Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Danışanı Bütüncül Değerlendirme Sürecinde Soru Sorma Becerisi: Bir Gözden Geçirme Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 59 - 74, 08.08.2024

Metin Çelik , Mehmet Cahit Marangoz

Öz

Danışanı bütüncül değerlendirme sürecinde, psikolojik danışmanın sahip olması gereken birçok beceri bulunmaktadır. Bu becerilerinin en önemlilerinden biri de bütüncül değerlendirme görüşmelerinde yoğun olarak kullanılan soru sorma becerisidir. Soru sorma becerisi kullanılarak danışan, danışanın danışma sürecine getirdiği problem ve danışanın içerisinde bulunduğu sistem anlaşılmaya çalışılır. Bunun yapılabilmesi için de bütüncül değerlendirmeyi gerçekleştiren psikolojik danışmanın sorularını etkili, etik açıdan uygun ve doğru bir şekilde sorması gerekmektedir. Ayrıca sorular etkili ve doğru bir şekilde sorulduğunda terapötik ilişkiye olumlu etki eder ve danışanın direnci azalır. Bundan dolayı bu derleme makalesinde amaç, bütüncül değerlendirme sürecinde etkili soru sorabilmenin önemini vurgulamak, kullanılabilecek soru türlerine ve soru sorma becerisi kullanırken dikkat edilmesi gereken noktalarla dair genel bir çerceve sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

İlk görüşme Soru sorma Bütüncül Değerlendirme

Kaynakça

  • Aladağ, M., Yaka, B. ve Koç, D. (2014). Psikolojik danışma becerileri eğitimine ilişkin psikolojik danışman adaylarının görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(3), 859-886.
  • Büyükşahin-Çevik, G. (2014). Kültür merkezli psikolojik danışma: Kuramsal bir inceleme. Ege Eğitim Dergisi, 15(2), 577-596.
  • Chen, M. W., & Giblin, N. J. (2021). Bireyle psikolojik danışma ve terapi. (Çev. Eds. Çetinkaya Yıldız ve G. Çakır Çelebi). Nobel. (Eserin orijinali 2004’te yayımlandı).
  • Cormier, S., & Hackney, H. (2015). Psikolojik danışma stratejiler ve müdahaleler. (Çev. Eds. S. Doğan ve B. Yaka). Pegem. (Eserin orijinali 2007’te yayımlandı).
  • Çelik, M. (2023). Psikolojik danışmanlar için danışanı bütüncül değerlendirme yeterlilik ölçeğinin geliştirilmesi: Bir keşfedici karma desen çalışması. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İnönü Üniversitesi.
  • De Shazer, S. (1985). Keys to solution in brief therapy.Norton.
  • De Shazer, S., Dolan, Y., Korman, H., Trepper, T., McCollum, E., & Berg, I. K. (2021). More than miracles: The state of the art of solution-focused brief therapy. Routledge.
  • Emül, B., & Öz Soysal, F. S. (2021). Psikolojik Danışman Adaylarının Psikolojik Danışma Becerileri ve Özyeterliklerine İlişkin Görüşleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 500-514. https://doi.org/10.51460/baebd.934119.
  • Geldard, K. ve Geldard, D. (2013). Ergenler ve gençlerde psikolojik danışma. (Çev. Edt. M. Pişkin). Nobel.
  • Hackney, H. & Cormier, S. (2008). Psikolojik danışma ilk ve teknikleri: Psikolojik yardım süreci el kitabı. (Çev. T. Ergene ve S. Aydemir Sevim). Mentis Yayıncılık. Hartzell, M., Seikkula, J., & von Knorring, A. L. (2009). What children feel about their first encounter with child and adolescent psychiatry. Contemporary family therapy, 31(3), 177-192. https://doi.org/10.1007/s10591-009-9090-x
  • Kaya, M. S., & Yıldırım, T. (2022). Dinamik Yönelimli Yaklaşımlarda Anamnez Oturumundan Psikoterapi Oturumuna Geçiş Süreci: Aday Psikoterapistler İçin Bir Kılavuz. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 9(2), 279-299. https://doi.org/10.31682/ayna.928642.
  • Meydan, B. (2015). Bireyle psikolojik danışma uygulamasında mikro beceri süpervizyon modeli’nin etkililiğinin incelenmesi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(43), 55-68.
  • Miller, W. R., & Rollnick, S. (2012). Motivational interviewing: Helping people change. Guilford press.
  • Morrison, J. (2019). İlk görüşme (Çev. Eds. S. Uluç, V. Gülüm ve E. Ataman). Nobel Yayıncılık. (Eserin orijinali 2014’te yayımlandı).
  • Nelson-Jones, R. (2020). Temel psikolojik danışma becerileri. (Çev. G. Sart). Nobel Yayıncılık. (Eserin orijinali 2013’de yayımlandı).
  • Oras, S. (2018). Klinik Görüşmeye Giriş. Elif Erol (Ed.), Terapötik İletişim Teknikleri içinde (Birinci Baskı, ss.55-66). İdeal Kültür Yayıncılık.
  • Özakkaş, T. (2015). Terapistliğe ilk adım: Nasıl terapist olunur? Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
  • Sharf, R. S. (2021). Psikoterapi ve Psikolojik Danışma Kuramları. (Çev. Ed. N. Voltan Acar). Nobel Akademik Yayıncılık. (Eserin orijinali 2017’te yayımlandı).
  • Sharf, R. S. (2021). Psikoterapi ve Psikolojik Danışma Kuramları. (Çev. Ed. N. Voltan Acar). Nobel Akademik Yayıncılık. (Eserin orijinali 2017’te yayımlandı).
  • Sommers-Flanagan, J. ve Sommers-Flanagan, R. (2021). Klinik görüşme. (Çev. G. Akbaş ve L. Korkmaz). İthaki. (Eserin orijinali 2009’da yayımlandı).
  • Strupp, H.H. (1958). The performance of psychoanalytic and client-centered therapists in an initial interview. Journal of Consulting Psychology, 22 (4), 26-274.
  • Şahin, D. (2021). Terapiye başlarken (1. Baskı). Pinhan.
  • Voltan- Acar, N. (2015). Yeniden terapötik iletişim-kişiler arası ilişkiler. Nobel Yayıncılık.
  • Yaka, B. (2013). Mikro Beceri Eğitimi Programı’nın psikolojik danışman adaylarının psikolojik danışma becerilerine etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 14(2), 1-24.
  • Yıldırım, T. (2010, 10-12 Aralık). Psikolojik danışmadan önceki oturum: Dinamik anamnez alma ve karar verme [Çalıştay]. III. Uygulamalı Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Ankara, Türkiye. http://www.pdrkongre2010.hacettepe.edu.tr/Bildiriozetleri.pd
  • Yıldırım, T. (2020). Bir Ergenin Kişilik Yapılanması Üzerine- Dinamik Yönelimli Kısa Yoğun Acil Psikoterapi (BEP). (1.Baskı). Psikoterapi Enstitüsü.

