. https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1698797.
JAMA Özcan Özden S. Seramik Bünyelerde “Kadın Portreleri” Üzerine Bireysel Söylemler. Sanat ve Tasarım Dergisi. 2025;:167–188.
MLA Özcan Özden, Seda. “Seramik Bünyelerde ‘Kadın Portreleri’ Üzerine Bireysel Söylemler”. Sanat Ve Tasarım Dergisi, sy. 36, 2025, ss. 167-88, doi:10.18603/sanatvetasarim.1698797.
Vancouver Özcan Özden S. Seramik Bünyelerde “Kadın Portreleri” Üzerine Bireysel Söylemler. Sanat ve Tasarım Dergisi. 2025(36):167-88.