The Relationship between the Classroom Practices of Teachers Working in Vocational Education Centers towards Inclusive Education and Their Attitudes and Self-Efficacy
Öz
Inclusive education is an approach that aims to develop solutions enabling students who have had to leave school for several reasons to continue their education. In this context, Vocational Education Centers, which provide educational opportunities for individuals who have been distanced from the school environment, require teachers who embrace inclusive education. This study is aimed to examine the relationship between the classroom practices of teachers working in Vocational Education Centers and their attitudes and self-efficacy regarding inclusive education. The relational survey model was used, and the research was conducted with 324 teachers working in Ankara during the 2022-2023 academic year. The findings indicated a positive and moderate relationship between teachers' classroom practices and their attitudes toward inclusive education. Additionally, a low but meaningful relationship was found between classroom practices and self-efficacy in effective planning for inclusive education. However, no meaningful relationship was found between teachers' concerns about personal competence and their classroom practices. A moderate relationship was observed between self-efficacy and classroom practices, while a strong and meaningful relationship was found between attitudes toward social collaboration and attitudes toward inclusive education. Organizing inclusive education programs for teachers can enhance their knowledge and skills in this field.
Anahtar Kelimeler
Inclusive education Vocational Training Centers Classroom practices Self-efficacy
Kaynakça
- Alkaya, S. (2023). Sınıf öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutum ve öz yeterliklerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Aydoğan, M. (2023). Kapsayıcı eğitim uygulanan okullarda öğrenim gören mülteci öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine katılım sürecine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Baka, B. (2023). Öğretmenlerin kapsayıcı eğitime yönelik özyeterlilik algı düzeyleri, tutumları ve görüşlerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Booth, T. & Ainscow, M. (2002). Index for inclusion: Developing learning and participation in schools. Centre for Studies on Inclusive Education.
- Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2. b.). Erlbaum.
- Coşkun, F. (2022). Öğretmenlik mesleği ve 21. yüzyıl becerileri. Alanyazın Eğitim Bilimleri Eleştirel İnceleme Dergisi, 3(1), 31-38.
- Çetin, E. (2023). Geçici koruma altındaki öğrencilerin öğrenim gördükleri okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutum ve görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Er, A. R. & Bayındır, N. (2015). İlkokula giden mülteci çocuklara yönelik sınıf öğretmenlerinin pedagojik yaklaşımları. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 175-185.
- ERG. (2016). Kapsayıcı eğitim: Okul pratikleri, öğretmen ihtiyaçları. http://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2017/03/ERG_KapsayiciEgitim_ OgretmenIhtiyaclari.pdf sayfasından erişilmiştir.
- George, D. & Mallery, P. (2012). IBM SPSS statistics 19 step by step: A simple guide and reference (12. b.). Pearson.
- Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2013). Multivariate data analysis. Pearson Education.
- Heward, W. L. & Orlansky, M. D. (2012). The effects of group type and gender on interaction in inclusive classrooms. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 20(4), 207-219.
- Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
- Kazu, H. & Deniz, E. (2019). Kapsayıcı eğitim bağlamında öğretmenlerin mülteci öğrencilere ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 1336-1368.
- Leung, C. H. & Mak, K. Y. (2010). Training, understanding, and the attitudes of primary school teachers regarding inclusive education in Hong Kong. International Journal of Inclusive Education, 14(8), 829-842.
- MEB. (1986). Okullarımızda neden ve niçin kaynaştırma: Yönetici, öğretmen ve aile kılavuzu. https://l24.im/8mliPQt sayfasından erişilmiştir.
- Özcan, İ. (2014). Mesleki eğitim merkezlerine devam eden çırakların iş ahlakına yönelik tutumları. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Özkan, Ü. B. (2021). 21. yüzyılın eğitim anlayışıyla mesleki ve teknik eğitimin esasları. Pegem Akademi.
- Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri: Bir bütünleştirme önerisi. Göç Dergisi, 3(1), 65-81.
- Sakız, H. (2021). Eğitimde bir kalite modeli olarak kapsayıcı eğitim. Ankara: Nobel.
