THE ADDED ACTIONS OF THE THIRD PARTY IN CRIMINAL NEGLIGENCE AND THE OBJECTIVE FORESEEABILITY OF THE CONSEQUENCE: THE EXAMINATION OF THE DECISION OF THE COURT OF CASSATION GENERAL ASSEMBLY OF CRIMINAL CHAMBERS (NO. 2015/146)
Öz
In negligent offences where the negligent acts of more than one person contribute to the consequence, the element of objective foreseeability of the consequence comes to the fore in determining the responsibility of the person who committed the first negligent act. In cases where a third person’s negligent act is added to the first negligent act, although there is a causal link, the person who committed the first act may not be criminally responsible with an assessment to be made at the point of objective imputation. In such cases, which are also tried to be solved with the prohibition of recourse, although it is stated that, as a rule, the responsibility belongs to the person who actualised the criminal consequence by committing the second act, it is seen that some criteria have been developed regarding the situations in which the person who committed the first act may also be responsible. Furthermore, in negligent offences, the objective foreseeability of the consequence may be raised not only as a condition of objective imputation, but also in the context of the acceptance of the act as a negligent act. A decision of the Court of Cassation General Assembly of Criminal Chambers dated 2015 is a significant example that embodies all these discussions and proves that the issue is worth analysing within the scope of a separate study.
Anahtar Kelimeler
Negligence Added Actions of The Third Party Objective Foreseeability Objective Imputation Prohibition of Recourse
Kaynakça
- AKBULUT, Berrin: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, Ankara 2023.
- ARTUK, M. Emin/GÖKCEN, Ahmet/ALŞAHİN, Mehmet Emin/ÇAKIR, Kerim: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Ankara 2024.
- BAŞER, Zehra: Ceza Hukukunda Nedensellik Bağı ve Objektif İsnadiyet, Ankara 2022.
- BİRTEK, Fatih: “Araç Sürücülerinin Tehlikeyi Önleme Yükümlülüğü (Garantörlüğü) ve Trafik Kazası Sonrasında Ortaya Çıkan Davranışların Ceza Hukuku Bakımından İncelenmesi”, 3. Karayolu Trafik Güvenliği Sempozyumu ve Sergisi Bildiriler Kitabı, 1. Cilt, Derleyenler: Tuncay Durna ve A. Alper Durmuş, Ankara 2012, 241-252.
- BİRTEK, Fatih: Tamamı Örnek Olaylarla Açıklanmış Ceza Hukuku (Genel Hükümler) Temel Bilgiler, 4. Baskı, Ankara 2016.
- DEMİRBAŞ, Timur: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 17. Baskı, Ankara 2022.
- DEMİREL, Muhammed: Taksirli Suç, 2. Baskı, Ankara 2024.
- DONAY, Süheyl: Türk Ceza Kanunu Şerhi, İstanbul 2007.
- DÖNMEZER, Sulhi/ERMAN, Sahir: Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku Genel Kısım Cilt II, 12. Bası, İstanbul 1999.
- DÜLGER, Murat Volkan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2021.
- DÜLGER, Murat Volkan/BAKDUR, Merve/ÖZKAN, Onur: “Ceza Hukukunda Objektif İsnadiyet”, Ceza Hukuku Dergisi, C. 15, S. 44, 2020, 747-787.
- EREM, Faruk/DANIŞMAN, Ahmet/ARTUK, Mehmet Emin: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Ankara 1997.
- HAFIZOĞULLARI, Zeki/ÖZEN, Muharrem: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, Ankara 2018.
- HAKERİ, Hakan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 28. Baskı, Ankara 2023.
- KARAKEHYA, Hakan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2022.
- KARTAL, Melik: “Temel Suç Öğretileri Işığında Taksirin Suç Sistematiğine Göre Nasıl Konumlandırılacağı Meselesi”, Ceza Hukuku Dergisi, C. 15, S. 44, 2020, 913-948.
- KEÇELİGİL, Hasan Tahsin: Türk Ceza Hukukunda Taksirin Esasları, Ankara 2016.
- KEÇELİOĞLU, Elvan: Taksirli Suçun Dogmatiği, Ankara 2015.
- KOCA, Mahmut/ÜZÜLMEZ, İlhan: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 17. Bası, Ankara 2024.
- İÇEL, Kayıhan: Ceza Hukukunda Taksirden Doğan Sübjektif Sorumluluk, İstanbul 1967.
- İÇEL, Kayıhan/SOKULLU-AKINCI, Füsun/ÖZGENÇ, İzzet/SÖZÜER, Adem/MAHMUTOĞLU, Fatih Selami/ÜNVER, Yener: Suç Teorisi, 3. Bası, İstanbul 2004.
- ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/MERAKLI, Serkan/BACAKSIZ, Pınar/BAŞBÜYÜK, İsa: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Ankara 2023.
- ÖNDER, Ayhan: Ceza Hukuku Genel Hükümler Cilt: II-III, İstanbul 1992.
