Görüş Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Ruh, Aşk ve Ruhsat Kıskacında: Geç Osmanlı Psikoloji Yazınında Devleti Dinlemek

Yıl 2025, Sayı: 6, 99 - 103, 16.06.2025

Öz

Güncel bir gözle ruha ya da aşka dair söylemlerin özel alana ait olacağı ve devlet kontrolünün uzağında yer alacağı düşünülebilir. Oysa sansür heyetlerince ruha ve aşka dair metinlere sıklıkla düzeltme talepleri gelmiştir. Örneğin bu yazıda göreceğimiz gibi, ruhun varlığından şüphe duyan teorik eserlere yayın izni verilmemişken, popüler yayınlarda aşkın konu edinmesi de yasaklanmıştır. Dolayısıyla geç Osmanlı’da dolaşımda olan popüler ya da teorik psikolojik söylemler maddi bir temelden uzak, arka plandaki politik gelişmelerden bağımsız şekilde anlaşılamaz. Yayın ruhsatları geç Osmanlı’da ruha ve aşka dair söylemleri temellendirebilmek ve en önemlisi bu tartışmada devleti konumlandırabilmek adına elzemdir.

Kaynakça

  • BOA, MF. MKT 1054-57, (12 Rebîülâhir 1326).

In the clutches of the soul, love and license

Yıl 2025, Sayı: 6, 99 - 103, 16.06.2025

Öz

Güncel bir gözle ruha ya da aşka dair söylemlerin özel alana ait olacağı ve devlet kontrolünün uzağında yer alacağı düşünülebilir. Oysa sansür heyetlerince ruha ve aşka dair metinlere sıklıkla düzeltme talepleri gelmiştir. Örneğin bu yazıda göreceğimiz gibi, ruhun varlığından şüphe duyan teorik eserlere yayın izni verilmemişken, popüler yayınlarda aşkın konu edinmesi de yasaklanmıştır. Dolayısıyla geç Osmanlı’da dolaşımda olan popüler ya da teorik psikolojik söylemler maddi bir temelden uzak, arka plandaki politik gelişmelerden bağımsız şekilde anlaşılamaz. Yayın ruhsatları geç Osmanlı’da ruha ve aşka dair söylemleri temellendirebilmek ve en önemlisi bu tartışmada devleti konumlandırabilmek adına elzemdir.

Kaynakça

  • BOA, MF. MKT 1054-57, (12 Rebîülâhir 1326).
Toplam 1 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Tarihsel Çalışmalar (Diğer)
Bölüm Belgeler
Yazarlar

Şeyma Afacan

Yayımlanma Tarihi 16 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 20 Mayıs 2025
Kabul Tarihi 3 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Sayı: 6

Kaynak Göster

APA Afacan, Ş. (2025). Ruh, Aşk ve Ruhsat Kıskacında: Geç Osmanlı Psikoloji Yazınında Devleti Dinlemek. Toplumsal Tarih Akademi(6), 99-103.
AMA Afacan Ş. Ruh, Aşk ve Ruhsat Kıskacında: Geç Osmanlı Psikoloji Yazınında Devleti Dinlemek. TT Akademi. Haziran 2025;(6):99-103.
Chicago Afacan, Şeyma. “Ruh, Aşk Ve Ruhsat Kıskacında: Geç Osmanlı Psikoloji Yazınında Devleti Dinlemek”. Toplumsal Tarih Akademi, sy. 6 (Haziran 2025): 99-103.
EndNote Afacan Ş (01 Haziran 2025) Ruh, Aşk ve Ruhsat Kıskacında: Geç Osmanlı Psikoloji Yazınında Devleti Dinlemek. Toplumsal Tarih Akademi 6 99–103.
IEEE Ş. Afacan, “Ruh, Aşk ve Ruhsat Kıskacında: Geç Osmanlı Psikoloji Yazınında Devleti Dinlemek”, TT Akademi, sy. 6, ss. 99–103, Haziran 2025.
ISNAD Afacan, Şeyma. “Ruh, Aşk Ve Ruhsat Kıskacında: Geç Osmanlı Psikoloji Yazınında Devleti Dinlemek”. Toplumsal Tarih Akademi 6 (Haziran 2025), 99-103.
JAMA Afacan Ş. Ruh, Aşk ve Ruhsat Kıskacında: Geç Osmanlı Psikoloji Yazınında Devleti Dinlemek. TT Akademi. 2025;:99–103.
MLA Afacan, Şeyma. “Ruh, Aşk Ve Ruhsat Kıskacında: Geç Osmanlı Psikoloji Yazınında Devleti Dinlemek”. Toplumsal Tarih Akademi, sy. 6, 2025, ss. 99-103.
Vancouver Afacan Ş. Ruh, Aşk ve Ruhsat Kıskacında: Geç Osmanlı Psikoloji Yazınında Devleti Dinlemek. TT Akademi. 2025(6):99-103.
Toplumsal Tarih Akademi’nin altıncı sayısını “Osmanlı Dünyasında Tıp” özel sayısına ayırdık. Tıp tarihi, biraz da doğası itibariyle, büyük oranda hekimlerin eline doğmuş, sonraları tarihçilerin de katkısıyla büyümüş bir alan olarak günümüzde birçok disiplinle dirsek temasında bulunup genişlemekte. Bu sayıya katkı veren yazarlarımız sayesinde, her ne kadar yerimiz sınırlı olsa da alanın bu vüsatını biraz olsun temsil edebilecek ve yapılan çalışmaların çeşitliliğini mümkün olduğunca okuyucuyla buluşturabilecek bir sayı oluşturmaya gayret ettik. Zaman yelpazesi açısından, bu sayının kapsamının Orta Çağ’dan yirmi birinci yüzyıla kadar uzayan bir seyir izlemesi de mutluluk verici. Umarız bu özel sayı, Osmanlı ve Türkiye tıp tarihi çalışmalarını disiplinlerarası ve eleştirel bir çerçevede yeniden düşünmeye davet eden katkılardan birini teşkil eder.