The Skill of Asking Questions in the Process of Holistic Assessment of the Client: A Review Study

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 59 - 74, 08.08.2024

Metin Çelik , Mehmet Cahit Marangoz

Öz

In the process of holistic assessment of the client, there are many skills that the counselor should possess. One of the most important of these skills is the skill of asking questions, which is used extensively in holistic assessment interviews. By using the skill of asking questions, the client, the problem the client brings to the counseling process, and the system the client is in is tried to be understood. To do this, the counselor conducting the holistic assessment must ask questions in an effective, ethically appropriate, and correct manner. In addition, when the questions are asked effectively and correctly, they have a positive effect on the therapeutic relationship and the client's resistance decreases. Therefore, this review article aims to emphasize the importance of asking effective questions in the holistic assessment process and to provide a general framework on the types of questions that can be used and the points to be considered when using questioning skills.

Anahtar Kelimeler

First Interview Asking Questions Holistic assessment

Kaynakça

  • Aladağ, M., Yaka, B. ve Koç, D. (2014). Psikolojik danışma becerileri eğitimine ilişkin psikolojik danışman adaylarının görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(3), 859-886.
  • Büyükşahin-Çevik, G. (2014). Kültür merkezli psikolojik danışma: Kuramsal bir inceleme. Ege Eğitim Dergisi, 15(2), 577-596.
  • Chen, M. W., & Giblin, N. J. (2021). Bireyle psikolojik danışma ve terapi. (Çev. Eds. Çetinkaya Yıldız ve G. Çakır Çelebi). Nobel. (Eserin orijinali 2004’te yayımlandı).
  • Cormier, S., & Hackney, H. (2015). Psikolojik danışma stratejiler ve müdahaleler. (Çev. Eds. S. Doğan ve B. Yaka). Pegem. (Eserin orijinali 2007’te yayımlandı).
  • Çelik, M. (2023). Psikolojik danışmanlar için danışanı bütüncül değerlendirme yeterlilik ölçeğinin geliştirilmesi: Bir keşfedici karma desen çalışması. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İnönü Üniversitesi.
  • De Shazer, S. (1985). Keys to solution in brief therapy.Norton.
  • De Shazer, S., Dolan, Y., Korman, H., Trepper, T., McCollum, E., & Berg, I. K. (2021). More than miracles: The state of the art of solution-focused brief therapy. Routledge.
  • Emül, B., & Öz Soysal, F. S. (2021). Psikolojik Danışman Adaylarının Psikolojik Danışma Becerileri ve Özyeterliklerine İlişkin Görüşleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 500-514. https://doi.org/10.51460/baebd.934119.
  • Geldard, K. ve Geldard, D. (2013). Ergenler ve gençlerde psikolojik danışma. (Çev. Edt. M. Pişkin). Nobel.
  • Hackney, H. & Cormier, S. (2008). Psikolojik danışma ilk ve teknikleri: Psikolojik yardım süreci el kitabı. (Çev. T. Ergene ve S. Aydemir Sevim). Mentis Yayıncılık. Hartzell, M., Seikkula, J., & von Knorring, A. L. (2009). What children feel about their first encounter with child and adolescent psychiatry. Contemporary family therapy, 31(3), 177-192. https://doi.org/10.1007/s10591-009-9090-x
