Öz
Bu çalışmanın amacı, Üniversite Öğrencilerinin Sporda Motivasyon Düzeyleri ile Yaşam Tatminleri Arasındaki İlişkiyi incelemektir. Araştırma, Ege Bölgesindeki bir üniversitede öğrenim gören üniversite öğrencilerinin katılımıyla gerçekleştirilmiş olup 297 anket formu değerlendirmeye alınmıştır. Veri toplama aracı olarak Diener vd., (1985) tarafından oluşturulmuş ve Türkçe' ye Köker (1991) tarafından uyarlanmış Yaşam Tatmini Ölçeği ile Mallett vd., (2007) tarafından geliştirilen ve Demir (2022) tarafından Türkçe ’ye uyarlanan Sporda Motivasyon Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular SPSS programı ile analiz edilmiş ve verilerin normal dağılım göstermesi nedeniyle parametrik testler uygulanmıştır. Çalışmada demografik değişkenler kapsamında cinsiyet, yaş, yaşanılan yer ve spor yapma sıklığı ve bu değişkenlerin spordaki motivasyon ile yaşam tatmini üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, yaşam tatmini ile motivasyonsuzluk arasında düşük düzeyde negatif bir ilişki, özdeşleşmiş düzenleme, dışsal düzenleme, bütünleşmiş düzenleme, içe yansıtılmış düzenleme ve içsel motivasyon ile pozitif yönlü ilişkiler bulunmuştur. Ayrıca, özelleştirilmiş regresyon analizinde, bütünleşmiş düzenleme ve içsel motivasyonun yaşam tatmininin %18,4'ünü etkilediği görülmüştür. Cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık tespit edilmezken, yaş değişkeninde motivasyonsuzluk ve yansıtılmış düzenleme boyutlarında anlamlı farklar vardır. Haftalık spor yapma performansı, düzenli olarak spor yapan bireylerde daha yüksek düzeyde olup, spor yapmayanlara göre anlamlı bir fark göstermektedir. Bu çalışma, üniversitedeki motivasyonel düzenleme türlerinin yaşam tatminini artırmada önemli bir faktör olabileceğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler
Etik Beyan
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu'nun3.10.2024 tarihinde yapılan olağan toplantısında çalışmanızla ilgili alınan 18/15 nolu karar aşağıda sunulmuştur.
Kaynakça
- Arnal, B. (2021). Takım sporlarında mücadele eden sporcuların başarı motivasyonlarının karşılaştırılması: KKTC örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yakın Doğu Üniversitesi.
- Barakazı, E. (2021). Boş zaman motivasyonu ve yaşam tatmini ilişkisinde boş zaman tatminin aracılık etkisi: üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Ankara Hacı Bayram Veli University Graduate Education Institute.
- Hilary, Savulescu, & Julian. (2021). The ethics of motivational neuro-doping in sport: praiseworthiness and prizeworthiness. Neuroethics, 14(Suppl 2), 205-215.
- Broughton, K., & Beggs, B. A. (2007). Leisure satisfaction of older adults. Activities, Adaptation & Aging, 31(1), 1-18.
- Cheon, S. H., & Reeve, J. (2015). A classroom-based intervention to help teachers decrease students’ amotivation. Contemporary Educational Psychology, 40, 99-111.
- Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2013). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Springer Science & Business Media.
- Demir, H. (2022). Sporda motivasyon ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği: Türkçe uyarlama çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(4), 56-68.
- Dereceli, Ç., Zorba, E., Dereceli, E., Kaşka, F., & Temel, N. C. (2024). Üniversite öğrencilerinin spora katılım motivasyonlarının yaşam doyumları üzerine etkisinin incelenmesi. Uluslararası Dağcılık ve Tırmanış Dergisi, 7(2), 65-76.
- Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
- Engür, M. (2002). Elit sporcularda başarı motivasyonunun durumluk kaygı düzeyleri üzerine etkisi (Yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi.
- Er, N., Çobanoğlu, G., Er, G., Zekioğlu, A., & Yazıcılar, İ. (2003). Sporda başarı motivasyonunun cinsiyetler açısından analizi [Poster Bildiri]. Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi, Ankara, 10-11.