- ÖZEN, Mustafa: Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersleri, 8. Baskı, Ankara 2023.
- ÖZGENÇ, İzzet: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 17. Bası, Ankara 2021.
- ÖZTÜRK, Bahri/ERDEM, Mustafa Ruhan: Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 21. Baskı, Ankara 2021.
- SÖZÜER, Adem/DURSUN, Selman/TALAS, Serdar: Türk Ceza Hukuku Mevzuatı, 4. Baskı, İstanbul 2017.
- TEZCAN, Durmuş/ERDEM, Mustafa Ruhan/Önok, R. Murat: Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 21. Baskı, Ankara 2023.
- TOROSLU, Nevzat/TOROSLU, Haluk: Ceza Hukuku Genel Kısım, Ankara 2016.
- TURİNAY, Faruk Yasin: Ceza Hukukunda Olası Kast ve Bilinçli Taksirin Trafik Kazaları Bakımından Değerlendirilmesi Üzerine Bir İnceleme”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 29, S. 50, 2024, 49-88.
- ÜNAL, Ertuğrul: Taksirle Ölüme Sebebiyet Verme Suçu (TCK m. 85), Ankara 2017.
- YARGITAY CGK: 05.05.2015, E. 2014/790, K. 2015/146, (Legalbank, Erişim Tarihi: 20.12.2024).
- YAŞAR, Yusuf/GÜLTEKİN DİKEN, Nil Melek: “Karar İncelemesi - Bilinçli Taksir ve Olası Kast (Dolus Eventualis) Farkının Değerlendirilmesi”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, C. 7, S. 1, 2018, 97-113.
- ZAFER, Hamide: Ceza Hukuku Genel Hükümler TCK m. 1-75, 8. Bası, İstanbul 2021.
TAKSİRLİ SUÇTA ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN EKLENEN HAREKETLERİ VE NETİCENİN OBJEKTİF ÖNGÖRÜLEBİLİRLİĞİ: YARGITAY CEZA GENEL KURULU KARARININ (K. 2015/146) DEĞERLENDİRİLMESİ
Öz
Birden fazla kişinin taksirli hareketlerinin neticeye katkı sağladığı taksirli suçlarda, ilk taksirli hareketi gerçekleştiren kişinin sorumluluğunun belirlenmesinde neticenin objektif öngörülebilirliği şeklindeki unsur ön plana çıkmaktadır. İlk taksirli harekete üçüncü bir kişinin taksirli hareketinin eklendiği durumlarda, nedensellik bağı mevcut olmasına rağmen, objektif isnadiyet noktasında yapılacak bir değerlendirme ile ilk hareketi gerçekleştirenin ceza sorumluluğunun olmadığı söylenebilmektedir. Rücu yasağı ile de çözülmeye çalışılan bu gibi durumlarda sorumluluğun kural olarak ikinci hareketi yaparak tipik neticeyi gerçekleştiren kişiye ait olacağı ifade edilmekle beraber, ilk hareketi gerçekleştiren kişinin de sorumluluğunun olabileceği durumlara ilişkin bazı ölçütlerin geliştirildiği görülmektedir. Dahası, taksirli suçlarda neticenin objektif öngörülebilirliği sadece objektif isnadiyetin bir şartı olarak değil, hareketin taksirli hareket olarak kabulü bağlamında da gündeme gelebilmektedir. Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2015 tarihli bir içtihadı tüm bu tartışmaların somutlaştığı oldukça çarpıcı bir örnek olarak karşımıza çıkmakta ve konunun müstakil bir çalışma kapsamında analiz edilmeye değer olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler
Taksir Üçüncü Kişinin Eklenen Hareketleri Objektif Öngörülebilirlik Objektif İsnadiyet Rücu Yasağı
Kaynakça
- AKBULUT, Berrin: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, Ankara 2023.
- ARTUK, M. Emin/GÖKCEN, Ahmet/ALŞAHİN, Mehmet Emin/ÇAKIR, Kerim: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Ankara 2024.
- BAŞER, Zehra: Ceza Hukukunda Nedensellik Bağı ve Objektif İsnadiyet, Ankara 2022.
- BİRTEK, Fatih: “Araç Sürücülerinin Tehlikeyi Önleme Yükümlülüğü (Garantörlüğü) ve Trafik Kazası Sonrasında Ortaya Çıkan Davranışların Ceza Hukuku Bakımından İncelenmesi”, 3. Karayolu Trafik Güvenliği Sempozyumu ve Sergisi Bildiriler Kitabı, 1. Cilt, Derleyenler: Tuncay Durna ve A. Alper Durmuş, Ankara 2012, 241-252.
- BİRTEK, Fatih: Tamamı Örnek Olaylarla Açıklanmış Ceza Hukuku (Genel Hükümler) Temel Bilgiler, 4. Baskı, Ankara 2016.
- DEMİRBAŞ, Timur: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 17. Baskı, Ankara 2022.