  • Kaya, M. S., & Yıldırım, T. (2022). Dinamik Yönelimli Yaklaşımlarda Anamnez Oturumundan Psikoterapi Oturumuna Geçiş Süreci: Aday Psikoterapistler İçin Bir Kılavuz. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 9(2), 279-299. https://doi.org/10.31682/ayna.928642.
  • Meydan, B. (2015). Bireyle psikolojik danışma uygulamasında mikro beceri süpervizyon modeli’nin etkililiğinin incelenmesi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(43), 55-68.
  • Miller, W. R., & Rollnick, S. (2012). Motivational interviewing: Helping people change. Guilford press.
  • Morrison, J. (2019). İlk görüşme (Çev. Eds. S. Uluç, V. Gülüm ve E. Ataman). Nobel Yayıncılık. (Eserin orijinali 2014’te yayımlandı).
  • Nelson-Jones, R. (2020). Temel psikolojik danışma becerileri. (Çev. G. Sart). Nobel Yayıncılık. (Eserin orijinali 2013’de yayımlandı).
  • Oras, S. (2018). Klinik Görüşmeye Giriş. Elif Erol (Ed.), Terapötik İletişim Teknikleri içinde (Birinci Baskı, ss.55-66). İdeal Kültür Yayıncılık.
  • Özakkaş, T. (2015). Terapistliğe ilk adım: Nasıl terapist olunur? Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
  • Sharf, R. S. (2021). Psikoterapi ve Psikolojik Danışma Kuramları. (Çev. Ed. N. Voltan Acar). Nobel Akademik Yayıncılık. (Eserin orijinali 2017’te yayımlandı).
  • Sharf, R. S. (2021). Psikoterapi ve Psikolojik Danışma Kuramları. (Çev. Ed. N. Voltan Acar). Nobel Akademik Yayıncılık. (Eserin orijinali 2017’te yayımlandı).
  • Sommers-Flanagan, J. ve Sommers-Flanagan, R. (2021). Klinik görüşme. (Çev. G. Akbaş ve L. Korkmaz). İthaki. (Eserin orijinali 2009’da yayımlandı).
  • Strupp, H.H. (1958). The performance of psychoanalytic and client-centered therapists in an initial interview. Journal of Consulting Psychology, 22 (4), 26-274.
  • Şahin, D. (2021). Terapiye başlarken (1. Baskı). Pinhan.
  • Voltan- Acar, N. (2015). Yeniden terapötik iletişim-kişiler arası ilişkiler. Nobel Yayıncılık.
  • Yaka, B. (2013). Mikro Beceri Eğitimi Programı’nın psikolojik danışman adaylarının psikolojik danışma becerilerine etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 14(2), 1-24.
  • Yıldırım, T. (2010, 10-12 Aralık). Psikolojik danışmadan önceki oturum: Dinamik anamnez alma ve karar verme [Çalıştay]. III. Uygulamalı Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Ankara, Türkiye. http://www.pdrkongre2010.hacettepe.edu.tr/Bildiriozetleri.pd
  • Yıldırım, T. (2020). Bir Ergenin Kişilik Yapılanması Üzerine- Dinamik Yönelimli Kısa Yoğun Acil Psikoterapi (BEP). (1.Baskı). Psikoterapi Enstitüsü.
Toplam 26 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık (Diğer)
Bölüm Derleme Makale
Yazarlar

Metin Çelik 0000-0001-5739-1522

Mehmet Cahit Marangoz 0000-0003-0850-2251

Yayımlanma Tarihi 8 Ağustos 2024
Gönderilme Tarihi 10 Temmuz 2024
Kabul Tarihi 18 Temmuz 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 3 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Çelik, M., & Marangoz, M. C. (2024). Danışanı Bütüncül Değerlendirme Sürecinde Soru Sorma Becerisi: Bir Gözden Geçirme Çalışması. Siirt Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 59-74.
 Kapak Resmi İndir

33994

Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.