- Filiz, B., & Demirhan, G. (2018). Akademik ve spor başarı motivasyonu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 138-152.
- Gençay, S. (2009). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının umutsuzluk ve yaşam doyumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 380-388.
- Güney, G. (2022). Mücadele sporlarında sporcuların boş zaman motivasyon düzeylerinin araştırılması. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(Özel Sayı 2), 1080-1091.
- Güney, S. (2013). Davranış bilimleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
- Hampton, N. Z. & Marshall, A. (2000). Culture, gender, self-efficacy, and life satisfaction: a comparison between Americans and Chinese people with spinal cord injuries. Journal of Rehabilitation, 66(3), 21.
- Kovacs, A. (2007). The leisure personality: relationships between personality, leisure satisfaction, and life satisfaction. Indiana University.
- Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması.
- Köksal, G. (2019). Serbest zaman doyumu ve yaşam tatmini ilişkisi: beden eğitimi öğretmenleri örneği (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi.
- Küçük, V., & Koç, H. (2004). Psiko-sosyal gelişim süreci içersinde insan ve spor ilişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (9).
- Lee, K., & Ewert, A. (2019). Understanding the motivations of serious leisure participation: a self-determination approach. Annals of Leisure Research, 22(1), 76-96.
- Mallett, C., Kawabata, M., Newcombe, P., Otero-Forero, A., & Jackson, S. (2007). Sport motivation scale-6 (SMS-6): a revised six-factor sport motivation scale. Psychology of Sport and Exercise, 8(5), 600-614.
- Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54-67. https://doi.org/10.1006/ceps.1999.1020
- Sabırlı, T. N., Argan, M., Yetim, G., & Hızal, A. (2019). Boş zaman tatmini, yaşam tatmini ve mutlulukta sosyal medya bağlılığının rolü: 50 yaş ve üzeri bireyler üzerinde bir araştırma. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 263-279.
- Sonstroem, R. J. (1989). Exercise and self-esteem: rationale and model. Medicine and Science Reviews.
- Sönmezoğlu, U., Polat, E. ve Aycan, A. (2014). Gençlik merkezi üyeleri ve bazı değişkenlere göre serbest zaman tatmin düzeyleri. International Journal of Science Culture and Sport. SI(1), 219-229.
- Telef, B. B. (2011). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri, iş doyumları, yaşam doyumları ve tükenmişliklerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 10(1), 91-108.
- Türkmen, M. (2005). Profesyonel erkek futbolcular ile amatör erkek futbolcuların başarı motivasyon düzeylerinin karşılaştırılması (İzmir-Manisa Örneği) (Yüksek lisans tezi). Celal Bayar Üniversitesi.
- Vallerand, R. J., & Losier, G. F. (1999). An integrative analysis of intrinsic and extrinsic motivation in sport. Journal of Applied Sport Psychology, 11(1), 142-169.
- Vallerand, R. J., & Ratelle, C. F. (2004). Instrinsic and extrinsic motivation: A hierarchical model Deci, ve Ryan (Ed.) Handbook of Self-Determination Theory (p. 37-65) Rochester.
- Vapur, M. (2023). Çalışan bireylerin boş zaman yönetim becerilerinin yaşam tatminine etkisi. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 6(4).
- Wankel, L. M., & Berger, B. G. (1990). The psychological and social benefits of sport and physical activity. Journal of Leisure Research, 22(2), 167-182.
- Yerlisu, L. T., Ağyar, E., & Bahadır, Z. (2012). Yaşam tatmini, serbest zaman motivasyonu, serbest zaman katilimi: beden eğitimi ve spor öğretmenleri üzerine bir inceleme (Kayseri ili örneği). Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(2), 53-59.
- Yıldırım, Y. (2019). Egzersiz yapan ve yapmayan üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite ile yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Egzersiz ve Spor Psikolojisi, Egzersiz ve Spor Bilimleri (Diğer) |
| Bölüm | 2025 Cilt: 6 Sayı : 1 |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 4 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 7 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: 1 |