- Schwartz, I. S. & Barak, A. (2016). Gender differences in inclusive education teachers' attitudes and perception of school climate. International Journal of Inclusive Education, 20(8), 797-811.
- Stubbs, S. (2008). Inclusive education where there are few resources. The Atlas Alliance.
- Şengöz, E. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin kapsayıcı eğitim özyeterliliklerinin sınıf yönetimi strateji tercihleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Şişman, M. (2007). Eğitim bilimine giriş. Pegem Akademi.
- Şimşek, Ü. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutum ve özyeterlikleri ile sınıf içi uygulamalara ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Toz, İ. (2019). Mesleki eğitim merkezlerinde yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerinin yönetici, öğretmen, işveren ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- UNESCO. (2009). Policy guidelines on inclusion in education. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/ pf0000177849 sayfasından erişilmiştir.
- UNESCO. (2020). Global Education Monitoring Report Summary 2020: Inclusion and Education: All Means All. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000373721_tur sayfasından erişilmiştir.
- Uruk, Ö. (2023). Sınıf öğretmenlerinin kapsayıcı eğitiminin uygulanmasına ilişkin öz yeterlilik algıları ve tutumları. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Uzun, E. M. & Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 72-83.
- Yılmaz, E. (2021). Yabancı dil öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutumları ve özyeterliliklerinin değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Woodcock, S., Hitches, E., & Manning, A. (2023). ‘The hardest part is…’: Teacher self-efficacy and inclusive practice. International Journal of Educational Research Open, 5, 100289. https://doi.org/10.1016/j.ijedro.2023.100289
Mesleki Eğitim Merkezlerinde Görev Yapan Öğretmenlerin Kapsayıcı Eğitime Yönelik Sınıf İçi Uygulamalarının Tutum ve Öz Yeterlikleri ile İlişkisi
Öz
Kapsayıcı eğitim, farklı sebeplerle okuldan ayrılan öğrencilerin eğitimlerine devam edebilmesi için çözümler geliştiren bir yaklaşımdır. Bu kapsamda, okul ortamından uzaklaşmış bireylere eğitim imkânı sunan Mesleki Eğitim Merkezleri, kapsayıcı eğitimi benimseyen öğretmenlere ihtiyaç duymaktadır. Mesleki Eğitim Merkezlerinde görev yapan öğretmenlerin sınıf içi uygulamalarının kapsayıcı eğitime yönelik tutum ve öz yeterlikleriyle ilişkisini incelemeyi amaçlayan çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmış ve araştırma, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Ankara’da görev yapan 324 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Bulgular, öğretmenlerin sınıf içi uygulamaları ile kapsayıcı eğitime yönelik tutumları arasında pozitif ve orta düzeyde bir ilişki olduğunu göstermektedir. Ayrıca, sınıf içi uygulamalar ile kapsayıcı eğitimde doğru planlama yapmaya yönelik öz yeterlikleri arasında düşük ancak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Öte yandan, öğretmenlerin kişisel donanımla ilgili endişeleriyle sınıf içi uygulamaları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Kapsayıcı eğitime yönelik öz yeterlikler ile sınıf içi uygulamalar arasında orta düzeyde bir ilişki, toplumsal iş birliğine yönelik tutumlarla kapsayıcı eğitime yönelik tutumlar arasında ise güçlü ve anlamlı bir ilişki belirlenmiştir. Öğretmenlere yönelik kapsayıcı eğitim programları düzenlenerek, kapsayıcı eğitim konusunda bilgi ve becerilerini güçlendirmeleri sağlanabilir.
Anahtar Kelimeler
Kapsayıcı eğitim Mesleki Eğitim Merkezleri Sınıf içi uygulama Öz yeterlik
Kaynakça
- Alkaya, S. (2023). Sınıf öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutum ve öz yeterliklerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Aydoğan, M. (2023). Kapsayıcı eğitim uygulanan okullarda öğrenim gören mülteci öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine katılım sürecine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Baka, B. (2023). Öğretmenlerin kapsayıcı eğitime yönelik özyeterlilik algı düzeyleri, tutumları ve görüşlerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Booth, T. & Ainscow, M. (2002). Index for inclusion: Developing learning and participation in schools. Centre for Studies on Inclusive Education.
- Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2. b.). Erlbaum.
- Coşkun, F. (2022). Öğretmenlik mesleği ve 21. yüzyıl becerileri. Alanyazın Eğitim Bilimleri Eleştirel İnceleme Dergisi, 3(1), 31-38.
- Çetin, E. (2023). Geçici koruma altındaki öğrencilerin öğrenim gördükleri okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutum ve görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Er, A. R. & Bayındır, N. (2015). İlkokula giden mülteci çocuklara yönelik sınıf öğretmenlerinin pedagojik yaklaşımları. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 175-185.
- ERG. (2016). Kapsayıcı eğitim: Okul pratikleri, öğretmen ihtiyaçları. http://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2017/03/ERG_KapsayiciEgitim_ OgretmenIhtiyaclari.pdf sayfasından erişilmiştir.
- George, D. & Mallery, P. (2012). IBM SPSS statistics 19 step by step: A simple guide and reference (12. b.). Pearson.
- Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2013). Multivariate data analysis. Pearson Education.
- Heward, W. L. & Orlansky, M. D. (2012). The effects of group type and gender on interaction in inclusive classrooms. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 20(4), 207-219.
- Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
- Kazu, H. & Deniz, E. (2019). Kapsayıcı eğitim bağlamında öğretmenlerin mülteci öğrencilere ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 1336-1368.
- Leung, C. H. & Mak, K. Y. (2010). Training, understanding, and the attitudes of primary school teachers regarding inclusive education in Hong Kong. International Journal of Inclusive Education, 14(8), 829-842.
- MEB. (1986). Okullarımızda neden ve niçin kaynaştırma: Yönetici, öğretmen ve aile kılavuzu. https://l24.im/8mliPQt sayfasından erişilmiştir.
- Özcan, İ. (2014). Mesleki eğitim merkezlerine devam eden çırakların iş ahlakına yönelik tutumları. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Özkan, Ü. B. (2021). 21. yüzyılın eğitim anlayışıyla mesleki ve teknik eğitimin esasları. Pegem Akademi.
- Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri: Bir bütünleştirme önerisi. Göç Dergisi, 3(1), 65-81.
- Sakız, H. (2021). Eğitimde bir kalite modeli olarak kapsayıcı eğitim. Ankara: Nobel.
- Schwartz, I. S. & Barak, A. (2016). Gender differences in inclusive education teachers' attitudes and perception of school climate. International Journal of Inclusive Education, 20(8), 797-811.
- Stubbs, S. (2008). Inclusive education where there are few resources. The Atlas Alliance.
- Şengöz, E. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin kapsayıcı eğitim özyeterliliklerinin sınıf yönetimi strateji tercihleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Şişman, M. (2007). Eğitim bilimine giriş. Pegem Akademi.
- Şimşek, Ü. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutum ve özyeterlikleri ile sınıf içi uygulamalara ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Toz, İ. (2019). Mesleki eğitim merkezlerinde yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerinin yönetici, öğretmen, işveren ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- UNESCO. (2009). Policy guidelines on inclusion in education. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/ pf0000177849 sayfasından erişilmiştir.
- UNESCO. (2020). Global Education Monitoring Report Summary 2020: Inclusion and Education: All Means All. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000373721_tur sayfasından erişilmiştir.
- Uruk, Ö. (2023). Sınıf öğretmenlerinin kapsayıcı eğitiminin uygulanmasına ilişkin öz yeterlilik algıları ve tutumları. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Uzun, E. M. & Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 72-83.
- Yılmaz, E. (2021). Yabancı dil öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutumları ve özyeterliliklerinin değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
- Woodcock, S., Hitches, E., & Manning, A. (2023). ‘The hardest part is…’: Teacher self-efficacy and inclusive practice. International Journal of Educational Research Open, 5, 100289. https://doi.org/10.1016/j.ijedro.2023.100289
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kapsayıcı Eğitim |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 29 Nisan 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 12 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 18 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 23 Sayı: 1 |
Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Gazi Üniversitesi Rektörlüğü tarafından yayınlanmaktadır.
