Üniversite Öğrencilerinde Gönüllülük ve Empati Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: İstanbul Örneği
Yıl 2025,
Cilt: 10 Sayı: 1, 100 - 117, 02.07.2025
Şeyma Baki
,
Mahmut Talha Uçar
,
Selman Aktas
,
Şerife Şekerci
,
Serdar Polat
Öz
Bu araştırma İstanbul ilindeki üniversite öğrencilerinin gönüllülük durumları ile empati düzeylerinin incelenmesini amaçlamaktadır. Yapılan alanyazın incelemesinde üniversite öğrencilerinde gönüllülük ve empati becerisi arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmaların kısıtlı olduğu görülmüştür. Bu bağlamda araştırmanın alanyazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırmanın evrenini İstanbul ilindeki üniversite öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini uygun örnekleme yöntemiyle belirlenen 245’i (%55,2) kadın, 199’u (%44,8) erkek olmak üzere toplam 444 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın modeli kesitsel tarama modeline uygun tasarlanmıştır. Veri toplama aracı olarak Sosyodemografik Bilgi Formu ve Toronto Empati Ölçeği kullanılmıştır. Veriler çevrimiçi anket yöntemiyle toplanmıştır ve SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda katılımcıların %50,9’unun herhangi bir kulüp, sivil toplum kuruluşuna üye olmadığı, %49,1’inin en az bir kulübe ya da sivil toplum kuruluşuna üye olduğu saptanmıştır. Kulüp ya da sivil toplum kuruluşu üyeliği bulunan veya kulüp ya da sivil toplum kuruluşunda aktif gönüllü olan katılımcıların empati puanları herhangi bir kulübe ya da sivil toplum kuruluşuna üye olmayan veya daha önce aktif gönüllülük yapmamış olan katılımcılardan daha yüksek bulunmuştur. Araştırmanın örnekleminin sadece İstanbul ilindeki üniversite öğrencilerinden oluşması araştırmanın sınırlılıklarından biridir. Ayrıca kesitsel bir çalışma olarak planlanmıştır. Mevcut durumu göstermekte ancak neden sonuç ilişkisini göstermemektedir. Gelecekte daha geniş bir örneklem ile kontrol gruplu bir çalışmanın yapılması önerilmektedir.
Kaynakça
- Abban, B. (2016). Gönüllü kuruluşlarda gençlerin gönüllülük düzeyleri ve beklentileri [Yüksek Lisans Tezi]. Yalova Üniversitesi.
- Acun-Kapıkıran, N. (2015). Kişilerarası ilişkiler ve iletişimde empati. A. Kaya (Ed.), Kişilerarası ilişkiler ve etkili iletişim içinde, (s. 110-130). Pegem Akademi Yayıncılık.
- Arslan, Ş. (Ed.). (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Nicel, Nitel ve Karma Tasarımlar için Bir Rehber. Eğitim Yayınevi.
- Artan, T., Taşci, A. ve Başcıllar, M. (2018). Üniversite öğrencilerinin gönüllü olma motivasyonları ile özgecilik düzeyleri arasındaki ilişki. Journal of Social And Humanities Sciences Research, 5 (26), 2483-2493.
Atçı, D. Yenipınar, U., ve Unur, K. (2014). Gönüllü olma nedenleri: Mersin 2013-XVII. Akdeniz oyunları örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11 (3), 42-56.
- Barker, M., & Crowfood, G., & King, J. (2022). Empathy development and volunteering for under graduate healthcare student: a scoping review. Nurse Education Today, 116(2).
https://doi.org/10.1016/j.nedt.2022.105441
Barret-Lennard, G. T. (1981). The empathy cycle: refinement of a nuclear concept. Journal of Counseling Psychology. 28 (2), 91-100. https://doi.org/10.1037/0022-0167.28.2.91
- Bingöl, A. (2023). Sosyal yardım alanında çalışan meslek elemanlarının empatik eğilimleri ile ikincil travmatik stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Bozkurt, R., (2018). Sosyal hizmet ve psikoloji lisans programlarında eğitim alan dördüncü sınıf öğrencilerinin empati düzeylerinin karşılaştırılması: Hacettepe üniversitesi örneği. Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını, s.145
Can, A. (2022). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi.
- Creswell, J. W. (2020). Nicel veri toplama. H. Ekşi (Çev. Ed.) ve M. Başman (Çev.). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi (3. Baskı, s. 187-227) içinde. Edam. (Orijinal eserin yayın tarihi 2012, 4. Baskı).
- Çakı, F. (2014). Gençlerin uluslararası gönüllü hizmet deneyimleri ve birey üzerindeki sosyo-kültürel etkileri. Akademik İncelemeler Dergisi, 6 (1), 136-177.
- Dökmen, Ü. (1988). Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 21 (1), 155-190.
Dökmen, Ü. (2005). İletişim çatışmaları ve empati. Sistem Yayıncılık.
- Dökmen, Ü, 2019, Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. Remzi Kitabevi, İstanbul.