- DEMİREL, Muhammed: Taksirli Suç, 2. Baskı, Ankara 2024.
- DONAY, Süheyl: Türk Ceza Kanunu Şerhi, İstanbul 2007.
- DÖNMEZER, Sulhi/ERMAN, Sahir: Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku Genel Kısım Cilt II, 12. Bası, İstanbul 1999.
- DÜLGER, Murat Volkan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2021.
- DÜLGER, Murat Volkan/BAKDUR, Merve/ÖZKAN, Onur: “Ceza Hukukunda Objektif İsnadiyet”, Ceza Hukuku Dergisi, C. 15, S. 44, 2020, 747-787.
- EREM, Faruk/DANIŞMAN, Ahmet/ARTUK, Mehmet Emin: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Ankara 1997.
- HAFIZOĞULLARI, Zeki/ÖZEN, Muharrem: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, Ankara 2018.
- HAKERİ, Hakan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 28. Baskı, Ankara 2023.
- KARAKEHYA, Hakan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2022.
- KARTAL, Melik: “Temel Suç Öğretileri Işığında Taksirin Suç Sistematiğine Göre Nasıl Konumlandırılacağı Meselesi”, Ceza Hukuku Dergisi, C. 15, S. 44, 2020, 913-948.
- KEÇELİGİL, Hasan Tahsin: Türk Ceza Hukukunda Taksirin Esasları, Ankara 2016.
- KEÇELİOĞLU, Elvan: Taksirli Suçun Dogmatiği, Ankara 2015.
- KOCA, Mahmut/ÜZÜLMEZ, İlhan: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 17. Bası, Ankara 2024.
- İÇEL, Kayıhan: Ceza Hukukunda Taksirden Doğan Sübjektif Sorumluluk, İstanbul 1967.
- İÇEL, Kayıhan/SOKULLU-AKINCI, Füsun/ÖZGENÇ, İzzet/SÖZÜER, Adem/MAHMUTOĞLU, Fatih Selami/ÜNVER, Yener: Suç Teorisi, 3. Bası, İstanbul 2004.
- ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/MERAKLI, Serkan/BACAKSIZ, Pınar/BAŞBÜYÜK, İsa: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Ankara 2023.
- ÖNDER, Ayhan: Ceza Hukuku Genel Hükümler Cilt: II-III, İstanbul 1992.
- ÖZEN, Mustafa: Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersleri, 8. Baskı, Ankara 2023.
- ÖZGENÇ, İzzet: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 17. Bası, Ankara 2021.
- ÖZTÜRK, Bahri/ERDEM, Mustafa Ruhan: Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 21. Baskı, Ankara 2021.
- SÖZÜER, Adem/DURSUN, Selman/TALAS, Serdar: Türk Ceza Hukuku Mevzuatı, 4. Baskı, İstanbul 2017.
- TEZCAN, Durmuş/ERDEM, Mustafa Ruhan/Önok, R. Murat: Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 21. Baskı, Ankara 2023.
- TOROSLU, Nevzat/TOROSLU, Haluk: Ceza Hukuku Genel Kısım, Ankara 2016.
- TURİNAY, Faruk Yasin: Ceza Hukukunda Olası Kast ve Bilinçli Taksirin Trafik Kazaları Bakımından Değerlendirilmesi Üzerine Bir İnceleme”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 29, S. 50, 2024, 49-88.
- ÜNAL, Ertuğrul: Taksirle Ölüme Sebebiyet Verme Suçu (TCK m. 85), Ankara 2017.
- YARGITAY CGK: 05.05.2015, E. 2014/790, K. 2015/146, (Legalbank, Erişim Tarihi: 20.12.2024).
- YAŞAR, Yusuf/GÜLTEKİN DİKEN, Nil Melek: “Karar İncelemesi - Bilinçli Taksir ve Olası Kast (Dolus Eventualis) Farkının Değerlendirilmesi”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, C. 7, S. 1, 2018, 97-113.
- ZAFER, Hamide: Ceza Hukuku Genel Hükümler TCK m. 1-75, 8. Bası, İstanbul 2021.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ceza Hukuku |
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 20 Ocak 2025 |
| Kabul Tarihi | 12 Mayıs 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 33 Sayı: 2 |
Kaynak Göster
Dergimizin yayıncı kuruluş website adresi: https://yayinevi.selcuk.edu.tr/index.php/su
Yayıncı kuruluş: Yazışma Adresi ve E-posta
Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü, Alaeddin Keykubat Yerleşkesi, Akademi Mah. Yeni İstanbul Cad. No:369 Posta Kodu:42130 Selçuklu-Konya / TÜRKİYEpress@selcuk.edu.tr
Koordinatör İletişim
Prof. Dr. Tuncer ACAR
tuncer.acar@selcuk.edu.tr
Destek İletişim
yayinevi@selcuk.edu.tr
Telefon
0 (332) 223 24 06