This study meticulously examines the economic practices of Yeşilçam during the 1960–1970 period, focusing on Yalancı Dünya (The Fake World, 1970), a novel by Orhan Kemal, a prominent social realist writer who closely observed Yeşilçam’s inner workings. The analysis is grounded in the assumption that literary works can serve as valuable sources in cinema historiography. Yalancı Dünya provides insights into Yeşilçam’s economic practices that extend beyond the existing literature, shedding light on obscure and underexplored aspects of the industry. For the aim of this study, the novel was systematically analyzed through content analysis, with findings organized under thematic categories such as “filmmakers, producers, and enterprises,” “investors,” “regional managers and Anatolian enterprises,” “loan sharks and bonds,” “names,” and “places/spaces.” Additionally, sectoral criticisms of Yeşilçam from the 1960–1980 period were compiled from movie magazines, newspapers, and contemporary literature. The findings from the literary analysis were then interpreted in conjunction with these historical criticisms. The study reveals that Kemal, as a close observer of Yeşilçam, documented his experiences in meticulous detail, with his narratives aligning significantly with the critiques of the period. This underscores the potential of Yalancı Dünya to function as a source for cinema historiography. However, the analysis also highlights that the narration of the novel is shaped by autobiographical realism, reflecting the author’s personal connection to Yeşilçam, as well as the melodramatic narrative structures characterized by dichotomies and clichés. Consequently, while the novel offers valuable insights, its use as a historiographical source necessitates corroboration and validation through additional resources.
History of film film economy Yeşilçam Orhan Kemal cinema and literature
Bu çalışmayla, Yeşilçam’ın işleyişine yakından tanıklık eden ve toplumsal gerçekçi bir yazar olan Orhan Kemal’in Yalancı Dünya (1970) adlı romanından ve edebiyat eserlerinin sinema tarihyazımında kaynak olarak değerlendirilebileceği varsayımından hareketle, Yeşilçam’ın 1960–1970 dönemindeki ekonomik pratiklerini araştırmak amaçlanmıştır. Yalancı Dünya, Yeşilçam’a dair bugüne değin yazılanların ötesinde, puslu ve hatta yer yer karanlıkta kalan alanlardaki ekonomik pratikleri hakkında veri içermektedir. Bu amaçla roman, içerik analizi yöntemiyle “filmciler, yapımcılar ve işletmeler”, “yatırımcılar”, “bölge işletmecileri, Anadolu işletmeleri”, “tefeciler ve bonolar”, “kişiler” ve “yerler – mekânlar” temaları bağlamında taranmış, sınıflandırılmış ve bulgulara ulaşılmıştır. Diğer yandan 1960–1980 döneminde Yeşilçam’a yöneltilen sektörel eleştiriler, dönemin sinema dergilerinden, gazetelerinden ve dönemle ilgili alanyazından derlenmiştir. Tüm bunların ardından romandan ulaşılan bulgular, ilgili dönemin sektörel eleştirileriyle birlikte yorumlanmıştır. Çalışmada, Yeşilçam’ı yakından tanıyan Kemal’in, romanına bu tanıklıklarını detaylı bir biçimde aktardığı; aktarımlarının dönemin eleştirileriyle örtüştüğü ve bu bakımdan romanın sinema tarihyazımına kaynaklık edebileceği görülmüştür. Ama bununla beraber Yalancı Dünya’nın bir yandan yazarının Yeşilçam’la olan yakın ilişkisi nedeniyle otobiyografik bir gerçekçilikle, diğer yandan ise melodramların ikilikler ve klişelerden oluşan anlatısıyla kurulduğunu göz önünde bulundurmak ve dolayısıyla romanı, sinema tarihyazımının bir kaynağı olarak değerlendirirken farklı kaynaklarla teyit etmek ve doğrulamak gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Sinema tarihi sinema ekonomisi Yeşilçam Orhan Kemal sinema ve edebiyat
"Yalancı Dünya: Yeşilçam Ekonomisine Edebî Bir Bakış" başlıklı bu çalışmanın, etik kurul izni gerektirmeyen çalışmalar arasında yer aldığını beyan ederiz.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Türk Sineması, Sinema Tarihi |
Bölüm | Makale |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 5 Haziran 2025 |
Gönderilme Tarihi | 25 Aralık 2024 |
Kabul Tarihi | 23 Mayıs 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 |
sinecine TR DİZİN ve FIAF tarafından taranmaktadır.