Erdoğan, E. (2012). TEGV gönüllülük araştırmaları. Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı. https://tegv.org/TEGVGonullulukArastirmalari.pdf Erişim tarihi: 12.07.2023
Üniversite Öğrencilerinde Gönüllülük ve Empati Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: İstanbul Örneği
Yıl 2025,
Cilt: 10 Sayı: 1, 100 - 117, 02.07.2025
Şeyma Baki
,
Mahmut Talha Uçar
,
Selman Aktas
,
Şerife Şekerci
,
Serdar Polat
Öz
Bu araştırma İstanbul ilindeki üniversite öğrencilerinin gönüllülük durumları ile empati düzeylerinin incelenmesini amaçlamaktadır. Yapılan alanyazın incelemesinde üniversite öğrencilerinde gönüllülük ve empati becerisi arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmaların kısıtlı olduğu görülmüştür. Bu bağlamda araştırmanın alanyazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırmanın evrenini İstanbul ilindeki üniversite öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini uygun örnekleme yöntemiyle belirlenen 245’i (%55,2) kadın, 199’u (%44,8) erkek olmak üzere toplam 444 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın modeli kesitsel tarama modeline uygun tasarlanmıştır. Veri toplama aracı olarak Sosyodemografik Bilgi Formu ve Toronto Empati Ölçeği kullanılmıştır. Veriler çevrimiçi anket yöntemiyle toplanmıştır ve SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda katılımcıların %50,9’unun herhangi bir kulüp, sivil toplum kuruluşuna üye olmadığı, %49,1’inin en az bir kulübe ya da sivil toplum kuruluşuna üye olduğu saptanmıştır. Kulüp ya da sivil toplum kuruluşu üyeliği bulunan veya kulüp ya da sivil toplum kuruluşunda aktif gönüllü olan katılımcıların empati puanları herhangi bir kulübe ya da sivil toplum kuruluşuna üye olmayan veya daha önce aktif gönüllülük yapmamış olan katılımcılardan daha yüksek bulunmuştur. Araştırmanın örnekleminin sadece İstanbul ilindeki üniversite öğrencilerinden oluşması araştırmanın sınırlılıklarından biridir. Ayrıca kesitsel bir çalışma olarak planlanmıştır. Mevcut durumu göstermekte ancak neden sonuç ilişkisini göstermemektedir. Gelecekte daha geniş bir örneklem ile kontrol gruplu bir çalışmanın yapılması önerilmektedir.
Kaynakça
- Abban, B. (2016). Gönüllü kuruluşlarda gençlerin gönüllülük düzeyleri ve beklentileri [Yüksek Lisans Tezi]. Yalova Üniversitesi.
- Acun-Kapıkıran, N. (2015). Kişilerarası ilişkiler ve iletişimde empati. A. Kaya (Ed.), Kişilerarası ilişkiler ve etkili iletişim içinde, (s. 110-130). Pegem Akademi Yayıncılık.
- Arslan, Ş. (Ed.). (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Nicel, Nitel ve Karma Tasarımlar için Bir Rehber. Eğitim Yayınevi.
- Artan, T., Taşci, A. ve Başcıllar, M. (2018). Üniversite öğrencilerinin gönüllü olma motivasyonları ile özgecilik düzeyleri arasındaki ilişki. Journal of Social And Humanities Sciences Research, 5 (26), 2483-2493.
Atçı, D. Yenipınar, U., ve Unur, K. (2014). Gönüllü olma nedenleri: Mersin 2013-XVII. Akdeniz oyunları örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11 (3), 42-56.
- Barker, M., & Crowfood, G., & King, J. (2022). Empathy development and volunteering for under graduate healthcare student: a scoping review. Nurse Education Today, 116(2).
https://doi.org/10.1016/j.nedt.2022.105441
Barret-Lennard, G. T. (1981). The empathy cycle: refinement of a nuclear concept. Journal of Counseling Psychology. 28 (2), 91-100. https://doi.org/10.1037/0022-0167.28.2.91
- Bingöl, A. (2023). Sosyal yardım alanında çalışan meslek elemanlarının empatik eğilimleri ile ikincil travmatik stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Bozkurt, R., (2018). Sosyal hizmet ve psikoloji lisans programlarında eğitim alan dördüncü sınıf öğrencilerinin empati düzeylerinin karşılaştırılması: Hacettepe üniversitesi örneği. Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını, s.145
Can, A. (2022). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi.
- Creswell, J. W. (2020). Nicel veri toplama. H. Ekşi (Çev. Ed.) ve M. Başman (Çev.). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi (3. Baskı, s. 187-227) içinde. Edam. (Orijinal eserin yayın tarihi 2012, 4. Baskı).
- Çakı, F. (2014). Gençlerin uluslararası gönüllü hizmet deneyimleri ve birey üzerindeki sosyo-kültürel etkileri. Akademik İncelemeler Dergisi, 6 (1), 136-177.
- Dökmen, Ü. (1988). Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 21 (1), 155-190.
Dökmen, Ü. (2005). İletişim çatışmaları ve empati. Sistem Yayıncılık.
- Dökmen, Ü, 2019, Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. Remzi Kitabevi, İstanbul.
Erdoğan, E. (2012). TEGV gönüllülük araştırmaları. Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı. https://tegv.org/TEGVGonullulukArastirmalari.pdf Erişim tarihi: 12.07.2023